Hamile Kalmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

Hamilelikten önce yapılması gerekenler,
Hamile kalmadan önce neler yapılmalı,
Hamile kalmadan bilinmesi gerekenler

Pek çok anne adayı doğum uzmanına adetleri geciktikten sonra hamile kaldıklarından şüphelenip baş vurmaktadırlar Bu dönemde gebelik yaklaşık 3-6 haftalıktır gebeliğin en önemli dönemi ilk üç ay, yani ilk 12 haftadır Bu dönemde ceninin temel organ taslaklarının oluşumu tamamlanır Gebeliğin ilk üç ayında alınacak ve organ oluşumunu bozacak herhangi bir maddenin alınması veya hastalık geçirilmesi doğacak çocukta kalıcı ve hatta gebeliği sonlandırabilecek sakatlıkların gelişmesine yol açabilir Gebeliğin ilk 3 ayının sonuna Doğru maruz kalınan olumsuz etkiler çocuğun sakatlıklarla doğma riskini artırır Bu dö nemin ilk haftalarında bu etkilere maruz kalma ceninde yaşamla bağdaşmayacak bozukluklara neden olacağından hamilelik genellikle düşükle sonlanır Yukarıda bahsettiğim gibi pek çok anne adayının doğum uzmanına Hamileliğin en erken 5-6 haftasında baş vurduğunu düşünürsek, bu kişilere yardımcı olma olanağını önemli ölçüde kaçırmaktayız Bu sebeple hamilelik öncesi doktor kontrolünün önemi büyüktür

Anne adayı teşhis edilmiş hastalıklarını doktora bildirilmesi çok önemlidir Zira bazı Hastalıkların gebelik öncesi tam olarak kontrol altına alınması daha sonra oluşabilecek pek çok sorunun önüne geçebilir Bu hastalıklardan başlıcası şeker hastalığıdır tedavi görmediğinden dolayı, şekeri yüksek olduğu sırada hamile kalan kadınların çocuklarında doğumsal Sakatlık riski önemli ölçüde artar Ayrıca şeker hastalığında kullanılan ve ağızdan alınan bazı ilaçların güvenliği anne ve cenin açısından onaylanmıştır Bu yüzden hamile kalmayı planlayan şeker hastası anne adayları ağızdan alınan ilaçların yerine insülin hormon tedavisine geçmelidirler kan pıhtılaşmasını önleyen ‘warfarin’ (kumadin) adındaki ilaç da ceninin gelişimi açısından tehlikelidir Bu ilacı kullanan anne adayları hamile kalmadan önce güvenilir olan heparin tedavisine geçmelidir Kural olarak hamileliğin planlandığı dönemde alınan bütün ilaçlar, doktora danışılmalı, ceninin gelişimini olumsuz yönde etkileyecek hiçbir ilaç kullanılmamalıdır

Lupus bir romatizmal hastalık olup zaman zaman şiddetinde artış görülür Hastalığın alevlendiği dönemde hamile kalan anne adaylarında, gerek hastalığın seyri, gerekse hamileliğin seyri çok olumsuzdur Hatta hem anne hem de cenin için hayati tehlike söz konu su olabilir Bu yüzden bu kişilerin hamile kalmadan önce en az 6 Ay hastalıksız bir dö Nem geçirmiş olması önerilir

Sara hastalığının (epilepsi) tedavisinde kullanılan ilaçlar doğacak çocukta doğumsal sakatlık riskini artırır Bu sebeple sara hastası olan annelerin hamile kalmadan önce mutlaka sinir hastalıkları uzmanı tarafından görülmesi ve tedaviye en az sayıda ve en düşük doz ilaç ile devam edilmesi lazımdır

Tiroid hastası olan anne adaylarının hamilelikleri sırasında hastalıklarının kontrolü önemlidir Tiroid hormonun yüksek veya düşük olması hamileliği kaybetme riskini arttırır Ayrıca hamilelik döneminde tiroid hormon düzeyi düşük olan annelerin çocuklarının zeka gelişimi sağlıklı annelerin çocuklarına göre daha düşüktür

Astım hastalığının teşhisi ve kontrol altına alınması hamile kalmayı planlayan anne adayları için çok önemlidirZira hamilelik durumu, hastaların yaklaşık üçte birinde astımın seyrini kötüleştirir Astım hastalığında hastaların solunum yollarında geçici olarak daralma olur Bu daralma şiddetli olursa annenin kanındaki Oksijen düzeyi düşer Dolayısıyla fetusa giden oksijen miktarı da azalacağından doğacak çocukta beyin hasarına kadar varabilecek Sakatlıklar görülebilir Astım hastalığı teşhisi konmuş anne adaylarının hamilelik öncesi en uygun tedaviye başlanması ve astım nöbet sıklığının en aza indirilmesi hatta tamamen önlenmesi amaçlanmalıdır

Hamilelik bazı kalp hastalıklarının seyrini de kötüleştirebilir Hatta bazı kalp hastaları için hamilelik hayati tehlike yaratır Bu sebeple kalp hastalığı teşhisi konmuş veya muayenede bu doğrultuda bulguları olan anne adaylarının gebelik öncesi tetkikleri, gebeliği kaldırabilip kaldıramayacaklarının bilinmesi çok önemlidir Eğer gebelik hayati tehlike teşkil ediyorsa bu hastalara doğum kontrolü tavsiye edilmesi veya ancak gerekli tedbirler alındıktan ve anne adayı gebeliğin kendilerine getireceği riskleri anladıktan sonra hamileliğe müsaade edilmelidir

Aynı şekilde böbrek yetmezliği de gebeliği olumsuz yönde etkiler Ayrıca gebelik durumu Böbrek yetmezliği olan hastaların durumunu kalıcı olarak kötüleştirebilir Bu sebeple böbrek yetmezliği olan anne adayları hamilelik öncesi tetkik edilmelidir Böbrek yetmezliği ileri boyutta ise hamilelik tavsiye edilmez Fakat seçim, gebeliğin getirdiği riskleri anlıyor ve kabul ediyorsa anne adayına bırakılmalıdır

Yüksek tansiyonun gebeliğin gidiiatına pek çok olumsuz etkisi vardır Bu sebeple bu tür hastalar gebelikleri boyunca yakından takip edilmelidirler Ayrıca gebelikten önce yüksek tansiyon teşhisi konmuş anne adaylarının kullandığı bazı ilaçlar ceninin gelişimini olumsuz olarak etkiler Bu tip ilaçları kullanan annelerin tedavisinin gebe kalmadan önce yeniden düzenlenmesi ve gebelik için güvenilir bir tedaviye geçilmesi gerekir

Gebeliğin erken dönemlerinde geçirilebilecek bazı bulaşıcı hastalıklar düşüklere ve hatta doğumsal sakatlıklara neden olabilir Bu tip hastalıkları geçirmekte olan annelere hamile kalmaları tavsiye edilmez Hatta böyle bir riski önlemek için Kızamıkçık, suçiçeği, Sarılık gibi bazı hastalıkları geçirmemiş veya bu hastalıklara karşı aşılanmamış anne adaylarına gebelik öncesi aşı yapılabilir Su çiçeği ve Kızamıkçık etkeni içeren aşılardan sonra 3 ay hamile kalınmamalıdır Ayrıca hamileliğin planlandığı dönemlerde, söz konusu bulaşıcı hastalıklardan sakınmak amacıyla, anne adayları hayvan ve özellikle kedi dışkısına maruz kalmaktan sakınmalı (örneğin ev kedilerinin dışkıladığı kumu temizlemek gibi), pastörize edilmemiş peynirleri yememeleri (rokfor ve benzeri Peynirler dahil), çiğ sebze ve etlerden kaçınmaları (sushi gibi), bahçe ile uğraşırken eldiven giymeleri tavsiye olunur Yine aynı sebeple bu dönemde anne adayları, ateşli hastalık geçiren çocukların yanına yaklaşmamalıdır Bu durum özellikle okul ve kreş gibi yerlerde çalışan anneler için daha büyük önem taşır

Hamile kalmayı planlayan bütün anne baba adayları, aids hastalığının etkeni olan hiv için test edilmelidir Bu virüsü taşıyan hastalar gebelikleri boyunca uygun tedaviyi alır ve doğum uygun şartlar altında gerçekleştirilirse doğacak çocuğa hastalığın geçiş riski %1 den azdır

sarılık etkenlerinden biri olan hepatit virüsü taşıyan anne adaylarının tespiti de önemlidir Zira doğum sonrası bu annelerin bebeklerinin aşılanması hastalığın geçişini önleyecektir

Hamilelik öncesi sigara, alkol ve diğer madde bağımlılıkların da gündeme getirilmesi lazımdır Bu tip bağımlılıklardan kurtulmak hem doğacak çocuğun hem de annenin sağlığı açısından son derece önemlidir

Anne ve babada olabilecek kalıtımsal hastalıkların tespiti doğacak çocukta da bu hastalığın görülme olasılığını tespit etme açısından çok önemlidir Kimi durumlarda ebeveynlerden biri hastalığın sadece taşıyıcısı olabilir Bu durumda ebeveynin kendinde veya çocuğunda hastalık görülmez Fakat her iki ebeveyn de o hastalığın taşıyıcısı ise çocuğun hasta doğma riski vardır

Kimi kalıtımsal hastalıklar belli ırklarda daha sık görülür ve taşıyıcılarının sıklığı fazladır (örneğin Akdeniz havzasında yaşayan halklarda Akdeniz kansızlığı sıktır) Dolayısıyla taşıyıcıların sık olduğu toplumlar, bazı hastalıkların taşıyıcılık durumunu tespit açısından taranabilirler Ebeveynlerin taşıyıcılık durumunun önceden bilinmesi, doğacak çocukta hastalık görülme ihtimalinin önceden saptanmasını sağlar Anne, baba adayı ve doktorları bu bilgiler ışığında gebeliğe karar verip, gerekli tedbirleri alabilirler

Kalıtımsal hastalık taşıyıcıların tespitinde, ailenin diğer fertlerinde herhangi bir kalıtımsal hastalığın görülüp görülmediğinin bilinmesi de yardımcı olur Bu yüzden aile fertleri hakkında detaylı bilgi verilmesi ve hatta gereken durumlarda fotoğraflarının temini, doğum öncesi kalıtımsal hastalık riskinin tahmininde yol gösterici olabilir

Eğer planlanan hamilelik ilk değilse, daha önceki gebeliklerde karşılaşılmış sorunların bilinmesi daha sonra ki gebelilerde bu sorunlara karşı alınacak tedbirlerin planlanmasına yardımcı olacaktır Örneğin 2’den fazla düşük olmuşsa anne ve babanın genetik açıdan tetkiki düşüklerin kalıtımsal olduğunu gösterebilir Tekrarlayan düşüklerin başka bir sebebi de, annede kanın pıhtılaşm Aya normalden fazla yatkın olmasıdır Hamilelik öncesi pıhtılaşmayı engelleyecek bir tedavinin başlaması bu nedenle oluşabilecek gebelik kayıplarını engelleyecektir

Hamileliği planlayan anne adayı gıdasına da önem göstermelidir Gebelik öncesi bazı Vitaminler bazı doğumsal sakatlıkları önleyecektir Örneğin folik asit isimli vitaminine gebeliğin ilk haftalarında alınmasının, omurilik ile ilgili doğumsal sakatlıkları yaklaşık % 50 azalttığı gösterilmiştir