Risalet ve Velâyet Nedir?

Risalet, Allah’tan bir tavzif (görevlendirme), velâyet ise Allah’a bir yükseliştir Yani, Allah bazı insanları, insanlara resul olarak göndermiştir Bu bir görevlendirmedir “Allah kime risalet görevini vereceğini en iyi bilendir” (En’am Sûresi, 124) ayetinin hükmünce, kim buna ehilse, görevlendirilir İlk insan Hz Âdem, aynı zamanda ilk peygamberdir “Her ümmet için bir resul vardır” (Yunus Sûresi, 47) ayetinin belirttiği gibi, her kavme peygamber gönderilmiştir Hz Muhammed (asm), son peygamberdir (Ahzab Sûresi, 40) Risaleti bütün insanlığa şümullüdür
Risalet, Peygamberimizle noktalanmıştır Fakat velayet devam etmektedir Risalet ve velayet, birbirine karışmayan iki deniz gibidir Hiçbir veli nebi mertebesine ulaşamaz
Velayet, risaletin bir delilidir Risaletin tebliğ ettiği iman hakikatlarını velayet bir nevi kalbî müşahede ve ruhanî zevk ile, aynelyakîn derecesinde görür, tasdîk eder (1)

Risalete mucize verilmiştir, velayete de kerâmet Keramet, Allah’ın veli kullarında meydana gelen harikulade hallerdir Mesela, gönüllerden geçeni bilmek, bast-ı zaman ve tayy-ı mekan gibi
Velayet için illa keramet şart değildir Bütün evliyalardan daha üst mertebede yer alan sahabelerde kerametin fazla görülmemiş olması, bunu ispat eder Asr ı saadeti anlatan kitaplarda zikredilen kerametlerin sayısı, üç-beş tanedir Bunlardan en meşhuru, Hz Ömer’in hilafeti döneminde Medine’de bir gün hutbede iken “Ya Sariye! Dağa, dağa!” diye bağırmasıdır Sariye, Hz Ömer’in komutanıdır O esnada İran’da Mecusilere karşı savaşmaktadır Hz Ömer’in sesini duyar Ordunun sırtını dağa yaslar ve galip gelir (2)

Kerametten daha mühimi, istikamettir “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!” (Hud Sûresi, 112) ayeti, istikameti emreder Tarîkattan gaye keramet değil, istikamet olmalıdır Çünkü, “Bu dünya, daru’l- hikmettir, daru’l-hizmettir Daru’l ücret ve mükafat değildir” (3)

Allah’ın veli kulları her devirde olmuşlardır ve kıyamete kadar da olmaya devam edeceklerdir Veli, görüldüğünde Allah hatıra gelen kimsedir (4) Böyle insanlar, “Dikkat edin! Allah’ın evliyası için ne bir korku vardır Ne de onlar üzülürler” (Yunus Sûresi, 62) ayetinin mazharıdırlar İç alemleri çalkantılardan uzaktır Huzur ve itminana ermişlerdir İç âlemlerindeki nuraniyet, dışlarına da aksetmiştir Onları görmek, insana huzur verir, mukaddes şeyleri hatırlatır

Veliler rahmetin celbine, belaların def’ine vesiledirler Birer manevi cazibe alanına sahiptirler Ordudaki subaylardaki rütbeler misali, onların da rütbeleri vardır İnd-i İlahide makbul insanlar olduklarından, onlara düşmanlık edenler, semâvi afetlere maruz kalırlar

Kaynaklar:
1 Nursî, Mektubat, s 444
2 Celaleddin Süyuti, Tarihul Hulefa, s117, Sadeddin Taftezanî, Şerhul Akaid, s 78-79
3 Nursî, Mektubat, s 451
4 İbnu Mace, Zühd, 4

Şadi Eren (DoçDr)