Hafta Hafta Hamilelik (Gebelik) (1. Ve 20. Haftaları Arası)

Hamilelik süresi 280 gün, 40 hafta, 9 ay 10 gündür Bu süre medikal olarak 10 aydir, ancak bizim aylarimiz 28 günden olusmaktadir Bize göre bekledigi adet kanamasi 1 gün geçen kadin 4 haftalik hamiledir, yani gebelik süresi, “Son Adetin Tarihinin” (SAT) ilk gününden itibaren hesaplanmaktadir Bu tarih önemlidir çünkü doğum tarihinin de belirlenmesinde kullanılır SAT’ı hatırlamıyorsanız veya düzensiz adetleriniz varsa ilk doktor vizitinizde, ultrason ile gebelik kesesi veya embrio büyüklügü ölçümüne göre hekiminiz yaklasik SAT’ınızı hesaplar ve buradan hareketle ,Muhtemel Doğum Tarihini” (MDT) belirler Basit bir ifade ile MDT, SAT’ınızden 3 ay çıkartmak, 7 gün eklemekle bulunur





[*]trimestr : döllenmiş yumurtanın rahim içerisine ekilmesinden 13 haftanın sonuna[*]trimestr :14 haftadan 26 haftanın sonuna[*]trimestr ise 27 haftadan gebeliğin sonuna kadar sürer
Simdi, 3 boyutlu ultrason görüntüleri ve çesitli kaynaklardan topladığımız bilgilerle hafta hafta bebeğinizi izleyebilir ve kendi vücudunuzda meydana gelebilecek değişmeleri öğrenebilirsiniz
Gebelikte ortaya çıkan pek çok değişiklik fizyolojik olsa da zaman zaman hastalık olarak algılanabilir veya gerçekten tedavi gerektiren bir hastalık tablosuna dönüşebilir Işte bu yüzden gebelik boyunca 24 saat size sabırla, saygıyla, anlayışla yardımcı olacak bir doktoru hemen seçmelisiniz Bebeğinizin resimleriyle, tekmeleriyle ve karnınızda büyüyen rahim içinde onu hayal edip, anne karnında ki hayatından itibaren gerektiğinde koruyup gözeterek, sağlıklı, mutlu bir birey olması için gebelikten itibaren çalışmalısınız!
GEBELiK HAFTALARINA GÖRE ANNE VE BEBEK

Iki adetin (mens kanamasinin) ortasına yakın bir tarihte yumurtaliktan atılan yumurtanın erkeğin spermleri ile döllenmesi sonucu gebelik oluşmakla birlikte, gebelik başlama tarihi (gebelik yaşı) son adetin ilk gününden itibaren hesaplanır Çünkü yumurtlamanın olduğu veya döllenmiş yumurtanın anne rahmine ekildigi günü (yardımcı üreme teknikleri dışında) tam olarak belirlemek mümkün degildir
Böylece gebelik, ortalama olarak, döllenmis yumurtanın anne rahmine ekilmesinden sonra 266 gün veya son adet kanamasından itibaren 280 gün (40 hf veya geleneksel hesapla 9 ay 10 gün) sürer Önceleri gebelik aşamaları aylara göre sıralanırken yapılan araştırmaların sonucunda artık gebelikteki degişiklikler haftalara göre tanımlanmaktadır
GEBELIK YAşI HESAPLAMA

1, 2 ve 3 hafta

Buna gebeliğe hazirlik dönemi denebilir Yaklaşık 2-3 ay önce yumurtalıkta gelişmeye başlayan bir grup yumurta hücresinden, hızlı gelişme gösteren yaklaşık 20 yumurta, etraflarında sıvı dolu bir kesecikle büyüyerek, kendi aralarında bir yarışla döllenme sanşı olan en büyük yumurta (Graff Follikülü) haline gelmeye çalışırlar Beyin sapından tetiklenen bir mekanizma ile en büyük kist çatlar ve yumurta karın boşluğuna atılır
Iki adet kanamasının yaklaşık ortasına denk gelen bu dönem (adetin ilk gününden itibaren 10-18 günler) kadının gebe kalma sanşının en yüksek olduğu dönemdir Bu dönemde gebelik planlamış bir çift gün aşırı veya her gün ilişki olacak şekilde kendilerine zaman ayırmalıdırlar Bir adet döneminde gebelik elde etme şansı yaklaşık %20 olduğundan gebelik elde edemeyen çiftlerin, morallerini bozmadan benzer bir cinsel ilişki rejimini sürdürmeleri gerekir
Yine çiftler planlanmış bir gebelikten önce kadın doğum uzmanına başvurarak genel bir kontrolden (pre-conceptional counceling -gebelik öncesi danışma) geçmeli, gerekiyorsa korunulabilecek hastalıklara karşı aşılarını (Hepatit-B, Kizamıkçık,vb) yaptırmalı, servikal sürüntü (smear) aldırmalı ve mümkünse gebelik düşünülen aydan önce varsa kötü alışkanlıklarını (sigara, alkol, uyusturucu vb) bırakmalıdırlar Yukarıda bahsedildiği gibi döllenmiş yumurtanın gelişimi, oluşan gebelikten birkaç ay önce başladığından planlanan gebelikten birkaç ay önce en azından folik asit, (özellikle Türkiye’de) çinko ve bazı araştırmacılara göre multivitamin içeren haplarla vitamin destekleri yapılmalıdır Böylece bebekte sıkça görülen doğumsal sakatlıklardan bazılarının (beyin-omurilikte açıklıklar) oluşma olasılığı azaltılabilmektedir Daha geniş bilgi için gebeliğin planlaması bölümüne bakınız
Karın boşluğuna atıldıktan sonra tüpler tarafından yakalanan yumurta yaklaşık 12-24 saat süreyle döllenmeyi bekler Döllenme olursa (iki hücrenin birleşmesi ile tek bir hücre oluşup çogalmaya başlar) gebeliğin ilk aşamasına geçilir Eger döllenme olmazsa yumurta ölür ve bunu takiben bir sonraki adet kanaması oluşur Eger döllenme olursa (genellikle tüplerin en uç kısmında olduğundan) döllenmiş yumurta yaklaşık bir hafta süren uzun bir yolculuğa başlar Yolculuk sırasında döllenen yumurta hızla sekil ve içerik değistirir Eşlerin her ikisinden de gelen kromozomlar kadın yumurta hücresi içinde birlesip, hızla bölünüp çogalarak bir hücre kümesi olusturur Bu dönemde henüz adet gecikmesi olmamıştır
Bebeğiniz bu anda gelişmekte olup, SAT’ınız gebeliğinizin başlangıç günüdür O sırada gebeliğinizi oluşturacak yumurta hücresi gelişmeye başlar ve sperm tarafından SAT’ınden ortalama 12-14 gün sonra döllenir Normalde adetleriniz düzensiz ise bu tarih daha değişken olabilir
2 Hafta

Pembe ve Mavi Farki
Esinizin, “X kromozomu taşıyan spermi” yumurta hücrenizi döllerse çocugunuz kız, yani yenidoğan giysileri veya odası pembe, “Y kromozomlu sperm” döllerse erkek yani yeni doğan giysileri veya odası mavi renk olacaktır Yani genetik seks (cinsiyet) döllenme sırasında belirlenir Mavi ya da pembe ikisi de canli ve güzel renklerdir Sadece mavi ve/veya pembe ile yetinmeyip çok daha renkli bir yaşamı boyayabilirsiniz Hadi deneyin, renkli bir yaşam oluşturmak size bağlı
Fertilize olan (döllenen) yumurta bölünmeye baslar 2, 4, 8 hücre şeklinde bölünmelere devam eden yumurta tüplerden rahminize ulaştığında 32 hücrelidir ve Morula ismini alır Yumurtlama sırasında korunmasız olarak cinsel ilişkide bulunmuşsanız gebe kalabilirsiniz Eşinizin menisi (semen) ile milyonlarca sperm vaginadan, rahim ve tüplere doğru yol alır
Tübün fırçamsı en uç kısmında yakalanmış olan yumurtaya ulaşabilen yaklaşık 300 spermden 1 tanesi yumurtanın dış kısmına yapışır Spermin baş kısmı ve yumurtadan, spermin girmesini sağlayan bazı enzimler salgılanır En sonunda sperm içindeki babadan gelen kromozomlar yumurta içerisine aktarılarak hızla bölünüp çoğalmaya başlar Artik yumurta döllenmistir Unutmayınız, herşey normal olmasına rağmen korunmasız bir ilişkide ilk ay gebe kalma oranı %20-25′dir Iki yılda gebe kalma sanşı ise % 98 ‘lere çıkabilir ‘Herşey normal neden gebe kalamıyorum?’ demeyin, çünkü gebelik inanılmaz derecede hassas dengelere bağlıdır ve bazan zamana ihtiyacınız olabilir
3 Hafta

3 haftada sizin hiç bir şey hissetmemenize rağmen mutlu olay gerçekleşmiş ve vücudunuz hızla size müjde vermeye hazırlanmaktadır Yaklaşık bir toplu iğne başı kadar (0015 milimetre) olan, 58-107 hücreden olusan bir küme rahim içindeki kalınlaşmış zara ekilmeye başlamıştır Bu hücrelerden sadece 8 tanesi embrio oluşumunu sağlarken geriye kalanlar (99) trofoblastik (halk deyimiyle “çocuk eşi”, diğer bir adıyla plesenta, yani çocuğun beslenme kanallarını oluşturan kısım) hücrelerdir Bu dönemde bebeği oluşturacak olan bu hücreler tüp ve rahim içindeki artmış sıvılardan beslenmektedir Hücreler hızla çoğalıp farklılaşmaktadır, ancak henüz bir bebek veya fetus yoktur Artık, henüz gösteremesek de biyolojik olarak gebe oldugunuzu söyleyebiliriz


Siz gebe olduğunuzu bilmeden bebeğiniz gelişmeye ve büyümeye devam etmekte, yüzlerce hücreye bölünerek, içinde sıvı dolu bir boşluk olan blastokist denilen devre yasanmaktadır Rahminizin içinde olan bitenleri sizin veya hekiminizin fark etmesi çok zordur Bu sırada rahminizin iç zarı gelişmekte olan embrioyu beslemekte ve ileride bebeği besleyecek olan plasentanin ilk hücreleri buraya ekilmektedir Gelişen bebek adayı artık sizden yeterli vitamin, folik asit, protein, kalsiyum, demir vb beklemektedir
Bu ihtiyaçlarinizi doktorunuzdan ögreniniz!
4 Hafta

Bebeğiniz gebeliğinizin 4 haftasına girerken 3 tabakadan oluşur Embrio denilen bu hücre kümesi yaklaşık 150 hücreden oluşmaktadir ve büyüklügü 0,35 ila 1 milimetre kadardır Bebeğin akciger, karaciger, ve sindirim sisteminin oluştuğu iç tabaka endoderm tabakasıdır Orta tabaka, bebeğin kemik, kas, böbrek, seks organlari ve kalbinin oluştuğu mesoderm tabakasıdır Dış tabaka ise cilt, saç, gözler ve sinir sistemi gibi dokularını oluşturan ektoderm tabakasıdır


Bu dönemde kan yada idrarda gebelik testleri pozitif olabilir Yorgunluk, midenizde kazınma, göğüslerinizde gerginlik ve acıma, bulantılarla birlikte bebeğiniz artık yavaş yavaş “ben buradayım ” demeye başlıyor olabilir


Henüz adet gecikmesi olmamıştır Bugünlerde adet kanamasını bekleyen anne eğer adet göremezse ilk gebelik bulgularından biri olan adet gecikmesinden söz edilir Ancak bazan ekilen hücreler rahim içindeki küçük damarları yırtarak, hafif damlama seklinde bir kanamaya neden olabilir Halk arasinda “üstüne görme” olarak tanımlanan bu kanama bazan beklenen adet gibi algılanabilir Böyle bir durumda (zamanı uygun olsa da daha az bir kanama olursa) anne adayı kanamayı takiben evde veya bir laboratuarda yapılacak bir idrar testi ile gebelik müjdesini alabilir


Anne adayı henüz bir değişiklik hissetmese de sıvı ile dolmaya başlayan bir gebelik kesesi (amniotik kese) oluşmaya, “çocuk eşi-plesenta” şeklinde farklılaşan hücreler embrio’ya oksijen ve besin taşımaya başlamıştır
5 Hafta

Beklenen adet gecikmiştir Hiç telaş etmeden bir kadın doğum uzmanına veya en yakın sağlık kuruluşuna (kırsal kesimde bir sağlık ocağı veya ana-çocuk sağlığı merkezi olabilir) başvurarak yapmanız gerekenleri öğrenebilirsiniz Unutmayın sağlıklı bir gebelik geçirmek veya sağlıklı bir bebek sahibi olmak için en önemli faktörlerden biri gebeliğin başından itibaren düzenli sağlık kontrolleridir


Bundan sonra gelismeleri daha kolay anlaşılması için “Bebek”, “Anne”, “Öneriler”, “Bilgi Notu” başlıkları altında vereceğiz
Bebek

Embrio hızla gelişmektedir Yaklasik 1,25 mm boyundadir Kalp, beyin, omurilik, kaslar ve kemikler gelişmeye başlamıştır Çocuğu besleyecek olan “çocuk eşi” -plesenta, yada etene- ve çocugu ilik ve güvenli bir ortamda koruyup, içinde hareket etmesini sağlayacak olan gebelik kesesi (su kesesi diğer adıyla amniotik kese) gelişmeye devam etmektedir Iyi bir vaginal ultrasonografi ile gebelik kesesi görüntülenebilir

Anne

Hala çok büyük değişiklikler yoktur Sabah yorgunluğu, bulanti (ve bazan kusma), aşerme (iştah değiklikleri), meme uçlarının koyulaşmaya başlaması ve memede gerginlik, sık idrara çıkma gibi bazı erken gebelik bulgulari yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar Ancak annede hiçbir değişiklik olmadan gebelik devam edebilir Ancak erken dönemde bile tedavi gerektiren bulantı ve kusmalar da görülebilmektedir

Öneriler

Gebelik bulantılarının ortaya çıkması halinde aşağidaki önlemler alinmalıdır Lütfen geniş bilgi için “Gebelik Bulantı ve Kusmalar ” bölümüne bakınız


Dengeli ve doğal beslenmeye özen gösterin Günde en az 6-8 bardak su için “İki kisilik yemek” doğru değilse de annenin ortalama günlük 300 kilo kalori daha fazla alması önerilmektedir Özel bir yeme alışkanlığı olanlar (vegan, vegeteryan vb) doktor önerilerine göre beslenmeli, vitamin destegi almalıdır “Gebelikte Beslenme ” makalesi size yardımcı olacaktır

Bilgi notları


Teknolojik gelişmelere parelel olarak son zamanlarda oldukça hassas gebelik testleri piyasaya sürülmüştür Evde kendi kendinize yapabileceğiniz bu testleri kullanım klavuzlarındaki kurallara uygun şekilde yaparak erken ve objektif bir gebelik bulgusunu tespit edip doktorunuza başvurabilirsiniz
6 Hafta

Bundan sonra gelismeleri daha kolay anlaşılması için “Bebek”, “Anne”, “Öneriler”, “Bilgi Notu” başlıkları altında vereceğiz
Bebek

Bu haftada, bebek yumurtadan yeni çıkmış bir iribaşa (kurbaga yavrusuna) benzer Baş, popo mesafesi (Crown-to-Rump Length CRL) 2-4 mm kadardır ve yaklaşık her gün 1 mm uzamaktadır Artık beyin ve omurilik kanalı (nöral tüp) kapanmıştır, bu yüzden 5 haftadan sonra başlanan folik asit desteğinin beyin omurilik açıklıklarını önlemede etkisi yoktur Ancak başlanmış olan folik asit destegi 14-16 haftalara kadar devam etmelidir Gözler ve ekstremiteler (kol-bacak) gelişmektedir Bu haftada yapılan bir vaginal ultrasonografi ile bebek kalp atımları tespit edilebilir

Anne

Artık jinekolojik muayene ile rahim ve vajendeki değişmeler belirlenebilir Gebelik bulantı veya kusmaları yoksa, yavaş yavaş kilo almaya başlar Ancak almak bir yana iştah değişikliklerine bağlı olarak bir miktar kilo kaybı da olsa bunun bebek üzerinde genellikle olumsuz bir etkisi yoktur Yapılan çalışmalar ilk 3 ayda (14 hafta) gebelerin ortalama 1 kilo aldıkları belirlenmiştir Ancak bulantı ve kusmalar (toksik guatr, molar -üzüm- gebelik, çoğul gebelik vb) bazı hastalıklarda daha sık görüldüğünden bu yakınmalar doktora danışılarak önlem alınmalıdır

Öneriler

Bu haftalar embrionun gelişimi için çok önemli ve hassas bir dönemdir Hızla çoğalan ve farklılaşan hücrelerde zehirli maddeler, bazı ilaçlar, mikrobik hastaliklar, radyasyon, ısı ve diğer bazi olumsuz çevre faktörleri bebekte sakatlik veya ölümle sonlanabilecek hatalara neden olabilirler Bu yüzden anne adaylari bu dönemde döküntülü hastaliklari olanlardan uzak durmali, doktora danışmadan ilaç kullanmamalı, röntgen filmi gerektiğinde gebe olduklarını belirtmeli, olumsuz çevre faktörlerinden ve aşırı sıcaktan (sauna, küvet içerisinde banyo vb), uzak durmalıdırlar Ateşli hastalık geçirdiklerinde hekime başvurarak uygun ates düşürücü ve antibiotiklerle tedavi yüksek ateşin kendisinden veya yüksek ateşe neden olan mikroptan mutlaka daha az tehlikelidir

Bilgi Notları

Gebelikteki her türlü vaginal kanama anormal kabul edilir Ilk trimestrde (3 aylık dönem) gebelerin yaklaşık % 20’sinde vajinal kanama olmaktadır Bunların yarısı düşükle sonlanmakta, kanamaya ragmen devam eden gebeliklerde ise sakatlık oranlarinda artış olmamaktadırIlk trimestr düşüklerinde neden % 60 civarında yaşamla bağdaşmayan kromozom bozukluklarıdır Bu yüzden önceden bilinen bir hormonal bozukluk veya diger nedenlerle düşük olduğu tespit edilmemişse genellikle doktor denetiminde istirahat ve ilişki yasağı önerilmektedir
Kanamanın derecesi ve bebeğin (embrio) durumu tedaviyi yönlendirir Aşırı kanamalarda anne hayati göz önünde tutularak kürtaj veya vakumla gebelik sonlandırılabilir Eğer düşük gerçekleşir embrio ve rahim içerisindeki doku atılmaya başlarsa bozulmuş gebelikten dolayı enfeksiyon, kanama ve bazı rahim içi yapışıklıkların önlenmesi için yine kürtaj gerekli olabilir Bu dönemde vaginal ultrason ile muayenenin zararı yoktur Bazı durumlarda (missed abortus) vaginal ultrason ile kanama baslamadan düşük belirlenebilir

Halk arasında elle yada ultrason ile vajinal muayene sonrası düşük olacağı şeklinde yanlış bir inanış vardır Vaginal ultrason veya parmakla yapilan muayene bugünkü bilgilere göre düşük nedeni değildirler Şurası unutulmamalidir ki gebelikte (pek çok çiftin rahatlıkla son aylara kadar sürdürdügü) cinsel ilişki doktor muayenesinden daha fazla kontrolsüz bir eylemdir
7hafta

Bebek

Bu haftanın sonunda bebek 11-13 mm kadardır Kollar ve bacaklar, tıpki iribaşın kurbağaya dönüşmesi gibi, çıkmaya başlar ve bunlarin ucunda olusan düz yassı tabakalar avuç içi ve ayak tabanı olup parmaklar bunların uçlarından çıkar Kalp, akciger, gözler, burun delikleri, barsaklar ve appendiks gelişmiştir Kapanan beyin omurilik kanalı içerisinde beyin ve omurilik gelişmektedir

Anne

Artık anne de vücudunda değişiklikler hissetmektedir Sabah yorgunluğu ve aşerme gibi erken gebelik bulguları belirginleşmiştir Memelerde dolgunluk ve gerginlik olur

Öneriler

Mide bulantısına yol açmamak için asla midenizi boş bırakmayınız Ancak bunun için hafif yiyecekleri saat başı atıştırma şeklinde bir beslenme daha uygundur Üç ana öğün almaya çalışmayınız Yiyeceklerinizi protein (süt, yogurt, peynir, et vb) ve unlu gıdalardan (kraker, galeta, bisküvi vb) seçerseniz kan şekeri düşüşlerini önlerlerken gerekli yapı taşlarını da almış olursunuz

Bilgi notları


Bir miktar vajinal akıntı artışı kötü kokusuz ve iç çamasırda sarı-yeşil leke bırakmamak kaydı ile normal olarak karsılanabilir Kaşıntı, kesilmiş süt gibi akıntı ve idrar yaptıktan sonra veya yaparken yanma olması mantar enfeksiyonlarını düşündürmelidir

8 Hafta

Bebek

Gelişiminin (anne rahmine ekilmenin) 6 haftasıdır Baş-popo mesafesi yaklaşık 14-20 mm, yani iri bir fasulye tanesi kadardır Göz kapaklari, kulak kepçesi oluşmaktadır ve burun ucu görülebilir Kol ve bacaklar uzamıştır ve kollar dirsekten bükülmüs olarak görülür El ve ayak parmaklari avuç ve ayaklardan yumrular halinde çıkıntılar yapar

Anne

Rahim gebelikten önce annenin yumruğu kadar iken, şimdi bir portakal büyüklügüne ulaşmıştır Kasıkta, karnın alt kısımlarında gerilmekte ve büyümekte olan rahmin zaman zaman kasılması sonucu kramp tarzında ağrılar olabilir Ağrılar gittikçe sıklaşır ve kanama da olursa derhal doktorunuza başvurmalısınız

Öneriler

Yavaş yavaş alçak topuklu ayakkabılar, altı destekli sütyenler giymeye başlayabilirsiniz Sırt, boyun ve omuz egzersizleri artan yükleri taşımanıza yardımcı olacaktır

Bilgi notları


Gebelerde bazan ileri derecede olmak üzere (birkaç litre) tükrük salgılanması artmıştır Genellikle sorun oluşturmasa da bazan bulantılara neden olabilir

9 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunlugu yaklaşık 2 ila 3 cm, kabaca iri bir zeytin büyüklüğündedir Parmak uçlari biraz daha şişkince ortaya çıkmış, baş biraz daha dik, ense oluşmuştur Bebeğin kol-bacak ve vücut hareketleri ultrason altında görülebilir Ancak anne bunu hissedemez Cinsiyeti görebilmek mümkün degildir

Anne

Rahim hızla büyümekte ve anne karnının büyüdügünü hissetmektedir Ancak hala gebelik dışarıdan bakmakla anlaşılamaz Hazımsızlık, gaz ve mide yanması olabilir Aglama, sıkıntı, gibi adet öncesi gerginlik (Premenstruel Sendrom) hastalığına benzer duygusal değişiklikler olabilir

Öneriler


Bebeğinizin kemik ve dişlerinin iyi gelişmesi için bol bol kalsiyum ve protein içeren gıdalar (peynir, süt, yogurt, et, sebze, meyve) yiyiniz

10 Hafta

Bebek

Artık bebeğiniz resmen “fetus” (bebek) olarak adlandırılabilir Bas-popo uzunlugu 3-4 cm, ağırlığı yaklaşık 5- 6 gramdır Pek çok doğumsal sakatlığın oluştuğu dönem artık geride kalmıştır Gözler ileride göz kapaklarını oluşturacak bir deri ile kapanmaya başlar

Anne

Hala gebelik dışarıdan bakmakla belli değildir Ancak anne yavaş yavaş daha gevşek ve bol giysiler giymeye başlar Artık vitrinlerdeki gebe kiyafetleri ile ilgilenme zamanı gelmiştir Artık sonuna yaklaşmakla birlikte duygusal değişiklikler ve aşerme devam etmektedir

Öneriler

Diyet alışkanlıklarınızı devam ettiriniz

Bilgi notları


Eğer bazı genetik hastalıkların tanısı için gerekli görülmüşse “chorionic villus sampling” bu haftalarda yapılır

Bebek

Baş-popo uzunluğu 4 – 6 cm, ağırlığı 8-9 gr civarındadır Kalp atımları Doppler stetoskop ile duyulabilir Tırnaklar ve cinsiyet organları belirginleşmiştir Bebek tekmeler atmasına rağmen anne henüz hissetmez

Anne

Rahim karın alt kısmında ele gelebilir Diş etleri, tırnaklar ve ciltte değişiklikler olabilir

Öneriler

Diş bakımını gebelik boyunca ihmal etmeyiniz Mutlaka en az bir kez (gebelik boyunca) diş hekimine başvurunuz Dişlerinizi firçalarken kanamalar olmasi gebelik hormonlarının etkisiyle diş etlerinin büyümesine bağlı olabilir

Bebek

Baş-popo uzunlugu 6-7 cm,ağırlığı 10-14 gr civarındaddır Tamama yakın gelişimini tamamlayan bebek hızla büyümeye ve güçlenmeye başlar Barsaklar bu haftaya kadar göbek kordonunun çıktığı yerden dışarı taşmış olabilir, ancak bu normal bir görünümdür Artık düşük riski oldukça azalmıştır

Anne

Aşerme, bulantı-kusma ve sabah yorgunluğu azalmaya başlar Bu zamana kadar yaklaşık 1-1,5 kg almış olabilirsiniz

Öneriler

Artık yavaş yavaş giysi ve ayakkabılarınızı değiştrin Topuksuz ayakkabı ve rahat, geniş gebe giysileri giymeye başlayabilirsiniz Çünkü gebelikte taşınan yükün dengesiz dağılımı ve hormonların etkisiyle (relaksin) oluşan gevşemelere bağlı olarak eklemler daha kolay yaralanır
13 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunlugu 6,5 – 8 cm, ağırlığı 15-20 gr kadardır Baş vücuttan büyük veya vücüt kadardır Gözler birbirine daha yakın, görünüm gittikçe daha çok insana benzemektedir Barsaklar karın içerisindeki normal yerlerine geçer El ve ayak parmakları tamamen oluşmuş, eklemler çalışmaktadırDış cinsel organlar artık görünür hale gelmiştir

Anne

Şimdiye kadar bulantı-kusma, sabah yorgunluğu gibi nedenlerle kilo alamamışsanız artık kendinizi daha iyi hissetmeye ve kilo almaya başlayacaksınız

Öneriler


Baba adaylarının da anne gibi psikolojik ve sosyal bir değişiklik içinde olduğu, bazı sorunlar yaşadığı, gebeliğe (ve babalığa) uyum çabaları içinde olduğu kesinlikle gözardi edilmemelidir Anne sıkıntılarını, rüyalarını ve hayallerini baba adayı ile paylaşmalı, gebelik kontrollerine birlikte gidilerek rahim içindeki bebegin hareketleri, kalp atımları babaya da gösterilip uyum çabaları desteklenmelidir
14 Hafta

Bebek

Baş popo uzunlugu 8-10 cm, ağıriığı yaklaşık 25-30 gr kadardır Kulaklar başın arkasından daha öne ve yanlara doğru gelir Ense daha da uzar ve çene belirginleşir Artık bebeğin bir parmak izi vardır Dışarıdan yapılan uyarılara (rahime ultrason probu ile basınç yapıldığında) kıvrılıp doğrularak yer değiştirir

Anne

Artık gebe elbiseleri giymeye başlamış olmalısınız Doğumun daha kısa sürmesi ve daha az ağrı çekmek için bazı egzersiz programlarına katılabilirsiniz Rahmin hızla büyümesi nedeni ile karın kaslarında gevşeme ciltte (kalça, karın, bacak ve gögüslerde) çatlaklar (stria gravidarum) görülebilir Gebelikte ortaya çıkan cilt çatlaklarının temelinde cilt altındaki bağ dokusunun içerik ve düzenlenmesindeki kişisel farkllılıklar yatar Çünkü her gebede çatlak olmamaktadır Gebelik hormonlarının etkisiyle kabızlık ortaya çiımaya başlamıştır

Öneriler


Kabızlığı önlemek için daha çok sebze (çiğ olması önerilir) ve meyve yemelisiniz Bol sıvı almak önerilir Cilt çatlaklarının önlenmesi için sınırlı etkisi olsa da bazi özel kremler kullanılabilir Bu pahalı kremleri kullanamıyorsanız cildi nemlendiren, yagğayan herhengi bir krem ile yukarıda sayılan bölgelere masaj yapmak da yeterli olabilir Unutmayiniz ki cildinizin çatlaması daha çok doğustan var olan bir takım nedenlere bağlıdır ve bunlar sonradan düzeltilemez

15 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunluğu 10-11,25 cm, ağırlığı 50 gr, kadardır Cilt çok ince, doğumdan sonra dökülen kıllarla (lanugo) kaplanmaya başlar Başının üst ki-ısmında saçlar ve kasları oluşmaya başlar Bebek artık parmağını emebilir

Anne

Rahim göbeğin 7,5-10 cm altında hisedilebilir Yavaş yavaş dışarıdan da gebe olduğunuz anlaşılmaktadır Annede artmış kan hacmi ve toplardamarlarda ki göllenme nedeniyle burun kanamalari görülebilir Ciltte toplardamarlar belirginleşir Bacaklardaki toplardamarlar şişer ve varis oluşabilir

Öneriler


Yatarken sol yan tarafınıza (çok rahatsız olursanız sağ yan da olabilir) yatmaya çalışın Çünkü sırtüstü yatarken bebeğe giden kan akımında azalmalar olabilir Böyle bir yatış pozisyonu sizi rahatsiz ederse sırt ve bacak arasına yastıklar koyabilirsiniz Eğer varis ve hemoroid (basur) vb gibi sorunlar yaşıyorsanız dinlenirken (yatarak) bacaklarınızı kalbiniz düzeyine kadar yükseltiniz Gerekirse destekleyici varis çorapları giyilebilir

16 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunlugu 10,75 – 11, 5 cm, ağırlığı 80 gr kadardır Tırnaklar tam olarak oluşmuştur Başta ince kıllar ve tüyler (lanugo) daha da belirginleşmiştir Sinir sistemi gelişimi büyük ölçüde tamamlanmıştır Sinir uyarıları ve bunlara kasların yanıtı sonucu ardarda ince el, kol, bacak, vücut hareketleri görülür Özel bir stetoskopla bebek kalp sesleri duyulabilir

Anne

Bu haftadan sonra, birden çok gebelik yaşamışsanız daha erken olmak üzere, halk arasında “canlanma” denilen barsakta gaz veya karında kas seğirmesi gibi bebek hareketlerini hissedebilirsiniz Artık rahim büyüyerek, legen (pelvis) kemiği çukurluğundan, barsakların dolaştığı karın boşluğuna doğru yer değiştirdiğinden idrar torbası (mesane ) üzerindeki basınç azalarak ilk haftalarda görülen sık idrara çıkma düzelmeye başlar Bu haftadan sonra gögüs kafesinin altında veya midede yanmalar olabilir Bunlar mide içerisindeki asitin gevşemis olan yemek borusuna doğru geriye doğru kaçarak tahriş etmesine bağlıdır

Öneriler

Mide yanmaları oluyorsa öncelikle az az ve sık küçük öğünler halinde yiyip içmelisiniz Yemeklerden (özellikle akşam) sonra 1-2 saat oturur pozisyonda bekleyerek yiyeceklerin mideyi terketmesinden sonra yatarak yemek borusuna dogru, geri kaçmayı önleyebilirsiniz Eğer bu yöntem başarılı olmazsa anti asit tablet veya şuruplar kullanilabilir

Bilgi notları


16-18 haftalar arasında üçlü test yapilabilir Ikili test yapılanlarda sadece alfa fetp protein testi yapılarak nöral tüp defekti riskini belirlemek yeterli olabilir Üçlü test, 11-14 haftada yakalanamayan %10 kadar mongol (Down sendromu, trizomi 21) bebeklerin %60-70 oraninda yakalanmasi için hangi gebelere amniosentez yapılacağını belirlemede yardımcı olur Bu haftalarda ikili yada üçlü testinde risk tasıyanlara ve yaşı 35′in üzerinde olanlarda amniosentez önerilmelidir Amniosentez, rahim içerisindeki gebelik kesesine ultrason yardımıyla bir iğne ile girilip sıvı alma işlemidir Alınan sıvının kromozomal, mikrobiyolojik ve biokimyasal olarak incelenmesi ile kesin tanı konulur

17 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunlugu 11-12 cm, ağırlığı 100 gr kadardır Bebeğin vücudunda artık yağ depolanmaya başlar Bebek içerisinde yüzdügü sıvı başlangıçta bebek cildi ve plesenta – kordon zarlarından sızarak olusurken artık akciğerlerden salınan sıvılar ve böbrekten atılan idrardan oluşmaktadır Bu sıvı bebek tarafından yutulup akciğerler ve mide barsak sisteminden dolaşıma geçerek, böbrekler tarafından idrar şeklinde tekrar kese içine atılır Gebelik ilerledikçe çocuğun içinde yüzdügü sıvının büyük bir kısmını kendi idrari oluşturacaktır Artık bebeğin karaciğeri bazı görevlere başlar (kan yapımı, safra yapımı) Saç, kas ve kirpikleri belirginleşmiştir

Anne

Artık gebeliğiniz (saklamazsaniz) dışarıdan farkedilebilir Normal giysiler içerisine isteseniz de sığamazsınız İştahınız gittikçe düzelecektir Gebeligin en romantik ve duygusal olarak yoğun zamanlarını yaşıyorsunuz Düşük korkusu oldukça azalmış, doğum ise bir hayli uzaktadır Yükünüz henüz ağır degildir, hareketleriniz çok kısıtlanmamıştırSizi tanıyanlar size daha çok sevgi, saygı ve imrenen gözlerle bakıyordur Yavaş yavaş hareketlerini dinleyerek çocuğunuzla kabaca bir iletişim kurabilirsiniz Gebelik büyüdükçe elini karnınıza koyarak bebek hareketlerini eşiniz de hissedebilir

Öneriler


Eklemlerde gevşeme artarak devam etmektedir Yataktan önce oturup sonra el ve kollarınızın yardımıyla ayağa kalkınız Dengesiz ve ağır yükler taşımayınız Yerden bir şey alırken belden eğilmeden, diz çökerek alınız Raflardan iki elinizle ulaşamadığınız yüksekliklerdeki eşyalara uzanmaya (özellikle tek elle) çalışmayınız

18 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunlugu 12,5-14 cm, ağırlığı 150 gr kadardır Büyüme yavaşlamıştır Ancak bebeğin sinir ve kas iskelet sistemi hızla olgunlaşmaktadır Refleksleri artar, esner, gerinir, surat asar Tat duyusu gelişir; acı ve tatlıyı ayırt eder Yutar ve hıçkırır Karından tutulan çok güçlü ışığa karşı gözlerini korur

Anne

Rahim hemen göbeğin altına kadar büyümüştür Bebek hareketlerini hissetmeye başlamışsanız gittikçe güçlendigini hissedeceksiniz Bu hafta ile 22 hafta arasında yapilacak ayrıntılı bir ultrason muayenesi ile normal gelişme, gebelik yaşı, bebeğin cinsiyeti ile ilgili oldukça güvenilir bilgiler elde edilebilir Kalbiniz gebelik öncesine göre %30-50 daha fazla çalışmaktadır

Öneriler

Bu ayki kontrole eşinizle birlikte giderseniz onun da bebeği hayalinde canlandırmasına yardımcı olup, bebeğine yakınlasmasını sağlayacak bir ultrason görüntüsünü izlemesini saglayabilirsiniz Hatta doktorunuzun size verecegi bir fotografla (2 veya 3 boyutlu) mutluluğunuzu dostlarınızla paylaşabilir ve bebeğin albümünü oluşturmaya başlayabilirsiniz

Bilgi notları


Ultrason ile muayene esansında görülememesi, çocuğunuzda sakatlik olmadığını garanti etmez, ancak pek çok belirgin sakatliklar ultrasonografi ile basarı ile tespit edilmektedir Bu sakatlıklardan bir kısmında gebeliğin sonlandırılması gerekir Bazı hastalık ve sekil bozuklukları ise anne karnında veya uygun merkezlerde doğum yaptırılarak hemen doğumu takiben düzeltilebilir
19 Hafta

Bebek

Baş-popo uzunlugu 13-15 cm, ağırlığı 200 gr kadardır Cilt transparan, altında damarlar görünür haldedir Çocuğun gebelik kesesi içindeki sıvıdan korunmasi için, cildini beyaz yağlı kremsi bir madde (verniks kazeoza) kaplamaya başlar Bu balmumumsu madde çocuğun cildindeki yağ bezlerinde üretilir

Anne

Bu dönemde büyüyen rahmin kasılmasına bağlı olarak hafif ağrılar olabilir Kabızlık, bacaklarda kramp, eklemlerde şişlik, sırt ağrıları olabilir Gebelik hormonlarının etkisi ile yüz, omuz ve kollarda küçük damar uçlarındaki genişlemelere bağlı olarak kırmızılıklar (spider nevi) görülebilir

Öneriler

Aşırı yorgunluklardan (nefes nefese kalacak şekilde yapılan fizik aktivitelerden) kaçınınız Bebeğinizin hızla büyümesine bağlı olarak kalp, akciger ve böbreklerinize aşırı bir yük oluşturabilirsiniz