Müctehid - Müctehid Anlamı - Müctehid Tanımı - Müctehid Ne Demek

Müctehid
İslam Ansiklopedisi

"İctihad eden" demektir İctihad ise, "Zannî olan şer'i hükümleri taf­sili (hususi ve muayyen) delillerden el­de etmek için olanca gücün sarfedilmesidir" Veya "Fürua (ibadet ve muamele konularına) ilişkin bir şer'i hükmü delilinden çıkarma hususun­da bütün gücünü sarfetmek, bütün zekâ ve becerikliliğini ortaya koymak­tır" İşte iki tanımda da geçen "bü­tün gücünü sarfetme" işini gerçekleş­tirene "müctehid" denir Müctehid, hakkında açık bir hüküm bulunma­yan bir konuda, kitab ve sünnete da­yanarak bir hüküm elde edecek yet­kinliğe ve bilgiye sahip kimsedir Müctehedin kitab (Kur'an) ve sünneti çok iyi bilmesi şarttır Müctehid bir hüküm elde etmek, bir görüş (rey) or­taya koymak için elinden gelen çaba­yı göstermiş olmak şartıyla ortaya koyduğu hüküm ve görüşte isabet et­mese de mazurdur İsabet edene iki, yanılana, hata edene bir sevap vardır Bir müctehid içtihadından dönebilir veya içtihadını değiştirebilir "Hak­ka dönmek, batılda ısrardan daha hayırlıdır" denmiştir
Müctehidler üçe ayrılır:

1- Mutlak müctehidler: Dinde ictihad yapan dört büyük İmam (Dört mezhebin kurucuları, Ebû Hanife, Şafii, Maliki, Hanbelî)

2- Mukayyed müctehidler: Bir mezheple de ictihad yapabilenlerdir Ebû Yusuf gibi

3- Bir mesele hakkında ictihad yapabilenler Kerhi, Serahsi gibi