Sofra Adabı - Ne Nasıl Yenir

sofrada yitecekler nasıl yenir - yemek yeme adabı
Sofra adabı / Başlangıçlar

ENGİNAR


Enginar genellikle sıcak limon sosu, mayonez veya sirke sosuyla birlikte dolma olarak veya sade servis edilir


Servis edilen enginarın bir yaprağını parmak uçlarınızla koparın ve etli kısmını dişlerinizle sıyırın (İnce kısmını elinizde tutarak etli ve daha geniş olan kısmını ağzınıza koyun) Eğer enginar limon sosu ve sirke ile beraber servis edilmişse yenilen kısmını bu sosa batırarak yiyin Daha katı bir sos ile servis edilirse yenilecek kısmı mısır tanesi gibi elinizde tutun Eğer enginar dolma olarak servis edilmişse yaprakları soyun ve dolmayı bıçakla ikiye ayırın


Enginarın iç kısmında bulunan daha ince yapraklara geldiğiniz zaman bu yaprakları bir kenara ayırın Enginarın en dip kısmını tabağınızda çatal yardımıyla tutarak bu ince yaprakları elinizle koparabilirsiniz Böylece enginarın yenmeyen tüylü kısmı ortaya çıkar Tüylü kısmı da kaldırırsanız sebzenin en güzel bölümü olan ‘kalbi’ne ulaşırsınız Bu bölümü parçalara ayırarak sade olarak ya da yanında servis edilmiş olan soslara batırarak yiyebilirsiniz

PEYNİRLER


Ordövr olarak servis edildiği zaman her çeşit peynir için ayrı ayrı bıçak verilmelidir Bıçak yardımıyla peynir kraker üzerine sürülür


Peynir salata ile servis edildiğinde kraker üzerine sürülebilir Çatal veya bıçak yardımıyla küçük bir parça ekmek üzerine de sürebilirsiniz Çatal yardımıyla tabağınıza alacağınız bir parça peyniri marul ile yiyebilirsiniz Yumuşak, sıvı peynirler ise daima salata bıçağı ya da yağ bıçağı ile sürülür


Yemek sonunda meyve ile servis edilen peynir şöyle yenir: Elmaların ya da olgun armutların çekirdeğini çıkarın ya da kabuklarını soyun Böylece peyniri çatal ile, meyveyi de çatal ya da elinizle yiyebilirsiniz


HAVYAR


Havyar küçük bir kase içinde kendi kaşığı ile servis edilirse, kendi tabağınıza kaseden kaşıkla alabilirsiniz


Havyar yanında soğan, yumurta, limon ve tost ekmeği ile servis edilebilir Tost ekmeğinin üzerine bıçakla istediğiniz miktarda malzemeleri koyup bir kanepe yapabilirsiniz Kanapeyi yemek için elinizi kullanabilirsiniz Kokteyl partilerinde hazır havyar kanepeleri servis edilir Elinizle alıp ağzınıza atabilirsiniz

ÇORBALAR


Çorbalar, çorbanın çeşidine ve yemeğin formalitesine uygun olarak çorba tabağında veya konsome kaselerde servis edilir


Berrak renkli çorbalar genelde çift saplı konsome kaselerde servis edilir Çorbanın sıcak olup olmadığını kaşıkla tadarak anlayın Sonra kaseyi içmek için kaldırın Kasenin içinde kalan sebzeleri kaşıkla yiyebilirsiniz Çorba bitince kaşığı kasenin altındaki tabağın sağına bırakın


Hiçbir zaman kaşığı kasenin içinde bırakmayın


Eğer kase yerine çorba tabağı kullanılmışsa, çorbayı tabağın size yakın olan tarafından içmeye başlayın Sonuna gelince size uzak tarafını kaldırıp kaşığınızı doldurabilirsiniz Kaşığı kullanırken kaşığın hepsini ağzınıza sokmayın Kenarından ve sessizce için


Sofra adabı / Eller nasıl kullanılır ?

EKMEK


Ekmek yeme şekli seçkin yemeklerde test olarak görülür Bu testi ekmek dilimlerini, yuvarlak ekmekleri yemeden ya da tereyağ sürmeden önce bölmeyi hatırlayarak geçebilirsiniz Küçük biküviler asla kırılmamalı


Tabağınızda bulunan kendi tereyağınızı ve kendi tereyağ bıçağınızı kullanın Tereyağ sürme hareketi tabağın içinde ya da üstünde yapılmalı Tereyağ bıçağınızı sağ tarafta tutun böylece bıçağın sapı temiz kalacaktır Kızarmış sıcak ekmeklere hemen tereyağ sürün Ekmek batonlarını kırmak zorunda değilsiniz, tek taraflarına yağ sürülebilir Yumuşak hamur işlerini ikiye ya da daha fazla parçaya kesin ve yiyeceğiniz parçaya tereyağ sürün

elle yenilen yemekler


Bu konuda herhangi bir şüpheniz olursa çevrenizdeki kişilerin nasıl yediğine bakabilirsiniz Elle yenmesi gereken yemekler tepsi içinde servis edilirse yemeden önce tabağınıza almayı unutmayın Resmi olmayan ortamlarda elle yenmesi mümkün yemekler arasında şunları sayabiliriz: konserve mısırlar, küçük istakoz ve istridye, sandviçler, kuru kekler, kurabiyeler, bazı meyveler, tavuk kanatları, kızarmış patatesler, turp, zeytin ve kereviz

SANDVİÇLER


Küçük sandviçler ve kanapeler daima elle yenir Ancak büyük olanları bıçakla kesmelisiniz Soslu sıcak sandviçler için çatal ve bıçak kullanmalısınız


Sofra adabı / İlaveler

TEREYAĞ


Taze ya da kızarmış ekmek dilimlerine, bisküvilere bıçak ile tereyağ sürebilirsiniz Küçük dilimlere küçük tereyağ parçaları sürün Sebzelere tereyağ koymayın, çünkü bu aşçıya hakaret gibi algılanır (Konserve mısırlar ve patates için ilgili bölüme bkz)

BAHARATLAR/ÇEŞNİLER


Kırmızı turp, nane jeli, hardal, top tereyağ ve cranberry sosu servis kaşığıyla tabakta yemeğin kenarına koyulur Ana yemeğe çeşni yaparak yiyebilirsiniz


Nane, kiraz ya da kayısı sosları gibi sıvı çeşnileri yemeğinize makul miktarlarda katarak yiyebilirsiniz Yemeğin tadını bozmamak için az miktarda kullanılması önerilir


Yuvarlak ekmekler ve biskivüler için servis edilen reçel ve konserveleri yağ tabağınızın kenarına alabileceğiniz gibi küçük ekmek parçalarının üzerine bıçak ile de sürebilirsiniz Eğer servis yapmak için kaşık yoksa bıçağınızı tabağınızın kenarına temizleyip kase ya da kavanozun içinden jölenizi alabilirsiniz


Hindistan cevizi, fıstık, chutney gibi körili yiyecekleri tabağınıza kaşık ile alabilir, körü ile karıştırarak yiyebilirsiniz Chutney hiçbirşeyle karıştırılmadan, sade çeşni olarak yenilebilir


GARNİTÜRLER


Kereviz, zeytin, turp gibi garnitürler servis tepsisi üzerinde ikram edilirse servis kaşığını kullanarak yağ tabağınıza alabilirsiniz Eğer yağ tabağınız yoksa yemek tabağınızı kullanabilirsiniz Garnitürleri hemen yemeyin Eğer tuz ekmek isterseniz, tabağınızın kenarına dökeceğiniz bir miktar tuzun içine garnitürleri elinizle batırarak yiyebilirsiniz Zeytin çekirdeklerini çıkarmak için kibarca yumruk şeklinde yapacağınız elinizin içine çıkarın ve yağ tabağınızın kenarına koyun


Turşular sandviç eşliğinde elle yenilir Eğer ana yemek yanında servis ediliyorsa çatal ve bıçak ile yenmelidir


Dereotu, maydanoz, tereotu çatal ile yemeğin bir parçası olarak çatal ile yenilebilir Salata ya da sosla servis edilmezlerse elle yenilebilirler


İnce limon dilimleri dekor olarak koyulur Limon dilimleri ya da yarımları ise sıkılmak üzere koyulur Çatalınızı kibarca limonun ortasına batırarak bir seferde yemeğinizin üzerine sıkabilirsiniz (Bazı restoranlarda limon suyunun sıçramasını önlemek için limon dilimlerini tülbente sarararlar)

SALÇA


Salça ya da sosları hiçbir zaman karışık bir şekilde tabağınızda bulunan yemeklerin üzerine koymayın Hangi yemek için servis edilmişlerse ayrı ayrı kullanılmaları gerekir Geri kalan sosu yemek isterseniz, ki bu aşçı için bir iltifattır, küçük bir parça ekmeği sosun içine bırakın, çatalınızla geri alarak yiyebilirsiniz Her seferinde küçük ekmek parçaları kullanmaya özen gösterin

BAL


Bal servisini kolayca yapmanız için gereken kaşığınızı bal kasesi içinde çevirmektir Bal ne kadar ince olursa, kaşık çevirme hareketi de o kadar kolay olur


TUZ VE BİBER


Yemeğinizin tadına baktıktan sonra tuz ya da biber ekleyin Aksi şekilde önceden tuz ya da biber ekmeniz aşçıya karşı bir hakaret olacaktır Eğer tuzluğun ağzı açıksa içindeki kaşığı kullanın Eğer kaşık yoksa bıçağınızın ucunu kullanbilirsiniz


Tuzlamak istediğiniz ne olursa olsun yağ tabağınızın ya da yemek tabağınzın kenarına koymalısınız Eğer tuzluk size ait ise parmak uçlarınızla fiske alabilirsiniz

Sofra adabı / Meyveler

ELMA VE ARMUT


Elma ya da armut elle tabağa alınır Eğer spiral şekilde kabuk soyma beceriniz varsa hemen meyvenizi soymaya başlayın Ancak bu size zor geliyorsa, meyveyi tatlı tabağınıza koyun, ikiye bölün, çekirdeğini çıkarın ve küçük dilimler halinde doğrayın Çatal ve meyve bıçağıyla yiyebilirsiniz Eğer yemek ortamı samimiyse küçük dilimleri elinizle yiyebilirsiniz


MUZ


Kabuğunu soyun ve meyveyi bıçakla küçük parçalara ayırarak yiyin Samimi ortamlarda ise muzu elinizle yiyebilirsiniz

BÖĞÜRTLEN VE KİRAZ


Böğürtlen krema ile servis edilsin ya da edilmesin genellikle kaşıkla yenilir


Kiraz ise elle yenilir Çekirdekleri kibarca avucunuza çıkarın ve tatlı tabağınızın kenarına koyun

İNCİR


Çerez olarak servis edilen incir kabuğuyla beraber çatal ve bıçakla yenilir Meyvenin sapını keserek yemeniz daha iyi olur Tatlı olarak ise dilimlere ayrılmış ve portakal suyu ya da krema ile servis edilirse çatal ve kaşıkla yenilir Sade servis edilirse ikiye bölünür ve çatal ve bıçakla yenilir

GREYFURT, PORTAKAL VE MANDALİNA


İkiye bölünmüş greyfurt çay kaşığı ile ya da sivri greyfurt kaşığı ile yenilir Samimi yemeklerde ise meyvenin suyunu dikkatlice kaşığa sıkabilirsiniz


Portakalı iki şekilde soyabilirsiniz; her iki yöntem için de keskin bıçak kullanın Birinci yöntem: spiral şeklinde kabuğun soyulması İkinci yöntem: portakalın alt ve üst kısımlarını dilimleyin ve kabuğunu dikey şeritler halinde kesin Meyvenin kabuğu soyulduktan sonra dilimlere ayırın Küçük dilimleri elinizle yiyebilirsiniz Ancak büyük dilimler için tatlı bıçağı ve çatalı kullanın Önceden kesilmiş olarak servis edilirse greyfurt gibi yenilebilir


Mandalina kabuğu elle soyulur ve parça parça yenilir Meyve üzerindeki beyaz katman kalın ise soyulabilir

ÜZÜM


Çekirdeksiz üzümler için sorun yok; tek tek yiyebilirsiniz Eğer üzümler çekirdekli ise tek tek yiyin ve çekirdekleri kibarca kapalı tuttuğunuz avucunuza çıkarın


Üzümün kabuğunu çıkarmak kolaydır Üzümü sapından tutun ve üzüm tanesini başparmağınız ve işaret parmağınız arasında sıkın Üzüm içi ağzınızın içine fırlayacaktır Elinizde kalan kabuğu tabağınıza koyabilirsiniz


KAVUN


Kavun kaşıkla yenilir Dilim olarak servis edilen kavun ise çatalla yenilir Kavun topları şuruplu ya da şurupsuz servis edilirse tatlı kaşığı kullanın

ŞEFTALİ VE ERİK


Şeftaki ve erik önce ikiye, sonra da çeyrek dilimlere ayrılarak çekirdekleri çıkarılır Kabuğu da soyulabilir ama makbul olan kabuğu ile birlikte küçük dilimlere ayrılması ve tatlı bıçak ve çatalıyla yenmesidir


HURMA


Hurmayı ikiye bölün ve içini kaşıkla çıkarın

ANANAS


Taze ananas dilimlerini çatal ve bıçakla kolaylıkla yiyebilirsiniz

NAR


Nar genellikle ikiye bölünmüş olarak servis edilir Kaşıkla dikkatli bir şekilde birkaç tane alın ve yiyin Bunu yaparken narı işaret parmağınız ve başparmağınız arasında sıkıca tutun

ÇİLEK


Büyük çilekleri sapından tutarak pudra şekerine ve iki lokma halinde yiyin Eğer çilek krema ile servis edilirse kaşığınızı kullanın

KARPUZ


Karpuz dilimleri genellikle çatal ve bıçakla yenilir Ağzınıza gelen çekirdekleri kapalı elinizle kibarca alıp tabağınıza koyun


Sofra adabı/ Tatlılar

DONDURMA


Dondurma küçük kaşıkla yenilir Eğer kek ya da çörek yanında servis edilirse tatlı çatalı ve kaşığı kullanmanız gerekir

PASTA


Meyveli tart genellikle çatalla yenilir Eğer servis çatal ve tatlı kaşığı ile yapılırsa, çatalınızı pastayı sabitlemek için kullanarak kaşığınızla yiyin Yine servis şekline göre çöreğinizi sadece çatal ile ya da çatal ve kaşık ile yiyebilirsiniz Eğer kremalı pasta yiyorsanız, kremanın dağılmasını önlemek için çatalınızla yemeniz gerekir

ERİKLİ PUDİNG


Brendi sosunun alevleri söndükten sonra dondurma ya da sos eşliğinde ikram edilen bu tatlının tümü kaşıkla yenilir Eğer tatlı servisi sırasında brendi ikram edilirse bardağınıza değil pudinginizin üzerine dökün

ARMUT TATLISI


Çatal ile tabağınızdan düşmesini engelleyerek kaşıkla küçük lokmalar halinde yemelisiniz Eğer sadece kaşık varsa tabağınızı elinizle çevirerek tatlınızı yiyebilirsiniz Çekirdeği tabağınızda bırakarak şurup sosunu kaşıkla yiyebilirsiniz

SORBE


Yemek servisiyle beraber ya da meyve kabınsa servis edilirse çatal ile yenilebilir Eğer tatlı olarak servis edilirse kaşıkla yenmelidir


GÜVEÇ MEYVE


Güveç meyve genellikle kaşıkla yenilir Ancak büyük parçaları sabitlemek için çatal kullanabilirsiniz Kiraz, erik gibi meyvelerin çekirdeklerini kibarca kaşığa çıkarıp tabağınızın kenarına bırakabilirsiniz

Sofra adabı - İçecekler nasıl içilir?

Samimi ortamlarda kahve, çay ya da diğer sıcak içecekler kulplu bardaklardan içilir Çay kaşığınızı koymak için bardağınızın altında tabak verilir Eğer kağıt peçete varsa kaşığınızı ters olarak bu peçete üzerine ya da yağ ya da yemek tabağınızın kenarına koyabilirsiniz Kaşığı bardağın içinde bırakarak içmeyin; kaşık gözünüze batabilir


Çay poşetlerinin fazla suyunu kaşık yarımıyla bardağın kenarına bastırarak ya da poşet ipini kaşık yardımıyla poşetin etrafına dolayarak akıtın Sonra çay poşetini bardağın tabağının kenarına koyun Eğer tabağınız yoksa bir tane isteyin Buzlu çay ya da kahve içinde bulunan uzun saplı kaşığı içmeden önce bardaktan çıkarın


Eğer kahve ya da çayınız tabağın içine dökülürse, temiz bir tabak isteyin Eğer bu mümkün değilse tabağınıza kağıt bir peçete koyabilirsiniz Böylece dökülen sıvıyı peçete emer ve üzerinize damlama tehlikesi de ortadan kalkar


Kırmızı şarap kadehin dibinden tutulur Beyaz şarap ise soğuk kalmasını sağlamak için kadehin sapından tutulur


Brendi bardağı ısıtılmak üzere iki el arasında yuvarlanarak tutulur Çünkü Brendi ısındığı zaman kokusunu dışarı verir İçilirken tek elle tutulur


Eğer içkinizin içinde zeytin ya da kiraz varsa, bunları parmağınızla alabilirsiniz Ancak tüm içkinin bitmesini beklemek size kolaylık sağlar Böylece bardak içinde bulunan garnitürü doğrudan ağzınıza kaydırabilirsiniz


Asla korumasız bir yüzey üzerine içkinizi bırakmayın Bardağınız için bir altlık isteyin


Eğer içkinizi dökerseniz boşuboşuna telaş yaratmayın Sadece ev sahibinden temizlemek için sünger isteyin


Asla içki içine bir şey batırmayın


Sıcak içeceğinizin soğuması için asla üflemeyin Sadece hafifçe karıştırın

Sofra adabı - Kemikli etler nasıl yenir ?

KUŞLAR

Tavuk, bıldırcın ya da güvercinin kanat ve bacaklarını keserek, gövdesini çatal ve bıçak yardımıyla yiyebilirsiniz Kanat ve bacak kemiklerini elinizle ağzınızdan çıkarabilirsiniz ancak yine de tüm gövdeyi asla yemeyin

TAVUK

Yarım tavukla başlayabilirsiniz Bacak ve kanatları eklem yerlerinden çatal ve bıçak ile ayırın Çatalınızı kullanarak parçayı sağlamlaştırın ve yiyebileceğiniz küçük parçalar halinde kesin Her sefer sadece iki ya da üç parça kesin Eğer çok resmi bir ortam içinde bulunuyorsanız çatal ve bıçak ile alınamayan parçaları tabakta bırakın Eğer az resmi bir ortam içindeyseniz, küçük kemikleri elinizle yiyebilirisinz Ancak sadece bir elinizi kullanın

BUTLAR

Dana, ya da kuzu budunun tam ortasını çatal ve keskin bir bıçakla kesin Eğer butların sapları kağıt ile kaplı ise parmaklarınız yağlanmadan kemiğe yakın olan eti kesebilirsiniz Resmi ortamlarda ya da restoranlarda kemik kağıtla kaplı olsa bile asla kemiği elinize alıp kemirmeyin! Çünkü bu kağıtlar süs olarak kullanılmıştır Resmi olmayan ortamlarda ise kemikler yağlı değilse kemirebilirsiniz

BALIK

İlk olarak balığın kafasını ve kuyruğunu çatal ve bıçakla kesin, tabağınızın kenarına koyun Bıçağınızı balığın sırt kemiğine dayandırarak balığı kafasından kuyruğuna doğru dikey olarak kesin Bu noktada üç seçeneğiniz var: 1) kılçığı dışarı çıkarın 2) balığın üstünü açın ve kılçığı çıkarın 3) balığın üst kısmını yiyin ve kılçığı kaldırın


Eğer ağzınızda küçük kılçıklar kalırsa başparmağınız ve işaret parmağınız yardımıyla bunları çıkarabilirsiniz Balık eti yemeyi sevenler küçük balıkların kafasını da yerler Balık yanağı yemek bir onurdur

Sofra adabı - Sebzeler nasıl yenir

KUŞKONMAZ

Sos ile servis edilen kuşkonmaz saplarını çatal ve bıçak yardımıyla makul parçalara keserek yiyebilirsiniz Eğer kuşkonmaz saplarının sosa batırılması gerekiyorsa ya da bu saplar büyük ise uçlarını kesin ve ayrı ayrı yiyin Böylece sosun masaya damlamasını önlersiniz Kuşkonmaz saplarını elinize alabilir, sosa batırarak sert kısımlarını yiyebilirsiniz Küçük kuşkonmaz saplarını ise sosa batırarak hepsini yiyebilirsiniz

KİRAZ DOMATESLER

Salata ile servis edilmediği zaman kiraz domatesleri elinizle yiyebilirsiniz Ağzınıza sığabilecek küçük olanları seçmeye çalışın Kesinlikle ısırmayın çünkü fışkırabilir Bu nedenle dudaklarınızı sıkı tutun Eğer tabağınızda sadece büyük domatesler varsa ön dişinizle yumuşak bir şekilde kabuğunu sıyırın, yarısını ısırın ve dikkatlice tamamını bitirin

MISIR

Mısır genellikle sade olarak servis edilir Bütün olarak servis edilen mısırın yarısını kırarak kolayca yiyebilirsiniz Önemli olan fazla yağ ile ya da başka bir çeşniye bulamadan yemektir Nasıl yenileceğine kendiniz karar verebilirsiniz; her iki yöntem de işe yarayacaktır Yağ sürerken, tuzlarken, yerken az sayıda mısır sırasına konsantre olun Böylece ellerinizin kirlenmesini önlemiş olursunuz

PATATESLER

Patates cipsleri ya da ince uzun patatesler genellikle elle yenilir Ancak ince uzun patatesler sıvı sos ile servis edilirse çatalınızı kullanmalısınız Küçük kızarmış patatesler ise elle yenilebilir ancak çatalın kullanılması daha iyi olur Eğer kızarmış patatesler uzun ise çatalınızla kesin ve küçük lokmalar halinde yiyin Küçük patates parçalarını tabağınızın bir kenarına koyulan ketçaba çatalınızla ya da elinizle batırarak yiyebilirsiniz


Fırında pişen patatesler ise yarılmış olarak servis edilir Eğer bu şekilde servis edilmemiş ise bıçakla patatesi boydan boya keserek geniş bir yarık açın Bu yarığın içine azar azar yağ ya da ekşi sos ile sarımsak, tuz ve kırmızı biber ekleyin Patatesin kabuğunu da yiyebilirsiniz

SALATALAR

Salata genellikle çatal ile yenir Ancak büyük parçaların çataldan düşmesini önlemek için kesmelisiniz Geleneksel olarak siyah çelik bıçak, salatalar ve meyveler için kullanılır Ancak paslanmaz çelik bu kuralı bozdu Bir adet marul gövdesi daima bıçak ve çatal ile yenilmelidir Eğer salata tabağınız yoksa salatayı yemek tabağınızın yanında bulunan yağ tabağınıza alın Salatayı çatalınıza batırırken bir parça ekmek kullanabilirsiniz