And Dağları / And Dağları Hakkında / And Dağları Hakkında Bilgiler

And Dağları



Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyıları boyunca uzanan And Dağları 9000 kilometreye varan uzunluğuyla dünyanın en uzun sıradağını oluşturur And Dağları kuzeyde Karayib Denizi yakınında başlar, Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Bolivya'yı geçtikten sonra ŞiliArjantin sınırı boyunca uzanır En yüksek tepeleri kıtanın güney ucunda, Şili'dedir

And Dağlan her zaman kâşifleri kendine çekmiştir Aconcagua doruğunda 6959 metreye ulaşan bu dağların yansından fazlası 3500 metreden yüksektir And Dağları'nın genişliği yer yer 80 kilometredir; Bolivya'da ise 700 kilometreyi aşar Bazen köyleri yerle bir eden depremler sırasında oluşan büyük dalgalar okyanustaki gemileri And Dağlan' nın eteklerine atar

Kuzeye gidildikçe tropikal vadilerin görülmesine karşılık kayalık uçurumların yükseldiği güneyde, 3000 kilometrelik bir kıyı şeridi hemen hemen hiç yağmur almaz Şili'deki Arica gibi kentlere ancak 100 yılda bir yağmur yağar Ama dağların doğusundaki vadiler ve tarlalar, şiddetli yağmurlarla ve dağlardan çıkan birçok akarsuyla sulanır Bu akarsuların bazıları dünyanın en büyük ırmağı olan Amazon'a dökülür Güneydeki soğuk ve fırtınalı dağlarda hemen hemen kimse yaşamaz

Dünyanın en yüksek gölü And Dağları'ndan geçen BolivyaPeru sınırında 3809 metre yükseltideki Titicaca Gölü'dür Gemilerin işlediği bu gölün uzunluğu 180 km, derinliği ise 281 metreye ulaşır Bu yörede ağaçlar olmadığından Yerliler kayıklarını kamışlardan yaparlar Titicaca Gölü'nün suları tuzlu bir göle akar

And Dağları'nda altın, gümüş, çinko, kurşun, bakır ve öteki değerli madenler bulunur; ayrıca tepelerin yamaçlarında petrol çıkarılır
And Dağlan'nda alçak yamaçlardaki tropikal palmiyeler ve yüksek eğreltiotlarından doruklardaki karayosunları ve likenlere kadar çok çeşitli bitkiler vardır Ormanlarda çok sayıda hayvan arasında jaguar, oselo, maymun, karıncayiyen, kolibri, yarasa, yılan, kaplumbağa ve yükseklerde uçan kondor adlı büyük akbaba gibi hayvanlar yaşar


Keşifler ve Çatışmalar

Bu koskoca dağ sıraları üzerinden uçan yolcular, onların karlı doruklarına, büyük çukurlarına ve buzullarına baktıkları zaman, insanların bu dağlarda yaya olarak ya da katır sırtında yolculuk ettiğine inanamıyorlardı İlk gezginler karşılaştıkları güçlükleri günlükle rinde anlatmışlardır Örneğin, 1825'te bu dağlardan geçerek Arjantin'den Şili'ye giden Yüzbaşı FB Head, "aşırı bir soğukla karşılaştık" diye yazıyordu "Kar kalınlığı ve katırların geçtiği patika olağandışıydı Katırların sürekli geçişi, derin ve dar bir geçit açmıştı ama iki yandaki kardan duvarlar nedeniyle binici ayaklarını katırın kulaklarının üzerine koymak zorundaydı"

Yüzbaşı Head'in zorlu yolculuğundan birkaç yıl önce, Arjantin'in ulusal kahramanı Jose de San Martin'in ünlü Andlar Ordusu Arjantin'den, Şili'deki İspanyollar üzerine yürümüştü Askerlerin birçoğu soğuktan ölmüş, binlerce at ve katır kaybedilmişti
Dağları aşmanın güçlüklerine karşın, alçak yörelerin sıcağından kaçabilmek için insanlar eski zamanlardan beri yüksekteki yeşil vadilerde yaşamışlardır İlk Güney Amerika Yerlileri {bak İnkalar) bu yörede Cuzco ve öteki kentleri kurdular Sonradan, 16 yüzyılda İspanyollar duydukları masalsı servet öykülerine kapılıp, bu eski kentleri yağmaladılar Günümüzde de dağlarda İnkalar'a benzer bir biçimde yaşayan Yerliler'e rastlanabilir

Kıyıya giden kervan yollarının yerini yavaş yavaş demiryolları almaktadır Arjantin ile Şili arasında çok güzel bir yol vardır Derin boğazların eteklerinden geçen, döne döne dev gibi kayalıklara tırmanan bu yolun üç kilometreden fazla bir bölümü tünelden geçer






Alıntı