Kulaklarynyz Çynlyyorsa Dikkat!

Kulaklarynyz Çynlyyorsa Dikkat!





Kula?ymyz çynlady?ynda "herhalde birisi beni anyyor" diye dü?ünürüz Ancak unutmayyn, kulak çynlamasy aslynda bir hastalyk habercisi olabilir! Kulak çynlamasynyn sebepleri, belirtisi olabilecek hastalyklar ve tedavi yöntemlerine dair tüm merak etti?iniz sorularyn yanytlary bu yazymyzda
VKV Amerikan Hastabesi KBB Bölümü’nden Doç Dr Babür Akkuzu, kullak çynlamasynyn sebeplerini ve tedavine dair merak edilen sorulary yanytlady:


Çynlama ne demektir?


Varolmayan bir sesin algylanmasyna çynlama(tinnitus) ady verilir Bu ses hasta tarafyndan çok farkly karakterlerde tarif edilebilir ancak sesin karakteri ne olursa olsun çynlama olarak adlandyrylmaktadyr Ancak çe?itli psikiyatrik rahatsyzlyklarda kar?yla?ylan insan sesleri ve konu?malar duyulmasy gibi problemlerden ayyrt edilmelidir

Kulaktaki çynlama sesi nereden kaynaklanmaktadyr?


Çynlama genelde bir i?itme kaybyna e?lik eder Çynlama sesinin asyl kayna?y olan noktayy tam olarak saptamak zor olmak ile birlikte i?itme yollarynda yer alan sinir hücrelerinin i?itme kayby sonucu bir elektriksel aktivite ürettikleri ve bunun beyin tarafndan çynlama sesi olarak algylandy?y dü?ünülmektedir

Çynlamanyn sebepleri nelerdir?


Y?itme azly?yna yola açabilecek her problem çynlamaya yol açabilir Kulak yolunu tykayan kulak kiri, dy? kulak yolu ve orta kulak iltihaby, kula?yn yüksek sese maruz kalmasy, kula?a zararly bazy antibiyotikler ve uzun süre aspirin alymy, kulak ve kafa travmalary, otoskleroz ve Meniere hastaly?y gibi bazy iç kulak hastalyklary, çene eklemi bozukluklary, yüksek tansiyon, damar sertli?i, iç kulak ve beyin sapy tümörleri ve pek çok farkly sebep çynlamaya yol açabilir

Çynlama syk görülen bir durum mudur?


Nüfusun yakla?yk yüzde 20 sinde çynlamaya rastlamak olasydyr Sessiz ortam ve günlük u?ra?ylaryn az olmasy çynlama algylamasyny artyrmaktadyr Hiç ses geçirmeyen kabinlerde yapylan çaly?malarda, tamamen sa?lykly genç insnlaryn çok a?yry sessiz bir ortamda yüzde 95 oranynda çynlama algyladyklary (sessizli?in sesi) ortaya konmu?tur Bu nedenle çynlama sesinin aslynda hepimizin kula?ynda var oldu?u ancak bazy rahatsyzlyklar sonucu algylanabilir düzeye çykty?yny dü?ünmek olasydyr

Çynlama zarar verir mi?


Çynlamanyn kendisi bir hastalyk de?ildir, bir belirtidir Çynlamanyn ki?iye do?rudan bir zarary olmaz ancak çynlamayy olu?turan sebep zarar verici olabilir Bu nedenle her çynlama hastasy ara?tyrylarak sebep ortaya konmaya çaly?ylmalydyr Bazy ki?ilerde çynlama sebebi ne olrsa olsun çok ciddi psikolojik etkilere yol açar Bunlaryn arasynda depresyon, anksiyete, dikkat bozuklu?u, uyku problemleri ve intihary sayabiliriz Bu durumda çynlamanyn bir zararyndan söz etmek olasydyr

Çynlama tedavi edilebilir mi?


Her çynlama tümüyle ortadan kaldyrylamasa da her hastaya yardym etmek mümkündür Çynlama hastasyna yapylabilecek en büyük kötülük, hastaya ‘aly?man lazym, bu ses seninle mezara kadar devam eder, yapabilecek bir ?ey yok’ gibi ifadeler kullanarak zaten tedirginlik ve korku içinde olan hastayy daha da endi?eye sürüklemektir Her hasta için hastayy daha iyi duruma getirecek, çynlama ile ba?etmelerini sa?layacak tedavi yöntemleri vardyr


Çynlamasy olan hasta nasyl tedavi edilir?


Çynlamasy olan bir hastada ilk yapylmasy gereken ?ey ayryntyly bir tybbi hikaye alymy, muayene ve tetkikler ile çynlamanyn sebebinin ortaya konulmasydyr Bu ?ekilde yukaryda sayylan çynlamaya yol açabilecek hastalyklaryn olup olmady?y ara?tyrylmy? olur Bu inceleme syrasynda hekiminiz i?itme testi (odyogram)ve kulak basynçlaryna yönelik testler (timpanogram) isteyecektir Bunun yanynda bazy ba?ka kulak ile ilgili testler de istenebilir; iç kulak tüylü hücre fonksiyonlaryny ölçen otoakustik emisyon, iç kulak basynç arty?y varly?yny ara?tyran kohleografi, i?itme siniri ve beyin sapyndaki i?itme ile ilgili elektriksel dalgalary ölçen ERA testi, denge sistemini ara?tyran nistagmografi gibi Bunlaryn yanynda kulak yapylaryny görüntülemek için bilgisayarly tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme MRI istenebilir Hastanyn çynlamasyny açyklayacak bir problem saptanabilir ise bu rahatsyzly?yn tedavisine yönlenilir Bu ?ekilde çynlamanyn azalmasy veya kaybolmasy söz konusu olabilir Çynlamanyn sebebine göre bu tedavi kulak yolundaki kirin veya yabancy cismin çykarylmasy, ilaç etkile?iminde zararly olan ilacyn kesilmesi, gürültüden etkilenmede gürültüden kaçynylmasy gibi basit önlemler yanynda, kulak iltihabynyn veya orta kulak bo?lu?undaki syvynyn tedavisi, kulak zaryndaki deli?in cerrahi olarak onarymy, kulak kemi?i içinde yer alan iltihabyn cerrahi olarak temizlenmesi, otoskleroz hastaly?ynda hastalykly i?itme kemikçi?inin protez ile de?i?tirilmesi, i?itme siniri tümörlerinde cerrahi veya radyoterapi ile tedavi gibi daha kapsamly tedaviler olabilir Bir grup hastada tedavi edilecek bir sebep bulunamasa da i?itme kayby tespit edilebilir Bu hastalar i?itme cihazy ile rehabilite edilirlerse hem i?itme kayyplary düzeltilmi? olur hem de çynlamalary fayda görür Bir di?er grup hasta da ise tedavi edilebilecek bir problem olmady?y gibi düzeltilecek bir i?itme kayby da yoktur Bu hastalara iç kulak kan dola?ymyny artyracak bazy ilaçlar verilebilir Bunu yanynda pek çok farkly etken madde içeren ilaç çynlama hastalarynda denenmi?tir Ancak hiç bir ilacyn yüzde 50 yi geçen bir etkinli?i yoktur

Çynlamanyn bilinen klasik tedaviler dy?ynda tedavisi var mydyr?


Çynlama insan vücudunda bilinçli veya bilinçsiz bir ?ekilde bir gerginlik ve stress yaratyr Vücut gerginli?ini ve kas stresini azaltmayy hastaya ö?reten cihazlar ile çynlama hastalaryna yardymcy olunabilir Tinitus retraining therapy (TRT) isimli bir teknik ile de çynlama hastasy çynlamayy bilinç altynda sa?ly?yna bir tehlike olarak algylamamayy ö?renebilir ve çynlamaya kar?y kendini yeniden ?artlandyrabilir Pek çok çynlama hastasy çynlama sesini sa?lyklaryna kar?y bir tehdit olarak algylarlar, ciddi bir rahatsyzly?yn belirtisi olarak görürler, bu da zaman içerisinde çynlama sesinin giderek artmy? olarak algylanmasyna yol açar TRT bu kysyr döngüyü bozarak hastanyn çynlama sesi ile ba?etmesini ve bir süre sonra sesin daha dü?ük olarak algylanmasyny sa?lar

Her hastanyn çynlamasy tedavi edilebilir mi?


Çynlama ancak çynlamayy olu?turan sebep tam olarak tespit edilir ve ortadan kaldyrylyrsa tedavi ile geçebilir Bunun dy?yndaki hastalarda çynlamanyn sa?ly?a bir tehdit olu?turmady?y gösterilir ve hastanyn endi?esi ortadan kaldyrylyrsa hasta bir süre sonra çynlamayy algylamamaya ba?layacaktyr Çynlama tedavi edilmesi gereken bir hastalyk de?ildir Hastayy rahatsyz etmedi?i sürece de tedavi edilmesi gerekmez

Çynlama hastalaryna ne önerilebilir?


Çynlamasy olan hasta uygun bir merkezde gerekli muayene ve tetkiklerini yaptyrarak çynlamasynyn dü?ük bir olasylykla da endi?e verici bir hastalyk kökenli olmady?yndan emin olmalydyr Bu hastalar sessiz ortamda kalmaktan kaçynmalydyr Sessizlikte dy? ortamdan gelen sesler azalaca?y için beyin iç sesleri dinlemeye ba?lar Gece yata?a yatylynca veya sabah uyanynca etraf daha sessiz iken açylan hafif bir müzik sesi ço?u hastanyn çynlamasyny baskylayacak ve rahatsyzlyk verici olmasyny engelleyecektir Bunun dy?ynda genel sa?lyk kurallaryna dikkat edilmesi, yüksek tansiyon, kan ya?larynyn yüksekli?i, ?eker hastaly?y gibi hastalyklar mevcut ise bu hastalyklarynyn gerektirdi?i tedaviler ve diyet gibi önlemlere uyulmasy kulak sa?ly?y açysyndan da çok önemlidir