Safra Taşı Belirtileri Nedenleri Ve Tedavisi

Safra taşı oluşum sürecinin anlaşılması son yıllarda epey ilerlemiştir Kalıtsal faktörler, vücut ağırlığı, safra kesesi hareketi ve bir olasılıkla beslenmenin safra taşlarına neden olduğu gösterilmiştir






Safrada çok fazla kolesterol ve yeterince safra tuzu olmayınca kolesterol taşları oluşur Yüksek kolesterole ek olarak iki diğer faktör de önemli bulunmuştur Bunlardan birincisi safra kesesinin ne sıklıkla ve ne kadar kasıldığıdır; seyrek ve yetersiz safra kesesi boşalması safranın fazla yoğunlaşmasına neden olup taş oluşumuna katkıda bulunabilir İkinci faktör ise karaciğerproteinlerin varlığıdır ve safrada bulunan ve kolesterol kristalleşmesini kolaylaştıran veya engelleyebilen bazı


Ayrıca hamilelik sonucu yüksek estrojen seviyesi, hormon tedavisi veya doğum kontol hapı kullanımı safrada kolesterol düzeylerinin arttırabilir, safra kesesi kasılmasının azaltabilir ve bunların sonucunda safra taşı oluşabilir






Beslenme ile safra taşı oluşumu arasında kesin bir bağlantı gösterilememiştir Ancak az posalı, yüksek kolesterollu diyetlerin ve çok nişastalı diyetlerin safra taşı oluşumuna katkıda bulunabileceği öne sürülmüştür

Belirtileri

Safra taşının ana belirtisi olan safra atağıdır, bu atakta yarım saatle birkaç saat arası bir süre boyunca hasta kişi üst abdominal bölgede gittikçe artan bir acı hisseder Sırtta, genelde kürek kemikleri arasında, veya sağ omuzun altında acı olabilir Mide bulantısı veya kusma olabilir Daha ender bazı durumlarda acı midenin altında, pelvise yakın bir yerde başlar


Bu krizler böbrek taşı acısı gibi şiddetli bir ızdırap verirler Bazı safra krizlerinin doğum sancısından daha acılı olabileceğine inananlar vardır Acıyı azaltmanın bir yolu, safra kesesindeki safra seviyesini düzenlemek için ağrı başlangıcında bir bardak su içmektir ama bu yöntem her zaman çalışmaz

Bu ağrılar genelde özellile yağlı bir yemeğin ardından ve çoğu zaman gece vakti olur Diğer semptomlar abdominal şişme, yağlı yemekleri kaldıramamak, geğirmek, gaz ve hazımsızlıktır Eğer bu semptomlarla beraber üşüme, düşük ateş, deri veya gözlerin sararması veya kil renginde dışkı görülürse derhal bir doktora başvurmak gerekir


Safra taşı olan bazı kişiler bir acı veya rahatsızlık duymazlar Bu kişilerin safra taşlarına "sessiz taş" denir ve bu taşlar safra kesesi ve diğer iç organları etkilemezler Tedavilerine gerek yoktur


Tıbbî seçenekler

Kolesterol taşlarını eritmek için ağızdan alınan ursodeoksikolik asit kullanılır Ancak bu ilaç çok pahalıdır ve kullanımı kesilince yeniden taş oluşabilir Safra yolunda tıkanmayı bazen endoskopik retrograd sfinkteromi, ardından da endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi ile açılabilir

Cerrahî seçenekler

Kolesistektomi (safra kesesinin alınması) %99 olasılıkla safra taşının tekrar oluşumunu ortadan kaldırır Semptomlu hastaların ameliyat edilmesi uygundur Safra kesesi yokluğunun çoğu kişide olumsuz bir sonucu yoktur Ancak bu ameliyatı geçirenleri %5 ila 40'ında kolesistektomi sonrası sendromu denen bir durum oluşur Bunda sindirim yolu rahatsızlığı ve yukarı abdomende sürekli acı görülür


İki cerrahî seçenek vardır: açık ameliyat ve laparoskopik ameliyat Daha fazla ayrıntı kolesistektomi maddesinde bulunabilir

• Açık safra kesesi ameliyatı: Abdomende sağ kaburgaların büyük bir kesi yapılır Bir hafta hastanede kalınır, taburcu olduktan bir hafta sonra normal beslenmeye, bir ay sonra da normal faaliyete geri dönülebilir
• Laparoskopik, kapalı ameliyat: Kamera ve aletler için 3-4 küçük delik açılır Aynı günde veya ertesi sabah taburcu olunur, bunu bir hafta ev dinlenmesi ve ağrı tedavisi izler Bir hafta sonra normal beslenme ve hafif faaliyete geri dönülebilir, bir-iki ay boyunca halsizlik ve hafif ağrı sürer Eğer taşların yeri önceden kolanjiogram ile belirlenebilmişse laparoskopik yöntemin açık kölesistektomiye göre aynı derece etkin olduğu gösterilmiştir