07-14-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sigaranyn Yçindekiler
Sigaranyn Yçinde Bulunan Maddeler, Sigaranyn Zararlary
Sigara ve sigara dumany çok miktarda ve de?i?ik özel*likte zararly madde içermektedir Yapylan ara?tyrmalar siga*ra dumanynda 4000′den fazla zararly madde bulundu?unu ortaya çykarmy?tyr Bu maddelerin büyük bir kysmy kanser yapycy özelliktedir
Sigara dumany tütün bitkisi yapraklarynyn tam yanmamasy sonucu olu?ur Sigara dumanynyn içerdi?i maddeler gaz veya tanecik halinde bulunmaktadyr Sigaranyn a?yz kysmynda içe çekilme syrasynda olu?an duman “Ana Du*man” olarak tanymlanyr Yanan sigaranyn ucundan ve a?yz kysmyndan kendili?inden çykan duman ise “Yan Duman” olarak tanymlanmaktadyr
Sigara dumanynyn ihtiva etti?i maddeler çe?itli faktör*ler tarafyndan etkilenir Tütünün tipi, yanma sycakly?y, siga*ranyn uzunlu?u, sigara ka?ydynyn özellikleri (gözenekli ya*pyda olup olmamasy gibi), filtre ve tütüne ilave edilen katki maddeleri bunlaryn ba?lycalarydyr Sigaranyn ucunda sy*caklyk 900 °C’ye yükselir A?yz kysmynda ise 30 cC’dir Bu ysy nedeniyle tütün yapra?ynda bulunan maddeler de?i?ime u?rar ve bir çok yeni madde olu?ur Ana dumanyn % 92-95′i gaz halindeki de?i?ik maddelerden olu?ur Yapylan ara?tyrmalar yakla?yk olarak bir nefes çekimi sigara duma*nynda 300 milyon ile 3 5 milyar tanecik bulundu?unu or*taya koymu?tur Günde bir paket sigara içen bir insanyn yylda 70 000 kez içe çekme yapty?y dü?ünülürse, sigara içenlerin maruz kaldy?y zararly madde miktary anla?ylmy? olur Bu nedenle uzun süre de?i?ik ve fazla miktarda zarar*ly maddeye maruz kalan sigara tiryakilerinde çok fazla hastalyk ortaya çykmasy da ?a?yrtycy olmamalydyr
Nikotin sigara dumanynda tanecik halinde bulunan ve ba?ymlyly?a yol açan ana maddedir Sinir sistemi üzerinde belirgin bir etkisi vardyr Sinir sistemini etkileyerek kalb ve damarlaryn çaly?masyny bozar Nikotine maruziyet sonucu kan basyncy ve nabyz hyzynda arty? ortaya çykmaktadyr Bu nedenle kalb daha fazla kasylmakta ve kalbin oksijen ihti*yacy artmaktadyr Ayryca nikotin damarlarda kasylmaya da neden olmaktadyr Nikotine maruziyet sonucu kan ?eker ve ya? düzeylerinde de arty? olmaktadyr
Karbonmonoksit, sigara dumanynda gaz halinde bulu*nan zararly maddelerin en önemlisidir Tütünün tam yan-mamasy sonucu ortaya çykar Sigara dumanynyn % 2-6’sy karbonmonoksitten olu?mu?tur Sigara içenlerin kanynda*ki karbonmonoksit düzeyi sigara içmeyenlere göre 2-15 kat daha fazladyr Karbonmonoksit hücrelerin kandaki ok*sijeni kullanmasyna engel olur
Sigaranyn Yçindekiler
Sigarada Bulunan Zararly Maddeler, Sigara Dumany Yçindeki Maddeler
Sigarada Bulunan Maddeler; Tanecik Halinde Bulunanlar
Aromatik hidrokarbonlar - Kanser Yapycy
Nikotin – Sinir Sistemini Uyarycy
Fenol - Kanser Yapycy
Krezol - Kanser Yapycy
Beta-Naftilamin - Kanser Yapycy
N-Nitrozonornikotin - Kanser Yapycy
Benzopiren - Kanser Yapycy
Metaller - Kanser Yapycy
(Nikel, Arsenik, Polonium 201) - Kanser Yapycy
Yndol - Kanser Yapycy
Karbazol - Kanser Yapycy
Kate?ol - Kanser Yapycy
Sigara Dumanyndaki Gazlar (Sigara Zararlaryyla Ylgili)
Karbon Monoksit – Oksijen Kullanymyny Engeller
Hidrosiyanik asit - Silia Hareketleri Durdurur
Asetaldehid - Silia Hareketleri Durdurur
Akrolein - Silia Hareketleri Durdurur
Amonyak - Silia Hareketleri Durdurur
Formaldehid - Silia Hareketleri Durdurur
Nitrojen oksitler – Silia Hareketleri Durdurur
Nitrozaminler – Kanser Yapycy
Hidrazin – Kanser Yapycy
Vinil klorür – Kanser Yapycy
(Silia; Solunum Yollarlyny Dö?eyen Hücrelerin Uzantylary Olan Titrek Tüyler)
Bu durum vücuttaki tüm organlaryn çaly?masyny kötü yönde etkiler Kötü yönde etkilenen organlardan en önem*lisi beyindir
Sigara dumanynda ayryca çok fazla miktarda kanser yapycy madde bulunmaktadyr Polisiklik aromatik hidrokar*bonlar, aromatik aminler ve nitrozaminler kanser yapycy maddelerin ba?lycalarydyr Bu maddelerin çe?itli deney hayvanlarynda de?i?ik organ kanserlerine yol açty?y sap*tanmy?tyr
Bunlara ilaveten sigara dumanynda solunum yollaryny tahri? eden ve solunum yollaryny dö?eyen epitel hücreleri*nin uzantylary olan titrek tüylerin (silia) i?levini bozan pek çok madde bulunmaktadyr
Kaynak: Dr Serhat Fyndyk
|
|
|