Caz

CAZ

Başlangıçta Kuzey Amerika’da yaşayan siyahların müziğiyken, sonraları bütün dünyada benimsenen bir müzik türü Caz, Birinci Dünya Savaşı’na kadar yalnızca New Orleans ve çevresindeki halkın müziğiydi Ancak birkaç yüz müzisyenin uğraştığı, yaklaşık elli bin dolayında dinleyicisi olan bir türdü Dinleyicilerinin çoğunluğu Delta bölgesinin yoksulluk içinde çalışan siyahlarıydı 1920′ye doğru, bütün ABD’de bilinen ve kötü taklit edilen bir duruma geldi On yıl sonra Avrupa’nın büyük kentlerinde hem dinleniyor hem de icra ediliyordu 1940′a doğru artık bütün dünyada tanınıyordu 1960′lara gelindiğindeyse dünyanın her yerinde önemli bir müzik türü, bir sanat tarzı olarak benimsendi
1960′larda, gelişmekte olan bütün toplumlarda gözle görülür bir kimlik bunalımı, Kızıl ve Mavi arasında ?soğuk’ bir savaş yaşanıyordu Bunalım, kendisini müzikte, modada, resimde kısaca kültürel birçok alanda gösterdi Caz müziği de, diğer sanat dalları gibi bu buhrandan etkilendi 1920-1930′lu yıllarda rağbet gören caz müziği de 1960-1970′lerde popülerliğini kaybetmişti 10-15 dakika uzunluğundaki caz parçaları seyircinin ilgisini uyanık tutmakta zorlanıyordu Bunun yanı sıra, toplumu sürükleyen ?modernleşme’ akımı, resim, heykel ve grafik gibi birçok alanda kendini gösterdiği gibi müzikte de hissediliyordu Müzikte modernleşmeyle caz müziği oldukça gözden düştü Artık caz, ne çoğunluk tarafından dinleniyordu, ne de caz severler tarafından İşte bu dönemde bir grup müzisyen tarafından cazı özgürleştirme çabaları gerçekleştirildi Belirli hiçbir düşüncenin ya da temanın olmadığı “Free-Jazz” akımı, Ornette Coleman tarafından başlatıldı
1960-1980 arası Ornette Coleman gibi birçok caz müzisyeninde “avant-garde” olma telâşı görüldü Formsuz, temelsiz ve düşüncesiz olarak gelişigüzel kromatizme (notaların yarım ses arallıklarıyla sıralandığı gam) ilgi arttı ve bu sayede klâsik müzikteki atonalite elde edilmeye çalışıldı
1970′li yılların başında elektrikli aletler cazda kullanılıp rock etkileriyle karıştırıldıktan sonra, jazz-rock fusion ya da yalnızca fusion denilen, satış amaçlı bir tarz ortaya çıktı Miles Davis, Chick Corea, Stanley Clarke, Marcus Miller, Herbie Hancock gibi caz müzisyenleri bu tarzdan oldukça etkilendiler
1980′lerin ikinci yarısına doğru elektronik fusion tarzı popülerliğini kaybetti ve caz yavaş yavaş önem kazanmaya başladı 1980′lerde popüler müzik piyasasındaki elektronik etkisinin kaynağı, aslında 1960-70′lerdeki caz müziğinden gelmektedir Kimi eleştirmenlerce fusion, caz müziğinin dışında bir tarz olarak algılanmakta, kimilerince de, caz müziğinin bir kolu olarak düşünülmektedir