Kanada cumhuriyeti-Kanada cumhuriyetinin Tarihcesi-Kanada Resimleri-Kanada Dominyonu

Kanada Kanada cumhuriyeti-Kanada cumhuriyetinin Tarihcesi-Kanada cumhuriyeti Resimleri

İngilizce, eski adı ile Kanada Dominyonu, Kuzey Amerika kıtasının en kuzeyindeki ülkedir 10 eyalet ve 3 bölgeden oluşan, merkezi olmayan, anayasal monarşi ile yönetilen, 1867'de Konfederasyon yasası ile kurulan bir federasyondur
Kanada'nın başkenti Ottawa'dır Eski bir Fransız ve İngilizkolonisi olan Kanada, hem Frankofon, hem de İngiliz Milletler Topluluğuna bağlıdır Ülke alan bakımından dünyanın en geniş ikinci ülkesidir
Kanada çağdaş ve teknolojik olarak ilerlemiş bir ülkedir ve fosil yakıt kaynakları, nükleer enerji üretimi ve hidro-elektrik güç üretim imkânları ile enerji bakımından genelde kendine yeterlidir Ekonomisi geleneksel olarak yüksek miktarlardaki doğal kaynaklarına dayalıdır Her ne kadar çağdaş Kanada ekonomisi çeşitlenmişse de doğal kaynakların kullanımı halen çoğu bölgesel ekonominin önemli bir parçasıdır
Güney komşusu Amerika Birleşik Devletleri'nin onda biri nüfusu ile, Kanada'nın ekonomik gücünün de onda biri olması beklenirken; gerçekte bu oranı genellikle aşar

Kanada tarihi Kanada Dominyonu

Kanada siyasi haritası


Kanada'da en az 10,000 yıl boyunca İlk Halklar olarak tanınan yerliler yaşamıştır Avrupalılar tarafından ilk ziyaret 1000 yılı civarında kısa bir süre Newfoundland'e yerleşen Vikingler tarafından yapılmıştır Daha “temelli” Avrupalı ziyaretleri 16 ve 17 yüzyıllarda Fransızların yerleşimi ile başladı
1763'de Yedi Yıl Savaşı'ndan sonra Fransa, Karayip Adaları'nı tutup Kuzey Amerikan kolonisi Yeni Fransa'yı İngiliz Krallığı'na bırakmaya karar verdi
Amerikan Devrimi'nden sonra İngiliz Birleşik Krallığı'na sadık olanlar Kanada'ya yerleştiler
1 Temmuz 1867'de İngiliz Kuzey Amerika Yasası'nın geçmesiyle Birleşik Krallık, Kuzey Amerikan kolonisi dört eyaletinden oluşan federasyona kendini yerel yönetim hakkı verdi Bu eyaletlerden “Kanada” ikiye ayrılıp Quebec ve Ontario eyaletlerini meydana getirdi, diğer iki eyalet de New Brunswick ve Yeni İskoçya'ydı Kanada Konfederasyonu terimi bu birleşimi ifade eder, ve genellikle sonuçlanan federasyon için de kullanılır Diğer İngiliz koloni ve bölgeleri de kısa zamanda Konfederasyon'a bağlandılar
1880'de Kanada, Newfoundland ve Labrador dışında (1949'da katıldılar) şu anki alanını kaplıyordu Dominyon'un tüm ilişkilerinin kontrolü Westminster Tüzüğü ile 1931'de, ve 1982'de Kanada Anayasası'nın kabulü ile sağlandı
20 yüzyılın ikinci yarısında, çoğunluğu Fransızca konuşan Quebec eyaletinin bazı vatandaşları 1980 ve 1995'teki iki referandum ile bağımsızlık kazanmaya çalıştılar Her iki referandum da Quebecois Partisi liderliğindeydi, ve ilki %60, ikincisi %506 hayır oyu ile reddedildi

sunum kanka
yazılar wakkipeti alıntı

Federal Hükümet


Kanada parlamenter demokrasi ve anayasal monarşi ile yönetilen bir federasyondur Devlet Başkanı ve hükümdarı “Kanada Kraliçesi” sıfatı ile Kraliçe II Elizabeth'dir Kraliçe'nin Kanada'daki temsilcisi Genel Vali'dir ve genellikle emekli olmuş eski politikacılar veya diğer seçkin Kanadalılar arasından Başbakan önerisiyle Kraliçe tarafından atanır Genel Vali, siyaset dışı bir figür olup, Avam Kamarası ve Senato'nun çıkardığı kararnamelere kraliyet onayını sağlamak, devlet belgelerini imzalamak, parlamento toplantılarını resmen açıp kapatmak, ve seçimler öncesi parlamentoyu feshetmek gibi görevleri vardır Hem Kraliçe hem de Genel Vali çok az yetkiye sahip sadece göstermelik yöneticilerdir, ve hemen her zaman Hükümet Başkanı Başbakan'ın tavsiyesi doğrultusunda hareket ederler Bu devlet başkanının siyasi sorumsuzluğunun bir sonucudur Siyasi sorumluluğu olmayan devlet başkanının bu gibi yetkileri birer şeklî/sembolik yetkidir
Kanada anayasası bu sayfada bulunabilir Ancak anayasanın bir kısmı yazılmamıştır, metin çeşitli gelenekler ve uzlaşmalar çerçevesinde yorumlanır
Devletin yasama kolu seçilmiş Avam Kamarası ve Başbakan önerisiyle Genel Vali tarafından atanmış Senatör'lerin dahil olduğu Senato'dan oluşur Senato'da 105 Senatör vardır, bunların 24'ü Ontario'dan, 24'ü Quebec'den, 24'ü deniz eyaletlerinden (10 Yeni İskoçya, 10 New Brunswick, 4 Prince Edward Adası), 24'ü batı eyaletlerinden (6'şar Manitoba, Britanya Kolumbiyası, Saskatchewan, Alberta), 6'sı Newfoundland'den, ve birer kişi de bölgedelerdendir (Northwest Territories, Yukon, Nunavut) Kanada'daki katı parti disiplini Başbakan'a Parlamento'dan geçen hemen her yasa üzerinde yüksek kontrol gücü verir
Başbakan Avam Kamarası için seçimlerin yenilenmesine kendi takdiri ile karar verir ancak bu bir önceki seçimlerden 5 yıldan daha geç olamaz



Genel Vali Başbakan'ı biçimsel olarak atar, atanan kişi genellikle Avam Kamarası'nda en fazla sandalyeye sahip partinin başkanıdır Daha sonra başbakan Avam Kamarası ve senatodaki partilileri arasından uzlaşmayla belirlenmiş olanlarının Bakanlar Kurulu'na atamasını yapar
Kanada'da üç büyük ulusal parti vardır: merkezci Liberal Parti, sağ-kanat Muhafazakar Parti, ve demokratik sosyalist Yeni Demokrasi Partisi Bölgesel parti Bloc Québécois Quebec'de birçok sandalyeyi elinde tutar, ayrılıkçı amaçlı ve temelde sosyal demokrat bir partidir Başka küçük partiler de mevcuttur, fakat Avam Kamarası'nda nadiren sandalye kazanırlar Benzer şekilde bağımsız adaylar da nadiren seçilirler
Muhafazakar Parti, şu anki başbakan Stephen Harper'ın partisidir ve şu anda azınlık hükümeti olarak görev yapmaktadır Hükümet kurabilen diğer tek parti bir önceki hükümeti kuran Liberal Parti'dir Son yıllarda Kanada ABD'ye göre sol görüşe daha yakın bir toplum olarak düşünülmekteyse de Ocak 2006'daki seçimlerde ABD yanlısı Muhafazar Parti başarılı olmuş, ancak aldıkları oylar sadece azınlık hükümeti kurmaya yeterli olmuştur
Devletin yargı erki federal ve eyalet düzeyinde çeşitli mahkemelerden oluşur Hem federal hem de eyalet mahkemelerinin kararları Yüksek Mahkeme'de temyiz edilebilir
Kanada Birleşmiş Milletler, İngiliz Milletler Topluluğu, Frankofon, NATO, G8 ve APEC üyesidir
Eyalet ve bölgeler

Asıl Makale; Kanada'nın Eyaletleri ve Bölgeleri

Alberta Banff Ulusal Parkı'ndaki Morraine Gölü


Kanada 10 eyalet ve 3 bölgeye ayrılmıştır Eyaletlerin federal yönetimden geniş oranda özerkliği varsa da bölgelerin bağımsızlığı daha azdır
Eyaletler, Kanada'nin sosyal programlarının çoğundan (örneğin sağlık sistemi, eğitim ve refah) sorumludur; ve toplamda federal hükümetten daha fazla gelir toplarlar Federal hükümetin politikalarından muaf tutulabilirler, ancak bu federal gelirlerden alınan payın kaybı riskini de taşır Ceza kanunları kesinlikle federal hükümetin sorumluluğu altında olan az sayıdaki alanlardan biridir ve suç ve ceza Kanada'nın çoğunda tek biçimlidir
Eyalet Hükümetleri

On eyaletin eyalet başbakanı tarafından yönetilen seçilmiş yasama kolu vardır, eyalet başbakanları federal başbakanla aynı şekilde seçilirler Ayrıca her eyaletin federal başbakan tarafından atanan ve Kraliçe'yi temsil eden göstermelik birer vali yardımcısı vardır
Çoğu eyalette federal düzeydeki partilerin karşılığı olan eyalet duzeyinde partiler vardır Ancak NDP dışında eyalet düzeyi partiler ile federal düzeydekilerin arasında resmi bir bağ yoktur Bazı eyaletlerde Saskatchewan Partisi ve Labrador Partisi gibi yerel politik partiler de bulunur
Quebec'deki politik durum diğerlerinden çok farklıdır, partiler arasındaki en belirgin fark, Québécois Partisi tarafından temsil edilen ayrılıkçılık ile Quebec Liberal Partisi tarafından temsil edilen federalciliktir Bu iki parti haricinde sağ görüşlü Quebec Demokratik Eylem Partisi (ADQ) ve sol görüşlü İlerici Güçler Birliği (UFP) adlı küçük partiler de Quebec'de faaliyet göstermektedir Ancak bunlardan sadece ADQ şimdiye kadar Quebec meclisine üye sokabilmiştir

Bölgesel Hükümetler

Dawson, Yukon


Anayasa yerine Parlamento kuruldukları için bölgeler eyaletlerden daha az siyasi güce sahiptirler Bunun sonucu olarak bölgeler Parlamento'da eyaletlere eşit temsil edilmezler
Bölgelerin devlet başkanlarına komisyoner denir Her ne kadar eyaletlerdeki yardımcı valilere eşit düzeydelerse de Kraliçe'nin temsilcisi değillerdir Federal hükümet tarafından atanırlar
Yukon'un eyalet meclisleriyle aynı şekilde çalışan kendi bir meclisi vardır, fakat diğer iki bölge siyasal partisiz uzlaşma yönetimi sistemi kullanırlar Bu yöntemde her aday seçimlerde bağımsız olarak yarışır, ve bölge başbakanı adaylar arasından ve adaylar tarafından seçilir
Federal hükümet ve bölgesel hükümetler arası ilişkiler her zaman gergin olmuştur Hükümetler arası uzlaşmazlıkların çoğu kaynakların kullanımı ve finansman hakkında olmuştur Kişi başına gelire göre bölgeler Kanada'da en yüksek oranda olsa da, bölgelerdeki yoksulluk oranı sosyal yalıtım, mal sağlamadaki aşırı zorluk ve maliyet, işlerin yıpratıcılığı ve sosyal problemlerden dolayı devamlı yüksek olmuştur

Ekonomi
Varlıklı ve yüksek teknolojiye sahip endüstriyel bir toplum olarak Kanada bugün, serbest pazar merkezli ekonomik sistemi, üretim modelleriyle ve yüksek yaşam standartları ile ABD'ye çok benzer
II Dünya Savaşı'ndan bu yana imalat, madencilik ve hizmet sektörlerindeki artış Kanada'yı kırsal ekonomiden endüstriyel ve şehirsel bir toplum haline getirdi Enerji üretimi bakımından kendine yeterli olan Kanada'nın doğu kıyısında ve batıdaki üç eyaletinde engin doğal gaz yatakları ve fazlaca diğer doğal kaynakları bulunmaktadır 1989'daki Kanada-ABD Serbest Ticaret Anlaşması (FTA) ve 1994'deki Meksika'yı da içeren Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) ABD ile olan ticari ve ekonomik bütünleşmede hızlı bir artışa neden oldu Bu yakın ilişkiden dolayı, 2001'de ABD'de ekonominin kötüye gitmeye başlaması Kanada ekonomisinde de olumsuz etkiye yol açtı, ancak Kanada ekonomisi beklenenden daha az etkilendi 1993-2000 arası reel büyüme ortalama %3 iken, bu oran 2001'de azaldı 2003'te imalat ve doğal kaynaklar sektörlerindeki küçülmeden dolayı işsizlik arttı Bunlara rağmen Kanada 2001'den sonra ekonomik gerilemeyi durdurmayı başardı ve G7 grubu içerisindeki en iyi ekonomik büyüme oranını tutturdu

Charlottetown, Prince Edward Adası şehir ve limanı


Ekonomik durumun üzerine düşmekte olan iki gölgeden birincisi İngilizce ve Fransızca konuşan bölgeler arasında devam eden anayasal çıkmazın federasyonun bölünmesi olasılığını ortaya çıkarmasıdır Süregelen belirsizlik Kanada'nın borçlarından kimin sorumlu olacağı, ticari ilişkilerin nasıl bir hal alacağı gibi birçok soruyu da beraberinde getirmektedir
Diğer bir uzun vadeli endişe de “beyin göçü” olarak da bilinen profesyonellerin daha yüksek ücret, daha düşük vergi gibi nedenlerle ABD'ye akmaya başlamasdır Aynı anda da önemi pek farkedilmese de göçmenlik yoluyla bir “beyin kazanımı” da devam etmektedir [size="2"] Çoğu batı ülkesinde olduğu gibi Kanada'da da bu durumun faydaları yabancıların niteliklerinin tanınmasi kurallarıyla sınırlanmıştır; çok sayıda eğitimli ve yetenekli göçmen Kanada'da niteliksiz işlerde çalışmaktadırlar, çünkü sicilleri devlet, işverenler ve Kanada Medikal Birliği gibi çeşitli profesyonel kurumlarca tanınmamaktadır
Transparency International adındaki kurum Kanada'yı ahlaki yozlaşmanın en az olduğu 12 ülke olarak sıralamaktadır
Diller

Kanada'nın iki resmî dili vardır: İngilizce ve Fransızca
7 Temmuz 1969'da Kanada federal devletinin tümünde Fransızca ve İngilizce eşit kabul edildi Bu durum Kanada'nın kendisini federal düzeyde çift dilli ve çok kültürlü bir ulus olarak tanımlamasına yol açtı
Kanada Haklar ve Özgürlükler Beyannamesi belirtir ki:

• Fransızca ve İngilizce resmi diller olarak birbirine eşittir;
• Parlamentoda her iki resmi dilde de tartışma yapılabilir;
• Kanunlar her iki resmi dilde de eşit otoriteyle yazılacaktır;
• Parlamento tarafından kurulan herhangi bir mahkemede iki resmi dilde de işlem yapılabilir;
• Herkes federal devletten iki resmi dilden istediği ile hizmet alma hakkına sahiptir;
• Yeterli sayıya ulaşıldığı takdirde, içinde bulunulan eyalete göre azınlık resmi dili konuşanlar (Fransızca çoğunluğa sahip eyalette İngilizce konuşanlar, ya da tam tersi) çocuklarının eğitimini iki resmi dilden istedikleriyle almasını sağlayabilirler

Eyaletler düzeyinde sadece New Brunswick çift resmi dillidir; diğer tüm eyaletlerde çift dillilik federal yasalarla sağlanmıştır Her ne kadar diğer eyaletler çift resmi dilli değilse de eyalet yönetimlerinin çoğu, İngilizce ya da Fransızca konuşan azınlıklarına hizmet vermektedir
Quebec'in resmi dili Fransızca'dır Fransızca Dili Beyannamesi, Fransızca'nin kullanımını koruyan kurallar ortaya koyar ancak bir yandan da İngilizce ve yerli dillerini konuşanlara da çeşitli haklar verir
Fransızca'nın sıklıkla konuşulduğu yerler, Quebec, Ontario, New Brunswick ve güney Manitoba'dır 2001 nüfus sayımında 6,864,615 kişi Fransızca'yı ana dilleri olarak beyan ettiler, bunların %85'i Quebec'de yaşayanlardı İngilizce'yi ana dil olarak belirtenler de 17,694,835 kişiydi
Resmi diller dışında konuşulan dillerin de Kanada'da önemi vardır, 5,470,820 kişi ana dil olarak resmi diller dışında bir dil beyan etmişti (Bu istatistikler birden fazla ana dil beyan edenleri de içermektedir) En önemli resmi olmayan diller: Çince (853,745) özellikle Kanton lehçesi (322,315); ve İtalyanca (469,485)
Kanada'da yerli dillerini konuşan çok sayıda insan yaşamaktadır, ancak bunların birkaçı dışında çoğu azalmaktadır Bunlardan en önemli olanları Cree dili (72,885); Inuktitut (29,010), ve Ojibwe dili'dir (Cree ile birlikte toplam 150000)
Din

Kanada'da diğer çoğu Amerika ülkelerinde olduğu gibi yaygın din Hıristiyanlıkın Katolik mezhebidirKatolikler nüfusun %42sini oluştururlarDaha sonra ise %40 ile Protestanlar gelir
Demografi

Asıl makale: Kanada Demografisi
2001 Kanada nüfus sayımında cevap verenler etnik kökenlerini şu şekilde ifade etmişlerdir: [size="2"]

• Kanadalı (%40,1)
• İngiliz (%29,17)
• Fransız (%23,2)
• İskoç (%14,03)
• İrlandalı (%12,90)
• Alman (%9,25)
• İtalyan (%4,29)
• Çinli (%3,69)
• Ukraynalı (%3,61)
• Kızılderili (%3,38)

• Hollandalı (%3,12)
• Leh (%2,76)
• Hintli (%2,41)
• Afrikalı (%2,23)
• Norveçli (%1,23)
• Portekizli (%1,21)
• Gallerli (%1,18)
• Yahudi (%1,18)
• Rus (%1,14)
• Filipinli (%1,11)

• Métis (%1,04)
• İsveçli (%0,95)
• Macar - 267,255
• Amerikan - 250,005
• Yunan - 215,105
• İspanyol - 213,105
• Jamaikalı - 211,720
• Danimarkalı - 170,780
• Shapsugh -162,400
• Vietnamlı - 151,410
• Japon - 85,230

Toplam beyaz olmayan (“görünür azınlık”) nüfusu Kanada nüfusunun %13'ünü oluşturur [size="2"]



Calgary, Alberta


Her ne kadar Kanada kültürü İngiliz ve Amerikan kültüründen çok etkilenmişse de birçok eşsiz özelliğini de korumaktadır Son birkaç onyılda kısmen 1967'de Kanada'nın 100 yılı sonrasında artışa geçen milliyetçilik nedeniyle daha güçlü bir Kanada kültürü gelişti
Kanada-ABD sınırı dünyanın en uzun korunmayan sınırıdır, ve ABD ile Kanada devletleri ticaret, ekonomi ve hukuk konusunda birçok alanda işbirliği içindedirler Kanada ve ABD birbirlerine yaklaştıkça çok sayıda Kanadalı, Kanada'yı Kuzey Amerika'da “farklı” bir ülke yapanın ne olduğu konusunda karmaşık duygular geliştirdi Kanada'daki Amerikan kültürel varlığı bir “kültürel ele geçirme” korkusu oluşturdu, ve bu da Kanada kültürünü koruma amaçlı yasaların çıkmasına ve devlet kurumlarının kurulmasına neden oldu Kanada kültürünün çoğu Amerikan kültüründen farklı olarak tanımlı kalmıştır Örneğin Kanadalılar ülkelerini bir eritme kazanı yerine eşsiz göçmen kültürlerinin bir mozaiği olarak görmektedirler CBC gibi devlet finansmanı ile çalışan kitle iletişim kuruluşları da Kanada'da böyle bir görüşü desteklemeye devam etmektedir, ancak son yıllarda eleştirmenler Kanada “kültürel” yayıncılığını fazlasıyla politik olmakla suçlamaktadırlar

Vancouver, Britanya Kolumbiyası


Kanada kültürü 2003'te Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki 2003 Irak Savaşı'na katılmayı reddetmesiyle, eşcinsel evlililiği ve küçük miktarlarda marihuana bulundurmayı yasallaştırma yolundaki adımlarıyla uluslararası bir tartışmanın konusuydu Bir çok uluslararası gözlemci bu gelişmeleri Kanada'nın güney komşusundan toplumsal olarak daha serbestiyetçi olarak gördü Kanada'nın bu özellikleri ülke içinde de temelde Amerika Birleşik Devletleri'ne göre toplumun daha “sol görüşlü” olarak görülmesi, sol partiler tarafından sağ partilere göre daha olumlu algılandı
Akçaağaç yaprağı'nın Kanada'nın ulusal sembolü olarak kullanılması 18 yüzyıl başlarına dayanır Bu sembol eski ve şu anki Kanada bayrağı'nda, ve Kanada Arması'nda kullanılmaktadır Ülkenin tanınan diğer özellikleri, engin ormanları, Kayalık Dağlar sıradağları ve içinde barındırdığı Amerikan geyiği, Gri ayı ve Kunduz gibi vahşi hayvanlarıdır Ayrıca Kanada Kraliyet Atlı Polisi ve ülkenin doğal kaynaklarından yapılan akçaağaç şurubu gibi ürünleri de ünlüdür
2005'te Kanada'da eşcinsellere evlilik izni verildi ve böylece Kanada, tüm ülke çapında eşcinsel evliliği yasallaştıran dünyanın dördüncü ülkesi oldu[size="2"]
Ulusal marş ve Kraliyet marşı

Kanada'nın ulusal marşı “Oh Canada”dır Her ne kadar ilk kez 24 Haziran 1880'de Quebec City'de Aziz Jean Baptiste Günü kutlamalarında söylenmişse de, 1 Temmuz 1980'e kadar Kanada'nın resmi ulusal marşı olmamıştır Önceki 70 yıl boyunca “O Canada”, “God Save the Queen” ve “The Maple Leaf Forever” resmi olmayan ulusal marşlar olarak yarışmıştır, ancak 1960'lardan bu yana “O Canada” açıkça tercih edilmeye başlanmıştır Resmen ulusal marş olarak ilan edildiğinde birçok Kanadalı, marşın halihazırda bu statüsü olmadığını şaşırarak öğrenmiştir

Toronto, Ontario


"God Save the Queen" şu anda Kanada'nın Kraliyet marşı'dır Kraliçe ve kraliyet ailesine mensup kişilerin varlığında çalınır Ayrıca bir kısmı Genel Vali'nin varlığında da çalınır Geleneklerin dışında olmak üzere “God Save the Queen” sıkça devlet törenlerinin sonunda da (örneğin devlet üyelerinin cenaze törenleri, ve Anma Günü törenleri) söylenir Sadece müzik kısmı birçok askeri törende de çalınır, ve bazı üniversiteler mezuniyet törenlerini onunla kapatırlar Birleşik Krallık'ta da olduğu gibi tahtta bulunan Kral olunca sözleri “God Save the King” olarak değiştirilir Sonuc olarak Canadanin milli marsinda semfonik ve harmonik sesler baskindir