Hormondan korkmayın!

ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü'nün (NHI) gerçekleştirdiği Womens Health Initiative - Kadın Sağlık İnisiyatifi (WHI) araştırması, hormon tedavisinin kadınlarda özellikle meme kanseri riskini artırdığı iddiasıyla bilim dünyasını karıştırmış ve binlerce kadına tedavisini bıraktırmıştı
Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği'nin Antalya'da düzenlediği 3 Uluslararası - 6 Ulusal Menopoz ve Osteoporoz Kongresi'nde masaya yatırılan hormon tedavisi ve kanser ilişkisine son nokta konuldu
Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği'nin Antalya'da düzenlediği 3 Uluslararası - 6 Ulusal Menopoz ve Osteoporoz Kongresi'nde masaya yatırılan hormon tedavisi ve kanser ilişkisine son nokta konuldu Kongrede, 'Hormon tedavisine devam mı, tamam mı?' başlığı altında yapılan tartışmalar sonucu, bir konsensus kararı alındı
Dünya Menopoz Derneği Başkanı Prof Dr Herman PG Scheider, bilim dünyasında uzun süredir tartışılan WHI araştırmasıyla ilgili sorularımızı yanıtladı ve eksiklikleri olduğunu söylediği WHI çalışmasına karşı, Dünya Menopoz Derneği olarak yeni başlattıkları 'Keeps' adlı çalışma hakkında ilk bilgileri verdi

Hormon, kırığı azaltır
Hormon tedavisinin (HT), meme kanseri riski haricinde, menopozdaki diğer risk faktörlerine karşı koruyuculuğuyla ilgili sonuçları neydi?
- WHI çalışması, HT'nin kardiyovasküler hastalıklar üzerinde etkisi olup olmadığını araştırma amacıyla yapıldı Ancak seçilen grubun ortalama yaşı 63'tü Ortalama menopoz yaşından 10 - 15 yıl daha yaşlı bir grup seçilmişti Damar sertliği zaten yaşla beraber artar WHI çalışmasına göre, kadınların 3'te 1'i 60 yaş üstünde kadınlar ve bunlara HT verdiğinizde mevcut bir damar sertliği varsa bu plak çatlayabilir ve damar tıkanıklığına yol açabilir Ama ne zaman erken tedaviye başlarsınız (45 - 55 yaş arasında, menopoz şikâyetlerinin olduğu dönemde), HT yeni plak oluşumunu engeller ve damar sertliğine karşı koruyucu bir etki gösterir Çalışmanın en önemli sonuçlarından biri de kemik kırıklarının HT kullanan kadınlarda azalmasıydı

Kanser riskini düşürür
HT meme kanserine neden oluyor mu? İkisi arasında nasıl bir ilişki var?
- Tedaviye erken başlarsanız meme kanserinin görülme riski de daha az Hormonların meme kanserine yol açtığı konusunda hiçbir kanıtımız yok Bildiğiniz gibi meme, hormona bağlı bir organ Östrojen meme kanserini yoktan var etmiyor ama bir meme kanseri varsa bunun gelişimini hızlandırabiliyor Ancak meme kanseri gelişirse de daha iyi prognoza (seyri) sahip oluyor Ayrıca HT, daha küçük ve iyi huylu tümörlerin gelişimini sağlıyor Yaşam beklentisi fazla oluyor

ABD'de yapılan bu çalışmanın, menopozun daha erken yaşta görüldüğü ülkeler (Türkiye'de 48) için bağlayıcı olmadığını söyleyebilir miyiz?
- Tüm dünyada ortalama menopoz yaşı 45 - 55'tir Bu çalışmaya menopozal şikâyetleri olan kadınları almak istemediler WHI'nın zayıf tarafı buydu Ancak yine de WHI çalışmasında hormon tedavisinin menopoz semptomları için çok iyi olduğu kabul edildi Dünya Menopoz Derneği olarak yeni başlattığımız 'Keeps' çalışmasını 45 - 55 yaş arasındaki kadınlarda yapacağız Gerçek menopozal dönemdeki kadınları seçerek kardiyovasküler hastalıklar, alzheimer gibi hastalıklara karşı HT'nin koruyucu etkisini göstermeyi amaçlıyoruz

Erken menopozda şart
Ailesinde meme kanseri olup da HT kullanmak istemeyen kadına yaklaşımda meslektaşlarınıza ve hormon ilaçlarını bırakan kadınlara neler önerirsiniz?
- Öncelikle menopoza erken giren kadınların (40 yaş öncesi) mutlaka hormon tedavisi alması şart HT kullanmayan bu kadınlarda osteoporoz, hipertansiyon ve kalp krizi riskini artırıyor Normalde 65 yaş sonrasında ortaya çıkacak bu gibi problemler 50 - 55 yaşında ortaya çıkıyor Dünya Menopoz Derneği olarak erken hormon tedavisine başlayan kadınların ilaçlarını kesmemeleri gerektiğini düşünüyoruz Hormonlar en etkili, en iyi ve ucuz tedavi Hormon tedavisinden korkmayın Eğer hasta kesinlikle reddediyorsa doktorun yapacağı en iyi şey, hastanın tedaviyi 3 - 4 ay denemesini söylemek Çünkü östrojenin hem beyin - hafıza fonksiyonları, hem damar açıcı olarak, hem de ciltte kollajen yapımında çok olumlu etkileri var Hastaya bu deneyimi yaşatmak lazım

Hormon tedavisini kimler kullanmamalı?
- Karaciğer hastalığı olanlar, akut damar tıkanıklığı bulunanlar ve kanser hastalarına HT verilmiyor Bunların dışında her kadın HT kullanabilir

Kadın artık 60'ta 'yaşlı'

Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği Başkanı Prof Dr Erdoğan Ertüngealp, 1998'de başlayan WHI çalışmasının, izlenen kadın grubunun yaş ortalaması ve sağlık profili açısından pratikte tedavi edilen hasta grubuyla uyuşmadığını söyledi Artık kadınlarda 50 değil, 60 yaş sonrasına 'yaşlı' dediklerini belirten Ertüngealp, menopoz şikâyetlerinin kadınların yüzde 25'inde 10 yıl, yüzde 10'unda 15 yıl kadar sürdüğünü vurguladı Bu nedenle, cinsel yaşamı da olumlu etkileyen HT'nin gerekli olduğunu kaydeden Ertüngealp, şöyle konuştu:
"Henüz yolun yarısında her şeyi terk edip kendinizi yaşlı hissetmeyin Artık tedavide 'hayat boyu' lafını kaldırdık Tedavi süresi ve dozu kişiye göre değişir 2 yılda da kesebilirsiniz, 10 yıla kadar da kullanabilirsiniz 40 yaşından önce erken menopoza girenler, doğal menopoz yaşına kadar (48) tedavisine devam etmeli Hormon kullanılmasa bile menopozda mutlaka doktora gidilmeli Haftada 3 gün egzersiz yapılmalı, kırmızı etten ve yağdan kısıtlanmış bir beslenme tarzı benimsenmeli Obezite HT'den daha riskli"

Hastaların yüzde 40'ı tedaviden uzaklaştı

Prof Dr Hakan Seyisoğlu, son 2 yılda hastaların yüzde 40'ının tedaviden uzaklaştığına dikkat çekti Sadece hastaların değil hekimlerin de WHI araştırması sonuçlarından korktuğunu ifade eden Seyisoğlu, "Tedaviden adeta kaçış oldu ve hastalar kontrolden uzaklaştı Menopozdaki kadını kontrol altına alıp meme kanserini erken teşhis ediyor, rahim kanserlerini kanserleşmeden yakalayabiliyorduk Kontrolden uzaklaşan grubu takip edemediğimiz için yayılmış kanserlerin görülme olasılığı önümüzdeki yıllarda artacak" dedi

İşte EMAS'ın hormon önerileri

Yönetim kurulunda Türkiye'nin de bulunduğu Avrupa Menopoz ve Osteoporoz Derneği (EMAS), hormon kullanımıyla ilgili konsensus kararı aldığı kongre sonunda açıkladığı bildirgesinde, "WHI sonuçları, menopoz şikâyetleriyle polikliniklere gelip HT konusunda tavsiye almak isteyen kadınlar için pek değer taşımamaktadır" ifadesini kullandı EMAS'ın diğer önerileri şöyle:

Hormon tedavisi gerektiğinde verilmeli, kadının sağlık ihtiyaçları tercihine göre kişiselleştirilmeli
Mevcut ve etkin en düşük doz araştırılmalı ve kullanılmalı
Kadınlar, HT risklerinin mutlak sayılar göz önüne alındığında çok düşük olduğu konusunda bilgilendirilmeli