Ergenlik Psikolojisi

1)Ergen kimdir, ergenlik nedir?

Çocukluğunu bitiren ve artık yetişkinliğe adım atan her bireye ergen denirAslında ergenlik, çocukluk ve yetişkinliğin kesişim noktasıdır Yani gelişimin orijinidir Çocukluktan çıkan birey,yetişkinliğe geçerken bu ara döneme ergenlik dönemi diyoruz Genel olarak 13-21 yaş arasındaki bir süreçtirbirey bir yandan çocukluk döneminin psiko-sosyal,duygusal, davranışsal ve bedensel özelliklerini taşırken diğer yandan büyüme ve gelişimin özelliklerini yansıtırergenliğe giriş yaşı, bireyden bireye, toplumsal farklılıklara,ırk, doğa koşulları, beslenme gibi etmenlere bağlı olarak değişmektedir
2)Ergenliğin başlaması kız ve erkek çocuklarda farklı mıdır?

Farklıdır Kızlar ergenlik dönemine daha erken girer iken erkekler 1-2 yıl geç girerler Kızlarda ergenlik ortalama 11-13 yaşlarında başlarken , erkeklerde 12-14 yaşlarında başlarBu dönem,beynin hipotalamus-hipofiz bölgesinde hormonların salgılanması ile başlar Aslında buradaki hormon yapan hücreler hep vardır Ama ergenlik dönemine kadar aktif değildircinsiyet olarak baktığımızda,kızlarda öncelikle memelerde değişimler daha çok fark edilirken, erkeklerde ise testislerde fark ediliryine kızlarda adet görme bir gösterge iken, erkeklerde sakal kıllarının çıkması, cinsel organ çevresinde kıllanmaların olması fiziksel göstergelerdir

Yine kızlarda boy uzaması ergenliğin başında olup ortalama 23-27 Cm iken, erkeklerde boy uzaması ergenliğin ortasında olup, boy uzunluğu 25-30 cm e kadar olabilmektedir



3) Bu döneme ait en belirgin özellikler nelerdir? (Tek cümlelik maddeler halinde yazalım, kutu olacak)

* Ani duygusal iniş-çıkışlar (her gün birini beğenme-nefret etme)
* Aynanın karşısında saatlerce durmak
* Bedeniyle aşırı meşguliyet
* İçeriğe değil, ambalaja önem vermek
* Toplumsal kabulü-onayı esas almak
* Sesin kalınlaşması (konuşmak istememek)
* Duygusal tutarsızlıktan dolayı, öfke patlamaları
* Sabırsızlık
* Kendini çok güçlü veya çok güçsüz hissetmek
* Çabuk sıkılma
* Bedenindeki değişimlere anlam verememek ve kendini bazen anormal sanmak
* Kolların çabuk uzaması, yüzünde ise burnun çabuk büyümesinin yarattığı estetik kaygılar
* Mesleki kararsızlık
* Dünyanın varoluşuna aşırı kafa yormak
* Her şeyi mantığa dayandırmaya çalışmak
* Anne-babasını hep yetersiz bulmak
* Okul-toplum ve hukuk kurallarına karşı gelerek kendini fark ettirmek istemek
* Her ortamda kendini kanıtlamak istemek
* Ben farklıyım
* Sakarlık
* Bedensel olarak gelişmiş ise yaşında değil boyundan davranış beklemeni verdiği kaygı”kazık kadar oldun…yapamıyorsun…”
* Ergenliğe geç girmekten dolayı, boy-kilo kompleksi olması
* Kendilerine verilen değeri ,fiziksel özelliklerine bağlamak
* Karşı cinse ilgi artar İlgi bekler
* Odaya kapanmak,yalnız kalmak istemek
* Hayaller kurmak,şiirler yazmak
* Yoğun duygusallıklar yaşamak
* Arkadaşların aileden daha önemli olması
* Toplumda göz önündeki insanları örnek almak (şarkıcı oyuncu sporcu)
* Zor beğenir, çok eleştirir
*
4)Ergenlik döneminin sorunlu geçirilmesi okul ve aile hayatını nasıl etkiler?

Birey eğer ergenlik döneminde sorunlar yaşıyorsa ; kendilik değeri,özgüven,sorumluluk,akademik başarı, ikili ilişkiler ve sosyalleşme açısından sorunlar yaşar Ailenin hoşgörülü olmaması, ergenlik hakkında bilgi sahibi olmaması,bireyi çok fazla eleştirmesi bireyde” değersizlik duygusu” yaratır Bu duygu ise her zaman depresif,kendini önemsiz hissetme,girişimcilikten yoksun olmasına neden olur

*yine ergenlik döneminde, 6sınıf ve 9sınıfın derslerinin zor olmasının yarattığı başarısızlık düşüncesi, sakarlıklarla dalga geçilmesi,önemli adımlar atılıp olumsuz sonuç alınması veya hemen sonuç alamamak,kendini çok güçlü hissetmeye bağlı olarak yaptığı işlerde başarılı olamamaya bağlı olarak özgüven kaybı yaşaması hayatının sonraki aşamalarında öğrenilmiş çaresizliğe, isteksizliğe, umutsuzluğa sürükleyebilirbu dönemde Karşı cinse açılamama,kendini ifade edememe, red edilme gibi yaşantılar, bireyde,içe kapanma, karşı cinse karşı öfke ve ulaşılamaz düşüncesi ile yetersizlik duyma oluşabilir

· Okul hayatında: birkaç uygulama ve deneme ile” yapamam, beceriksizim, tembelim (anne-babalarında etiketleridir) gibi düşünceler oluşabilir

· Ergenin, kendi ifade edememesi ve ailenin ergenlik hakkında bilgisi olmamasına bağlı olarak,aile içinde ergenin odasına kapanması,iletişim kurmaması, aile üyelerine öfke duyması,buna bağlı olarak da arkadaş ve kendini önemli-değerli gördüğü gruplara kaymasını kolaylaştırırbu durum ailenin ergen üzerindeki etkisini azaltır

· Ergenlik döneminde,yaşıtlarına göre erken ergenliğe girmek de geç girmek te sorun yaratmaktadır Erken girdiğinizde, sizden beklentiler,(görev,sorumluluk,ağırbaşlılık,a ğabeyl ik,ablalık) artar Bunları yapacak yeterlilik olmadığı için bocalama,yetersiz kalma,mahcubiyet,utangaçlık oluşabilmektedir

· Geç girildiğinde, boyun geç uzaması,kilonun azlığı, sakal ve kıllanmanın gecikmesi de sorun yaratır Kendini, güçsüz hissetme, eksik hissetme,çocuk zannetme,(kimlik karmaşası yaşaması),ailenin ergene çocuk gibi davranması,arkadaşlardan bedensel olarak yetersizlik duygusu da özgüven kaybı, kendini yetersiz hissetmek gibi olumsuz duyguların temelini attırıraynı zamanda okul içinde dalga geçilmesi, lakaplar takılması, sakalların çıkmaması nedeniyle, cinsiyeti ile dalga geçilmesi de ergende cinsel ve sosyal kimlik açısından aşağılık duygusu oluşturur

5)Ergenlik döneminde çocukların sosyalleşmesinde okulun rolü nedir?

Aslında okul her çocuğun aileden sonraki,ilk sosyalleşme aşamasıdırergenin ilköğretimde ve lisede,kendi yaşıtlarıyla beraber olması,ergenlik dönemini sağlıklı geçirmesi için bir avantajdır Arkadaşlarıyla, sorunlarını paylaşması,yaşadığı süreci arkadşlarıyla kritize etmesi, yaşadıklarının başkalarının da yaşadığını fark ederek” bende anormallik yok” diyebilmesi, sporsal faaliyetler ile hem bedensel hem de sosyal gelişimi sağlaması mümkündür Mesela futbol maçında pas atmak bile bir sosyal paylaşımdır Yine maçta sırayla kalecilik yapmak,sorumluluk duygusunu geliştirir

Okulda önemli gün ve haftalarda görev alması,topluluk karşısında konuşarak özgüvenini arttırması,karşı cinsi tanıma fırsatına sahip olması,diğer öğrencilerin onu fark edecek ortamın olması,kendi dönemindekilerin kültürü ile büyüyerek çatışma yaşamaması açısından okul büyük bir köprüdür Eğer okul olmazsa ergen, bir işte çalışacak, diğer ergenlerin müzik, spor ,kültürel faaliyetlerinden uzak kalmış olacak ve sonrasında da onlar ile arkadaşlık etme olasılığı düşük olacaktır Bu durum okumayan bir ergenin arkadaşlık kurma,sorumluluk alma,kendini grubun parçası sayma,karşı cinsi tanıma gibi fırsatları kaçırmasına neden olacaktır

6)Bu dönemde öğrenciler psikoljik açıdan kendilerini nasıl hissederler, nasıl davranmak isterler?
Psikolojik açıdan ergenler;

Bazen hayatın anlamsızlığını sorgularlar Bazen ise çok büyük adımlar atmak, dünyayı kurtarmak, düzeni değiştirmek isterler Aslında ergenlerin bu özelliğini fark eden oluşumlar ve siyasal oluşumların hedefi her zaman ergenler olmuştur Hem hayat ile ilgili net bir duruşları olmadığı için empozeye açık olmaları, hem de delikanlılık cesareti ile her şeyi yapma gücünü kendinde bulmalarıdı