Hırvat Mutfağı - Hırvat Mutfağı Hakkında Bilgiler

Strukle "Yufka Çorbası"
Lignje s krumpirom "Fırında Patatesli Kalamar"
Çoban Güveci
Janjecajuha "Kuzu Çorbası"
Franjki; Krostule; Hrostule; Krustule
Cevizli ve Elmalı Yufka Tatlısı
Makovniyaça "Haşhaşlı Rulo"
Hırvatistan yemek alışkanlıklarına göre iki iklim bölgesine ayrılır Bunlardan birisi Akdeniz iklimi, diğeri ise kara iklimidir Akdeniz iklimine göre gelişmiş olan yeme alışkanlığı balık ve sebze ağırlıklıdır Sebze olarak en çok Dalmaçya lahanası ve roka tüketilir Sebzeler haşlandıktan sonra üzerlerine soğuk zeytinyağı eklenir Genelde kıyı şeridinde ve adalarda yemeklerde zeytinyağı kullanılır
Kara ikliminin hakim olduğu bölge mutfağında ise daha çok sığır, domuz veya çeşitli kümes hayvanları etleri kullanılır Hırvatlar fazla koyun eti yemezler Sadece ilkbaharda adalardan ve kıyı şeridinden gelen kuzu etini tüketirler Ayrıca bu mutfakta inek sütünden yapılan taze peynir çok kullanılır Hırvatlar bu taze tuzsuz peynirle hem tatlı hem de tuzlu yemekler yaparlar
Hırvatlar fazla baharat kullanmaz En çok kullandıkları baharatlar, acı ve tatlı kırmızı biber, karabiber ve kurutulmuş sebze tozlarından yapılan "Vegeta" dedikleri bir tür sebze tozudur Aslında bu bir marka olup, daha sonra sebze tozunun simgesi ve ismi haline gelmiştir Hırvatlar daha çok taze ot ve şimşir kullanırlar Özellikle fırında pişirilen kuzu etlerini şimşirle hazırlarlar
Hırvatların en ünlü ve karasal bölgeye ait olmasına rağmen, Hırvatistan'ın hemen her yerinde hazırlanan yemeklerinden biri " Strukle" (ştrükle) dir Yufka ile yapılıp ocakta veya fırında pişirilen ve bir çeşit sufle olan bu yemeğin tatlısı ve tuzlusu yapılır Tuzlu olarak, etlisi, peynirlisi ve lor peynirlisi gibi çeşitleri vardır Kullanılan malzemeler her yerde aynı olmasına rağmen yapılış tarzı değişir ve yapıldığı bölgeye göre, "Zagorya ştrüklesi", "Mecimurya ştrüklesi" gibi isimler alır Ştrükle genel olarak giriş yemeği veya tatlı olarak yenir ana yemek değildir
Akdeniz Mutfağı'nın karasal mutfak üzerinde büyük etkisi olmuştur Taze deniz balığını Hırvatistan'ın hemen her yerinde bulmak mümkündür Deniz ürünleri Hırvatların vazgeçemediği ürünlerdir
Geleneksel olarak Hırvatlar günde üç öğün yemek yerlerdi Sabah, öğle ve akşam Tabii ki çalışma hayatına kadının girmesi ile bu geleneksel alışkanlık gittikçe değişti ve öğle yemeği öğleden sonra iş çıkışma saat 1600'ya kaydı ve dolayısıyla akşam yemeği ortadan kalktı
Ayrıca Hırvatlar kahvaltıya da fazla önem vermezler ve sabahları çok hafif yerler
Öğle yemeği üç çeşitten oluşur Çorba, etli yemek ve ek olarak ikinci bir yemektir Temel yemek et ve sebze ile yapılan sulu bir yemektir Genelde yemekten sonra hafif bir tatlı yenir Sulu yemeklerin arkasından genellikle "Palaçinka" (krep) gelir
Hırvatlar için pazar günü öğle yemeği çok önemlidir Tüm ailenin bir araya geldiği bu yemek çok zengin olur ve yemeğin sonunda mutlaka pasta yenir Hırvatlar bu pastayı evlerinde yaparlar
Bir Orta Avrupa Ülkesi olan Hırvatistan, hem Akdeniz hem de Orta Avrupa Ülkeleri Mutfaklarından etkilenmiştir Bu etkiler genellikle İtalyan etkisi ile gelen makarna ve balık yemeklerinde, Macaristan'dan gelen güveç ve et yemeklerinde görülür Viyana'dan ise çeşitli pastalar özellikle de "rulo pasta" Hırvat Mutfağı'na girmiş ve mutfağın bir parçası olarak yerleşmiştir
Osmanlı ve Türk Mutfağı'nın da Hırvat Mutfağı'na etkileri olmuştur Özellikle sarma, dolma ve yufka, dolayısı ile de "börek" mutfağın en sevilen yemekleri arasına girmiştir Ama yine de Hırvatlar kendi geleneksel mutfaklarını korumaya gayret etmişlerdir
Strukle "Yufka Çorbası"
hazırlama: 20 dakika
pişirme: 6-7 dakika
1 adet yufka
1 kg yoğurt
2 adet yumurta
1 baş soğan
150 gr tereyağı
1 demet maydanoz
4 çorba kaşığı krem
1 çorba kaşığı Vegeta veya kuru sebze tozu
1 tatlı kaşığı toz acı kırmızı biber
1 tatlı kaşığı toz tatlı kırmızı biber
bir tutam tuz (isteğe bağlı)
1,5 litre sıcak su
3 çorba kaşığı sıvıyağ
Soğanı ince ince kıyın Derin bir tencereye 3 çorba kaşığı sıvıyağı koyun, biraz kızınca içine soğanları atın Çevirerek biraz kavurun ve içine sebze tozunu, tuzu, acı ve tatlı kırmızı biberi ilave edin, tekrar karıştırarak içine suyunu koyun ve kaynamaya bırakın
Tereyağını eritin biraz soğuyunca, 1 kg yoğurdun içine ilave edin, 2 yumurtayı üstüne kırın ve hepsini birlikte karıştırın Yufkayı mutfak tezgahının üzerine serin İçine, hazırladığınız yumurta, yağ ve yoğurt karışımını yayın Yufkayı bir ucundan tutarak yoğurdun üzerine kıvırın ve yuvarlayarak kapatın Kalın ve uzun olarak hazırladığınız Strukle'yi 3 parmak kalınlığında parçalar halinde kesin Tencerede kaynamakta olan yağlı ve soğanlı suyun içine atın, kaynamaya bırakın Bu arada maydanozları ince ince kıyın ve tencerede kaynamakta olan Strukle'nin üzerine serpin, kremi de ilave ederek karıştırın Tencerenin kapağını yarım kapatarak yufkalar yumuşayıncaya kadar orta ateşte 6-7 dakika pişirin Strukle'niz piştikten sonra ateşten alarak sıcak sıcak servis yapın
Vegeta tuzlu olduğu için yemeğinize tuz eklemeseniz de olur
Lignje s krumpirom "Fırında Patatesli Kalamar"
hazırlama: 20 dakika
pişirme: 45+5 dakika
500 gr kalamar veya dondurulmuş kalamar
1,5 kg patates
100 ml zeytinyağı
3 iri diş sarımsak
1 çorba kaşığı Vegeta veya kuru sebze tozu
1/2 su bardağı galeta unu
30 gr tereyağı
1/2 demet maydanoz
karabiber
tuz
Kalamarları yıkayın 2 cm kalınlığında halkalar halinde kesin Patatesleri soyun ince yuvarlak dilimler halinde kesin Maydanozları ince ince kıyın Sarımsakları dövün
Fırına girecek biraz derin bir kabın dibine zeytinyağının yarısını koyun Üzerine patateslerin yarısını dizin Patateslerin üzerine kalamarları yayın Kalamarların üzerine kıyılmış maydanozların yarısını, tuzu, karabiberi ve Vegeta'yı serpin Tekrar kalan patatesleri üzerine düzgünce dizin Kalan zeytinyağının içine dövülmüş sarımsakları ilave edin ve patateslerin üzerine gezdirin Biraz daha tuz ve karabiber serpin
Fırın kabının üstünü bir kapakla veya alüminyum kağıtla kapatarak önceden 220 derecede kızdırdığınız fırında 45 dakika pişirin
Yemeğin pişmesinden 5 dakika önce küçük bir tavada tereyağını kızdırın İçine galeta ununu atıp karıştırarak, galeta unu altınımsı bir renk alıncaya kadar kavurun ve bir tabağa yağı ile birlikte boşaltın Yemeğiniz pişince fırından çıkarın, hazırlamış olduğunuz tereyağlı galeta ununu bol olarak üzerine serpin Kızdırdığınız fırın ızgarasının altına koyarak, galeta unu kızarıp, patateslerin uçları yer yer hafif altınımsı bir renk alıncaya kadar kızartın Yemeği servis yaparken üzerine kalan kıyılmış maydanozları serpin ve içinde piştiği kaptan servis yapın
Çoban Güveci
hazırlama: 15 dakika
pişirme: 1 saat
1 kg kuşbaşı dana eti
2 baş soğan
3 çorba kaşığı un
1 yumurta
3/4 su bardağı sıcak su
1 kadeh beyaz şarap
1 su bardağı konserve domates suyu
3 diş sarımsak
1 çorba kaşığı Vegeta veya kuru sebze tozu
2 defne yaprağı
1 tatlı kaşığı toz tatlı kırmızı biber
1 tatlı kaşığı toz acı kırmızı biber
1 tatlı kaşığı karabiber
bir tutam tuz
4 çorba kaşığı sıvıyağ
Derin bir kapta unu, bir tutam tuz ve yumurta ile karıştırın, bir tatlı kaşığı Vegeta ilave edin, tekrar karıştırarak kıvamlı bir hamur haline getirin
Soğanları temizleyip ince ince kıyın Sarımsakları soyun döverek bir kenara bırakın 4 çorba kaşığı sıvıyağı tencereye koyun, üzerine soğanları atın bir karıştırıp içine etleri ilave edin Hep birlikte karıştırarak hemen acı ve tatlı kırmızı biberleri, 2 defne yaprağını, tuzu, 1 tatlı kaşığı Vegeta'yı ve karabiberi ilave edin Karıştırarak etler altınımsı kahverengi oluncaya kadar kavurun Dövülmüş sarımsakları kavrulmuş etlerin üstüne atın ve 1 su bardağı domates suyunu, beyaz şarabı ve sıcak suyu ekleyin Etler yumuşayıncaya kadar 1 saat pişirin
Etlerin piştiğini kontrol ettikten sonra, hazırladığınız hamurdan kaşığın burnu ile serçe parmağın yarısı kadar lokmalar alarak pişen etin suyuna atın Tekrar, hamurlar pişip hemen hemen iki misli oluncaya kadar 5-6 dakika daha kaynatın ve tencereyi ateşten alın "Dumpling" leriniz pişince makarna gibi olur ve yemeğinize çok lezzet verir
Daha sonra geniş bir servis kabına alarak sıcak olarak servis yapın
Janjecajuha "Kuzu Çorbası"
hazırlama: 1 saat (etin pişme süresine göre değişebilir)
pişirme: 20 dakika
400 gr kemiksiz koyun eti
2 havuç
1 kereviz
2 patates
2 şalgam
1/4 su bardağı pirinç
1 su bardağı kıyılmış beyaz lahana
2 yumurta sarısı
2 diş sarımsak
1 baş soğan
1 defne yaprağı
bir tutam kırmızı pul biber
1 limonun suyu
10 cl krem
1/2 demet maydanoz
1 çorba kaşığı Vegeta veya kuru sebze tozu
karabiber
tuz
Eti küçük küpler halinde kesin Yıkayıp derin bir tencereye koyun Kaynamaya başlayınca ateşi kısın ve et iyice yumuşayıncaya kadar pişirin Pişme sırasında zaman zaman tencerenin kapağını açıp etin üzerinde köpük varsa bir kevgirle alın ve atın
Pirinçleri yıkayıp, küçük bir tencerede kaynattığınız suya atın ve 10-15 dakika kadar pişirin Lahanaları yıkayıp, haşlayın Et pişerken kök sebzeleri, soğanı ve sarımsakları soyun ve hepsini küçük küpler halinde kesin Maydanozu kıyın Etler pişince, kök sebzeleri, soğanları ve sarımsakları üzerine ilave edin Hepsini 15 dakika daha kaynatıp, tuzu, karabiberi, pul biberi, defne yaprağını ve Vegeta'yı ekleyin Haşladığınız pirinci ve lahanaları süzüp, çorbanın içine atın birlikte 1-2 dakika kaynatın
Daha sonra yumurta sarılarını ve limon suyunu kreme ilave edip biraz çırpın Ateşi kısıp, krem karışımını kaynayan çorbanın içine yavaş yavaş karıştırarak ilave edin
Tencereyi hemen ateşten alarak üzerine kıyılmış maydanoz serpin sıcak sıcak servis yapın
Eğer tüm yukarıda verdiğim kök sebzeleri bulamazsanız sadece iki veya üçünü miktarlarını biraz artırarak kullanabilirsiniz Yalnız, çorbanızda pırasa kullanmayın
Franjki; Krostule; Hrostule; Krustule
hazırlama: 15 dakika
dinlenme: 30 dakika
pişirme: 1-2 dakika (her biri için)
200 gr un
3 yumurta sarısı
1 çorba kaşığı toz şeker
1 çorba kaşığı krem
2 çorba kaşığı rom veya 2 çorba kaşığı portakal likörü
pudra şekeri
1 paket vanilya
tuz
kızartmak için sıvıyağ
Unu eleyin ve derin bir kaba koyun Yumurta sarılarını bir tutam tuz ile çırpın Ortasını kuyu gibi açtığınız unun içine çırpılmış yumurta sarılarını, şekeri, kremi ve romu ilave edin Sert bir hamur elde edinceye kadar yoğurun Üzerini temiz bir mutfak bezi ile örterek buzdolabında 30 dakika dinlenmeye bırakın Daha sonra hamurdan iri parçalar kopartın ve bezeler yapın Bu bezeleri 1-1,5 mm kalınlığında açın Açtığınız hamurdan bir parmak kalınlığında ince şeritler kesin ve istediğiniz şekli vererek, tavada kızdırdığınız bol sıvıyağa atın Altınımsı bir renk alıncaya kadar kızartıp, bir kevgirle yağını süzerek servis tabağına alın Vanilyayı pudra şekeri ile karıştırıp tatlıların üzerine serpin Çay ve kahvenin yanında servis yapın
Cevizli ve Elmalı Yufka Tatlısı
hazırlama: 40 dakika
pişirme: 50 dakika
3 adet yufka
1 kg rendelenmiş elma
1 küçük kase kuru üzüm
1 küçük kase çekilmiş ceviz
1/2 kg toz şeker
1 litre krem
1 yumurta
250 gr tereyağı
4 tatlı kaşığı tarçın
Tereyağını eritin Üzümleri yıkayıp ılık suyla ıslatın Kare veya dikdörtgen şeklindeki derin bir fırın kabını bir parça tereyağı ile yağlayın Yufkaları kabın büyüklüğünde kesin Kesmiş olduğunuz yufkalardan bir tane kabın dibine yayın ve üzerini erimiş tereyağı ile yağlayın Çekilmiş cevizden yufkanın dibine yayın, üzerine toz şeker serpin, üzerine bir parça tarçın atın, 3 çorba kaşığı kremi hepsinin üzerine, kaşığın burnu ile silkeleyerek atın ve yufka ile kapatın
Kapattığınız yufkanın üzerini tekrar yağlayın ve üzerine suda beklettiğiniz kuru üzümlerden serpin Üzümlerin üzerine şeker ve tarçın serpip tekrar krem ilave edin Yine yufka ile kapatıp yufkanızı yağlayın, yağlanmış yufkanın üzerine rendelenmiş elmaların yarısını yayın, yine tarçın ve şeker serpin, kremi ekleyin ve yine bir yufka ile kapatın Yufkayı yağlayıp baştan başlayarak tüm işlemleri malzemeleriniz bitinceye kadar tekrarlayın En son yufka ile kapatınca, kalan kreme, yine kalan yağı ilave edip karıştırın, bir yumurtayı karışıma kırın, tekrar karıştırarak, son yufkanın üzerine yayın Önceden 150 derecede kızdırılmış, orta ısıdaki fırında 50 dakika kadar pişirin Tatlınızın üzeri nar gibi kızarıp kabaracaktır Fırından çıkardığınız tatlınızı biraz soğuyunca iri kareler şeklinde kesin ve sıcak veya soğuk olarak servis yapın
Makovniyaça "Haşhaşlı Rulo"
hazırlama: 25 dakika
dinlenme: 1 saat (toplam)
pişirme: 30 dakika
hamur için:
400 gr un
30 gr taze maya
4 çorba kaşığı toz şeker
2 su bardağı süt
50 gr tereyağı
2 yumurta sarısı
2 tüm yumurta
1 çorba kaşığı krem
1 limon kabuğu rendesi
1 paket vanilya
2 çorba kaşığı rom (arzuya bağlı)
bir tutam tuz
iç için:
300 gr haşhaş tohumu
1/4 litre süt
1 çay fincanı bal
1 su bardağı toz şeker
1 çay fincanı kuru üzüm
2 çorba kaşığı rom (arzuya bağlı)
2 tatlı kaşığı limon kabuğu rendesi 2 tatlı kaşığı tarçın 4 çorba kaşığı pudra şekeri
Haşhaş tohumlarının üzerine sütü dökün ve bir kenara bırakın Taze mayayı küçük bir kaba ufalayarak koyun Üzerine bir parça ılık süt ve 1 tatlı kaşığı şeker ilave ederek mayalanmaya bırakın
Derin bir kaba unu koyun, köpürmüş olan mayayı, şekeri, kremi, tuzu, yumuşamış tereyağını, yumurta sarılarını, yumurtaları, vanilyayı, limon kabuğu rendesini ve romu üzerine ilave edip bir kaşıkla karıştırın Daha sonra yavaş yavaş sütü karıştırarak ekleyin Hamur çok cıvık ise içine bir parça daha un ekleyebilirsiniz Çok yumuşak olarak hazırladığınız hamurun üzerine un serperek, bir mutfak beziyle kapatın ve bir kenara kabarması için 40 dakika dinlenmeye bırakın
Daha önce sütle ıslattığınız haşhaş tohumlarının üzerine, balı, kuru üzümleri, toz şekeri, tarçını, limon kabuğu rendesini ve romu ilave edip karıştırın ve bir kenara bırakın
Kabarmaya bıraktığınız hamur, hemen hemen iki misli ve yumuşacık olunca alın ve unladığımız hamur tahtasının üzerinde 1/2 cm kalınlığında açın Hamurun üzerine hazırlamış olduğunuz haşhaş tohumu karışımını bir kaşıkla yayın Hamuru uzun tarafından haşhaşlı için üzerine katlayın ve yuvarlayarak rulo şeklinde kapatın Daha sonra yağladığınız fırın tepsisinin içine koyun Üzerim temiz bir mutfak bezi ile kapatarak 20 dakika, tekrar kabarıncaya kadar dinlendirin Önceden, 150 derecede orta ısıda kızdırdığınız fırında 30 dakika, Haşhaşlı Rulonun üzeri nar gibi kızarıncaya kadar pişirin Rulonun piştiğini anlamak için bir ıspatula ile kaldırıp altını kontrol edebilirsiniz
Haşhaşlı Rulo pişince fırından çıkarın, üzerine bol pudra şekeri serpin ve soğumaya bırakın
Daha sonra 2 cm kalınlığında dilimler halinde keserek çayın yanında servis yapın

lezzetsirri