Bulaşıcı hastalıklar

Çocuklarda görülen bulaşıcı hastalıklar nelerdir, nasıl belirti verir, korunmak için neler yapmak gerekir ?

çocuk hekimi, çocuğunuzun hastalığını teşhis edebilir, ancak bir takım esas bilgiler yardımıyla anne ve babalar da ihtimalleri belirleyebilir ve ne zaman tıbbi yardıma ihtiyaç duyacaklarını öğrenebilirler

hastalıkların nasıl bulaştığı her vakit tam olarak bilinmeyebilir ancak çoğu vakit mikroplar, hastalığı taşıyan kişinin hapşırık veya öksürüğündeki damlalar yoluyla sağlıklı kişilere bulaşır; veya mikroplar havadaki tozlara asılı kalır; direkt temasla (el teması), dolaylı temas (hasta kişinin temas ettiği nesne veya eşyalara dokunmak), solunum salgıları veya dışkı yoluyla bulaşma olabilir

çocuğun genel sağlık durumunun iyileştirilmesiyle bir çok hastalığa maruz kalınması, riski azaltabilir bu da aşılarının tam olarak yapılması, tertipli hekim kontrolleri, iyi beslenme ve genel hijyen kurallarına uyarak (tuvalet ve bez değiştirme sonrası her keresinde ellerin yıkanması, kirli bezin ideal şekilde çöpe atılması) sağlanır bulaşıcı hastalığı olan kişilerle temasın engellemesi de çok önemli




su çiçeği (varicella)

daha çok kış sonu ve ilkbaharda olmak üzere bütün mevsimlerde görülebilir çoğu kişi bu hastalığı çocukluk döneminde geçirir olabildiğince bulaşıcıdır faktörü bir virüstür damlacıklar yoluyla havadan bulaşır bulaşıcılık müddeti bütün alttaki lezyonlar kabuk tutana kadar devam eder

kuluçka dönemi 14 - 16 gün kadardır mikrop bulaştıktan sonra, ilk bulgular hafif ateş, halsizlik, iştahsızlık ve kaşıntıdır 1 - 2 gün içerisinde bilhassa yüzden ve saçlı deriden başlayan, önce kırmızı leke biçiminde olup sonradan sivilceye dönüşen ortası sulu vesiküller belirir ve bütün vücuda yayılır ilk vesiküller 6 - 8 saat sonra kabuklanmaya başlar döküntüler ortalama 5 - 20 gün sürer

yapılması gerekenler: tanının doğrulanması için hekimin görmesi gerekmektedir ateş için aspirin verilmez paracetamol gibi ateş düşürücüler verilmelidir

korunma: aşıyla korunulabilen bir hastalıktır, 12 aydan büyük çocuklara aşı yapılmalıdır virüs sessiz kalarak daha sonra zona' ya dönüşebilir

komplikasyonlar: nadiren ansefalit (beyin iltihabı) görülebilir, zatürre yapabilir, hamile kadınlarda fötüse bulaşma riski vardır




kızamık (rubella)

daha sıklıkla kışın ve ilkbaharda görülür aşılanmamış bütün bireyler hastalık riski taşır faktörü kızamık virüsüdür vücuttaki döküntüler başlamadan 2 gün önce ve döküntüden 4 gün sonrasına kadar bulaşıcı dönemi devam eder, damlacık yoluyla bulaşır kuluçka dönemi 8 - 12 gün kadardır döküntü öncesinde 1 - 2 gün süreyle ateş, burun akıntısı, gözlerde sulanma ve kuru öksürük görülür, vakit zaman ishal olabilir ağız içerisinde yanakların iç kısmında ufak beyaz lekeler (koplik lekeleri) oluşur bunun derhal peşinden yüzden başlayan ve vücuda yayılan kırmızı döküntüler görülür hastalık yaklaşık 1 hafta kadar sürer

yapılması gerekenler: tanı için kesinlikle hekim kontrolü şarttır bilhassa komplikasyonları izlemek açısından çocuk yakından takip edilmeli, ateş düşürücü tedavi (paracetamol, ılık duş) yapılabilir, dinlenme ve bol sıvı ağırlıklı beslenme öneri edilir

korunma: kızamık aşısı kesinlikle her çocuğa vaktinde yaptırılmalıdır enfekte kişilerle temas önlenmelidir

komplikasyonlar: kulak iltihabı, pnömoni (zatürre), ansefalit (beyin iltihabı)




kızamıkçık (rubella)

ilkbahar ve kışın daha sık görülür aşısız bütün insanlarda görülebilir etken rubella virüsüdür direkt ya da damlacık yoluyla bulaşır bulaşıcılık dönemi döküntüden önceki 1 hafta ve döküntü sonrası 1 haftalık dönemdir

kuluçka dönemi 14 - 21 gün sürer hafif ateş ve boyundaki lenf bezlerinde şişlik olabilir daha sonra yüzde ufak, pembemsi döküntüler biçiminde başlar ve vücuda yayılır 4 - 5 gün kadar sürer nüks görülmez bir kez geçirdikten sonra bağışıklık gelişir

genellikle hafif seyirli bir hastalıktır, aşılanmamış hamile kadına bulaşırsa, fetüs açısından risk oluşturur

tedavisi: yoktur beslenmede bir değişikliğe gerek yoktur

korunma: aşı ile korunma olasıdır (kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı)

komplikasyon: çok nadiren trombositlere düşüklük ve eklem iltihabı olabilir




kabakulak

etkeni kabakulak virüsüdür aşılanmamış herkes enfeksiyona yatkındır solunum salgılarıyla direkt bulaşır, bulaşıcılık dönemi, hastalığın başlangıcından 1 - 2 gün önce ve başladıktan 9 gün sonradır kuluçka dönemi 16 - 18 gün sürer başlangıçta ateş, iştahsızlık, gibi bulgular olabilir daha sonra çenenin iki tarafındaki tükürük (parotis) bezlerinde tek ya da iki taraflı şişme, boyun ve kulak altındaki bezlerde şişme, çiğneme sırasında ağrı, ekşi ve asitli yiyeceklerle ağrı olabilir olguların bir kısmında da hiçbir bulgu olmayabilir

yapılması gerekenler: tanının doğrulanması için hekim görmelidir kusma, uyuklama, baş ağrısı gibi bulgular varsa meningoensefalit (beyin zarı ve beyin iltihabı) riski yönünden kesinlikle hekime danışılmalıdır

semptomatik tedavi (ağrı ve ateş düşürücüler), yanaklara soğuk kompres, asit içermeyen, ekşi olmayan yumuşak besinler öneri edilir

korunma: aşı ile korunma olasıdır

komplikasyonlar: meningoansefalit, orşit (testis iltihabı) olabilir




boğmaca

etken bordetella pertüsis bakterisidir damlacık yoluyla bulaşır hastalığın başlangıcındaki dönem en çok bulaşıcılığın olduğu dönemdir antibiyotikler bulaşmayı azaltır 1 yaşın altındaki ve bilhassa aşıları yapılmamış çocuklar risk altındadır

kuluçka dönemi 7 - 10 gündür önce kuru öksürük ve hafif ateş görülür 1 - 2 hafta içerisinde nöbetler tarzında arada hiç soluk almadan patlar tarzda öksürükler, öksürme sırasında ciltte kızarma, morarma ve terleme olabilir çok ufak bebeklerde solunum durması olabilir

öksürük sonrası genellikle kusarak balgam çıkarılır

hastalık ortalama 6 hafta kadar sürer

yapılması gerekenler: kesinlikle hekim kontrolü şarttır bebeklerin hastanede gözetim altında tutulması gerekebilir antibiyotikler, oksijen ve ortamın nemlendirilmesi tedaviyi oluşturur sıkça az oranda beslenme, sıvı tedavisi gerekirse damardan beslenme uygulanır

korunma: aşı ile (dtp) olasıdır

komplikasyonlar: kulak iltihabı, konvülsiyonlar




beşinci hastalık (erıtema enfeksıyoza)

etkeni insan parvo virüsüdür insandan insana temasla bulaşır en fazla 2 - 12 yaşları arasında görülür

kuluçka dönemi 4 - 14 gün kadardır başlangıçta nadiren eklem ağrıları, hafif ateş olabilir ilk belirgin bulgu yüzde yoğun kızarıklıktır (yanaklara tokat atılmış gibi) daha sonra kol ve bacaklarda kızarıklık ve döküntü görülür döküntü 2 - 3 hafta içerisinde kaybolup tekrar oluşabilir bilhassa ısıya maruz kalındığında tekrar döküntü oluşabilir

tedavisi: yoktur

korunma: aşısı yoktur





altıncı hastalık(roseola ınfantum)

etkeni insan herpes virüsüdür bulaşma yolu solunum yolu salgıları ya da dışkı iledir bilhassa 3 ay ile 4 yaş arası çocuklarda sık görülür

kuluçka dönemi 5 - 15 gündür huzursuzluk, iştahsızlık ve çok yüksek ateş başlangıç bulgularıdır vakit zaman burun akıntısı, lenf bezlerinde şişme ve konvülsiyon görülebilir 3 - 4 günde ateş düşer ve bebek iyi görülür, bu dönemde yüzde, gövdede başlayıp, bütün vücuda yayılan pembemsi döküntüler görülür

nadiren döküntü olmayabilir hastalık 3 - 6 gün kadar sürer




kızıl (scarlatina)

etken streptokoksik bakterilerdir bilhassa okul çağındaki çocuklarda yaygındır 3 yaşın altında ve erişkinlerde daha az görülür bulaşma enfekte insanla direkt temasla olur kuluçka müddeti 2 - 5 gündür, ateş, yaygın ağrı, boğaz ağrısı, iştahsızlık ile başlar, kusma sık görülür, 1 - 2 gün içerisinde yüzde, kasık ve kolaların kıvrım yerlerinde daha belirgin olan parlak kırmızı döküntüler belirir, bütün vücuda yayılır 1 - 2 hafta sürebilir, daha sonra deri soyulur

yapılması gerekenler: hekim görmeli ve gerekirse boğaz kültürü ile tanıyı doğrulamalıdır antibiyotikler ve ateş düşürücü semptomatik tedavi yapılır bol sıvı ve yumuşak gıdalar öneri edilir

korunma: enfekte kişilerin izolasyonu temin edilmeli ve hijyen kurallarına uyulmalıdır (birden fazla kızıl enfeksiyonu geçirilebilir )

komplikasyonları: kulak iltihabı, sinüzit, pnömani, romatizmal ateş, böbrek iltihabı olabilir