Cenaze - Cenaze Nedir - Cenaze Hakkında

Cenaze - Cenaze Nedir - Cenaze Hakkında

cenaze Ar cen¥ze
a (cena:ze)
1 Kefenlenip tabuta konmuş, gömülmeye hazırlanmış insan ölüsü
2 Ölü, ölmüş kimse: “Evden iki sene içinde üç cenaze çıkmıştı” -P Safa
3 Cenaze töreni

cenâze
1 Ölüm töreni, 2 Ölen kişi

Cenazenin Yıkanması

Cenazenin Yıkanması Cenazenin bir an önce yıkanması, kefenlenip hazırlanması ve defnedilmesi müstehaptır Yıkama işini yapmak için cenaze önce, teneşir denilen tahta bir sedir üzerine, ayakları kıbleye gelecek şekilde sırt üstü yatırılır Teneşirin çevresi güzel kokulu bir şeyle üç, beş veya yedi defa tütsülenir Göbeğinden diz altına kadar olan avret yeri bir örtü ile örtülür ve elbiseleri tamamen çıkarılır Cenaze yıkayan erkek veya kadın, farz olan yıkama görevini yerine getirmeye niyet etmeli ve besmele ile başlamalıdır Yıkama bitinceye kadar da Gufrâneke yâ rahmân (Artık senin af ve mağfiretinle baş başa, sen onu bağışla ey rahmân olan Allah) demelidir
Yıkayıcı eline bir bez alarak örtünün altından ölünün avret yerlerini temizler Sonra abdest aldırmaya başlayarak, önce yüzünü yıkar Ağız ve burna su verilmez Sadece dudaklarının içini ve dışlarını, burun deliklerini, göbek çukurunu parmakla veya parmağına sardığı bezle mümkün mertebe siler Ondan sonra ellerini, kollarını yıkar Sahih olan görüşe göre başını da meshedip, ayaklarını geciktirmeksizin hemen yıkar Böylece ölüye abdest verilmiş olur Namazın ne olduğunu anlamayacak yaşta ölen çocuğa abdest verilmesine gerek yoktur Cenazenin abdest işi tamamlanınca üzerine ılık su dökülür Varsa hatmî denilen güzel kokulu bir ot ile, yoksa sabun ile yıkanır Sonra sol tarafına çevrilerek, sağ tarafı bir defa yıkanır Böylece sağ ve sol tarafları üçer defa yıkanır Bundan sonra cenaze hafifçe kaldırılır Bu kaldırışta cenaze, yıkayan kişinin göğsüne veya eline veya dizine dayandırılır Sonra karnı hafifçe ovulur Bir şey çıkarsa su ile yıkanıp giderilir Yeniden abdest verilmesine ve baştan yıkanmasına gerek yoktur Şişip dağılmak üzere olan ölünün üzerine sadece su dökmekle yetinilir; abdest verdirmeye ve üç defa yıkamaya gerek yoktur
Ölünün saçı sakalı taranmaz; saçları ve tırnakları kesilmez; sünnet olmamışsa sünnet edilmez Cenaze yıkanırken pamuk kullanılmaz Yıkandıktan sonra havlu ve benzeri bir şey ile kurulanır Ondan sonra kefen gömleği giydirilir ve geri kalan kefenleri yayılır Başına ve sakalına hânît denilen kâfur veya benzeri güzel kokulu bir şey konur Secde yeri olan alın, burun, eller, dizler ve ayaklara da kâfur konur
Ölü kapalı bir mekânda yıkanmalı, yıkayan ve yardım edenden başka kimse görmemelidir Bir ölüyü ona en yakın olan biri veya takvâ sahibi güvenilir bir kimse yıkamalıdır Yıkama karşılığında para alınmasa iyi olur
Erkek ölüyü erkek, kadın ölüyü kadın yıkamalıdır Yıkayan kişiler abdestli olmalıdır Yıkayıcının gayri müslim olması mekruh olmakla birlikte müslüman bir ölüyü yıkayacak müslüman kimse yoksa bu takdirde gayri müslim yıkasa da olur
Bir kadın vefat eden kocasını yıkayabilir Çünkü kadın iddet bekleyecektir Bu iddet çıkmadıkça evlilik devam ediyor sayılır Fakat koca, ölmüş karısını yıkayamaz Çünkü erkeğin iddet beklemesi gerekmez, karısı ölünce aralarındaki evlilik bağı kalkmış olur Ancak yıkayacak kimse bulunmadığı takdirde, koca karısına teyemmüm verir Diğer üç imama göre koca karısını yıkayabilir
Erkekler arasında ölmüş bulunan bir kadının orada bir mahremi varsa, mahremi kendisine teyemmüm verdirir Mahremi yoksa yabancı bir erkek eline bir bez alarak bakmadan kadına teyemmüm ettirir
Su bulunmadığı zaman yine teyemmüm ile yetinilir Bir cenaze için teyemmüm yaptırılıp cenaze namazı kılındıktan sonra su bulunacak olursa, yeniden yıkanır Cenaze namazını yeniden kılmaya gerek olup olmadığı konusunda Ebû Yûsuf'tan, biri kılınacağı, diğeri kılınmasına gerek olmadığı şeklinde iki görüş rivayet edilmektedir
Henüz bulûğ çağına yaklaşmamış küçük kız çocuğunu gerektiğinde erkek yıkayabileceği gibi, aynı durumdaki erkek çocuğunu gerektiğinde bir kadın yıkayabilir Cinsel organı kesilmiş veya yumurtaları alınmış erkek de erkek yıkayıcı tarafından yıkanır
Erkek mi kadın mı olduğu anlaşılmayan ve bu bakımdan kendisine hünsâ-i müşkil denilen kimse ölünce yıkanmaz, sadece teyemmüm ettirilir Kefenleme hususunda kadın sayılır ve ona göre kefenlenir
Suda boğulmuş olan bir kimse, yıkamak niyetiyle üç defa suda hareket ettirilerek yıkanır Yalnız su içinde kalmış olması, hayattaki müslümanları cenazeyi yıkama farzını yerine getirmekten kurtarmaz
Bir müslümanın akrabası veya karısı olan bir gayri müslim öldüğü zaman onun dindaşlarına verilir Eğer bunlara verilmezse sünnete uygunluk şartına dikkat edilmeksizin yıkanır ve kefenlenerek gömülür
Ölen müslümanın gayri müslimden başka akrabasından bir velisi bulunmasa bile cenaze gayri müslimlere verilmez Çünkü bunun teçhiz ve tekfini müslümanların borcudur
Düşük neticesinde ölü doğan çocuk, bir bez parçasına sarılarak gömülür, yıkanması gerekmez
Ölmüş bir müslümanın başı ile beraber vücudunun çoğu bulunuyorsa yıkanır, kefenlenir ve namazı kılınır Fakat başsız olarak yalnız vücudun yarısı bulunsa veya gövdesinin çoğu kaybolmuşsa yıkanmaz, kefenlenmez ve üzerine namaz kılınmaz Bir beze sarılarak gömülür
Kefene sarıldıktan sonra ölüden çıkacak bir sıvı veya benzeri şeyler artık yıkanmaz, öylece gömülür

Cenaze Terimleri

Muhtazar: Son nefesine yaklaşmış ve ölmek üzere olan kişi

Meyyit: Son nefesini vererek ruhunu teslim et*miş kişi Meyyit kelimesinin kadınlar için kullanı*mı meyyite, çoğulu da emvât'tır

Teçhiz:Ölen kişi için genel olarak yapılması gereken hazırlıklar
Uygun bir yıkama yerinin bulunması, yıkama esnasında kullanılacak malzemelerin temin edil*mesi, kabrin kazılması, nakil ve benzeri hazırlık*lar teçhiz olarak adlandırılabilir

Gasil: Sözlükte yıkama anlamına gelen gasil kelimesi, dini terminolojide daha çok cenazenin yıkanması anlamında kullanılmaktadır Ölen bir Müslümanı yıkamak, diğer Müslümanlar için farz-ı kifayedir

Tekfin: Ölünün yıkandıktan sonra kefenlenmesi

Teşyi: Cenaze yıkandıktan sonra tabuta ko*nulup namazının kılınacağı yere ve daha son*ra kabrine taşınması

Defin: Ölünün kabre gömülmesi

Telkin: Son nefesine yaklaşmış, ölmek üze*re olan kişinin yanında kelime-i tevhid ve ke lime-i şehâdet okunması
Cenaze kabre konulup bütün işlemler tamamlandıktan ve cenaze merasimine katılan*ların mezarın başından ayrıldıktan sonra, bir kimse tarafından kabrin başında yüksek sesle ve ölüye hitaben yapılan ve iman esaslarının hatırlatılmasından ibaret olan faaliyet de tel*kin olarak bilinmektedir

Taziye: Cenaze merasiminden sonra ölü*nün yakınlarına teselli ve başsağlığında bu*lunma taziye olarak isimlendirilmektedir