ENKOPREZİS: Kaka Kaçırma

Enkoprezis herhangi bir organik bozukluğa bağlı olmaksızın 4 yaş ve üzeri yaşta olan bir kimsenin en az 3-4 ay süreyle ayda en az bir kez kakasını kaçırmasıdır Kaka kaçırma bireyin sosyokültürel ortamına uygun olmayan yerlerde yineleyen şekilde istemli veya istemsiz bir şekilde olmaktadır

Kaka kaçırması bebeklikten beri devam edebilir Bu durum yeterli tuvalet eğitimi verilmemesine veya eğitime yanıt alınamaması sonucu olabilir
Bağırsak kontrolü kazanıldıktan bir müddet sonra kaka kaçırmanın tekrar başlaması şeklinde olabilirBu durum ruhsal sorunlara bağlı olarak ortaya çıkar
Fizyolojik bağırsak kontrolü olmasına rağmen kasıtlı olarak dışkının uygunsuz yerlere bırakılması sözkonusudur Burada da dışkıyı uzun süre tutma sonucu kaçırma veya uygunsuz yerlere bırakma vardır

Bazen altını ıslatmakla birlikte olabilirAncak genellikle ıslatmadan daha ağır bir ruhsal sorunun olduğunu gösterir Erkek çocuklarda kızlara göre iki üç kat daha fazla görülür 7-8 yaşlarındaki çocuklarda görülme sıklığı % 1,5 kadardır

Altını ıslatma genellikle gece görülürken, kaka kaçırma günün herhangi bir saatinde görülebilir Enkoprezis de sosyal sınıf farkı görülmez Her sosyal sınıfta görülebilir Bebeklikten beri hiç kesilmeden kaka kaçıran çocukların daha alt sosyal sınıflardan geldiklerini gösteren araştırmalar vardır Bazı çocuklarda bağırsak işlevlerinde yapısal etkenler, kronik kabızlık gibi nedenler bulunabilsede neden çoğunlukla ruhsal nedenlerdir Birçok çocukta psikojenik etkenler sözkonusudur Hemen tüm çocuklarda duygusal bozukluk belirtileri görülmektedir Bu çocuklarda inatçılık, içe kapanma, babaları daha çok tutma, okul korkusu, beslenme sorunları daha sık görülmektedir Ana baba çocuk ilişkileri, tuvalet eğitimi konusundaki beklentileri bir arda değerlendirmek gerekirBu durum karşıt olma karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluğu veya anal tatmin ile ilişkili olabilir

Kaka kaçıran çocuklar genellikle utanma hissederler Sıkıntı veren yerlerden ( okul, gezi vb) yerlerde bulunmak istemezler Bu nedenle özgüvenleri azalır, arkadaşları tarafından dışlanabilirler Anne babaları tarafından cezalandırılabilirler, reddedilebilirler buda bozukluğun artmasına neden olur

Tedavi nedene yöneliktir Yeterli tuvalet eğitimi verilmemişse bu sağlanır Organik bir neden varsa bu sorun giderilir Neden çoğunlukla ruhsal sorunlar olduğundan, ruhsal sorunlar araştırılarak buna yönelik terapiler yapılır
Dr Mazlum Çöpür
Çocuk - Ergen ve Yetişkin Psikiyatrisi Uzmanı