Türk Büyüklerinden Tarihi Nasihatlar

Oğuz Kağan'ın Duası

ULU TANRI !, GÜZEL TANRI !, GÖK TANRI !
Sen TÜRK’Ü TÜRK yurtlarını koru !
Düşman şerrinden sakla ! TÜRK’Ü yiğitlikte daim et ! TÜRK’Ü erlik davasıyla yaşat ! TÜRK’Ü gerçekçi yap ! TÜRK'ün gönlüne her şeyden önce, hatta kursağına ekmek koymadan evvel TÜRK'lük sevgisini koy ! TÜRK’Ü ideal ile yaşat ve ideali hakikat yapmaya çalışsınlar ! Törelerini canları gibi saklat ! TÜRK’E zevk ve rahat verme ! Bilakis zahmete alıştır ! Zahmetle yürekleri, bedenleri demir olsun ! Bu sayede onlara yüksek çalışma kudreti verirsin ! TÜRK’Ü faal, cevval edersin TÜRK’E değişmez bir seciye ver ! Zamanla seciyesi değişmesin, sade tekemmülle tadilat görsün !

ULU TANRI !
Milli kuvvet, namus, ahlak, azim , sebat, ideal, TÜRKÇÜLÜK ruhu, yurtseverlik, ilim, sanat teşkilatı, intizam, beden kuvveti ve zenginlik ile hasıl olduğundan; TÜRK’E bunları ver ! TÜRK'ten hırsız, namussuz türerse hemen kahret ! TÜRK’E benlik, hem de yüksek bir benlik ver ! TÜRK nefsine itimat sahibi olsun ! TÜRK’Ü muhakemeli, ciddi adam olarak yarat ! Hissiyatına kapılıp, öfke ile ayaklanmasın ! Birden barut gibi parlamasın ! Daima soğuk kanlı olsun ! TÜRK’Ü her milletten cesur yarat ! Öç almayı TÜRK asla unutmasın !

ULU TANRI !
Namussuz bir tek TÜRK yaratacağına, dünyayı yık daha iyi ! Ne kadar korkak TÜRK varsa hepsini helak et ! TÜRK her şeyi mukayese etsin ! Yalnız akıl ve mantık denen şeylere bırakma onu ! Sabırlı, derde dayanıklı olsun ! İradesi çelik gibi olsun ! Dönek TÜRK yaratma ! TÜRK'leri maymun iştahlı yapma ! TÜRK daima ihtiyatla adım atsın ! Kimsenin tatlı diline inanmasın ! Kimseye emniyet olmasın ! Çalışma zekadan üstün bir kıymet olduğundan, TANRI, sen TÜRK’Ü çalışkan et ! TÜRK’ÜN ömrü çalışma ile geçsin ! Ona daima çalışma aşkı ver ! Hele elbirliği ile çalışmayı alet etsin ! Tembel TÜRK’Ü hemen öldür ! TÜRK’E her milletinkinden üstün zeka ver ! Zeka ve çalışma ; ikisi bir arada olunca TÜRK'ün önünde durulmaz ! Milli büyüklüğün tek şartı yüksek ideal, buna alışmak için de yüksek ahlak, fedakarlık ve sebat lazım olduğundan TÜRK'leri ahlaklı, sebatlı ve fedai kıl ! TANRI , TÜRK'leri sen kendi elinle birleştir ve her şeyden evvel ruhları birleşsin ! Onları tek bir kafa gibi birleştirici kültür sahibi et ! TÜRK’Ü töresine sadık kıl, Tanrı ! TÜRK budunu : Biliniz ki atalar töresi asırların tecrübesi ile husule gelmiş büyük bir hikmettir Tanrı beni töreye dokunmaktan ve dokundurmaktan sakladı ve saklasın!

ULU TANRI !
Türk milletini lafçı değil, elinden iş gelir insanlar et ! Bir şey söylemek vazife yapmak değildir Onu fiilen yapmak ve yaptırmanın vazife olduğunu beyinlere sok !

GÜZEL TANRI !
Sana hepsinden çok yalvardığım şudur: TÜRK’Ü dalkavukluktan kurtar! Dalkavukluk ve emsali vasıtalara zengin olmaktan koru! TÜRK’E kötü para hırsı verme ! Dalkavukları yok et

AMAN TANRI !
TÜRK aile, töre ve disiplinini her şeyden evvel koru ! TÜRK toprağında hürler yaşasın Adaletten başka bir şey hüküm sürmesin ! Sen TÜRK’E tabii şeylere tabiata karşı sevgi ver ! TÜRK yurdunda yoksulluk o kadar azalsın ki fakirlik suç sayılsın !

ACUNU (DÜNYAYI) YARATAN YÜCE TANRI !

TÜRK’E insaniyetten evvel TÜRK milletini düşündür İnsanların insaniyet dedikleri şey, göz boyamak için icat edilmiş bir boyadır İnsaniyet maskesi taşıyan öyle milletler vardır ki maskelerinin altında canavarlar yaşarİnsaniyeti gören olmadı TANRI , TÜRK’E sağlam, sürekli irade ver ! Güçlüklerde, sabrını, tahammülünü aynı zamanda gayretini arttır ! Ona esas seciye olarak vazife muhabbeti ve mesuliyet duygusu ver ! Mesuliyeti TÜRK yurdundan eksik etme ! En büyük kuvvetin TÜRKLÜK asi olduğunu TÜRK’E öğret !

AMAN TANRI !
TÜRKÇE konuşulan, TÜRK’E yurtluk etmiş olan yerleri kıyamete kadar TÜRK’ÜN hükmü altında bırak !

Ey Türk Gençliği!

Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur Bu temel, senin en kıymetli hazinendir İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dahilî ve harici bedhahların olacaktır
Bir gün, istiklâl ve Cumhuriyet'i müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şerâitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerâit, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir
İstiklâl ve Cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zaptedilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir
Bütün bu şerâitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler Hattâ bu iktidar sahipleri, şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasi emelleriyle tevhid edebilirler Millet, fakr ü zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir
Ey Türk istikbalinin evladı! İşte, bu ahval ve şerâit içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!

Mustafa Kemal ATATÜRK
20 Ekim 1927

ŞEYH EDEBALİ 'NİN OSMAN BEY ‘E NASİHATI

Ey Oğul!
Beysin! Bundan sonra öfke bize; uysallık sana Güceniklik bize; gönül almak sana Suçlamak bize; katlanmak sana Acizlik bize, yanılgı bize; hoş görmek sana Geçimsizlikler, çatışmalar, uyumsuzluklar, anlaşmazlıklar bize; adalet sana Kötü göz, şom ağız, haksız yorum bize; bağışlama sana Bundan sonra bölmek bize; bütünlemek sana Üşengeçlik bize; uyarmak, gayretlendirmek, şekillendirmek sana
Ey Oğul!
Yükün ağır, işin çetin, gücün kıla bağlı, Allah Teala yardımcın olsun Beyliğini mübarek kılsın Hak yoluna yararlı etsin Işığını parıldatsın Uzaklara iletsin Sana yükünü taşıyacak güç, ayağını sürçtürmeyecek akıl ve kalp versin Sen ve arkadaşlarınız kılıçla, bizim gibi dervişler de düşünce, fikir ve dualarla bize va’dedilenin önünü açmalıyız Tıkanıklığı temizlemeliyiz
Oğul!
Güçlü, kuvvetli, akıllı ve kelamlısın Ama bunları nerede ve nasıl kullanacağını bilmezsen sabah rüzgarlarında savrulur gidersin Öfken ve nefsin bir olup aklını mağlup eder Bunun için daima sabırlı, sebatkar ve iradene sahip olasın! Sabır çok önemlidir Bir bey sabretmesini bilmelidir Vaktinden önce çiçek açmaz Ham armut yenmez; yense bile bağrında kalır Bilgisiz kılıç da tıpkı ham armut gibidir Milletin, kendi irfanın içinde yaşasın Ona sırt çevirme Her zaman duy varlığını Toplumu yöneten de, diri tutan da bu irfandır
İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi büyük değildir Bütün fethedilmemiş gizlilikler, bilinmeyenler, ancak senin fazilet ve adaletinle gün ışığına çıkacaktır Ananı ve atanı say! Bil ki bereket, büyüklerle beraberdir Bu dünyada inancını kaybedersen, yeşilken çorak olur, çöllere dönersin Açık sözlü ol! Her sözü üstüne alma! Gördün, söyleme; bildin deme! Sevildiğin yere sık gidip gelme; muhabbet ve itibarın zedelenir
Şu üç kişiye; yani cahiller arasındaki alime, zengin iken fakir düşene ve hatırlı iken, itibarını kaybedene acı! Unutma ki, yüksekte yer tutanlar, aşağıdakiler kadar emniyette değildir
Haklı olduğun mücadeleden korkma! Bilesin ki atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli (korkusuz, pervasız, kahraman, gözüpek) derler
En büyük zafer nefsini tanımaktır Düşman, insanın kendisidir Dost ise, nefsi tanıyanın kendisidir Ülke, idare edenin, oğulları ve kardeşleriyle bölüştüğü ortak malı değildir Ülke sadece idare edene aittir Ölünce, yerine kim geçerse, ülkenin idaresi onun olur Vaktiyle yanılan atalarımız, sağlıklarında devletlerini oğulları ve kardeşleri arasında bölüştüler Bunun içindir ki, yaşayamadılar (Bu nasihat Osmanlı’yı 600 sene yaşatmıştır) İnsan bir kere oturdu mu, yerinden kolay kolay kalkmaz Kişi kıpırdamayınca uyuşur Uyuşunca laflamaya başlar Laf dedikoduya dönüşür Dedikodu başlayınca da gayri iflah etmez Dost, düşman olur; düşman, canavar kesilir!
Kişinin gücü, günün birinde tükenir, ama bilgi yaşar Bilginin ışığı, kapalı gözlerden bile içeri sızar, aydınlığa kavuşturur Hayvan ölür, semeri kalır; insan ölür eseri kalır Gidenin değil, bırakmayanın ardından ağlamalı Bırakanın da bıraktığı yerden devam etmeli Savaşı sevmem Kan akıtmaktan hoşlanmam Yine de, bilirim ki, kılıç kalkıp inmelidir Fakat bu kalkıp-iniş yaşatmak için olmalıdır Hele kişinin kişiye kılıç indirmesi bir cinayettir Bey memleketten öte değildir Bir savaş, yalnızca bey için yapılmaz Durmaya, dinlenmeye hakkımız yok Çünkü, zaman yok, süre az!
Yalnızlık korkanadır Toprağın ekim zamanını bilen çiftçi, başkasına danışmaz Yalnız başına kalsa da! Yeter ki, toprağın tavda olduğunu bilebilsin Sevgi davanın esası olmalıdır Sevmek ise, sessizliktedir Bağırarak sevilmez Görünerek de sevilmez! Geçmişini bilmeyen, geleceğini de bilemez
Osman! Geçmişini iyi bil ki, geleceğe sağlam basasın
Nereden geldiğini unutma ki, nereye gideceğini unutmayasın”


Allah yardımcın olsun

HAYME ANA'NIN ÖĞÜDÜ

OĞUL,
Anayurttan ayrılalı yıllar geçti Deli rüzgarlar önünde oradan oraya savrulduk Beylik otağını kurduğumuz şu yaylalar, artık son durağımız, şon konağımız olsun
Oğuz'un yurtlarına diktiğimiz ağaçların kökleri kara yerin derinliklerine, dallan gökyüzünün yüceliklerine uzansın
Ak-boz atlara binip yağı üstüne yel gibi vardıkta Kadir Tanrı gözüpek yiğitlerimizi korusun
Göğsü kaba yerli kara dağlar gibi duran erlerimiz ile; kır çiçekleri gibi saf ve temiz, ak yüzlü, ala gözlü kızlarımız Kutlu Kayı Beyu'muza gürbüz evlatlar versinler
Altın başlı otağliarımız Çarşamba yaylasını bürüsün
Kayı'nın ve diğer bütün bayların oğullarını Ertuğrul'umla bir tutarım Onların hepsini soyumuz için Hakk'ın Kutsal birer emaneti bilirim

OĞUL,
Boyundan - soyundan olsun olmasın insanlara adil davran Adaletten ayrılma ki, insanların birlik ve dirlik kazansın Yurdunda, obanda herkes gezsin
Ululuk isteyen töreden ayrılmasın
Bu dünya bir oturma yeri değildir Yapacağın iyi ve doğru işlerle insanların hizmetinde bulunursan güzel övünçler senin olur
Yüreğinden inancı, ağzından duayı, davranışından erdemi hiç eksik etme Bir de sabırlı ol oğul, ekşi koruk sabırla tatlı üzüm olur
OĞUL
Beylik dermekle, ağalık vermek iledir
Sofranı ve keseni yoksullara açık tut

HAYME ANA
(Oğlu Ertuğrul Gazi 'ye öğüdü)

OSMAN GAZİ'NİN, OĞLU ORHAN GAZİ'YE NASİHATİ

Ey oğul!
Her işten önce din işlerine dikkat et Zira farizaya (farzlara) dikkat, din ve devletin güçlenmesine sebeptir Din işlerini; dikkatli olmayan, itikadı bozuk ve doğru yoldan ayrılmaya yönelen, büyük günahlardan kaçınmayan, helala-harama dikkat etmeyen sefihlere ve ayrıca tecrübesiz kişilere bırakma, devlet idaresinde bu gibi kişilere iş verme!
Zira yaratandan korkmayan, yaratılandan hiç korkmaz Büyük günah işleyen ve bunu devam ettiren kimsede sadakat olmaz Böyle kişilerin sadakati olsa ümmeti olduğu Peygamber-i Zişan ın sadık tebligatı üzere hareket eder de şer i şerifin dışına çıkmazdı Zulümden, bid atten sakın Zulme ve bid ate teşvik edenleri devletinden uzaklaştır Çünkü böyleleri seni zevale uğratmış olurlar
Daima cihad ile devletini genişletmeye çalış Çünkü uzun zaman sefer olunmazsa askerin secaatine; reislerin ve kumandanların bilgi, tedbir ve malumatına ağırlık ve noksanlık gelir Böyle sefer işlerini bilenler ölür gider de yerine tecrübesiz kimseler gelir, bu yüzden de bir çok hatalar meydana gelir ki, bundan da devlet büyük zararlar görür Beytü l-mali koru! Devletin servetini çoğaltmaya çalış!
Şer i şerifin ölçüsüne göre sana ait olana kanaatle, ihtiyaçlarından ve gerekli olanlardan başka lüzumsuz yere telef etme, israftan kaçın Askerinle, malınla gururlanma Zira onlar Allah yolunda cihad için milletin işlerinin yerli yerinde görülmesi ve cihana adalet ve fazileti yayman için vasıtadırlar
Sadakatle Allah rızası için çalışan devlet erkanını koru! Vefatlarından sonra böyle kimselerin çoluk-çocuğuna bak, ihtiyaçlarını karşıla!
Halkından hiç kimsenin malına tecavüz etme!
Hak edenlere yardım ile iltifat elini uzat, böylelerinin yakınlarını sıkıntıdan kurtar Askeri erkanı iyi koru!
Alimler, fazıllar, sanatkarlar, edipler; devletin bedeninin gücüdür Bunlara iltifat ve ikramda bulun Bir kemal sahibi işitince onunla yakınlık kur, dirlikler ver ve ihsan eyle!
Hükümetinde ulema, fazıl kimseler, erbab-ı maarif çoğalsın, siyaset ve din işleri nizam bulsun!
Benden ibret al ki, bu diyarlara zayıf bir bey olarak gelip haketmediğim halde bunca inayet-i celile-i Rabbaniye ye mazhar oldum Sen de benim yolumdan git ve bu Din-i Muhammedi yi ve ashabını, başka sana tabi olanları koru Allah ın (cc) hakkını ve kulların hukukunu gözet!
Ve senden sonrakilere böyle nasihat etmekten geri durma Ve adalet ve insafa riayet ile zulmü kaldırmaya devam ile her bir işe teşebbüs de Allah ın yardımına güven Halkını düşman istilasından ve zulme uğratılmaktan koru!
Haksız yere hiç bir ferde layık olmayan muamelede bulunma!
Halkı taltif et, hepsinin rızasını kazan"

Evliya Çelebi'ye Babasından Öğüt


Bir gün "Hoş geldin Bursa seyyahı, sefa getirdin" dedi babam Oysa benim nereye gittiğimi kimse bilmiyordu Ya da ben öyle zannediyordum ?Babacığım!Bu fakirin Bursa?da olduğunu nereden bildiniz?? deyince babam: -Sen 1050 senesi Muharrem ayında kaybolduğun gece, ben nice etkili dualar okudum O gece rüyamda seni gördüm Bursa?da, Emir Sultan Tekkesi?ndeydin Ağlıyordun Gezi için izin istiyordun O gece nice canlar, sana izin vermem için bana yalvardı Ben de izin verdim Birlikte Fatiha okuduk Bak oğlum, bundan sonra sana bol bol seyahat görünüyor anladığım kadarıyla Ama öğüdümü dinle, dedi Elimden tutup ayağa kaldırdı Sağ eliyle sol kulağımı bükerek: -Oğul! -Sakın ola besmelesiz yemek yeme Adam yoksul olur Sırrın varsa en yakınına bile söyleme İyi adını kötüye çıkarma Kötüye yoldaş olma Zararını çok çekersin Sen daima ileri yürü! Gözüm benim, geri kalma Ekili tarlaya basma Dost payına göz dikmeBir şey koymadığın yere el uzatma İki kişi konuşurken dinleme Ekmek ve tuz hakkını gözet Davetsiz bir yere gitme Gidersen, güvendiğin yere, dürüst kimseye git Sır sakla Topluluklardan duyduğun sözleri aklında tut Evden eve söz taşıma Dedikodu etme, ahlaklı ol Herkesle iyi geçin İnatçı ve kötü sözlü olma Yaşlılara saygı göster Senden büyüklerin önünde gitme Her zaman temiz ol Haram ve yasak olan şeylere yaklaşma Beş vakit namazını bırakma İlim ve erdeminle meşhur ol Oğul! Büyük adamlarla, vezirlerle beraber olursun Dünya için bir şey isteme ki kendinden nefret ettirme Eline geçen malı boş yere harcama Tutumlu ol ki kimseye muhtaç olma Su uyur, düşman uyumaz Uyanık ol Allah yardımcın olsun Bu öğüdümü kulağına küpe et, deyip enseme bir pehlivan tokadı vurmasın mı? -Yürü! Sonunda hayır ola! Fatiha, dedi Tokadın etkisinden kurtulup gözlerimi açınca evimizin içi nurla dolmuştu Hemen babamın elini öptüm Bana on iki kitap hediye etti Bir miktar da para verdi -Yürü! Ne tarafa istersen gidebilirsin Ama gurbet elde tedarikli ol, cömert ol Dertlilere yardım et Alnımdan öptü Kalp gözüm açılmıştıHeyecanlanmıştım, sevinmiştim Ertesi gün, İzmit?e doğru yola çıktık