Kaadiri Tarikatı

Baba ve Anne tarafından Seyyid olan; Hazreti Pir Seyyid, Sultan, Bazul Eşheb, Ebi Salih Muhyiddin, Abdulkadir Geylani, El Haseni Vel Hüseyni (KS)' nin pak nesebi şu şekildedir;

Abdulkadir b Musa b Abdullah bYahya Ez Zahid b Muhammed b Davud b Musa b Abdullah b Musa El Cevn b Abdullah el Mahd b Hasen El Müsenna b Hasen b Ali bEbi Talib (Radiyallahu Anhüm Ecmain)

Hayatı

Adı: Muhyiddin Ebu Muhammed bin Salih Lakabı: Muhyiddin, Ebü Salih, Gavs-ı Azam, Bazullah, Bazul Eşheb

Künyesi: Ebü Muhammed Nisbesi: Arapça "Cîlî", "Cîlani", Farsça "Gîlî", "Gilani", Türkçe "Geylanî"

470/1077'de Hazar Denizi'nin güneybatısındaki Geylan eyalet merkezine bağlı Neyf köyünde doğdu Nesebi hem ana hem de baba tarafından Hz Peygamber (SAV)'e ulaşmaktadır

Kamil bir insan olan babası Ebü Salih Musa'yı küçük yaşta kaybetti Velilerden sayılan annesi yanında ve devrin tanınmış zahid ve sufilerinden olan dedesi Savmai'nin himayesinde büyüdü

On sekiz yaşlarında annesinden izin alarak bir kafileyle birlikte ömrünün sonuna kadar kalacağı Bağdat'a ilim tahsili için gitti

561/1166 tarihinde Bağdat'ta vefat etti

Abdulkadir Geylani (KS) için "aşk ile doğdu, kemal ile yaşadı ve kemal-i aşk ile öldü" diyerek tarih düşürmüşlerdir ki ebced hesabı ile "aşk" 470, "kemal" 91, "kemal-i aşk" ise 561'e tekabül eder

İlim Tahsili

Abdulkadir Geylani (KS)'nin Bağdat'a ilim tahsili için gittiği tarih aynı zamanda Gazali'nin Nizamiye Medresesi'ndeki görevini terkederek Bağdat'tan ayrıldığı tarihtir

Bağdat'ta bir müddet Ebu Hanife (RA)'nin türbedarlığını yaptı Devrin en meşhur alimlerinden fıkıh, hadis ve edebiyat okudu Kısa zamanda usul, furu ve mezhepler konusunda geniş bilgi sahibi oldu Hanbeli mezhebinde olmasına rağmen Hanbeli ve Şafii mezhebine göre fetva verir, verdiği fetvalarla fakihleri hayran bırakırdı

Bir gün kendisine şöyle bir sual soruldu: "Bir adam, hiç kimsenin yapmadığı bir ibadeti (kendisi o ibadeti eda ederken başka hiç kimse aynı şeyi yapmayacak) tek başına eda edeceğine dair üç talakla yemin etse, hangi ibadeti yapması gerekir?" Derhal şu cevabı verdi: "Mekke'ye gider, Kabe'nin etrafında bulunan insanlar tavaf ma-hallinden çıkarılır; o da tek basma yedi defa tavaf yapar Böylece yemini çözülür"

Rivayete göre rüyasında; Ahmed b Hanbel (RA), Abdulkadir Geylani (KS)'den o sıralarda zayıf durumda bulunan Hanbeliliği canlandırmasını istemiş, O da Hanbeli Mezhebi'ne girerek bütün gücüyle bu mezhebi ihya etmeye çalışmıştır Yaşadığı dönemde Hanbeliler'in imamı olmuş ve bundan dolayı kendisine "Muhyiddin" (dini ihya eden) unvanı verilmiştir

Hocası Ebu Said RhA)'in kendisine tahsis ettiği Babülerec'deki medresede tefsir, hadis, kıraat, fıkıh ve nahiv gibi ilimler okuttu ve vaaz vermeye başladı Ancak bir süre son ra bunları bırakarak inzivaya çekildi

Bağdat ve Kerh civarında yirmi beş sene inziva ve mücahede hayatı sürdü Şeyhi Debbas (KS)'ın nezdinde sülükunu tamamladı ve kendisine damad oldu

Hırka giydikten sonra 521/1127'de sufi Yusuf Hemedanî (KS)'nin tavsiyesi üzerine tekrar cemaata vaaz vermeye başladı Cemaatın mütemadiyen çoğalması üzerine, açıkta vaaz etmek mecburiyetinde kaldı Oraya bir tekke inşa edildi ve başına geçirildi

Tarikatı

Abdulkadir Geylanî KS)'nin tasavvuf anlayışı şeriata ve dinin zahirî hükümlerine titiz-j likle bağlı kalmak esasına dayanır Her an Kuran ve hadîslere uygun hareket etmeyi şart koşardı İslamî hilafetin ruhunu ve peygamberlik emanetini yitirdiği, saltanat haline getirildiği bir dönemde o makamın yapması gereken işleri diğer rabbaniler gibi yüklendi Davet ve sohbetleriyle insanlar, İslamî ahdi yenilediler İnsanları, nefsanî arzuların kölesi ve insanların kulu olmaktan çıkardı İbadet ve taata canlılık getirdi

Zikir usulü olarak cehrî (alenî ve sesli) zikri esas kabul etti Silsilesi Hz Ali (ra) vasıtasıyla Peygamberimiz (SAV)'e ulaşmaktadır Kuvvetli bir tasarruf ve isteyene her türlü imdat etme himmeti kendisine verilmişti

Tasavvuf tarihinde ilk zuhur eden tarikat olan Kadirîliğin beş esası vardır: "Himmet, yüce olmak, haramdan sakınmak, hizmeti güzel yapmak, azimetten ayrılmamak, ruhsatı bırakmak ve nimete saygılı olmak"

Başta kendi oğulları olmak üzere İran, Yemen, Mısır ve Şam gibi o günün İslam merkezlerinde bulunan alimler, kendilerinden ilim öğrenmiş ve feyz almışlardır Yetiştirdiği yüzlerce halife ve binlerce talebesi, İslam'ı geniş bir coğrafyada yaydılar Tarikatı İspanya ya ve Gırnata'nın düşüşü üzerine de Fas'tan başlayarak bütün Afrika'ya yaydılar Hindistan ve Çin'in İslamlaşmasında etkin rol oynadılar

Kadirîlik Anadolu'ya "Müzekkin Nüfus" sahibi Eşrefoğlu Rumî (KS), îstanbul'a ise İsmail Rumî (KS) tarafından girmiştir Her ikisi de "piri sanî" diye anılmışlardır İslam Dünyasında en fazla yayımış olan bu tarikat bugün hala canlı bir tasavvufî hayatın öncülüğünü yapmakta ve yoğun bir faaliyet göstermektedir

Cihad ve Mücadelesi

Abdulkadir Geylani (KS)'nin 91 yıllık hayatinin 73 yılı Bağdat ve civarında geçti Bu dönemde Abbasi Halifelerinden beş tanesinin hilafetine şahit oldu Bütün ömrünü halkı irşadla tüketti Hakk uğrunda, "Emr-i bi'1-maruf ve nehy-i ani'l-münker" yolunda kuvvetli bir mücadele verdi Halife ve idarecileri tenkit etti Şirk ve bid'atle savaştı Cahiliyyet ve nifakla mücadele etti