Empatinin Önemi

iletişimde empatinin önemi - empatinin iletişimdeki etkisi - erkekler onlara aşık olduğumuzu empati kurarak anlıyor - saglık çalışanları empati ve empatiyi nasıl yapmalı

Kadızade Musa ll Murat Döneminde Bursa’da yaşıyor Astronomiye Matematiğe ilgi duyuyor Yanına gittiği hocalara değişik sualler sorup öğrenmeye meraklı olan Kadızade bir süre sonra Bursa’da kendisini geliştiremeyeceğini anlıyor Semerkant’ta gidip ilim tahsil etmeye karar veriyor Eve gelerek babasından ve annesinden gitmek için izinbir miktar da para istiyor Lakin babası sonra annesi izin vermediği gibi kendisinden habersiz gider diye verdikleri haşlıkları da kesiyorlar İçi ilim öğrenmekle yanan Kadızade Musa kararlı çaresiz gibi görünse de gitmeye kararlı Mahcup bir şekilde ablasının odasına çıkıyor Evvela üzgün bir şekilde yaşadıklarını anlatıyor ve “Ablacığım sana bir sırrımı vereceğim bu sırrımı 3 gün sakla ben Semerkant’a gidip ilim tahsil edeceğim gideceğimden kimsenin haberi olmasın sırrımı yola çıktıktan 3 gün sonra anneme babama söyle” diyor Erkek kardeşinin gidecek olmasına üzülen ablası söz verdiği için kimseye bir şey söylemiyor Kadızade Musa bir başına heybesinde birkaç kitap ile Bursa’dan yola çıkıyor Yolculuk zor hava güneşli gidilecek yol tehlikelerle dolu Uzun bir süre yol aldıktan sonra bir hanın gölgesine sığınıyor bitkin ve yorgun İçeri giremiyor zira bir kuruş parası yok Heybesini açıp kitapları çıkartıyor ve o anda şaşkınlıktan elindeki heybeyi yere düşürüyor Nasıl düşürmesin ki ! Meğerse Kadızade’nin ablası kardeşinin yola çıkacağı gece kardeşi uykudayken bütün parasını ve mücevherlerini kadızade’nin heybesine koyup kardeşine unutulmayacak bir jest yapıyor Kadızade bu paralar sayesinde yolculuğunu rahatlıkla bitiriyor Kadızade ilim tahsiline geldiği Semerkant’ta büyük bir Astronomi uzmanı olup Semerkant Rasathanesinin müdürü oluyor Sonrasında ise meşhur Uluğ Bey’in ve Ali Kuşçu’nun hocası oluyor Ablasının yaptığını ise ömür boyu unutmuyor Kadızade Musa’nın ablası kardeşinin bir an ne kadar çaresiz olduğunu anlıyor Kendisini onun yerine koyarak yolda hazırlıksız nelerle karşılaşacağını tahmin edip yardım ediyor Acaba bizler bunu ne kadar başarabiliyoruz Kendimizi birilerinin yerine koyup ne kadar fedakarlıkta bulunuyoruz

Aslında empati kavramı İnsanlar ve toplumlar arası iletişimde büyük önem taşıyor Son yirmi yılda insanların eğitim ve gelir düzeyleri bir miktar yükseldi ama işyerlerindeki gerginlikler ve aile içindeki şiddette dişe dokunur bir azalma görülmedi Teknolojinin ilerlemesi bireylere mutluluk değil işsizlik yalnızlık ve sevgisizlik getirdi Davranış bilimi uzmanları bu aşamaya gelişin bir sebebinin de empati eksikliği olduğunu belirtiyorlar

Peki acaba bütün insanların kendisini dahi unuttuğu günümüzde empati yapmayı nasıl başaracağız Empatide karşımızdakini anlamak ve kendimizi onun yerine koymak esas alınıyor


İyi-Kötü-Çirkin isimli western filminde İyi adamı oynayan Oscar ödüllü oyuncu-yönetmen Clint Eastwood hem aktör olarak hem de yönetmen olarak nasıl başarılı olduğu şeklindeki soruya “Tarih okudukça kendimi başka insanların yerine koymaya çalıştım Oyuncu olarak bunu yıllardır yapıyorum İnsanların geldiği yeri anlamaya çalışıyorum Bunu başardığım için farklı kültürden oyunculardan oluşan kadroları idare etmekte hiç zorlanmıyorum” cevabıyla başarısının sırrını açıklıyor O halde empati yapabilmek bunu başarabilmek bir takım kapıları sonuna kadar açıyor Acaba empatinin bize iletişim ve ilişkilerde nasıl bir faydası olacaktır


Empati başarının anahtarlarından birisi olarak karşımıza çıkıyorİletişim stratejilerinden önemli bir aşaması olan karşı tarafın hislerini anlamaya çalışmak ve ona hitap edebilmek için onun bakış açısından olayı değerlendirmek ve görmek önemlidir


Empati bir başkasının duyguları içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmektir Bebekler üzerinde yapılan incelemelere göre doğuştan ve çocukluk döneminde empati yeteneğimiz yüksek olmakla birlikte yaş ile birlikte ilerleyen dönemde hızla kaybedilebilen bir yetenek olarak tanımlanmakta


Diyalog halinde olduğumuz insanlarla empati yapabilmek için neler gerekiyor Empati yeteneğini sonradan kazanabilmek için diyalogda olduğumuz kişilere sorular sormak aldığımız cevapları kendi içimizde değerlendirmek karşı tarafın bakış açısını anlayabilmek hızlı yargılara varmaktan kaçınmak geçmişten ders almak gerekiyor


Sağlıklı bir empati için;

Kendimizi karşısındakinin yerine koymalı olaylara onun bakış açısıyla bakmayı bilmelidir Başka bir deyişle karşımızdaki kişinin psikolojik (fenomenolojik) alanına girmesi gereklidir Psikolojiye göre herkesin böyle bir alanı vardır Her insan gerek kendisini gerekse çevresini kendine özgü bir biçimde algılar kişiye özgüdür Her insandünyaya kendi bakış tarzıyla bakar Empati kurmak isteyen kişi de karşısındakinin dünyaya bakışıyla bakması gerekmektedir


Empati için karşımızdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamamız gereklidir


Kendimizi karşıdaki kişinin yerine koyarak sorular sorup içsel değerlendirme yapmamızın neticesinde zihnimizde oluşan empatik anlayışın karşıdaki kişiye iletilmesi gerekmektedir Eğer karşımızdakinin duygularını ve düşüncelerini ona ifade etmezsek empati kurma sürecini tamamlamış sayılmayız




Bir spor müsabakasına katılan bir atlet bir futbolcu bir basketbolcu hayal edin Kendisi başarılı olamamış yahut takımı yenilmiştir Kendimizi onun yerine koyup neler yaşamakta olduğunu anlarız Onun duygularını hissederiz Sıra ona karşı ifade etmeye geldiğinde ise hiçbir şey yokmuş gibi gülümseyerek “Boşver unut gitsin!” dersekyüzümüzdeki ifade ile söylediğimiz sözler arasında çelişki yaşamız oluruz Böylece de hem karşımızdakine yardımcı olamayız hem de empati süreci tamamlanmamış olur


Empatik etki bırakmanın başlıca iki yolu vardır Bunlardan birincisi yüzümüzü ya da bedenimizi kullanarak onu anladığımızı ifade etmek; diğeri ise sözlü olarak onu anladığımızı ifade etmek Empatik etki bırakmanın en etkili yolu herhalde ikisini birden kullanmaktır Böylece daha etkili bir şekilde amacımıza ulaşabiliriz


Empatide karşı tarafa saygı duymak önemlidir Empati duygusu kadınlarda daha güçlüdürBu duygu insanlarda duygusal zekayı güçlendirir karşı tarafı dinlemeyi gerektirir Empatiyi uygulayan personel daha hızlı terfi eder Empatik yaklaşım satış pazarlamasında tüketiciye odaklanma imkanı verir Empatik yaklaşım insanlardaki önyargıları yok eder


Empati Olumlu amaçlar için kullanıldığında işbirliği üretkenlik refah ve mutluluğu artıran bu yetenek kötü amaçlar için kullanıldığında manipulasyonculuk şeklini alır


Aslında gündelik hayatta zaman zaman bunu başarabiliyoruz Pek çok kişi farkında olmadan yapabiliyor Hatta empati için karşımızdakinin bir insan olmasına da gerek yok Nietzsche bir gün sahibi tarafından at arabasını saplandığı çamurdan çıkartması için kırbaçlanan atı gördüğünde kendini tutamayıp sahibinin ellerine dolanmış ve vurma diyerek ağlamaklı olarak yalvarmıştır


Kızılderililerin tabiatla kurdukları diyalog onların empati yeteneklerinin ne kadar gelişmiş olduğunun göstergesidir Kızılderililer ihtiyaçlarından fazla ağaç kesmezler ve ihtiyaçlarından fazla bizon öldürmezlerdi Her çam yaprağıvızıldayan her böcek onlar için kutsaldı Geyik at büyük kartal kayalıklar ve yeşil çayırlar hepsi Kızılderili ailesinin parçasıydılar


Sonuç olarak empati yapabilmek bunu başarabilmek sağlam bir kalenin kapılarını açan sihirli bir dokunuştur Bunu yapabildiğin oranda kapalı kapıları zorlamadan açabilirsiniz Bu kalenin kapılarını açmak bazen Kadızade Musa örneğinde olduğu gibi dünyaya ışık saçan insanlara fırsat vermek olacaktır


yazar : İrfan Hattatoğlu