Cinlerin nitelikleri hakkında bilgi

İslam’a göre cinler; akıl, idrak, irade ve şuur sahibi varlıklardır Bu sebeple Allah’a iman etmek, Onun emirlerine itaat ve ibadet etmekle mükelleftirler Bu Kur’an-ı Kerim’de Cin Suresinde ve diğer ayetlerde bildirilmektedir
Cinler hem Peygamberimize hem de Hz Musa ve diğer peygamberlere muhatap olup tebliğlerini dinlemişler ve bir kısmı iman edip bir kısmı da inkar etmişlerdir

Müslim’in rivayet ettiği bir hadisi şerifte, “Her insanın meleklerden ve cinlerden bir yoldaşı bulunduğu” bildirilmiştir(1) Cabir’den nakledilen bir hadisi şerifte Peygamberimiz (sav); “Yanlarında kocaları bulunmayan kadınları ziyaret etmeyin Çünkü şeytan, herhangi birinizin damarlarında, kan nasıl akıyorsa o şekilde dolaşmaktadır” Buyurmuştur Bunun üzerine ashab: “Seninde mi?” diye sordular Hz Peygamber: “Benim de, fakat Allah, şeytana karşı bana yardım etti de, o bana teslim oldu (veya Müslüman oldu) buyurmuştur(2) Hadiste parantez içinde verdiğimiz “Müslüman oldu” ifadesi tercih edilen bir başka anlamdır Ancak hadisçiler, şeytanın Müslüman olmasının söz konusu olmadığını söyleyerek, “teslim oldu, boyun eğdi” anlamına kullanmanın daha doğru olacağını söylemişlerdir(3) Burada kastedilenin kafir bir cin olduğunu düşünmek, problemi çözer Nitekim cinlerin kafirlerine şeytan denilmektedir

Evlenip çoğalmaları ve ömürleri

Cinler, erkeklik ve dişilikleri olan, insanlar gibi nikah yoluyla evlenen, insanlar gibi üreyip çoğalan, doğup büyüyen ve ölen varlıklardır Ancak ne var ki ömürleri insanlarınkinden çok daha fazla uzundur Bu konuda cinlerin 1000 ila 1500 seneye kadar yaşayabilecekleri söylenmektedir Çünkü cinler farklı bir zaman boyutunda yaşamaktadırlar Orada zamanın akışı da farklıdır Buna bağlı olarak, cinler yoluyla alındığı iddia edilen haberlerin gaybi bilgiler değil, yaşa ve tecrübeye dayanan bilgiler olduğu ortadadır

İman ve küfür bakımından durumları

Mümin, münafık ve kafirleri bulunan cinlerin, kafirlerine şeytan denilmektedir Cinler de bu dünyada imtihan oluyorlar ve ahirette hesaba çekilip, cennete ya da cehenneme gideceklerdir İnsanlarda olduğu gibi, iman edip salih amel yapan, hayırlı işler işleyenler cennete; inkar edip kafir olanlar, iman ve tevbe etmeden ölenler de cehenneme gidecekler ve ceza göreceklerdir Nitekim Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurulmaktadır:


“Andolsun ki, Cehennem için de birçok cin ve insan yarattık Onların kalpleri vardır ama anlamazlar, gözleri vardır görmezler, kulakları vardır ama işitmezler İşte bunlar hayvanlar gibi, hatta yol bakımından daha sapıktırlar İşte bunlar gafillerin ta kendileridir”(7:179; 72:5)

Cinleri inkar etmenin hükmü

Cinlerin varlığı Kur’an ve Sünnetle sabit olduğundan varlıklarını inkar etmek küfür sayılmıştır

Eskiden tespit edilemeyen pek çok şey bugün bilimsel yollarla ispat edilmektedir İnsanların onları görememesi yok olduklarına delil olmaz Çünkü insan, sadece cinleri değil, daha pek çok şeyi de görememektedir İnsanın görmesi, duyması, anlaması sınırlıdır Özellikle varlıkların milyonda beşini ancak görebildiğimiz ve ağrı, sızı, sevgi, nefret, korku, akıl, elektrik, rüzgar vs gibi, görmediğimiz şeylerin pek çoğuna inandığımız da düşünülürse, cinlerin görünmemesi onların olmadığı anlamına gelmez

Cinlerin meskenleri

Cinlerin ev ve mesken edindikleri yerlerin genellikle çöplük gibi pis yerler oldukları, buraları yer edindikleri anlaşılmaktadır Nitekim Hz Peygamber (sav); evlerde bırakılan çöplerin cinlerin toplantı yerleri olacağını bildirmiştir(4) Hz Peygamberin İslam’daki temizliğe dikkat çektiği ve görünmeyen cinler gibi, görünmeyen mikropların da çabuk üreyip çeşitli hastalıklara sebep olabileceği hakkında da bazı alimler görüş beyan etmişlerdir Çünkü bazı hadislerde cin kavramıyla mikropların kastedildiğini de söylemişlerdir Ayrıca, Sahabe ve Tabiin döneminde, cinlerin deliklerde yaşadığına dair bir inancın var olduğu da görülmektedir Bununla ilgili bir hadisi şerif şöyledir:

Abdullah b Sercis (ra) anlatıyor: “Resulullah (sav), (Yeryüzündeki haşarat) deliklerine idrar yapmayı yasakladı” Bunun sebebi müfessirlerden Katade’ye: “Bu deliklere akıtmak niye mekruh kılındı?” diye sorulmuştu O da şu cevabı verdi: “Bunların cinlere ait meskenler olduğu söyleniyordu”(5)

(1) Müslim, Münafikin, 69
(2) Tirmizi, Rada, 17/1172; A H Müsned, III, 309; Darimi, Sünen, II, 320, Rikak, 66
(3) Tirmizi, Rada, 17/1172; İ Cevzi, Telbisü İblis, s 34
(4) Abdurrezzak, Musannaf, XI, 32
(5) Ebu Dâvud, Tahâret, 16, (29)