Psikoloji / Kişilik Bozuklukları(A Kümesi:Garip, Eksanrik Küme)

1 Paranoid kişilik bozukluğu

Genel özellikleri: Başlıca özelliği,başkalarının davranışlarını kötü niyetli olarak yorumlayıp sürekli bir güvensizlik ve kuşkuculuk gösterme örüntüsüdür Genel toplumda yaygınlığı %05-25 arasındadır Kronik şizofreni akrabalarında daha yaygındır Strese tepki olarak çok kısa süren psikotik epizodlar yaşayabilirler (saatler süren) Şizofreni veya sanrısal bozukluğun öncesinde görülebilir

Tanı:

Paranoid kişilik bozukluğu, DSM-IV tanı ölçütleri


A Aşağıdakilerden en az dördünün olması ile belirli, genç erişkinlik dönemimde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, başkalarının davranışlarını kötü niyetli olarak yorumlayıp sürekli bir güvensizlik ve kuşkuculuk gösterme

1 Yeterli bir temele dayanmadan başkalarının kendisini sömürdüğünden, aldattığından veya kendine zarar verdiğinden kuşkulanır
2 Dostlarının veya iş arkadaşlarının kendine olan bağlılığı veya güvenirliği üzerine yersiz kuşkuları vardır
3 Söylediklerinin kendisine karşı kötü niyetle kullanılacağından yersiz korkuları olduğundan başkalarına sır vermek istemez
4 Sıradan sözlerden, olaylardan aşağılandığı veya kendisine gözdağı verildiği şeklinde anlamlar çıkarır
5 Sürekli kin besler
6 Karakterine ve itibarına saldırıldığı yargısını taşır ve öfke ve karşı saldırıda bulunur
7 Haksız yere eşinin sadakatsızlığı ile ilgili kuşkulara kapılır

B Şizofreninin, psikotik özellikler gösteren bir duygudurum bozukluğunun veya başka bir psikotik bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır ve genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir

2 Şizoid kişilik bozukluğu

Genel özellikleri: Başlıca özelliği, sürekli toplumsal ilişkilerden kopma ve başkalarıyla birlikte olunan ortamlarda duyguların anlatımında kısıtlı kalma örüntüsüdür Kesin yaygınlığı bilinmiyor Erkeklerde daha fazladır Kronik şizofreni akrabalarında daha yaygındır Strese tepki olarak çok kısa süren psikotik epizodlar yaşayabilirler (saatler süren) Şizofreni veya sanrısal bozukluğun öncesinde görülebilir

Tanı:

Şizoid kişilik bozukluğu, DSM-IV tanı ölçütleri


A Aşağıdakilerden en az dördünün olması ile belirli, genç erişkinlik dönemimde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan,sürekli toplumsal ilişkilerden kopma ve duyguların anlatımında kısıtlı olma örüntüsü,

1 Ailenin bir parçası değilmiş gibi davranır; yakın ilişkiye girmez ve yakın ilişkilerden zevk almaz
2 Çoğunlukla tek bir etkinlikte bulunmayı tercih eder
3 Cinsel deneyim yaşamaya karşı oldukça ilgisizdir
4 Çok az etkinlikten zevk alır
5 Yakın arkadaşı ve sırdaşı yoktur
6 Övgü ve eleştirilere karşı ilgisiz kalır
7 Duygusal soğukluk, kopukluk veya tekdüze bir duygulanım gösterir

B Şizofreninin, psikotik özellikler gösteren bir duygudurum bozukluğunun veya başka bir psikotik bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır ve genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir

3 Şizotipal kişilik bozukluğu

Genel özellikleri: Başlıca özelliği, yakın ilişkilerde birdenbire rahatsızlık duyma ve yakın ilişkilere girebilme becerisinde azalma ile belirli, toplumsal ve kişilerarası yetersizliklerin yanısıra bilişsel ya da algısal çarpıklıkların ve alışılagelenin dışında davranışların olduğu yaygın bir örüntünün olmasıdır Toplumda yaygınlığı %3 dolayındadır Strese tepki olarak çok kısa süren psikotik epizodlar yaşayabilirler (saatler süren) Küçük bir bölümünde şizofreni veya kısa psikotik bozukluk gelişebilir

Tanı:

Şizotipal kişilik bozukluğu, DSM-IV tanı ölçütleri


A Aşağıdakilerden en az dördünün olması ile belirli, genç erişkinlik dönemimde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, bilişsel veya algısal çarpıklıkların ve alışılmışın dışında davranışların yanı sıra yakın ilişkilerde rahatsızlık duyma ve yakın ilişkilere girebilme becerisinde yetersizlikle kendini gösteren, toplumsal ve kişilerarası yetersizliklerin olduğu sürekli bir örüntüdür

1 Referans fikirler
2 Davranışı etkileyen, kültürü ile uyumlu olmayan acayip inanışlar, büyüsel düşünceler
3 Olağandışı algısal yaşantılar, bedensel yanılsamalar
4 Acayip düşünüş ve konuşma biçimi
5 Kuşkuculuk ya da paranoid düşünce
6 Uygunsuz ya da kısıtlı duygulanım
7 Acayip, kendine özgü davranış veya görünüm
8 Yakın arkadaş ve sırdaşların olmaması
9 Azalmayan aşırı toplumsal anksiyete, paranoid korkular

B Şizofreninin, psikotik özellikler gösteren bir duygudurum bozukluğunun veya başka bir psikotik bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır ve genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir




Kaynak:Psikoloji Portalı