Adım adım risk takibi

Bebeğin anne karnındayken kromozom veya gelişim bozukluğu bulunmadığının kesin tespiti için 5 ayrı teste gereksinim var 2000 yılının son dönemlerinde öne çıkan 11-14 testi, özellikle down sendromunda risk tahminini erken belirliyor 11-14, 18-23 haftalar arasıyla ve 24 haftada yapılan ültrason muayenesiyle kanda ikili ve üçlü tarama testleri, bebeğin gelişimini şüpheye yer vermeyecek şekilde ortaya koyuyor


Anne ve baba adaylarının 9 ay 10 günlük uzun bekleyiş sonrasında kötü sürprizle karşılaşmamaları için gebelik takibinde izlenmesi gereken prosedürün hayati önem taşıdığı, belirli haftalarda yapılması gereken 5 ayrı testin, fetüste, kromozom veya gelişme bozukluğu bulunup bulunmadığının saptanmasında çok önemli olduğu vurgulandı Dokuz Eylül Üniversitesi Kadın Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof Dr Yakup Erata, bebeğinde anormallik bulunması anlamında her hamilenin risk taşıdığını, bu riskin yaşın ilerlemesiyle birlikte arttığını söyledi


Prof Dr Erata’nın verdiği bilgiye göre, anne adayları, bu riskleri ortadan kaldırmak amacıyla ilk testlerini, gebeliklerinin 11-14 haftaları arasında yaptıracaklar 2000 yılının sonundan itibaren uygulanmaya başlayan ve erken risk tahmininde önemli özelliği bulunan bu testte, ultrason taramasıyla bebeğin ense kalınlığı ölçülüyor Alınan görüntülerde, ense kalınlığında artış belirlenmesi, bebekte, kromozom bozukluğu ya da genetik ve kalp hastalıkları ihtimalini düşündürüyor Bu taramayla ileride gelişebilecek anensefali (başın oluşmaması) ve bağırsakların dışarıda olması gibi anormalliklerin de saptanabildiğini kaydeden Prof Dr Erata, değerlendirmede ayrıca, el ve ayaklar ile mide ve mesanenin de görüntülenmesi gerektiğini söyledi


Bunun ardından anne adayından alınan kanda yapılan ikili testte ise B-hCG ve PAPP-A hormon düzeylerinin ölçüldüğünü ifade eden Prof Dr Erata, tüm bu bulgular ile bebeğin kalp atım hızının değerlendirmeye alınarak, down sendromlu çocuk doğurma riskinin yüzde 85 oranında belirlendiğini, ancak hala riskin tamamen yok edilemediğini söyledi


Prof Dr Erata, yaşı 35’ten yukarı olan anne adaylarıyla, bu taramalarda risk saptananlara plasentadan parça veya sıvı alınmasıyla yapılan farklı işlemlerle kromozom anormalliğinin kesin saptandığını bildirdi


Prof Dr Erata’nın verdiği bilgiye göre, tarama testlerinde bebeği normal çıkan anne adaylarını bekleyen üçüncü test, 16 haftada yapılıyor Bu haftada anne adayından alınan kanda üç ayrı hormon ölçümüyle down sendromu riski hesaplanıyor Önceki taramalarda yakalanamayan yüzde 15’lik grubun bu şekilde taranması sonucu kromozom bozukluğu bulunanların yüzde 60’ı saptanabiliyor Ancak burada da kesin sonuca ulaşılamıyor


18 ve 23 haftalar arasında da detaylı bir ültrason muayenesiyle anne karnındaki bebeğin tüm sistemlerinin değerlendirildiğini ifade eden Prof Dr Erata, büyük bir anormalliğin saptanması durumunda bunun kromozomal-genetik hastalıkla birlikte olabileceğini, daha önceki taramalar normal olsa bile mutlaka kromozom çalışması yapılmasının gerektiğini bildirdi


Prof Dr Erata, bütün bu taramaların ardından bebekte kardiyak değerlendirmeye gidilmesi amacıyla doppler incelemesinin 24 hafta civarında yapılabileceğini kaydetti


Sonradan kötü sürprizle karşılaşılmaması için bütün bu taramaların, iyi yetişmiş, tecrübeli uzmanlar ve hassas aletlerle yapılmasının önemini vurgulayan Prof Dr Erata, aksi durumda, kontrollerde normal değerlendirilen bebeklerde, akciğerde tümör, anensefali, sırt kemiği açıklığı gibi önemli anormalliklerin geç saptandığını ve müdahale edilemediğini söyledi