3-4 yaşındaki çocuğumun gelişimini nasıl desteklerim?

Çocukluk çağının 3-4 yaş dönemi, farkındalığın arttığı, aileyle, yaşıtlarla iletişimin ve sosyal adaptasyonun oluşmaya başladığı dönemdir



Gerek dil gerekse vücut uzuvlarını kullanma becerileri, ayrıca çevreyi ve insanları algılama belirgin olarak aktif hale gelmiştir Bu aktifleşme sürecinde erişkinleri bitmek bilmeyen sorular biraz zorlayabilir Artık karşınızdaki çocuk tatmin olmayı bekler Öğrettikleriniz ve sorularına yaklaşımınız, çocuğunuzun geleceğe açılan sosyal ve ruhsal gelişim penceresinde çok önemlidir Bu nedenle sabırlı, güvenli, istikrarlı ve gerçeğe en uygun, kısa ve öz açıklamalı bir yaklaşım elzemdir

Hepimiz çocuklarımızın zeki, özgüveni yüksek, duygusal ve sosyal uyumu başarabilen bireyler olması için çabalarız Bu gelişmelerin olması için çocuklarımıza dil gelişimi, hafıza, muhakeme, problem çözme, düşünme, hayal kurma, yaratıcılık gibi kavramları dengede ve doğru şekilde yönlendirerek kazandırabiliriz Sosyal ve duygusal zeka daha çok oyun oynama, paylaşma ve doğru yaptığı şeylerde kararında onaylanmayla pekiştirilir

Gelişim basamaklarını bilmeliyiz

Bu yaşlarda çocuklarımızı pozitif yönde geliştirmek için, öncelikle onların gelişim basamaklarını bilip, algılayabildikleri ve anlayabildikleri ölçüde desteklemeliyiz

Bilişsel, duygusal ve sosyal olarak 3-4 yaş çocuğu benmerkezcidir Bir yandan da iki yaş sendromunu geride bırakan, daha olgun ve sosyal uyumu artmış bir çocuktur Yaşıtlarını ve yetişkinleri taklit eder Özellikle davranışları çok iyi gözlemleyip taklit olarak yansıtır Cinsiyet farklılıklarını öğrenir Kızlar anneye benzemeye çalışıp topuklu ayakkabılar giymek, makyaj yapmak, oje sürmek isteyebilirler Erkek çocuklar da babaya özenirler Bu dönemde kendi cinsiyetlerine uygun davranış ve giysilere yönlendirilmelidirler Cinsiyetlerine uygun, annebabaya özenti davranışları çok eleştirilmez, hoş görülür ise cinsel kimlikler daha güvenli ve sağlam gelişir

Meraklı bakışlar ve sorularla sürekli erişkinlerden açıklama beklerler Dünyaya nasıl geldiklerini öğrenmek isterler Bu yaşlarda daha bağımsız, çevreyle inatlaşma ve kavgayı azaltmış, daha paylaşımcı ve uzlaşmacıdırlar Sembolik düşünme ve dil yetenekleri gelişir Sosyalleşme önemlidir Grup oyunlarına ilgileri artar, yaşıtlarıyla oynamayı severler Bazen oyuncak paylaşmada sorun çıkarabilseler de toplum kurallarını öğrenmeye başlarlar Sorun çıkardıklarında oyundan atılabileceklerini öğrenirler Sembolik oyun sürecinde kitap okur gibi sayfaları çevirir, bebekleriyle konuşur, anne ya da baba olurlar Şarkılar ve tekerlemeler öğrenmeye başlarlar Basit resimler ve boyamalar yapabilirler Ayakkabılarını giyip çıkarabilir, düğme ilikleyebilirler

Gelişimi nasıl destekleyebiliriz?

Çocuğumuzun yaratıcılığını arttırarak zeka gelişimini destekleyebiliriz Her şeyi hazır sunmak ya da müdahaleyle oyuncaklarını çözmesine yardımcı olmak yerine kendisinin keşfetmesini sağlamalıyız Oyuncaklarının bir kısmını, malzemelerinitemin ettikten sonra kendisinin oluşturmasına izin vermeliyiz Sembolik oyunlarla, mesela tahta bir çubuğu at, küçük su şişesini bebek, saç fırçasını mikrofon gibi düşünüp hayal gücünü kullanabilir Bu,zekasının geliştiğinin göstergesidir

Bu yaş çocuğu dört ana rengi bilir ve şekilleri tanır Farklı renk ve şekilde kartlar hazırlayıp, eşleştirme ya da farklıyı bulma oyunları oynayarak algı ve dikkatlerini arttırabilirsiniz


Oyunlarda anne baba rolüne bürünebilir

Bu yaş çocukların farklı kültürdeki ve ortamdaki insanları görmesi, ev dışındaki kuralları öğrenmesi sosyalleşme adına çok önemli bir basamaktır Özellikle oyun grubu ve kreşler, anaokulları bu açıdan çok faydalıdır Yaşıtlarıyla oynaması, paylaşmayı öğrenmesi, dil gelişimi, beslenme düzeninin oturması açısından da çok faydalıdır

Dil gelişimi için soruları kısa ve net cümlelerle cevaplanmalıdır Günlük hayatta kullanılan sözcüklerde zamirler yerine nesnelerin isimleri kullanılmalıdır Örneğin,“Şunu getirir misin?” yerine “Bardağı getirir misin?” demek gerekir Sosyal ortamlara katılım arttıkça öğreneceği kelime sayısı artacak, hayal gücü ve insanlarla iletişimi daha da kuvvetlenecektir Sürekli evde vakit geçirip televizyon izleyen bir ailenin çocuğuyla, tiyatro, konser, piknik gibi sosyal ortamlara giden, evde gazete, kitap okuyan ailenin çocuğu arasında sosyal, duygusal ve zihinsel açıdan çok fark olacaktır


Çocuğumuzun gelişimini desteklemek için şu noktalara özen gösterebilirsiniz:

• Kum, su ve toprakla oynamasına izin verin
• Birlikte parka, tiyatroya, pikniğe, müzeye, hayvanat bahçesine gidin Top, salıncak, tahterevalli, kaydırak gibi oyunlar oynayın Doğayı, bitkileri, hayvanları keşfetmesine yardımcı olun
• Parmak boyası yaptırın
• Oyun hamuru ile oynatın
• Günlük hayatta sorumluluk verin Örneğin, masayı kurmaya yardım etsin, evi birlikte toplayın
• Cisimlerin adlarını, renklerini, sayılarını söyleyin
• Parçaları bir araya getirip bir şeyler yapacağı oyuncaklar (Lego, küpler, yapboz oyuncaklar, oyun hamurları gibi) alın Derinlik, genişlik, boyut kavramlarını, gruplamayı öğrenmesi için uygun oyuncaklar alın Sevdiği oyuncakları sayın, küpleri renklerine, boyutlarına göre sınıflayın Böylece matematik zekası da gelişmiş olur
• Sorularını cevaplayın
• Yeni kelimeler öğrenmesine yardım edin Konuşurken kısa ve öz, mümkün olduğunca somut cümleler kullanın Nesneleri isimleriyle telaffuz edin
• Öyküler, masallar, eğlenceli kitaplar okuyun Şiirler, şarkılar, tekerlemeler söyleyin Birlikte müzik dinleyin
• Sanatsal aktivitelere yönlendirin
• Televizyon izlemeyi kısıtlayın
• Başka çocuklarla bir araya getirin
• Değişik ortamlarda bulunmasını, yeni arkadaşlarla tanışmasını sağlayın

3-4 yaş çocuğu nelere kadirdir?

• Kısa süre için tek ayak üstünde ve dengeli durabilir Dört yaşından itibaren koşup zıplayabilir
• Kendi kendine yemek yiyebilir Çatal ve kaşığı kullanabilir
• Merdiven inip çıkabilir
• Üç tekerlekli bisiklete binebilir
• Oyuncaklarını ve eşyaları itip çekebilir
• Ev işlerinde ufak sorumluluklar alabilir
• Kalem, kâğıt, makas kullanımına yatkınlaşır Boya kalemini düzgün kavrayıp tutabilir
• Çizim yapabilir Daire çizebilir Kare ve üçgeni tanır
• İnsanı 2-4 parçalı çizebilir
• Atma, yakalama gibi oyunları oynar
• Topu elleri ile başının üstünden ileriye atabilir
• Yerde zıplayabilir
• 8-9 küpü üst üste koyabilir
• Lego ve yapboz oyunlarıyla ilgilenir
• Saymayı öğrenebilir
• Ebeveynlerinin olmadığı ortamlarda yaşıtlarıyla vakit geçirebilir
• Karşılıklı oyunları sever
• Çocuk şiirlerini ve şarkılarını ezberleyebilir, dinlemeyi de sever
• Yoğurma maddelerini kullanarak farklı şekiller yapabilir
• Patates gibi baskı çalışmaları yapabilir
• Diğer çocuklarla ilgilenir
• Aile dışındaki insanlarla temas kurabilir
• Anne baba rolünü taklit etmeyi sever
• Hayali oyunlara katılır Canavarlar, yaratıklar gibi hayal ürünlerini oyunlarında kullanır Ama henüz gerçekle hayali birbirinden ayıramayabilir
• En az üç, ortalama 6-8 kelimeden oluşan cümle kurabilir
• Sürekli sorular sorar, özellikle kuralların nedenlerini merak eder
• Renkleri tanımaya başlar
• Adını, soyadını, cinsiyetini, bazen de yaşını bilir
• Anaokuluna gidebilir, oyun grubuna katılabilir
• Sorumluluk ve düzen alışkanlığı kazanabilir