Aromaterapi Ve Tarihi

Aromaterapi
Aromaly bitki özlerinin kullanylmasy, masajynyza tümüyle yeni bir boyut kazandyryr Çe?itli bitki ve a?açlardan elde edilen bir konsantre özler, esanslar olarak biliniyorlar Aromaterapi; uykusuzluk ve stresten akneye, deri sarkmasyndan depresyon ve sinirsel gerginli?e kadar uzanan birçok problemin çözümünde bu ya?laryn sa?altym amaçly kullanylmasy anlamyna geliyor

Tarihçe
'Sa?ly?yn yolu, her gün aromaly bitki özleriyle banyo almak ve kokulu masaj yapmaktyr' diye yazmy?ty Hipokrat, MÖ 400 yylynda Tarih boyunca, aromaly ya?laryn kullanymyna ili?kin sayysyz göndermeler vardyr
Aromaterapi terimi, ilk olarak Fransyz kimyager Gattefosse tarafyndan 1920'li yyllarda kullanyldy Bundan birkaç yyl önce Gattefosse esanslaryn sa?altym gücünü, laboratuvarynda çaly?yrken elini kötü bir ?ekilde yaktyktan sonra fark etmi?ti Yanmy? elini dalgyn dalgyn en yakynyndaki syvyya, bir kase dolusu lavanta ya?yna daldyrdyktan sonra hayretle acynyn azaldy?yny ve yany?yn da, hem tahmininden daha hyzly bir ?ekilde hem de hiçbir iz byrakmadan iyile?ti?ini görmü?tü Bu olaydan sonra 1914 - 18 sava?y syrasynda yaraly askerlerle çaly?yrken ya?laryn iyile?me sürecini hyzlandyrdy?yny gözlemlemi?ti O zamandan beri de, aromaterapi giderek yaygynla?maya ba?lady

Aromaterapi Nedir?
Aromaterapi, bitkilerin kök, çiçek, yaprak gibi bölümlerinden elde edilem ya?larla uygulanan terapi uygulama yöntemidir Aromaterapi uygulamasyny Hind ve Çin Uygarlyklarynda ba?layyp Yunanistan'a geçti?ini ve oradan da tüm dünyada kullanylmaya ba?landy?yny görmek mümkün
Eski zamanlarda aromaterapi bir koruyucu hekimlik sistemi olarak kullanylyrken, ilaç sanayinin do?masy ve hazyr ilaç elde edilmesiyle, zahmetli olan bu i?lemden zamanla vazgeçilmi? ve aromaterapi gündemden kaybolmu?tur
20 yüzyylyn ba?larynda Fransyz Kimyager Doktor Gattefosse, laboratuvarynda yapty?y bir deney esnasynda kaza ile elini yakmy? ve o syrada elinde bulunan ?i?eden dökülen lavanta ya?ynyn elini süratle iyile?tirdi?ini farketmi?tir Daha sonra yapty?y ara?tyrmalar sonucunda ya?laryn, güçlü antiseptik, mikrop öldürücü, iyile?tirici, hyzly hücre yenileyici etkilerinin oldu?unu saptamy?tyr Zaman içinde aromaterapi ara?tyrmalary yo?unluk kazanyp daha syk kullanylyr hale gelmi?tir
Ya?lar
Bitkilerde do?al olarak olu?an ya?laryn, bitkinin özü oldu?u ve de hiçbirinin di?erine e?it olmady?y dü?ünülmektedir Bitki metabolizmasynyn artyklary da olabilecek bu ürünlerin, tam olarak ne ise bilinmemektedir Bunlar bitkinin de?i?ik bölümlerinde olu?ur ve dola?yrlar Bir bitkinin özel bir yerinden elde edilen bir esansyn kimyasal ve tybbi özellikleri, bitkinin ait oldu?u kysmyna göre farklylyklar gösterebilir
Uçucu Ya?lar (Essential Oils)
Ya?özleri bitkilerin hormonu sayylyr ve insan vücudundaki hormonlara e? de?erde canlandyrycy, ate?leyici ve aracy olarak bir görev üstlenir Bu uçucu ya? özleri bitkinin içinde dola?arak ve hormonlaryny ?ekerli ortamda birbirine ba?layarak, bitkinin bütün ya?amy boyunca, çok az miktarda üretilirler
Uçucu ya? özleri, elde edildikleri bitkilerin yapysyna göre insan vücudunda iyile?tirici etki yaratyr Bu etkinin do?ru elde edilmesi için uygun miktar ve yöntemle uygulanmasy gerekir Terapide kullanylan uçucu ya?lar, kan dola?ymy yolu ile istenilen bölgeye ula?yr Uçucu ya?lar do?al ürünlerdir ve yan etkileri çok azdyr Do?ru kullanylyrsa farmakolojik ilaçlardan faydalydyr
Temel Ya?lar
Ço?u bitkisel özlü ya?lar aromaterapi tedavilerinde ta?yyycy ya? olarak kullanylabilir, seçilecek ya?yn yapysy ve tedaviye uygunlu?u alynacak sonucu güçlendirir Örne?in; yüz bölgesinde kullanylacak ya? hafif yapyda ve vitaminli olmasy tedavinin etkisini güçlendirirken, yayoba ya?y, çayyrnergisi ya?y ciltte genel yaty?tyrycy ve iyile?tirici etki yaratyr Binbirdelikotu ya?y sinirsel gerginlik, depresyon gibi terapillerde çift etki sa?lar Burada önemli olan, bakym esnasynda seçilecek ya?yn ki?inin terapi amacyna uygun olmasy, terapinin etkisine uyum sa?lamasydyr


Ana Zararsyz Aroma Ya?lar
* Clary Sage - Adaçayy
* Lavander - Lavanta
* Ylang Ylang - Kananga
* Chamomile - Papatya
* Peppermint - Yngiliz Nanesi
* Rose - Gül
* Rosemary - Bberiye
* Sandalwood - Santal

Yüzde ve Vücutta Kullanylan Temel Ya?lar
* Susam Ya?y – Yayoba Ya?y (Tüm ciltlere uygundur)
* Havuç Ya?y – Hawaii Cevizi Ya?y (Hücre yenileyicidir)
* Sarysabyr Ya?y – Çayyrnergisi (Hassas yapyly ciltlere uygundur)
* Bu?day Özü Ya?y – Zerdali Çekirde?i Ya?y (Olgun ciltlere uygundur)

Aromaterapi Uygulanmamasy Gereken Durumlar
1 Ate?li hastalyklar ve ate?
2 Deri ve eklem iltihaplary
3 Nedeni bilinmeyen ka?ynty ve kyzaryklyklar
4 Ödem ve ?i?meler
5 Açyk yaralar
6 Spor yaralanmalary, akut durumlary
7 Adele yyrtylmalary ve ba?dokusu zedelenmeleri
8 Kyryk kemikler
9 Açyk yaraya neden olan yanyklar
10 Varisler (üzerine direkt masaj baskysy uygulanmaz)
11 Yeni ameliyat ve yaralanmalar
Aromaterapide Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
* Aroma ya?laryn kullanymynda dikkat edilmesi gereken bazy hususlar bulunmaktadyr, kullanym ve saty? için henüz bir regulasyon olu?mady?yndan bu tür ya?lar Avrupa ve Amerika'da rahatlykla satylmaktadyr, ço?u eczane ve parfümerilerde satylan ya?laryn konsantre oranlary dü?ük olmasyna ra?men, terapi amacy için hazyrlanmy? profesyonel firmalaryn ya?lary farklydyr, uzman aromaterapist mü?terisini yönlendirmek mecburiyetindedir
* Ucucu ya?lar do?al ürünlerdir ve yan etkileri çok azdyr, do?ru kullanylyrsa farmakolojik ilaçlar kadar faydalydyr, insan sistemi üzerinde yumu?ak etki yaratyr
* Aromaterapi alternatif koruyucu hekimlik sistemine dayanan bir tedavi yöntemidir, bu nedenle aromaterapistler kendi ba?yna te?his ve tedavi önermemelidir Doktor kontrolü ile rahatsyzlyklaryn giderilmesinde yardymcy tedavi olarak uygulanmalydyr Örne?in; yüksek tansiyonu olan bir ki?iye tek ba?yna aromaterapi önermek sakyncalydyr Aromaterapi di?er alternatif tedavi yöntemleri ile birlikte tamamlayycy etki yaratyr
* Kullanacak ki?i ayny anda reçeteli bir ilaç kullanmakta ise aromaterapi tedavisi uygulanmaz, zira belirli ya?lar ilaçlaryn etkisini nötürle?tirebilir veya yan etki yaratabilir
* Aromaterapi tedavileri di?er alternatif tedavilerle birlikte tamamlayycy ve tedavinin etkisini güçlendiricidir, örne?in homopati, natrupoati gibi
* Önerilen dozun üzerinde doz kullanilmamasina özen göstermelidir, % 2 - 3 Uçucu ya?a % 98 Temel ya?y, her 5 ml temel ya?a 1 damla uçucu ya? yeterilidir
* Ayny ya? ve kary?ym uzun süre kullanylmamalydyr Uçucu ya?lary de?i?tirmekle vücudun belirli ya?a aly?kanlyk kazanma etkisi olu?maz ayny anda a?iry toksik birikimi engellenir
* Sakyncaly listede belirtilen ya?lary ancak uzman aromaterapistlerin önerisi ile kullanylabilir
* Bebek ve çocuklarda yeti?kinlerden farkly bir doz gerekirken, bazy ya?lar ise asla kullanylmamalydyr Ya?lary her zaman kapaly ve çocuklardan uzak tutmanyz gerekmektedir
* Hassas ciltlerde aromaterapi ya?laryny kullanmadan önce test etmak gerekir
* 0 - 4 ya? bebeklerde sadece lavanta ve papatya kullanylabilir, doz ise dü?ük olmalydyr
* 4 - 7 ya? gruplarynda lavanta – papatya – madalina –gül – palmarosa ya?lary dü?ük dozlarda kullanylyr
* 7 -12 ya? gruplarynda tüm ya?lar kullanylabilir, yeti?kinlere uygun dozun yarysy olarak
* Güne?te ve solaryumla birlikte bergamot, greyfurt, limon, a?açkavunu, portakal, turunç ve melek otu kullanylamamlydyr Cilt hasasiyeti artar, güne?lenme veya solaryum için en az 4 saat beklenmelidir
* Yüksek tansiyonu olan ki?ilerde biberiye kullanylmaz
* Sara / Epilepsi rahatsyzly?y olan ki?ilere; rezene, ökaliptus ve kekik kullanylmaz, biberiye ise az dozda kullanylyr
* ?eker hastaly?y ve diyabet söz konusu ise ökaliptus, itir ve limon kullanylmaz
* Hamileli?in ilk 4 ayynda aromaterapi ya?lary kullanylmamaly, 4’üncü aydan sonra da, papatya, günlük hindistan, lavanta, a?açkavunu, turunç, palmarosa, portakal, hint defnesi ve fas turuncu ancak hafifletilmi? dozlarda kullanylabilir
* Kas spazmyna ve dü?ü?e neden olabilice?i için hamilelikte; karanfil, fesle?en, marçan kök, yalancy mirha, ardyç, biberiye, adaçayy, anason, yasemin, hardal ve gerçek melisa kullanylmamalydyr
* Bergamot, zencefil, greyfurt, limon, hint limonu, a?aç kavunu, portakal, hintdefnesi ve turunç cilte iritasyon yaratabilir
* Saf kullanymy sakyncaly ya?lar arasynda; anason, hint limonu, havuç tohumu, tarçyn, karanfil ve kekik yeralyr
* Alerjik etki yaratabilece?i için tarçyn ve karanfil önce kulak arkasynda denendikten sonra yüz bölgesine kullanylabilir
* Tüm asitli ya?lar, hassas ciltlerdiçin sakyncalydyr Fesle?en, rezene, hint limonu, biberiye, lemon verbena

Aromaterapi Uzmany: Aynur Gedik