Riyâzü's Sâlihîn'in Namaz Bölümü 87 - 92 Numaralı Hadisi

Riyâzü's Sâlihîn'in Namaz Bölümü 87 - 92 Numaralı Hadisi





87 İbni Ömer radıyallâhu anhümâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber öğle namazının farzından önce iki, farzından sonra da iki rek`at namaz kıldım
Buhârî, Teheccüd 29, 34; Müslim, Müsâfirîn 104 Ayrıca bk Tirmizî, Salât 189, 199, 205; Nesâî, Kıyâmü'l-leyl 66; İbni Mâce, İkâmet 100
92 hadisle birlikte açıklanacaktır
88 Âişe radıyallâhu anhâ'dan rivayet edildiğine göre Peygamber aleyhisselâm öğle namazının farzından önce dört rek`at namaz kılmayı hiç ihmal etmezdi



Buhârî, Teheccüd 34 Ayrıca bk Ebû Dâvûd, Tatavvu 1; Nesâî, Kıyâmü'l-leyl 56



92 hadisle birlikte açıklanacaktır
89 Yine Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Peygamber aleyhisselâm öğle namazının farzından önce benim evimde dört rek`at namaz kılar, sonra mescide çıkıp halka öğle namazının farzını kıldırırdı Daha sonra eve gelerek iki rek`at namaz kılardı Cemaate akşam namazını kıldırdıktan sonra evime gelerek iki rek`at sünnet kılardı Yatsı namazının farzını kıldırdıktan sonra yine evime gelerek iki rek`at sünnet kılardı



Müslim, Müsâfirîn 105 Ayrıca bk Ebû Dâvûd, Tatavvu 1



92 hadisle birlikte açıklanacaktır
90 Ümmü Habîbe radıyallahu anhâ'dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Bir kimse öğle namazının farzından önce dört, farzından sonra da dört rek`at sünneti devamlı olarak kılarsa, Allah Teâlâ onu cehenneme haram kılar"


Ebû Dâvûd, Tatavvu 7; Tirmizî, Salât 200 Ayrıca bk Nesâî, Kıyâmü'l-leyl 67; İbni Mâce, İkâmet 108



92 hadisle birlikte açıklanacaktır
91 Abdullah İbni's-Sâib radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem zeval vaktinden sonra ve öğle namazının farzından önce dört rek`at sünnet kılar ve şöyle buyururdu:
"Bu vakit, gök kapılarının açıldığı bir zamandır O saatte iyi bir amelimin Allah'ın huzuruna çıkmasını isterim"

Tirmizî, Vitir 16 Ayrıca bk İbni Mâce, İkâmet 105



Abdullah İbni's-Sâib
Küçük yaşta Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem'i gören bahtiyarlardan biridir Babası Sâib, Efendimiz'in Câhiliye devrinde ticaretle uğraştığı sıralarda ortağıydı Abdullah İbni's-Sâib Übey İbni Ka`b ile Hz Ömer'den Kur'ân-ı Kerîm kıraati öğrendi Kendisinden de bu ilmi Mücâhid ile kıraat imamlarından İbni Kesîr öğrendi Hz Peygamber'den yedi hadis rivayet etmiş olan Abdullah İbni's-Sâib, hicrî 70 tarihinde vefat etti

Alllah ondan razı olsun


92 hadisle birlikte açıklanacaktır
92 Âişe radıyallahu anhâ'dan rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem öğle namazının farzından önce dört rek`at sünnet kılamadığı zaman, onu farzdan sonra kılardı
Tirmizî, Salât 200 Ayrıca bk İbni Mâce, İkâmet 106



Açıklamalar
Öncelikle öğle vaktinin değerini belirten 91 numaralı hadise bakalım Bu hadiste Efendimiz, öğle vaktinin, müslümanların yaptığı güzel amellerin, iyi işlerin Allah'ın yüce huzuruna yükselip ona sunulduğu bir zaman olduğunu ve bu maksatla öğleyin "gök kapılarının açıldığını" belirtmekte, böyle değerli bir zamanda "iyi bir amelinin Allah'ın huzuruna çıkmasını istediğini" söylemektedir Şu halde müslümanlar böyle bir fırsatı kaçırmamalı; öğle vakti girince, öğle namazını, aşağıda anlatılacağı şekilde sünnetleriyle birlikte zamanında kılmaya çalışmalıdır
Öğle namazının sünnetlerine dair yukarıdaki altı hadisin hepsi de, Peygamber Efendimiz'in bu namazları hiç aksatmadan kıldığını göstermektedir
Önce öğle namazının ilk sünnetine dair hadislere bakalım Yukarıdaki hadislerden İbni Ömer tarafından rivayet edilen 87 numaralı hadiste Peygamber aleyhisselâm'ın öğle namazının ilk sünnetini iki rek`at olarak kıldığı belirtilmekte, diğerlerinde ise bu namazı dört rek`at olarak kıldığı ifade edilmektedir Öğle namazının ilk sünnetini Efendimiz'in iki rek`at kıldığı, başka kaynaklarda Hz Âişe ve Hz Ali tarafından da rivayet edilmektedir (Tirmizî, Salât 205)
Öğle namazının ilk sünnetinin rek`atları hakkında başka yorumlar da yapılmıştır Bu yorumlardan birine göre, Allah'ın Resûlü bu namazı evinde kıldığı zaman dört rek`at, mescidde kıldığı zaman da iki rek`at olarak kılmıştır Diğer bir yorum da şöyledir: Hz Peygamber, dört rek`atlı bu namazın iki rek`atını evinde, geri kalan iki rek`atını de mescidde kılmış, fakat İbni Ömer gibi onun mescidde iki rek`at sünnet kıldığını görenler, öğle namazının ilk sünnetinin iki rek`at olduğunu zannetmişlerdir Hz Âişe ise durumu herkesten daha iyi bildiği için öğle namazının ilk sünnetinin dört rek`at olduğunu kesin ifadelerle belirtmiştir Ashâb-ı kirâmın büyük çoğunluğunun bu namazı hep dört rek`at kılması, öğle namazının ilk sünnetinin dört rek`at olduğunu göstermektedir
Hz Âişe'nin 92 numaralı hadiste belirttiğine göre Peygamber Efendimiz öğle namazının dört rek`at ilk sünnetini kılamadığı zaman, onu mutlaka kılmak ister ve öğlenin farzından sonra kılardı Sünen-i İbni Mâce'deki daha tafsilatlı rivayete göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bu namazı öğlenin iki rek`at son sünnetinden sonra kılardı (İkâmet 106)
Öğle namazının farzından sonra kılınan son sünnete gelince: 87 numaralı hadiste İbni Ömer, 89 numaralı hadiste de Hz Âişe, Peygamber Efendimiz'in bu sünneti iki rek`at kıldığını belirtmişlerdir Bunu Hz Ali de söylemiştir (Tirmizî, Salât 198)
Ümmü Habîbe vâlidemiz tarafından rivayet edilen 90 numaralı hadis ise bir başka uygulamadan bahsetmektedir Buna göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, "Kim öğle namazının farzından önce dört, farzından sonra da dört rek`at sünneti devamlı olarak kılarsa, Allah Teâlâ o kimseyi cehenneme haram kılar" buyurmuştur Ümmü Habîbe radıyallâhu anhâ, bu hadisi Resûlullah Efendimiz'den duyduğu günden itibaren hep onun tavsiye ettiği gibi kıldığını söylemiştir (Nesâî, Kıyâmü'l-leyl 67)
Burada şunu da belirtelim: Allah Teâlâ'nın bir kimseyi cehenneme haram kılması, onu kâfirler gibi ebediyen cehennemde bırakmaması anlamına gelir Bir kimsenin ebediyen cehennemde kalmaması ise, rûhunu müslüman olarak teslim etmesine bağlıdır Öğle namazının farzından önce dört, farzından sonra da dört rek`at sünneti devamlı kılanlara, dolaylı olarak böyle bir müjde de verilmektedir
Öğle namazının son sünneti hakkındaki bu farklı rivayetler birbiriyle kesinlikle çelişmemekte, aksine Resûlullah Efendimiz öğle namazının son sünneti hakkında bize iki farklı örnek göstermekte ve âdetâ şöyle demektedir: Öğlenin son sünnetini iki rek`at olarak kılarsanız, yeterlidir; böylece benim sünnetimi yerine getirmiş olursunuz; ama dört rek`at olarak kılarsanız, bu da benim sünnetimdir; o takdirde daha çok sevap kazanırsınız; durumunuza uygun olanı siz tercih edin!



Hadislerden Öğrendiklerimiz
1 Peygamber Efendimiz öğle namazının sünnetlerini hiç terketmezdi Hatta öğlenin dört rek`at ilk sünnetini zamanında kılamazsa, bunu farzdan sonra kılardı Namazlardan önce ve sonra kıldığı sünnetleri çoğu zaman evinde kılardı
2 Öğlenin farzından önce ve sonra dörder rek`at sünnet kılanları Allah Teâlâ'nın cehenneme haram kılacağını söyler, böylece o kimselerin mü'min olarak öleceklerine işaret ederdi
3 Öğle vaktinde, dua ve ibadetlerin kabul edilmesi için semâ kapılarının açıldığını belirtir; o vakitte yaptığı bir ibadetin Cenâb-ı Hakk'a arzedilmesini isterdi