Veda Hutbesinin İnsan Hakları Açısından Önemi

Veda Hutbesinin İnsan Hakları Açısından Önemi

Vedâ Hutbesinin hukuk açısından insan haklarına getirdiği değerler açıktır Dînî , ilmî, sosyal, idârî, siyâsî ve ailevî birtakım hak ve vazifeler getirmiştir Bu hutbenin sosyolojik tarih açısından da önemi inkâr edilemez Hz Peygamber bu hitâbesinde cahiliyyet döneminin bütün âdet ve geleneklerini yıkmış, her biri bir devrim niteliğinde olan hak ve vazifelerle ilgili hükmünü bildirmiştirBu hitabenin irad olunduğu gün, İslâmiyet, bütün kudret ve ihtişâmıyla, dünyaya hitap ediyor, cahiliyyet döneminin bütün karanlıklarıyla ve sapıklıklarıyla geçmiş ve kapanmış olduğunu bildiriyordu


Vedâ Hutbesi, insan haklarını 632 yılında tüm dünyaya böylece ilân etmişken, bugün batılılar, insan haklarını, 1215 yılında İngilizlerin kendileri için kabul ettiği Magna Charta Libertatum (Büyük Hürriyet Akit nâmesi)na kadar qötürmektedir Ancak bu sözleşme, doğrudan kral ile vatandaşlar arasında değil, kral ile vatandaşı temsilen Lort’lar arasındaki birtakım hak ve yükümlülükleri ihtiva etmektedir Daha sonra 1789 tarihli Fransız İhtilali ile birlikte insan hakları gündeme gelmiş ve insan hakları beyannamesi neşredilmiştir Nihayet Birleşmiş Milletler 1948 yılında hazırladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile nihaî şeklini almıştır İnsan Hakları 1215 yılına kadar qötürülse bile, Vedâ Hutbesi bundan 583 yıl önce, konuyu gündeme getirmiştir Bu açıdan Veda Hutbesinin tarihi bir değeri de vardır

Yine Vedâ Hutbesi, geleceğin, hukuk, siyâset ve idâre dünyasının çok yönlü etki yapmış olan bir vesikadır Bilhassa Müslümanlar, hayatlarında Hz Peygamber’i kendilerine örnek kabul ettiklerinden her alanda O’nun izleri görülür Hukukî, iktisâdî ve siyâsî alanlarda bunun örneklerini görmek mümkündür Eğer dikkatle incelenirse; Hz Ali’nin halife iken Mısır Valisi Mâlik b el-Harîs el-Eşter’e yazıp gönderdiği siyâsî protokol-emirnâme Hz Peygamber’in Vedâ Hutbesi’nden ilham alınarak hazırlanmış olduğu anlaşılır