İnsan Ve Uzay

Neler bulmayı umut ediyoruz?
Evreni neden araştırıyoruz?

İLK ARAŞTIRMALAR

Uzaya seyahat edebilmek sadece roketlerle mümkün olduğundan , roket gelişiminin tarihi,bir bakıma uzay uçuşlarının tarihi olarak görülebilir İlk roketin 1045 yılından önce Çinliler tarafından keşfedildiği biliniyor

Çinliler, ilk barut türüyle doldurdukları bambu borucuklarını, kötü ruhları korkutup kaçırmak amacıyla kullanıyorlardı Bunlara “ateş oku” adını vermişlerdi

Bu ateş oklarını, savaş için geliştirdikleri el bombası ve toplarla birlikte kullanıyorlardı

İLK ARAŞTIRMALAR

Roketler ilk başlarda askeri amaçlara yönelik kullanıldıysa da, insan aklının bir köşesinde hep, dünyanın dışına çıkabilmek vardı

1650 yılında Polonyalıateşli silah uzmanıKazimierz Siemienowicz bir roket planının çizimlerini yayınladı

1650 yılında Polonyalıateşli silah uzmanıKazimierz Siemienowicz bir roket planının çizimlerini yayınladı

19 yüzyıl boyunca roketler büyük heyecan uyandırıyor, neredeyse her ülkeden bir roket mucidi çıkıyordu Paris'te yaşayan bir İtalyan mucit C Claude Ruggieri birkaç küçük hayvanı uzaya yollama girişimlerine 1806'da başlamıştı
Britanya'da Sir William Congreve 9000 ft mesafeye kadar yollanabilen katı yakıtlı itici kuvvetle çalışan bir roket yaptı

20 yüzyılın ilk yarısında mühendislerin büyük bir bölümü kendilerini daha uzun ve uzak mesafeli uçuşlar yapabilecek uçaklar geliştirmeye adarken, Robert H Goddard gibi bir kısımı da roket alanında çalışmalar yapıyorlardı

İnsanlar Dünya dışına çıkıp, gezegenlere gidebilmeyi hayal ediyorlardı, hatta bunlar hakkında serüvenler yazıyorlardı Daha sonra bu hayaller gerçek oldu İnsanlara uzay yolculuğunun bir hayal olmadığını gösteren 3 bilim adamı ; Konstantin Tsiolkovsky,Robert H Goddard ve Hermann Oberth’tir

KTSİOLKOVSKY

(1857-1935) uzay araştırmalarının başlıca öncülerinden ve kuramcılarından olan Rus bilgin K Tsiolkovsky ; 1883 yılında, ancak tepkili itme ile uzayda uçuş yapılabileceğini öne sürdü 1884 yılında roket fikriyle , insanların kafasındaki "kanat olmadan uçma eylemi gerçekleştirilemez" yargısını değiştirdi

1903 yılında ilk kez bir füzenin hareket yasalarını anlatan büyük yapıtı; "Tepkili füzelerle uzayın keşfi " yayımlandı ve buna benzer konularda 500 dolayında makale yayımladı
Dünya'nın kurtuluş hızının 8 km/sn olduğunu buldu

Aynı tarihlerde,bugün füzelerin ve uzay araçlarının yapımında uygulanan bir takım teknolojik yenilikler önerdi: Sıvı propergollü füzemotorun,özellikle sıvı hidrojen ve oksijenle çalışan motorun kullanımı

RGODDARD

(1882-1945) Amerikalı mühendis ve fizikçi olan Goddard , itme kuvveti hakkında çalışmalar yaptı
ve sıvı yakıtlı roketler kullanılması gerekliliğini ileri sürdü Roket hareketleri kuramının kurucusudur

1919 yılında yazmışolduğu "Aşırıyükseltilerde araştırma yöntemi“ adlıeserinde deneysel ve kuramsal sonuçlarıaçıkladı
RGODDARD 1919 yılında yazmışolduğu "Aşırıyükseltilerde araştırma yöntemi“ adlıeserinde deneysel ve kuramsal sonuçlarıaçıkladı
16 Mart 1926 tarihinde Worcester'da ilk sıvı ergollü (propergolün yanıcı ve yakıcı bileşeni)roketi fırlattı Bu roket 2,5 sn havada kaldı,12,5 m'ye yükseldi ve 56 m uzağa düştü

Goddard ilk roket motoru tasarımınıyaptı

HOBERTH
(1894-1990) Alman roketçiliğinin kurucusu olarak bilinir 1923 yılında "Gezegenler arasıUzaya Roket" adlıkitabıyazdı Oberth ve Alman bilim adamları1927’de Uzay Yolculuğu Derneğini kurdular

(1894-1990) Alman roketçiliğinin kurucusu olarak bilinir 1923 yılında "Gezegenler arasıUzaya Roket" adlıkitabıyazdı Oberth ve Alman bilim adamları1927’de Uzay Yolculuğu Derneğini kurdular

HOBERTH

İkinci Dünya Savaşı'nda Alman ordusu için V-1 roketlerini, asistanı Wernher von Braun ile yaptılar Amerikan uzay araştırmaları programında ve Apollo Projesi'nde görev aldı

ROKETİN YAPISI

Roketler genellikle ucu hava sürtünmesini azaltacak şekilde yapılmış, yakıt, motor ve eksozdan oluşan, çalışmaları sırasında havaya gereksinim duymayan, hareket yönünün tersi yönde sıcak gaz püskürterek hareket eden cihazlardır Bir roket kaba hatlarıyla üç kısımdan oluşur:

1 Roketin genelde ucunda bulunan yük kısmı (Kargo): Yük bazen bir uydu, bazen de bir bomba olabilir
2 Yakıt kısmı: Roketin toplam ağırlığının çok büyük bir kısmını kapsayan, yanıcı ve yakıcı madde taşıyan tanklardan oluşan kısımdır
3 Roket motoru ve meme: Yanmayı kontrol eden ve oluşan ısı ve gazı dış ortama aktaran mekanizmaya roket motoru, ilerlemeyi (itimi) ve yön değiştirmeyi sağlayan kısma da meme denir

Bütün askeri füzeler, yörüngeye uydu taşıyan roketler, kimyasal roket kapsamına girer Çünkü sistemi hareket ettiren güç, yanıcı ve yakıcı maddelerin yanması sonucunda elde edilmektedir

ROKET YAKITLARI

Yakıttan istenilen özellikler:

Yanma hızının sabit olması Yanma sırasında bölgesel patlamalar yapmaması Özgün ısının yüksek olması Zehirli ve korrozif olmaması Buhar basıncının düşük olması Donma noktasının alçak olması
Kolay elde edilmesi ve ucuz olması

UZAYA İLK ADIM:SPUTNIK-
Insanoğlunun uzay serüveni, Sovyetler Birliği’nin, 4 Ekim 1957’de Dünya’nın ilk yapay uydusu
Sputnik-1’i uzaya göndermesiyle başladı

Uydu, Kazakistan’dan fırlatılan R-7 roketinin içindeydi

Sputnik-1, Dünya’dan 224 km yukarıda, yaklaşık 58 cm çapında ve 835 kg ağırlığındaydıRusça’da “yoldaş”anlamına gelen Sputnik'in tümü bir plaj topundan daha büyük değildi

Bu gümüş renkli parlak kürenin yapabildiği bütün iş muntazam aralıklarla dünyaya anlamsız bip bip sinyalleri göndermekten ibaretti

Rus ekibi kürenin büyük bir titizlikle parlatılmış olmasını ve bu şekilde çıplak gözle bile görülebilmesini sağlamak için çok uğraşmıştı Gönderilen bip bip sinyalerinin de amatör radyo meraklılarının bile kolayca alabilecekleri düşük frekansta olması sağlanmıştı

SPUTNİK-2 :UZAYDA ILK CANLı
Sputnik serisi kapsamında uzayda 3 kasım 1957’de yörüngeye oturtulan Rus uydusu Sputnik-2’nin kütlesi 5435 kg’dı ve Laika ("havlayan") adlı bir köpeği taşıdı

Özel bir mikrofonla kalp içinden gelen sesleri kaydetmeyi sağlayan bir alet Sputnik 2 aracı
ile uzaya gönderilen Laika adlı köpeğe konuldu ve dünyadan kalp sesleri takip edildi

SPUTNİK 3:JEOFIZIKSEL AMAÇLI
Sputnik serisinin sonuncusu olan ve 15 mayıs 1958’de fırlatılan Sputnik-3, 1340 kg’dı


YURI GAGARIN(1934-1968) UZAYDA İLK İNSAN

Yuri Gagarin, 9 Mart 1934’te Moskova’ da doğdu Babası, burada marangoz olarak çalışıyordu
Liseyi Moskova’nın kenar mahallelerinden birinde okudu 1951’de okulu bitirdi ve metal işçisi
olarak çalışmaya başladı

Öğrenciliği sırasında Yuri Gagarin, uçaklarla ilgilenmeye başladı
1955’de okuldan mezun olduktan sonra Sovyet Hava Kuvvetleri’ne katıldı

Yeni teknoloijilerin denendiği deneysel uçuşlarda görevlendirildi Kozmonot olmaya gönüllü oldu
Gagarin’in adı Sovyetler Birliği’nin uzay projelerinde çalışan kişilerin isimlerini yeraldığı çok gizli listeye kaydedildi

Son derece ağır ve zorlu eğitimlerden geçti Uzaya alışmak zor olacaktı Psikolojik eğitim de aldı


Gönderilecek uzay aracında kimin kozmonot olacağı resmi olarak 11 Nisan da açıklandı
12 Nisan 1961 günü saat: 09:07

Vostok 1, SS-6 Sapwood roketiyle uzaya fırlatıldı
Roket 3836 metre uzunluğunda ve 28703 ton ağırlığındaydı İlk kademede dört tane yardımcı
roket bulunuyordu

Kullanılan uzay gemisi bir modül olan Vostok-1’di Modül, yakıt tankı görevi yapan diğer bir modülün üzerine oturtulmuştu

108 dakika sonra Dünya’ya geri döndü
Dünya çevresindeki yörüngede 89 dakika 34 saniye boyunca yol aldı Maksimum 327 kmyüksekliğe çıktı
Ulaştığı en yüksek hız ise 28 260 km/saat idi

Gagarin 7 km yükseklikte fırlatma koltuğuyla uzay aracından ayrıldı Dönüşte, Vostok atmosfere
çok sert girdi Gagarin 7 km yükseklikte fırlatma koltuğuyla uzay aracından ayrıldı Dönüşte, Vostok atmosfere çok sert girdi

Yuri Gagarin’in uzay uçuşu Dünya’nın dört bir tarafında manşete çıktı Sovyetler Birliği’nde
kahramanlık madalyası ile ödüllendirildi

7 Mart 1968’de, uzaya çıkışından 7 yıl sonra, bir MIG-15 uçağı denerken geçirdiği bir hava kazasında yaşamını yitirdi

12 Nisan 1961’de Dünya’nın gerçek görüntüsünü gören ilk insan Yuri Gagarin’dir
Vostok 1 adlı uzay aracı ile Dünya’nın çevresinde ilk kez dolanılmıştır

''Uzay gemimle Dünya’nın etrafında uçarken gezegenimizin ne kadar güzel olduğunu gördüm Dostlarım, gelin onu yok edeceğimize bu güzelliği besleyip arttıralım''
Yuri Gagarin (1961)

AY MACERASI

APOLLO ıı

16 Temmuz 1969' da Cape Kennedy' den fırlatıldı Ay modülü’nü (Eagle) taşıyordu İniş
bölgesi “Sessizlik Denizi” (Sea of Tranquility) idi İlk olarak Armstrong modülden çıktı 2 saat 15 dakika boyunca çeşitli deneyler yapıldı ve fotoğraflar çekildi İnişten 21 saat sonra Dünya’ya dönmek için kumanda modülüyle bağlanıldı Böylece insanlık ilk kez başka dünyalara
ayak basabiliyordu

ESKİÇAĞLARDA UZAY BİLİNCİ
İnsanoğlunun Dünya’ya "tepeden" bakmaya başladığıtarihlerden bu yana, uzay araştırmalarıçok hızlıbir biçimde gelişti
UZAYI HİSSETMEK
İnsanoğlunun Dünya’ya "tepeden" bakmaya başladığıtarihlerden bu yana, uzay araştırmaları çok hızlıbir biçimde gelişti

UZAY KURULUŞLARI

Ulusal Uzay Araştırmaları Merkezi (NASA) 1 Ekim 1958'de kuruldu Dönemin başkanı Eisenhower, Dr T Keith'i NASA'nın ilk başkanı olarak atadı ESA, Avrupa’da bulunan iki eski
Avrupa Uzay Organizasyonu, ESRO ile ELDO’nun birleşmesiyle 1975 yılında
kurulmuş bir organizasyondur

Carl Sagan’ın deyişiyle "Merkezi ve kuruluş amacı biz olmayıp, enginlikte ve sonsuzlukta kaybolmuş minnacık; yüzlerce milyar galaksi ve milyarlarca trilyon yıldızla bezenmiş bir kozmik okyanusta
dönüp dolaşan bir Dünya" üzerinde yaşadığımızı farkettik İnsanoğlunun gözünü gökyüzüne çevirmesiyle başlayan bu süreç, uzayın kendisi gibi sonu olmayan bir serüvene benziyor
GELECEK BUNLARIN ÖTESİNDE