|
|
Konu Araçları |
anadolu, bölgesi, güneydoğu, hakkında |
Güneydoğu Anadolu Bölgesi - Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hakkında... |
06-26-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Güneydoğu Anadolu Bölgesi - Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hakkında...GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ FİZİKİ ÖZELLİKLERİ : Türkiye'de yüzölçümü bakımından en küçük bölgedir Ülke topraklarını yaklaşık %7,5'ini kaplamaktadır Güneydoğu Toros dağlarının etekleri ile Suriye sınırı arasında kalmaktadır Bölge doğal ve beşeri özellikleri bakımından iki bölüme ayrılmaktadır a) Orta Fırat Bölümü b) Dicle Bölümü dağlar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi yüzey şekilleri bakımından oldukça sade bir görünüme sahiptir Geniş ovaların ,alçak platoların yer aldığı bu bölgede en önemli yükseltisi bölgenin orta kesimlerinde yer alan Karacadağ volkan konisidir Ayrıca doğu kesimlerinde yer alan Mardin dağları ve Midyat dağları da önemli dağlık alanlardır Bölgenin güneyinde yükselti ortalaması düşüktür Bölge genelinde ovalar yaygındır Bu ovalardan bazıları şunlardır:Harran,Birecik,Suruç,Ceylanpınar ovası akarsular ve göller :Güneydoğu Anadolu Bölgesi akarsu ağı bakımından oldukça fakirdir Doğu Anadolu Bölgesinden kaynağını alan iki önemli akarsu bu bölgeden geçmektedir Fırat ve Dicle nehirleri buradan geçtikten sonra ülkemiz sınırlarının dışında Basra körfezinde denize dökülmektedir Bu nehirler derin vadiler içerisinde aktıkları için tarımda sulamaya uygun değildirler Bu nedenle GAP'la birlikte bu akarsuların da sulama amaçlı kullanılmasına çalışılmaktadır Bölgede doğal göl yoktur İKLİM ve BİTKİ ÖRTÜSÜ: Ülkemizin en sıcak ve en kurak bölgesidir Özellikle bölgenin güney kesimindeki ovalara düşen yağış miktarı azdır bölgede yazlar sıcak ve kurak kışlar ise yağışlıdır Denizden uzaklığı nedeniyle karasallık bölgenin doğusuna gidildikçe belirginleşmektedir Bölgenin batı kesimlerinde ise Akdeniz iklimine benzer özelliklere rastlanır Türkiye'de yaz sıcaklığının en yüksek olduğu bölgedir Yaz aylarında buharlaşma oranı yüksektir Yıllık yağış tutarı ortalama 500 mm dolayındadırİç Anadolu bölgesinden daha çok yağış almaktadır ;ancak yaz aylarının uzun sürmesi ve buharlaşmanın da fazlalığı kuraklığa yol açmıştır Bitki örtüsü bakımından ülkemizin en fakir bölgesidir Ormanla kaplı alanların oranı % 3 kadardır NÜFUS ve YERLEŞME : Bölgede nüfus miktarı çok azdır Doğum oranı ve doğal nüfus artışı fazladır; fakat bölge dışına göçlerin fazla olması nüfusun azalmasına yol açmıştır Son yıllarda GAP'ın devreye girmesiyle göçlerde bir azalma görülmektedir Nüfusun dağılışı her şeyden önce iklim koşullarına, su teminindeki kolaylığa ve tarım yapabilme imkanlarına bağlıdır Nüfus bölgede daha çok nemli iklimin hüküm sürdüğü Orta Fırat Bölümü ile Mardin eşiği ve toros dağlarının eteklerinde toplanmıştır Kırsal kesimlerde konut yapımında yapı malzemesi olarak toprak evler kullanılmaktadır Nemrut Heykelleri Hasankeyf Balıklı Göl TARIM ve HAYVANCILIK: Bölgenin ekonomisi önemli ölçüde tarıma dayanmaktadır Ekili dikili toprakların oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir Kurak olmasına rağmen ekili dikili toprakların fazla olmasının nedeni yerşekilleri ile ilgilidir Ayrıca toprakları da verimlidir Bölgede hayvancılık en az tarım kadar önemlidir Koyun ve keçi gibi yarı kurak iklim şartlarına uyan küçükbaş hayvanlar beslenir hayvancılıkla geçinen insanların çoğu göçebedirBunlar yazın yüksek yerlere , Karacadağ'a ve Toros'lara ürünleri ile çıkarlar , kışı da bölgenin daha sıcak olan düzlüklerinde ve havzalarında geçirirler Bölgede bölümlere göre yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır ; Orta Fırat Bölümü :Mercimek, tahıl, pamuk, tütün, yerfıstığı , antepfıstığı, üzüm, zeytin Dicle Bölümü : Tahıl, mercimek, pamuk, karpuz, antepfıstığı , Toros dağlarının eteklerinde sebze ve meyve ekimi yapılmaktadır MADENLER ve SANAYİ : Güneydoğu Anadolu bölgesinde çıkarılan en önemli yer altı zenginliği petroldür Buradan çıkarılan petrol ülke ihtiyacının yaklaşık% 7'sini karşılamaktadır Bölümlere göre çıkarılan madenler şunlardır ; Orta Fırat Bölümü : Adıyaman - Kahta : petrol Dicle Bölümü : Siirt , Batman : petrol Mardin(Mazıdağı) : Fosfat Cizre, Silopi : Linyit bölgede sanayi ileri durumda değildir Var olan fabrikaların büyük bir bölümü petrol ve tarım ürünlerinin işlenmesine dayanır Orta Fırat bölümünde sanayi daha ileridir Bölümlere göre sanayi kollarının dağılımı şu şekildedir Orta Fırat Bölümü : Gaziantep : Dokuma,besin,çimento,madeni eşya, tarım aletleri,bitkisel yağ,sabun,deterjan ve içki Dicle Bölümü : Diyarbakır,Siirt,Mardin :Halı ve kilim dokumacılığı Diyarbakır : Dokuma ve içki Siirt : Battaniye Batman : Rafineri |
|