Mutfağımız Nasıl Olmalı

mutfak hakkında - iyi bir mutfağın özellikleri - sağlıklı mutfak nasıl olur - mutfakta aydınlatma - mutfağın havalandırılması


En önemli ihtiyacımız olan beslenme, mutfağımızı evin en önemli unsuru yapmıştır Düzenli bir mutfak, beslenmeye verilen önemin göstergesi, iyi beslenme ortamının temel şartıdır Yiyecek maddelerin saklandığı, hazırlandığı, pişirildiği, mutfak araç ve gereçlerinin bulundurulduğu, kullanılmış araç ve malzemenin temizlendiği ve çeşitli ailelerde, çoğu zaman, yemek yenilen bir yer olan mutfak, evin gerçekten kalbidir


Mutfak, yalnızca ev hanımlarının evle ilgili uğraşlarının büyük bir kesimini içinde geçirdiği bir yer değil, bütün aile fertlerinin ortaklaşa yararlandığı ve bütün aileyi etkileyen bir hayat merkezidir Bu nitelik, mutfağın, evin diğer bölümlerine yakın ve yeterli büyüklükte olmasını, mutfak araç ve malzemelerinin rahat, kolay ve hızlı çalışma imkânı verecek şekilde özenle düzenlenmesini ve sağlık kurallarına uygun nitelikte bulundurulmasını zorunlu kılmaktadır


Mutfakla ilgili işleri, rahat, kolay ve daha verimli olarak yapabilecek şekilde sistemleştirilmemiş, düzensiz ve uyumsuz bir mutfakta, başarılı bir yemek pişirme de güç olur

Bugün, genellikle, mutfakları istenilen büyüklükte ve istenilen nitelikte, oturulacak evle birlikte yaptırma imkân bulunmamaktadır Pek çok kişi satın alınmış ya da kiralanmış evlerde, mutfaktan yararlanacak olanların istek ve düşünceleri dışında hazırlanmış olan mutfakları kullanmak zorundadır Öte yandan, satın alınabilecek hazır ve standart mutfak -donanımından da yararlanıla-bilmektedir Ancak, bütün bu durumlar, mutfağın, ailenin ihtiyaç ve imkânları oranında, mutfak özellikleri göz önünde bulundurularak düzenlenmesine engel teşkil etmez Ailenin hayat şartlarına göre, bütçeleri kısıtlı ya da geniş imkânlara sahip ailelerde bile, mutfağın yeterli ve kullanışlı şekilde planlanması ve hazırlanması gerekir


Bu sebeple, elde bulunan imkânları en iyi şekilde kullanmaya yardımcı olacak bilgileri ve usulleri inceleyerek mutfağı düzenlemeli ve aile için mutfaktan en fazla yarar elde edilecek şartlan hazırlamalıdır

MUTFAĞIMIZIN ÖZELLİKLERİ


İyi bir mutfak, rahat çalışılmasını sağlayan ölçülerle, kolayca havalandırılabilecek, iyi aydınlatılabilecek, çabuk temizleme imkânı verebilecek şekilde ve sağlık kurallarına uygun olarak planlanmalıdır Bu özellikleri taşıyan düzenli bir mutfağın tek ve belirgin bir modeli yoktur Bu sebeple, çeşitli düzenlemeler için, farklı planlar üzerinde durulabil-mektedir Ancak, bu planlı incelemeden önce, mutfağın ev içindeki konumu, mutfağın biçimi ve genel yapısı üzerinde durulmasında yarar vardır


Mutfağın evdeki yeri, mevsim özellikleri göz önünde bulundurularak tespit edilir Yaz sıcağı ve güneş etkisi, mutfakta rahat çalışılmasını zorlaştıracağı gibi, yiyeceklerin muhafaza edilmesini de güçleştirir Öte yandan ısıtılması zor olan mutfaklardaki çalışma güçlükleri de dikkate alınmalıdır Bu bakımdan, mutfaklar, genellikle evlerin güney doğu cephelerinde, ısıtma sorunu olmayan evlerde ise kuzeye bakacak şekilde ev planlarına yerleştirilir Mutfak pencerelerinin de güneydoğuya bakması gerekir Böylece, özellikle öğle saatlerinde, mutfağın güneşten etkilenmemesi, güneş battıktan sonra da fazla soğuk olmaması sağlanır


Mutfakların, imkânlar ölçüsünde, evin bahçesi, avlusu ya da bir balkon ile bağlantısı olmalıdır Böyle bir yardımcı havadar alan, mutfak araç ve malzemelerinden bazılarının yerleştirilmesine ve mutfak bezlerinin kolayca kurutulabilmesine yardımcı olur Yoldan toz gelmemesi ve fazla gürültü olmaması için mutfakların yola cephesi olmaması gerekir

Çoğunlukla, mutfaklarda birden fazla kapı elverişli olmamakla birlikte, mümkün olduğu takdirde dışarısı ile bağlantısı olabilecek ve evin ana kapısından ayrı bir kapısı olması düşünülebilir Eve getirilen yiyecek, içecek ve diğer mutfak araç ve malzemelerinin doğrudan mutfağa alınmasını sağlayan böyle bir servis kapısı yararlı olur Ayrıca, mutfakta bir baca ve davlumbaz bulunmasında da yarar vardır Davlumbaz, duman, buhar ve kokuları çekecek şekilde ocak üzerinde yer almalıdır


Bir ev içinde mutfağın konumu üzerinde durulurken, yemek odasına yakınlığı hatta bağlantısı üzerinde de durulmalıdır Böylece, yemek servisinin zor ve yorucu olması önlenir Servisin kolaylaşması için, mutfak kapısının geniş ve servise elverişli olmasına da dikkat edilmelidir Mutfağa yakın bir kiler de besinleri muhafaza etmek ve mutfak faaliyetleri için yararlı olacaktır

AYDINLATMA VE HAVALANDIRMA


Mutfak faaliyetleri için mutlaka aydınlık ve havadar bir mutfak gereklidir Karanlık bir mutfağın iyi kullanılabilmesi mümkün değildir Mutfak araç ve malzemelerini iyi kullanamamak, yemekleri yakmak, tabak ya da bardakları kırmak, parmak kesmek vb gibi iyi görememenin doğurabileceği sakıncalardan korunmak iyi aydınlatmayı gerektirir Günün her saatinde, dolapların, tencerelerin, fırının vb içlerini iyice görebilmenin yararı ortadadır Mutfağın iyi aydınlatılabilmesi için iki yöntemden yararlanılır: Doğal aydınlık, suni aydınlık

Doğal aydınlık gün ışığıdır Gün ışığından en iyi şekilde yararlanmak için, mutfak pencerelerinin geniş olması, fazla yüksekte bulunmaması, temizleme alanının doğal aydınlığa yakın olması uygundur Mutfak penceresine asılacak perdenin de gün ışığını engellememesi gerekir Bu sebeple, mutfak perdeleri,açık renk ve seyrek dokulu kumaşlardan yapılmaldır


Suni aydınlatmanın ana kaynağı elektriktir Fazla geniş olmayan mutfaklarda tavanın ortasına asılan tek ve güçlü bir ampul yeterli olabilir Ampul tavana yakın olmalı ve fazla sarkıtılmamalıdır Göz kamaştırıcı, parlak ışıklarla zayıf güçlü ışıklar arasında denge sağlanmalıdır 100 vvattan daha zayıf ampullerden kaçınılmalıdır Bazı mutfaklarda bir tek ışık kaynağı yeterli olmayabilir Bu gibi hallerde, ocak ya da bulaşık eviye-sini aydınlatacak bir ek tesisat düşünülebilir

Mutfak için iyi havalandırma da büyük önem taşır Mutfağın havası, yemek pişirme sırasında oluşan buhar, gaz, yemek kokuları, kirli kaplar, yiyecek artıkları ve çöp kokuları ile kolayca bozulur ve yalnız mutfağı değil, bütün evin havasını etkiler Mutfak havası hiçbir zaman kirli, dumanlı, kokulu ve bozuk olmamalıdır İyi havalandırma, yemek kokularının ve kirli havanın giderilmesi yanında, mutfağın serin kalmasını da sağlar


Bu amaçla, pişirme merkezi üzerinde bir davlumbaz bulundurulmalı ve bacanın iyi çekip çekmediği kontrol edilmelidir Havalandırma amacıyla mutfak penceresini bütünüyle açmak, çalışan kimsenin sağlığına zararlı bir hava akımına sebep olacağından sakıncalıdır Bunun için pencerelerin kapalı olması, üst taraftan açılabilir olmasına dikkat edilmelidir


Yağlı sular, kokulu sebzelerin haşlama suları eviyeye dökülmemelidir Yemek artıkları ve bulaşık bırakılmamalıdır Yıkayıcılar, fırçalar, bulaşık bezleri temiz tutulmalıdır Çöp kutularının kapakları kapalı tutulmalı ve sık sık temizlenmelidir Havalandırma güçlükleri görülüyorsa, bir aspiratör tertibatı kurulmalıdır



alıntı