Atatürk Diyor Ki!

İnsanlar daima yüksek, temiz ve mukaddes hedeflere yürümelidirler Bu hareket şeklidir ki insan olanın vicdanını, dimağını ve bütün insanî kavramını tatmin eder Bu şekilde yürüyenler, ne kadar büyük fedakârlık yaparlarsa, yükselirler ve bu hareket şekli mutlaka açık olur
Çünkü alnı açık, dimağı açık, kalb ve vicdanı açık insanlar tarafından idare olunabilen toplumlar ancak bu mânada hareketlerin izleyicisi olabilirler Fikirlerini, duygularını ve teşebbüslerini gizli tutanlar, gizli vasıtalar uygulamaya girişenler mutlaka utanma ve sıkılmayı gerektiren, akıl ve mantığın haricinde hareket edenler olabilirler Bu gibi işlere girişenlerin sonu ergeç acıdır 1926 (Atatürk'ün SD III, S 80-815)

Bizim yüzümüz, her zaman temiz ve pâk idi ve daima temiz ve pâk kalacaktır Yüzü çirkin, vicdanı çirkinliklerle dolu olanlar, bizim vatansevercesine vicdanlıca ve namusluca hareketlerimizi küçük ve çirkin ihtirasları yüzünden, çirkin göstermeye kalkışanlardır 1927 (Nutuk II, S 882)

Yemin mukaddes bir sözleşme demektir Namus sahibi olan bir kimse verdiği sözden dönmez 1919 (Atatürk'ün SD III, S 7-8)

Asla hatırdan çıkarmamalısınız: Bizim en büyük kuvvetimizi, bugün de, yarın da dürüst, açık bir siyaset ve sözlerimize bağlılık teşkil edecektir (Hasan Rıza Soyak, Yakınlarından Hatıralar, S18)

Mesuliyet yükü herşeyden, ölümden de ağırdır (1915)

Hakikati konuşmaktan korkmayınız (1918)

Her an tarihe karşı, cihana karşı hareketimizin hesabını verebilecek bir vaziyette bulunmak lâzımdır 1930 (Büyük Tarih Trabzon'da, S 16)

Yapmamıza imkân hasıl olan işleri yapmazsak, tarih bizi tenkit eder 1928 (Hakkı Tarık Us, Ayın Tarihi, Atatürk'ün Vefatları, N: 60, 1938, S 150)

Millî egemenlik esası üzerinde idare edilen medeni devletlerde, kabul edilmiş ve fiilen geçerli bulunan esas; milletin genel isteklerini en çok temsil eden ve bu isteklerin bağlı olduğu menfaat ve gerekleri, en yüksek kudretle ve selâhiyetle yapabilecek siyasî grubun, devlet işlerinin idaresini üzerine alması ve bu mesuliyeti en yüksek liderinin omuzuna bırakması prensibinden ibarettir

Zaten bu şartları kazanamayan bir hükûmet vazife yapamaz Hükûmetin, kuvvetli grup üyeleri arasından ve fakat birinci derecede olmayanlarından zayıf bir hükûmet yapmak ve onu partinin birinci liderlerini emir ve öğütleriyle yürütmeye kalkışmak fikri, elbette doğru değildir Bunun feci neticeleri bilhassa Osmanlı Devletinin son günlerinde görülmüştür İttihat ve Terakki liderlerinin elinde oyuncak olan sadrazamlardan ve onların hükûmetlerinden, millete gelen zararlar sayılamayacak kadar çok değil midir?
Mecliste, hâkim olan partinin, hükûmet kurmayı, muhalif ve azınlıkta bulunan bir partiye terk etmesi ise asla sözkonusu olamaz
Kaideten ve usulen milletin ekseriyetini temsil eden ve özel amacı belli olan parti, hükûmeti kurma mesuliyetini üzerine alır ve kendi amaç ve prensiplerini memlekette uygular 1927 (Nutuk I, S 221-222)

Bizim telâkkimize göre, siyasî kuvvet, millî irade ve egemenlik, milletin bütün halinde müşterek şahsiyetine aittir, birdir Taksim edilemez, ayrılamaz ve başkasına bırakılamaz 1930 (Afetinan, MB ve MK Atatürk'ün El Yazıları, S 418)

İnsaf ve merhamet dilenmekle millet işleri, devlet işleri görülemez; millet ve devlet şeref ve bağımsızlığı temin edilemez
İnsaf ve merhamet dilenmek gibi bir prensip yoktur Türk milleti, Türkiye'nin gelecek çocukları, bunu, bir an hatırdan çıkarmamalıdırlar 1927 (Nutuk I, S 355)

Bir hükûmet iyi midir, fena mıdır? Hangi hükûmetin iyi veya fena olduğunu anlamak için, "Hükûmetten gaye nedir?" bunu düşünmek lâzımdır Hükûmetin iki hedefi vardır Biri milletin korunması, ikincisi milletin refahını temin etmek Bu iki şeyi temin eden hükûmet iyi, edemeyen fenadır 1923 (Atatürk'ün SDII, S 121)

Gerçi asıl olan millettir Toplumdur Onun da umumî iradesi, Mecliste belirir; bu her yerde böyledir Fakat, fertler de vardır Meclis, memleket ve devlet işlerini fertlerle, şahıslarla yapmaktadır Her devletin işlerini yöneten şahıs ve şahıslar meydandadır Hakikati, mânasız görüşlerle inkâra yer yoktur 1922 (Nutuk II, S 659)

Benim istediğim sadece memleket işlerinin Büyük Millet Meclisinde açıkça münakaşa edilmesidir Büyük Millet Meclisinde Türk milletinin gözü önünde açıkça konuşulamayacak hiçbir iş yoktur 1930 (Asım Us, GDD, S 132)
Millete efendilik yoktur Hizmet etme vardır Bu millete hizmet eden, onun efendisi olur 1921 (Atatürk'ün SD I, S 195)

Yapmak iktidarında olmadığımız işleri uyuşturucu, oyalayıcı sözlerle yaparız diyerek millete karşı gündelik siyaset takip etmek prensibimiz değildir 1931 (Atatürk'ün TTB IV, S 552)

Memleket işlerinde, millet işlerinde, hakikî işlerde duygulara, hatıra, dostluğa bakılmaz 1922 (Atatürk'ün SD I, S 213)

Memleket dayanışma isteyen bir birliğe muhtaçtır Alelâde politikacılıkla milleti parçalamak, hıyanettir 1925 (Atatürk'ün SD II, S 224)

Milleti idarede prensibimiz, milletin müşterek ve umumî fikir ve eğilimlerine uymaktır Bu fikir ve eğilimlerin hakikî ve ciddi olabilmesi, milletin maddî ve manevî ihtiyaç kaynaklarından gelmesine bağlıdır 1925 (Sadi Borak, Bilinmeyen Yönleriyle Atatürk, S 88)

Milleti, aklımızın ermediği, yapmak kudret ve kabiliyetini kendimizde görmediğimiz hususlar hakkında kandırarak geçici teveccühler elde etmeye tenezzül etmeyiz Millete, âdi politikacılar gibi yalancı vaadlerde bulunmaktan nefret ederiz 1925 (Sadi Borak, Bilinmeyen Yenleriyle Atatürk, S 87)

Millet tarafından, millet adına, devleti idareye yetkili kılınanlar için, gerektiği zaman, millete hesap vermek, mecburiyeti, lâubalilik ve keyfî hareketle uzlaşamaz 1930 (Afetinan, MB ve MK Atatürk'ün El Yazıları S 415)

Ben düşündüklerimi önce milletimin arzusunda, ihtiyaç ve iradesinde görmeyi şart sayan ve bunu gördükten sonra ancak, uygulaması ile kendimi vazifeli bilen bir adamım
Bu memlekette çalışmak isteyenler, bu memleketi idare etmek isteyenler memleketin içine girmeli, bu milletle aynı şartlar içinde yaşamalı ki ne yapmak lâzım geleceğini ciddi surette hissedebilsinler (1923)

Her ne suretle olsun, hizmet edenler milletten büyük mükâfatlar bekliyorlarsa katiyen doğru bir harekette bulunmuş olmazlar Milletten çok şey istememeliyiz Hizmet edenler, namus vazifelerini yerine getirmiş olmaktan başka bir şey yapmamışlardır (1923)

Cumhuriyetçi ve milliyetçi olmakla beraber partimiz programından başka bir programla ve partili olmanın tabiî kayıtları dışında serbest çalışacak samimî yurttaşların millet kürsüsünden yapacakları tenkitler ve söyleyecekleri düşüncelerle millî çalışmanın kuvvetleneceği kanaatinde bulunuyoruz 1935 (Atatürk'ün TTB IV, S 570)

Büyük Millet Meclisinde ve millet karşısında millet işlerinin serbest münakaşası ve iyi niyet sahibi kişilerin ve partilerin özel görüşlerini ortaya koyarak milletin yüksek menfaatlerini aramaları benim gençliğimden beri âşık ve taraftar olduğum bir sistemdir Memnuniyetle görüyorum ki, lâik cumhuriyet esasında beraberiz Zaten benim siyasî hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur Bundan ötürü Büyük Mecliste aynı temele dayanan yeni bir partinin faaliyete geçerek millet işlerini serbest münakaşa etmesini cumhuriyetinin esaslarından sayarım (1930)

Artık, bugün demokrasi fikri, daima yükselen bir denizi andırmaktadır Yirminci asır, birçok müstebit hükûmetlerin, bu denizde boğulduğunu görmüştür (1930)