Kavram Olarak Güzelliğin Belirlenmesi

KAVRAM OLARAK GÜZELLİĞİN BELİRLENMESİ a) Xenophon : Grek felsefesinde “güzel” üzerine ilk ciddi düşünme ile Xenophan’da karşılaşıyoruz diyebiliriz Güzelin ne olduğu sorusunu Xenophan , Sokrates Hatıraları adlı eserinde şöyle orta koyuyor: “Bir keresinde Aristippos Sokrates’e güzel bir şey tanıyıp tanımadığını sorar “Sokrates ise pek çok yanıtını verir Aristippos : “Bütün güzel şeyler birbirine benzer mi? Sokrates : Bazısı birbirine hiç benzemez

Örneğin: Güzel koşan bir insana güzel güreşen bir insan benzemez; bir kalkan güzel’dir Çünkü onu korur; ama o tesirli ve hızlı gitmesi bakımından “güzel” olan bir mızrağa hiçbir şekilde benzemez Sokrates iyi ve güzel arasında fark yoktur der Aynı şeyin hem iyi hem de güzel olduğu bir gerçektir İlkin “erdem” bir bakıma iyi bir bakıma da güzeldir diye bir örnek verir Aristippos : “O halde bir çöp sepeti güzel bir şey midir ? Sokrates : Eğer yapacağı iş için maksada uygunsa , bu böyledir

Eğer altın bir kalkan yapacağı iş için maksada uygun değilse çirkindir der Xenophan’a göre güzel ve iyi derin bir bağla birbirine bağlıdır Hatta ikisi aynı şeydir a)Platon : Grek felsefesi doruk çizgisine Platon metafizik’in de ulaşır, ve plathon felsefesiyle Grek metafizik çağında başlar Platon öncesi felsefenin temel konusu ilk önce tabiat,sonra insan olmuştur Oysa, Platon ile birlikte felsefenin ana ilgisi genel olarak varlığa gelir Platon varlık problemini bir idea’lar felsefesi yönünde geliştirerek,bir idealar metafizik’ine ulaşır Felsefenin konusu da artık ne tabiat ne de insandır Ama felsefe varlığın kendisini araştıran temel bilim haline gelir Estetik tarihi içinde “güzel nedir?” sorusunu enine boyuna bir soru olarak araştıran Platon olmuştur Platon felsefesi genel olarak üç bölüm,üç devir içinde gelişir Birinci devir Plathon’un gençlik devri olup,bu devirde plathon, hocası Sokrates’in etkisi altındadır Bu nedenle bu devre “Sokratik devir”denir

Bu devirde araştırılan şey idealardır Bu gençlik devrinde Platon, erdemin, cesaretin, güzelin ne olduğunu araştırır Ama bu araştırmalar henüz mantık alanındadır İkinci devrinde,yani olgunluk devrinde Plathon lojik alanını aşarak antolojik alana geçer Bu devirde de araştırma yine “idea” yöneliktir Ancak “idea” artık bir kavram değildir Son devir ise yaşlılık devridir Bu devirde Plathon, idealar teorisini tehlikeye düşürecek şekilde pyhagarasçılık’ın etkisi altına girer Ayrıca bu son devirde güzeli Plathon’da kavram olarak belirleyen ilk eser Büyük Hippias’tır Çünkü “Güzel nedir?”sorusunu kendisine araştırma konusu olarak alan ve güzeli bir kavram halinde tanımlama denemesine girişen ilk eser budur

Bu eserde Sokrates ve Hippias’ın güzel üzerine sohpetlerini içeren bilgilere kısaca değinilmiştir Sokrates ve Hippias’ın bu düalitesinde Sokrates sürekli Hippias’tan güzelin ne olduğunu sualler sorarak açıklamasını ister ve Hippias’ın verdiği cevapları mantıklı bir şekilde çürütür Örneğin : Sokrates’in güzel nedir? Sorusuna Hippias “Herşeyi güzelleştiren altındır”der Fakat Sokrates güzel tanımını istediği halde sofist Hippias tekil birşeyi kavram olarak gösteriyor Yani Sokrates güzelliğin kendini sorduğu halde Hippias ona güzel olan şeylerden birini göstererek cevap veriyor Çünkü bir nominlist olan Hippias realist olan sokratesin aslında neyi kastettiğini anlamıyor

Kısacası,Büyük Hippias problemimize belli bir çözüm imkanı sağlamamış olmasına rağmen ,ortaya koymuş olduğu estetik temeller sebebiyle kendinden sonra gelecek estetiklere çalışma yönleri hazırlamıştır Platon’dan önce güzelliği sistematik olarak enine boyuna araştıran bir felsefe çalışmasına rastlamıyoruz 2 GÜZEL’İN (to kalon) “KENDİLİĞİNDEN GÜZEL (auto to kalon), SUBSTANS (ousra) OLARAK KAVRANIŞI a) Plathon : Plathon olgunluk çağında güzel’i (to kalon’u) daha derinden kavramaya çalışır Ona göre güzellik Eros’un yardımıyla kavranabilir

Eros ise güzel olana kavuşmak onda doğurmaya,yaratmaya varabilmektir İnsanı ölümsüzlüğe ( Uyarı: Hacktürkte Küfür Ban Nedenidir Dikkat )( Uyarı: Hacktürkte Küfür Ban Nedenidir Dikkat )( Uyarı: Hacktürkte Küfür Ban Nedenidir Dikkat )ürense Eros’tur İnsan için iki çeşit ölümsüzlük vardır Biri beden yoluyla güzel olana kavuşmak, onda doğurmaya,yaratmaya varabilmek İkincisi ise ruh yoluyla ölümsüzlüğe ulaşmak