Çocuklarda İdrar Yolları Enfeksiyonları / Çocuklarda İdrar Yolları Enfeksiyonları

İdrar yollarının böbreklerden mesaneye kadar olan bölümü normal olarak sterildir İdrar yollarının sterilliğini koruyan mekanizmalardan bazıları idrarın asitliği ve serbest akışı boşaltım mekanizmasının normal olması sistemin bütünlüğü vücut savunma sistemleridir Bu mekanizmalardan herhangi birisindeki anormallik ve idrar tutukluğu idrar yolu enfeksiyonu açısından başlıca hazırlayıcı faktörlerdir

Yenidoğanların %1-2’sinde idrar yolu infeksiyonu gelişir erkek kız oranı 5:1’dir Erkeklerdeki infeksiyonlar genellikle bakteriyel infeksiyonlardır Hazırlayıcı faktörlerden bazıları idrar yolunun şekil bozuklukları prematurelik vücuda yerleştirilen sondalar ve sünnet yapılmamasıdır İdrar yolu infeksiyonu olan yenidoğanların %20-40’ında majör böbrek anormallikleri vardır

Yenidoğan döneminin ardından küçük çocukların %2-5’inde ve okul çağındaki çocukların %5’inde idrar yolu infeksiyonları görülür Kız erkek oranı yaşla birlikte yükselir ve dört yaşından sonra 10:1’den yüksektir Kızlarda belirgin olarak daha fazla görülmesi kızlarda üretranın daha kısa olmasına bağlanmıştır Bu yaş gurubunda diğer hazırlayıcı faktörler vücuda yerleştirilen sondalar kabızlık idrar yolunun anotomik anormallikleridir

Okul Çağındaki idrar yolu enfeksiyonu olan çocukların %5-15’inde ameliyat gerektiren idrar yolu anormallikleri vardır %30-40’ında koruyucu amaçla antibiyotik kullanılmasını gerektiren vezikoüretral reflu vardır Reflü olasılığı ilk idrar yolu infeksiyonunun ortaya çıktığı yaşla ters orantılıdır Açıklamak gerekirse ilk idrar yolu infeksiyonu ne kadar küçük yaşlarda görülürse reflü olma olasılığı o kadar yüksektir

Belirtiler :

Yenidoğanlarda belirtiler çok belirgin değildir İyi beslenememe ishal gelişme geriliği kusma hafif sarılık bebekte gevşeklik ateş veya beden ısısı düşüklüğü idrar yolu infeksiyonunu düşündürebilir

Bebekler ve Oyun Çocukları’nda farklı belirtilerle kendini gösterebilir Bazı çocuklar tamamen belirtisiz olabilir rutin bir tarama esnasında teşhis konabilir Bazılarında kusma ishal ve karın ağrısı vardır

İki Yaşından büyük çocuklarda daha klasik sistit ya da piyelonefrit (böbrek iltihabı) tablosu ortaya çıkabilirse de idrar yolu infeksiyonlarının neredeyse %40’ı hiçbir belirti vermeyebilir

Sistit semptomlarından bazıları idrar yaparken ağrı yanma sık sık idrara çıkma kanlı idrar idrar tutamama kaşıntı kötü kokulu idrar ve gece işemeleridir

Piyelonefrit semptomları ise sistit semptomlarına ek olarak yüksek ateş titreme ve sırt ve kaburga bölgelerinde ağrı ve duyarlılıktır

Tedavi :

İdrar yolu infeksiyonlarında tedaviye cevap genel olarak iyidir Doğru tedavi edilmiş hastalarda genellikle düzeltilemeyen bir idrar yolu anormalliği yoksa böbrek yetersizliği gelişmez İdrar Yolu İnfeksiyonlu hastaların yaklaşık %50’sinde tekrarlama görülse de ürolojik anormallikleri olanlarda daha sıktır
Tedavinin amacı böbrek sağlığını korumak ve herhangi bir sekel kalma olasılığını en aza indirgemektir

İdrar yolu infeksiyonu tanısı konan bütün çocuklarda karında kütle böbreklerde büyüme üretrada anormallik olup olmadığına bakılması gereklidir

Vezikoüreteral Reflü

İdrar yolu infeksiyonu tanısı konan bütün çocuklarda idrar yolu anormalliklerinin saptanması gerekir Bu çocukların %25-50’sinde bulunan Vezikoüreteral Reflü infekte olmuş idrarın böbreğe geri kaçmasıdır Bu reflü sonucunda böbreğin gelişmesi engellenebilir böbrek hasar görebilir veya böbrek yetersiliği oluşabilir



Vezikoüreteral Reflü Evreleri :

Evre I : Yalnızca üreterlerde (böbrekle mesane arasındaki idrar yolu) reflü vardır
Evre II : Reflü böbreğin toplayıcı kanallarına kadar ulaşır
Evre III : Üreterler ve böbrek pelvisi genişlemiştir
Evre IV : İdrar kanallarında genişleme artar Böbrek içindeki fornikslerin keskin açıları kapanır
Evre V : Üreter pelvis (Böbreğin altında çanak şeklinde olan toplayıcı sistem) ve kaliksler çok genişler Papillaların izleri silinir

Vezikoüreteral Reflü tanısı konan çocuklarda tanı konduktan sonraki ilk yıl boyunca 3-4 kez ve bundan sonraki 2 y da 3 yıl boyunca (ya da çocukta İYE semptomları geliştiği zaman) en az yılda iki kez yeniden idrar kültürü yapılmalıdır Tekrarları azaltmak ve böbrekte hasarın önüne geçmek için evre II ya da daha ileri reflu olan çocuklarda koruyucu antibiyotik tedavisi gerekir



Vezikoüreteral Reflü evresine göre tedavi edilmelidir Röntgeni normal olan veya evre I reflü olan çocuklar periyodik idrar kültürü yapılarak izlenebilir Evre II veya III reflü olan çocuklar koruyucu antibiyotik tedavisi adayıdırlar Evre IV ya da V reflü ya da majör bir böbrek anormalliği saptanırsa ameliyat gerekebilir