Renk kÖrlÜĞÜ (daltonİzm)

* Normal bir insan gözü 15000 renk tonunu fark edebilir

* Göz hastalıkları biliminin yani Oftalmolojinin en az bilinen yönlerinden biri de Diskromatopsi adı verilen renkli görme bozukluklarının incelenmesidir Bu bozuklukların içerisinde en çok bilineni ise Daltonizm dir

* Bilinmesi gerekir ki Daltonizm yalnız renkli görme anomalilerinin kalıtımsal yönünü yansıtır Halbuki, zaman içinde oluşan renkli görme bozukluğu da vardır


RENKLERİN ALGILANMASI

* Koni adı verilen 3 tip retina hücresi sayesinde, gözümüz temel renk olan kırmızı, yeşil ve maviyi algılayabilir

* Algılanan bu sinyaller optik yollar sayesinde ve antagonist kırmızı-yeşil ve mavi-sarı çiftler halinde kodlanmış olarak beyine gönderilir

* Beyin ise görme korteks seviyesinde ve sonra diğer merkezlerde bu verileri yorumlayarak renklerin algılanmasını sağlar


KALITIMSAL DİSKROMATOPSİLER: DALTONİZM


* İki asır önce kendisi de renk körü olan İngiliz fizikçi John Dalton, renk algılama fizyolojisi üzerine keşifler yolunu açtı Ama günümüzde dahi alınması gereken çok uzun bir mesafe daha vardır

* Son yıllarda moleküler genetik sayesinde Diskromatopsi konusunda çok ilerleme kaydedilmiştir Aynı zamanda renklerin beyinde algılaması bize nörofizyoloji hakkında çok önemli bilgiler sağlamıştır


Daltonizmin değişik şekilleri :


* Daltonyen kişiler renkleri oluşturan üç kanala birden sahip değildirler :

* Kanallardan biri eksik olabilir Bu durumda Daltonyen kişi dikromat tır Yani renkleri ancak gözünde olan iki kanal vasıtası ile algılamaktadır

* Eğer kırmızı görme hücreleri eksik ise kişi Protanoptur

* Eğer yeşil görme hücreleri eksikse Döteranoptur (en sık görülen türdür)

* Eğer mavi hücreleri eksikse Tritanoptur ( en az görülen türdür)

* Kanallardan hepsi mevcuttur ama birisi hatalıdır Bu durumda Daltonyen Trikromat Anormaltır

* Eğer kırmızı kanal bozuk ise kişi Protanomaldir

* Eğer yeşil kanal bozuk ise kişi Döteranomaldir

* Eğer mavi kanal bozuk ise kişi Tritanomaldir


Daltonyen Geni :


* Günlük yaşamda Trikromat Anormallerin hataları fark edilmez Buna karşılık Dikromatlarda iş hayatlarını etkileyen çok önemli renk karışıklıkları mevcuttur

* Halk arasında Daltonyenlerin yeşil ile kırmızıyı karıştırdıkları söylenir Aslında onların renk dünyası normal kişilerin renk dünyasından çok farklıdır ve temel olarak iki renkten oluşur Bu renkler mavi ve sarıdır; ama çok büyük nüanslarla birliktedir


Daltonizmin kalıtımsal geçişi :


* En sık karşılaşılan iki çeşit için (kırmızı ve yeşil) hücrelerin eksikliğinde kalıtımsal geçiş sekse bağlı X kromozomu ile olur

* Yani bir erkek çocuk Daltonyen olması için annesinin X kromozomunda ki Daltonizm genini çocuğuna geçirmesi yeterlidir

* Buna karşılık kız çocuk için yalnız annesinden gelen X kromozomu yeterli değildir Çünkü, aynı zamanda babasında ki X kromozomundan da Daltonizm genini alması gerekir Bu nedenle kızların renk körü olmaları çok daha zordur

* X kromozomunda Daltonizm geni taşıyan her erkek çocuk mutlaka Daltonyendir

* Buna karşılık bir tek X kromozomunda Daltonizm geni taşıyan kız çocuk Daltonyen değildir Çünkü her iki X kromozomunun da Daltonyen geni taşıması gerekir


Daltonizm bir hastalık değildir


* Demek ki hiçbir şekilde ölüm nedeni değildirŞimdiye kadar Daltonyen kişilerin renk görmelerinde hiçbir düzelme olmaz iken üzerinde çalıştığımız �Renk Körlüğü Lensleri� ile ( gözde olduğu sürece ) belirgin düzelme olmaktadır


Tarama ve mesleki seçim :


* Daha ileriki yaşlarda hatalarını önlemek için genç Daltonyen kişilerin okul öncesi ve profesyonel hayat öncesinde anomalilerinin bilinmesi gerekir

* Bunu yalnız göz doktoru saptayabilir ve diskromatopsi oranını belirleyebilir Bu tanı ileride meslek seçiminde çok önemli faydalar sağlar


Sonradan kazanılan Diskromatopsiler :


* Bazı göz veya genel vücut hastalıklarında ( glokom, diyabet ) hasta tarafından fark edilmemesine rağmen, renk görmelerinde bozukluklar olabilir Bu anomalilerin bulunması tanı açısından doktora çok fayda sağlar Çünkü, bu anomaliler hastalık öncesi ortaya çıkar Saptanmaları da tedaviye daha çabuk geçilmesini sağlar

* Hiç düzelme olmayan kalıtımsal Diskromatopsilerin aksine, sonradan kazanılan akiz renk körlükleri hastalık süresince değişkendir ve esas hastalığın tedavisi ile düzelebilir


Akromatopsi :


* Akromatopsi çok nadirdir ve yeryüzünde rastlanma oranı 1/ 40000�dir Bu kişilerde retina konilerinin üç temel renk pigmentlerinden hiçbiri olmadığı için kişi dünyayı siyah-beyaz fotoğraflardaki gibi grinin tonlarında görür


Daltonyenlere Yasak Olan Meslekler :


Taşıma Sektöründe ki Meslekler


* Ordu : Pilot, teknisyenler ve araç kullananlar

* Sivil Havacılık : Pilot ve teknisyenler, hava kontrolörleri

* Denizcilik : Denizciler ve subaylar

* Demiryolları : Makinistler

* Toplu Taşımacılık : Otobüs, metro şöförleri


Güvenlik Sektöründe ki Meslekler


* Polis, Jandarma Gümrükçüler İtfaiyeciler


Diğer Meslekler

* Elektrik ve elektronik çalışanları

* Laboratuar : Teknisyenler, eczacılar

* Tekstil ve Baskı Mesleğinde çalışanlar

* Boya ve Fotoğraf mesleklerinde çalışanlar

* Işıkçılar (Tiyatro, sinema, televizyon)

* Ayırma işinde çalışanlar (Meyve,sebze ayıranlar)