Lohusalık Problemleri ve Çözüm Yolları

Lohusalık Problemleri Doğumdan hemen sonra ciddi ve ani problemler görülebilir Bu yüzden lohusa en az 24 saat gözlem altında tutulmalıdır Sık aralıklarla tansiyon ölçümleri yapılmalı, kanama kontrol edilmelidir
Kanama
Erken lohusalığın en önemli komplikasyonu kanamadır Normal doğumdan sonra 500 mililitreden fazla kanama olması anormal olarak kabul edilir En önemli ve ciddi nedeni “atoni”dir
Atoni doğumdan sonra rahmin kasılmaması ve dolayısı ile açıkta olan damarların kapanamamasıdır Son derece acil ve hayatı tehdit eden bir durum olup, çok kısa zamanda aşırı miktarda kanama ile karakterizedir
Uygun ortamlarda yapılmayan doğumlarda, atoni gelişirse ve acil ameliyat şartları yoksa anne kaybedilebilir Bu nedenle evde yapılan doğumlar son derece risklidir
Tedavide önce elle rahim masajı yapılır ve damar yolu ile rahim kasılmasını sağlayan ilaçlar verilir Eğer tedavi sonuç vermez ise acil bir operasyon gerekebilir
Emboli
Anne hayatını tehdit eden başka bir durumda amniyon mayii embolisidir Burada bebeğin amniyon sıvısı annenin kan dolaşımına geçerek akciğerler, beyin gibi organlara giden damarlarda tıkanıklığa yol açar Anne çok kısa bir sürede hayatını yitirir
Maalesef tanı ve tedavisi çok güçtür Modern obstetrideki en önemli anne ölüm nedeni amniyon mayii embolisidir
Enfeksiyonlar
“Lohusalık humması” olarak adlandırılan durum doğumdan sonraki ilk 24 saatten sonra ortaya çıkan ve yüksek ateşle seyreden bir durumudur En sık nedenler üreme, idrar yolları ve memelerin enfeksiyonudur Doğum eyleminin uzaması, zarların erken açılması gibi durumlar enfeksiyon riskini arttırır
En sık görülen enfeksiyon rahim içinin iltihaplanmasıdır (”endometrit”) Genelde 3 gün ortaya çıkar ve ateş 40 dereceye kadar yükselebilir Löşi oldukça kötü kokuludur Olay karın boşluğuna kadar yayılabilir (”peritonit”)
Muayenede rahim oldukça hassas ve ağrılıdır Enfeksiyonun kan yolu ile yayılması meydana gelir ise hayatı tehdit eder
Tedavide yatak istirahati, sıvı desteği ve uygun antibiyotik kullanımı önerilir
İdrar yolları enfeksiyonu
% 5 vakada ise idrar yaparken yanma, kasık ve bel ağrıları, yüksek ateş şikayetlerinin eşlik ettiği idrar yolu enfeksiyonu (İYE) ortaya çıkabilir Genelde 2 veya 3 günde belirti verir
Vajinada olan yaralanmalar İYE riskini arttırır Tedavide uygun antibiyotikler önerilir
Gebelik öncesi var olan her türlü sistemik hastalık lohusalık döneminden olumsuz yönde etkilenebilir Bu nedenle lohusalıkta son derece dikkatli olunmalıdır
PERİNE BAKIMI NEDİR?
Normal doğum esnasında bölgede kontrolsüz yırtıkların olmaması için doktor tarafından bir kesi yapılır Bu kesiye “epizyotomi” adı verilir
“Perine bölgesi” denildiğinde ise vajina girişi ile makat arasında kalan bölge anlaşılır Doğum esnasında ve doğumdan sonra büyük öneme sahiptir
Doğum sonrası perine bakımı, epizyotomi alanının daha kolay iyileşmesi ve enfeksiyon kapmaması için yapılması gerekenlerin tümünü kapsar Bakım yaklaşık 1-3 hafta sürer
Perinede problem belirtileri
Perinede en sık karşılaşılan problem ağrı ve şişliktir Doğum sırasında bebeğin başının sıkıştırması nedeni ile perine ve vajen etrafında ödem olur Yine doğum esnasında epizyotomi (vajene kesi) yapılmış olsa bile vajinada fark edilmeyen yırtıklar veya sıyrıklar oluşmuş olabilir Bu yırtıklar farkedilip dikilmediğinde kanayabilir veya enfeksiyon kapabilir
Eğer kanamalar dışarıya olmaz ve doku aralığında birikirse vajinada dolgunluk hissi ile beraber şiddetli bir ağrı olabilir Bu durumda bir “hematom” dan (içe kanama) şüphelenilir
Yine doğum sırasında ıkınmalara bağlı olarak makat etrafında hemoroidler oluşabilir Bu hemoroidler otururken ağrıya neden olabilir hatta bazen kanayabilir Oturma banyoları ve ilaç tedavilerine cevap vermeyen hemoroidlerde cerrahi tedavi gerekebilir
Perine Bakımında Yapılması Gerekenler
Doğumdan sonra ağrı ve kanamayı azaltmak için perine bölgesine buz tatbiki veya oturma banyoları zaman zaman önerilmektedir Ağrı için doktorunuzun yazdığı ağrı kesici hapları kullanabilirsiniz Kabızlık veya hemoroid problemleriniz varsa zorlanmayı önlemek için gaita yumuşatıcı ilaçları kullanabilirsiniz
Bölgeyi temizlemek için sadece temiz su yeterli olmakla birlikte çoğu zaman antiseptik maddeler içeren solüsyonlar önerilir Ayrıca akıntı ve kanamalar için günlük ped kullanılması hijyen açısından önemlidir
Doğum sonrası normalden fazla ve pıhtılı taze kanama olursa mutlaka doktorunuza haber verin
Ayrıca şu önlemleri alın:
Perine bölgenizi mümkün olduğunca kuru tutmaya özen gösteriniz Hijyenik pedlerinizi sık olarak değiştirin
Vajinal akıntı ile kanamanızın durumunu arada bir kontrol ediniz Bu bölgede aşırı ağrı veya gerginlik hissi durumunda mutlaka doktorunuza danışın
Tuvalet sonrası en az iki dakika temiz su veya tercihen antiseptikli solüsyon (savlon veya iyotlu solusyonlar gibi) ile temizlik yapınız Bu esnada temizliği arkadan öne doğru değil önden arkaya doğru yapmaya dikkat ediniz Tuvaletlerinizde bu bölgenin gaita ile bulaşmasını önleyiniz
Evinizde yeterli miktarda hijyenik ped, temizlik malzemesi ve ağrı kesiciler bulundurunuz
Bu bölgeye uygulanan “buz kalıpları” ödem veya küçük hematomlara bağlı ağrıları azaltabilir Buz kalıpları hazılamak için bir eldivenin içine su konulup buz dolabının buzluk kısmında dondurulur Daha sonra oluşan bu kalıplar yumuşak bir bezle sarılır ve perine bölgesine tatbik edilir
Uygulama 48 saatte bir 20 dakika şeklinde önerilmektedir Perine bölgesine ılık veya sıcak su oturma banyoları önerilmemektedir
Eğer kanamanızın miktarı fazlalaşıyorsa (örneğin 2 saatte 1 pedden fazla kirletiyorsanız), kanamanız kırmızı renk alıyorsa, kötü bir koku belirirse, ateşiniz yükselirse, karında ağrı ortaya çıkarsa hemen doktorunuzu arayın
LOHUSALIKTA DİĞER ÇÖZÜMLER
Gebelikte olduğu gibi lohusalıkta da bazı konulara dikkat edilmelidir Günümüzde normal doğumdan sonra 24 saat sezaryenden sonra ise 48 saat hastanede kalmak yeterlidir
Doğum sonrası eve giden anne doğum şekli ne olursa olsun mümkün olduğunca dinlenmelidir Ancak bu dinlenme sürekli yatma şeklinde olmamalıdır
Ev içerisinde dolaşmak, basit ev işleri yapmak hem kişinin kendine olan güvenini arttırır hem de kan dolaşımını destekler
Doğum sonrası eve çıkan anne dilediği ve kendisine dokunmadığını bildiği her şeyi yiyip içebilir Protein içerikli gıdalar ile taze meyve ve sebzeler özellikle önerilir Süt veren annelerin günde ortalama 2600-2800 kalori almaları önerilir
Bebek dünyaya geldikten sonra barsak hareketlerinde yavaşlama ve kabızlık olabilir Bu nedenle dışkıyı yumuşatan lifli gıdalar ve bol sıvı alınması kabızlığı önlemek açısından yararlıdır
Normal doğumdan sonra hemen sezaryen sonrası ise 3 günden itibaren ayakta duş şeklinde banyo yapılabilir Banyo esnasında zorlanmadıkça vajinaya su kaçmaz Vajinanın yıkanması ise sakıncalıdır
Normal doğum sırasında açılıp dikilen “epizyotomi (epizyo)” genelde -doktor solak olmadığı sürece- vajenin sağ tarafında olur Otururken ve yatarken sağ tarafa ağırlık vermemek gereklidir
Doğum sonrası karın kaslarını güçlendirmek için egzersiz önerilir ancak egzersizlere 6 hafta sonra başlanmalı ve kasları çok zorlayan egzersizlerden kaçınılmalıdır
Doğum sonrası cinsel arzularda bir süre azalma olur Bu azalma genel olarak psikolojik kökenlidir Genelde istek 12 haftadan sonra eski haline döner Doğumdan sonra 20-25 gün sonra cinsel ilişki olabilir Emzirme döneminde yükselen “Prolaktin hormonu” (Süt hormonu) kadında estrojen hormonunu baskılayarak vajende kuruluklara yol açabilir Şikayetinizin çok fazla olması durumunda doktorunuza muayeneye gitmelisiniz