Okul öncesi dönemde beslenme problemleri

Bu dönemdeki sorunları önlemenin en iyi yolu düzenli beslenme alışkanlığıdır Okul öncesi dönemde en önemli sorunlarda birisi demir eksikliğidir

Demir eksikliği anemisi:
Çocuklarda demir eksikliği anemisi, genellikle beslenme yetersizliğine bağlı gelişir Bebeklik döneminde ek besinlere çok geç başlanması, uygunsuz besin seçimi, demir emilimini engelleyen besinlerin diyette yer alması
Demir eksikliği anemisinden korunabilmek için:

• Ek besinlere zamanında başlamak Uygun besinleri seçmek
• Besinlerde çeşitliliğe yer vermek
• Süt ve yoğurt miktarını 500 ml, en fazla 600 ml ile sınırlamak
• Şekerlemeler, bisküvi, cips gibi besinler ile çay ve hazır meyve sularının tüketimlerini sınırlamak
• İyi bir demir kaynağı olan kırmızı ete haftada 3-4 defa yer vermek
• Yumurta sarısı, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuru yemişler, kuru meyveler, pekmez ve susam gibi demirden orta derecede zengin olan besinlerin belirli sıklıkta diyette yer almasına özen göstermek
• Demirin emilimini artırmak amacıyla, özellikle yemeklerle birlikte domates, mandalina, portakal türünden bir C vitamini kaynağı tüketmek gerekir

Kabızlık: Tuvalet eğitimini bir soran haline getiren ailelerin çocuklarında 2 yaş civarında, zorlu tuvalet eğitimi sonucu kirletme korkusuyla kaka biriktirme, ve bağırsak boşaltmada isteksizliğe bağlı olarak kabızlık gelişebilmektedir Bu dönemdeki kabızlığın önemli bir nedeni de beslenmede yapılan hatalardır Diyette lifli besinlere az yer verilmesi durumunda kabızlık gelişebilmektedir
Kabızlık süt tüketimi fazla olan çocuklar arasında da yaygındır Kabız çocukların genellikle 600 ml'nin üstünde süt tükettikleri (çoğu da biberonla olmak üzere) ve doğal olarak diğer besin çeşitlerine az yer verdikleri gözlenmiştir Yetersiz sıvı alımı da kabızlığa yola açan önemli nedenler arasındadır
Kabızlığı önlemede laksatifler, normal bağırsak alışkanlığının sağlanmasındaki ilk adım olmakla birlikte, uzun süreli bir çözüm değildir Diyetin lif ve sıvı miktarındaki artış kabızlığı önler Bu nedenle bir yandan günlük alınan sıvı miktarı gözden geçirilirken, diğer yandan sebzeler, meyveler, kuru baklagiller, kepekli-yulaflı ekmek, bulgur ve tam buğday unu gibi liften zengin besinlerin diyette belirli sıklıkta yer alması sağlanmalıdır Çocuklara 2 yaştan önce zorla yapılan tuvalet eğitimlerinden sakınılması kabızlığın önlenmesi açısından önemlidir Kabızlık ve tedavisi için tıklayınız…

Olumsuz yeme davranışı ve iştahsızlık: Yemeği reddetme ya da seçici davranma çocuklarda sık rastlanan olumsuz bir yeme davranışıdır Çoğu durumda çocuk iyi besleniyor, ancak ailenin beklentisi doğrultusunda yemiyordur İştahsızlık, çocuğun besini almak istememesi ile ortaya çıkan bir durumdur Anemi, bağırsak parazitleri, hastalıklar çocukta iştah kaybına neden olabilir
Okul öncesi yaşlarda gerek iştahsızlık, gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunları, büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar Bu yaşlarda beslenme, çocuk ve ailesi arasındaki duygu alışverişini belirtmenin en iyi yoludur Bazı çocuklar dikkat çekmek için beslenmeyi reddedebilirler Bu durumda yemekten önce çocuk ile oyun oynamak bu durumun önüne geçilmesini sağlayabilir Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesi, anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır Aile ve çocuk arasında yaşanan olumsuz yeme davranışı ile ilgili gerginliklerin devam etmesi, anksiyeteye kadar varan sorunlara neden olur

Olumsuz yeme davranışı olan çocuklara yaklaşımda aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:
Çocuğun tüm yediklerini saptamak ve beslenme alışkanlığını belirlemek için aileden 3 günlük ayrıntılı (hangi saatte, nelerin, ne miktarda tüketildiği) beslenme öyküsü alınarak, günlük tüketilen enerji ve protein miktarı hesaplanmalı Çocukların, yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında sıvı alımları azaltılmalı Çocuk biberon kullanıyorsa, biberon bardakla değiştirilmeye çalışılmalı

• Günlük süt tüketimi 2 su bardağını aşmamalı
• Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak farklı çeşitte besinler sunulmalı
• Yemek porsiyonları annenin kendi ölçüsüne göre değil, çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalı
• Bir öğünde verilen besin reddedildiyse, tamamen farklı bir besin denenmemeli ve onun da reddedilmesi durumunda, bir sonraki öğüne kadar herhangi bir besin verilmeden beklenmeli
• Ara öğünler küçük porsiyonlar şeklinde olmalı
• Herhangi bir nedenle ödül olarak şeker ve tatlı türünden besinler verilmemeli
• Yiyecekler çocukların kolay yiyebileceği ve ilgilene bileceği biçimde hazırlanmalı (örmeğin küçük dilimlenmiş havuç, salatalık, vb; küçük şekillenmiş köfte, sigara böreği; karikatürize edilmiş kurabiye, kek, vb)
• Çocuklar anlatılanı değil, gördüklerini taklit ederek öğrenirler Bu nedenle anneler, babalar ve çocuğun bakımından sorumlu diğer kişiler olumlu (tutarlı ve benzer) yeme davranışı içinde olmalı
• Grup halinde yaşıtlarıyla ya da arkadaşının evinde, restoranda, piknikte yemek, yemenin çocuklarda,özellikle seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcı olduğu bilinmeli
• Geçici olarak bir yiyeceğe düşkünlük veya reddetme, bu yaş çocuklarda görülen yaygın bir sorundur Normal gelişimin bir parçası olarak kabul edilen bu durum, çocuğun bağımsızlığının bir ifadesidirReddetme durumunda, ailelere çocuğu yemek konusunda zorlamanın doğru olmadığı, bunun sorunu
  kötüleştireceği, ancak reddedilen besinin bir süre sonra tekrar denenmesi gerektiği anlatılmalı
• Yemek saatlerinin çocuğun gününün hoş bir bölümü olmasına özen gösterilmelidir

Okul çocuklarının beslenmesi:
Okul çocuklarının beslenmesi fizik gelişmeyi sağlamanın yanı sıra bu yaş çocukların hastalıklardan korunması açısından da önemlidir Günümüzde Akdeniz tipi beslenme en sağlıklı beslenme biçimi olarak kabul edilmektedir Okul çocuklarının beslenmesi de bu özellikler göz önüne alınarak hazırlanmalıdır