Müzeler Ve Sanat Galerileri ...

Müzeler Ve Sanat Galerileri


Mü­zeler ve sanat galerileri sanatsal, bilimsel, kültürel ya da tarihsel değeri olan nesnelerin toplandığı, korunduğu, incelendiği, sergilen­diği yerlerdir Müze sözcüğü Yunanca'da gü­zel sanatların esin tanrıçaları "Musalar'ın ta­pınağı" anlamına gelen museion sözcüğün­den türetilmiştir Başlangıçta yüksek eğitim kurumları için kullanılan bu terim ilk kez 15 ve 16 yüzyıllarda Rönesans dönemin­de bugünkü anlamında kullanılmaya baş­landı








İlk Koleksiyonlar


Avrupa'da, özellikle Rönesans döneminde, krallar ve prenslerin yanı sıra, İtalya'daki Floransalı ünlü Medici ailesi gibi, güzel sanat­lara ilgi duyan birçok soylu ve varlıklı kimse sanatçıları koruyor, saraylarını süslemek için yapıtlarını satın alıyordu Sonraki yüzyıllarda ticaretin geliş­mesiyle zenginleşen tüccarlar da sanatçılarla ilgilenmeye ve değerli buldukları yapıtları toplamaya başladılar Müzeler başlangıçta fosillerin, taşların, kabukların ya da bitkilerin de yer aldığı çeşitli nesneleri barındıran özel koleksiyonlar biçimindeydi Müzelerin gelişi­mi bu özel koleksiyonların bazılarının halka açılmasıyla gerçekleşti Floransa'da dünyanın en büyük sanat galerilerinden biri olan Uffizi Galerisi, aslında Medici ailesinin özel koleksi­yonuydu Bugün dünyanın en önemli müzele­rinden biri olan Londra'daki British Museum ise İngiliz hükümetinin 1743'te üç değişik koleksiyonu "sadece uzman kişilere değil, halkın yararına ve kullanımına açma" kararıy­la oluştu


Müze Türleri


Doğa tarihi, bilim ve teknoloji, sanat ürünleri ve antika eşyalar gibi çeşitli koleksiyonları içeren genel müzeler olabildiği gibi, yalnızca tek bir konuda uzmanlaşmış müzeler de vardır Sanat müzeleri ve sanat galerileri genellikle resim ve heykel gibi sanat ürünleri­ni sergiler Genel sanat müzeleriyse resim ve heykelin yanı sıra grafik ve dekoratif sanat yapıtlarını da barındırır Bazı müzeler de doğu sanatları, modern sanatlar ya da halk sanatları gibi özel bir sanat dalının kapsamına giren yapıtlara yer verir

Günümüzde artık üretilmeyen eski model trenlerin, uçakların, otomobillerin ya da yöre­sel mimarlık örneklerinin açık alanlarda sergi­ lendiği açık hava müzeleri de vardır Bazı ül­kelerde, özellikle kırsal kesimlerde yaşayan halka ulaşmak amacıyla, gezici müzelere rast­lanır Çocuklar için özel bölümleri olan ya da özellikle çocuklar düşünülerek kurulan müze­lerde görsel ve işitsel gereçler aracılığıyla küçük izleyiciler katılıma özendirilir


Müzelerin İşlevi


Müzelerin işi değerli ve ilginç nesnelerden oluşan koleksiyonları saklamak, korumak ve bunları sergilemektir Parçalar ziyaretçilere tanıtılmak ve bilgi vermek amacıyla etiketle­nir Geçmişte müzelerde olabildiğince çok sayıda parça sergilemeye önem verilir, sergi­nin düzenlenmesi ve parçaların sunuluş biçi­miyle pek ilgilenilmezdi Oysa günümüzde müze ve galerilerde düzenleme biçimine özel önem verilmektedir Bazı sergilerdeyse ziya­retçilerin gösterilere ve deneylere katılması­na, özellikle çocukların sergide yer alan maki­ne ve gereçleri kullanmasına izin verilmek­tedir

Müzelerin yönetimi müze müdürlerinin so­rumluluğundadır Büyük müzelerde değişik bölümlerden sorumlu, her biri kendi bölümü konusunda uzmanlaşmış, birden fazla müze müdürü bulunurBazı müzeler, ziyaretçilerin sergilere ilişkin bilgi edinmeleri ve ilgi duymaları için semi­ner, film gösterisi gibi eğitim amaçlı program­lar hazırlar Son yıllarda bu türden eğitsel programlara daha çok önem veren müzelerin çoğu bir yandan da araştırma ve çalışma yapmak isteyen uzmanlara ve sanatçılara çe­şitli olanaklar sağlamaktadırMüzeler çeşitli yollardan toplanan parçalar­la koleksiyonlarını genişletir Arkeoloji mü­zeleri yeni parçaları genellikle kazı alanların­dan toplar Bunun için kazı bölgelerine konu­larında uzmanlaşmış kimselerden oluşan ekipler gönderilir Çeşitli kuş, hayvan ve bitki örnekleri sergileyen müzeler keşif gezileri yapmak için doğa bilimleri uzmanlarını görev­lendirirBazı koleksiyoncular koleksiyonlarının tümünü ya da birkaç parçasını kendi istekleriyle müzelere bağışlar ya da müzeler bu parçaları sahiplerinden satın alır

Bir müzeye gelen parçalar önce ayrıntılı bir biçimde incelenir, nerede, ne zaman, nasıl ve kimin tarafından yapıldığı belirlenir Daha sonra gerekliyse onarılır, fotoğrafı çekilir ve sınıflandırılır Eğer hemen sergilenmeyecekse uzmanlarca özenle saklanması ve korunması gerekir
Parçaların ısı, nem ya da is gibi olumsuz etkenlere karşı zarar görmeden korunabilme­si için çeşitli yöntemler uygulanır Zarar gören ya da bozulan parçalar uzun ve yorucu bir onarım işleminden geçer

Müzeler zaman zaman düzenledikleri geçici sergiler için başka müzelerden ya da özel koleksiyonculardan ve satıcılardan bazı par­çaları ödünç alabilir Sergi sırasında müzedeki yapıtlara ilişkin ayrıntılı bilgi içeren, çoğun­lukla resimli kataloglar hazırlanır


Parasal Destek


Müzelerin gerek koleksiyonlarını korumak ve genişletmek, gerek çalışanların ücretlerini ödeyebilmek için düzenli bir gelire gereksini­mi vardır Bazı müzeler parasal desteğini özel kişilerden ya da kuruluşlardan, bazıları da devletten sağlar Belirli ölçüde de olsa gelir sağlamak amacıyla giriş ücreti alan müzeler olduğu gibi, ücretsiz olanları da vardır



Türkiye'de Müzecilik

Türkiye'de müzecilik ilk kez 1846'da Damat Fethi Ahmed Paşa'nın girişimiyle başladı Aya İrini'de silahlar ve çeşitli tarihsel yapıtlar bir araya getirildi Ama bu ilk müze ziyaretçi­lere kapalı tutulmuştu Türkiye'de müzecilikbgerçek anlamda ilk kez 1881'de, Osman Hamdi Bey'in müze müdürü olduğu dönemde gelişti Sonradan Topkapı ve Dolmabahçe sarayları, Ayasofya, Kariye gibi birçok tarih­sel yapı müzeye dönüştürüldü Bugün İstan­bul, İzmir, Afyonkarahisar, Hatay gibi kent­lerdeki çok önemli müzelerden başka hemen her kentte bir müze bulunmaktadır Resmi müzelerin yanı sıra İstanbul'daki Sadberk Hanım Müzesi ve Konya'daki Koyunoğlu Müzesi gibi özel kuruluşlara ait müzeler de vardır

Alıntı