Majör depresif bozukluk hakkında bilgi

Majör depresif bozukluk ve bipolar I bozukluğu iki ana duygudurum bozukluğudur Sıklıkla affektif bozukluk olarak adlandırılırdı; ancak bu bozukluklardaki önemli patoloji kişinin o anki emosyonel içeriğinin dışa vurumu olan affekt’te değil kişinin sürekli durumu olan mizaçtadır
Bipolar II bozuklukta ise mani semptomları bipolar I bozuklukta görülen manik atak tanı ölçülerini karşılamayan şiddette olan hipomanik ataklarla değişen majör depresif ataklar vardır
Majör depresif bozukluk yaşam boyu yaygınlığı %15 kadar olan ve hatta kadınlarda %25 kadar yüksek olabilen yaygın bir bozukluktur
Bipolar I bozukluğun yaşam boyu yakalanma sıklığı %1’ dir ve bu oran ile şizofreniye yakın sıklıkta görülür
Kültür yada ülkeden bağımsız olarak majör depresif bozukluğun kadınlarda erkeklerin iki katı fazla görüldüğü hemen hemen evrensel olan bir gözlemdir
Majör depresif bozukluğun tersine bipolar I bozukluğu kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür
Bipolar I bozukluğun ortalama başlangıç yaşı 30 dur Majör depresif bozukluğun ortalama başlangıç yaşı 40 tır
Hastaların %50’sin de başlangıç 20-50 yaşları arasındadır
Duygudurum bozuklukların nedenleri bilinmemektedir Neden olabilecek etmenler yapay olarak biyolojik genetik ve psikososyal etmenler olmak üzere üçe bölünebilir
Noradrenalin ve serotonin duygudurum bozukluklarının fizyopatolojisinde en fazla düşünülen iki biyojenik amindir Dopamin’in de depresyonda rolü olduğu ile ilgili kuramlar ortaya atılmıştır Veriler dopamin etkinliğinin depresyonda azaldığı ve manide arttığını telkin etmektedir
Eğer bir ebeveynde bipolar I bozukluğu varsa herhangi bir çocuğun duygudurum bozukluğuna yakalanma şansı %25; eğer her iki ebeveynde bipolar I bozukluğu varsa bir çocuğun duygudurum bozukluğuna yaklanma şansı %50-75’ tir
Geç başlangıç depresyonla birlikte en sık görülen yaşam olayının 11 yaş öncesi anne-baba kaybı olduğu ise en yorumlanması zor veridir Bir depresyon atağının başlangıcında en sık görülen çevresel zorlayıcı ise eş kaybıdır
Hangi kişilik yapısında olursa olsun tün insanlar uygun koşullar altında depresyona girerler
Bipolar I bozukluğu bozukluğun seyri sırasında bir dizi mani belirtisi ile giden bir sendrom yani bipolar bozukluk olarak aynı anlamdadır
Bipolar II bozukluğu depresif ataklar ve tam bir manik sendromun tanı ölçütlerini karşılayamayacak derecede manik atakların görüldüğü ataklar yani hipomanik ataklarla belirlenir
Çift (double) depresyon distimik bozukluk üzerine binen majör depresif bozukluk durumuna denir
Duygudurum bozuklukları mevsimsel özellik gösteren hastalar yılın özel bir zamanında en sıklıkla da kışın depresif atak geçirme eğilimindedir
Depresif bir duygudurum ile ilgi ve zevk almanın kaybı depresyonun anahtar belirtileridir
Tüm depresif hastaların üçte ikisi intiharı düşündüklerini söylerler ve %10-15’i ise intihar girişiminde bulunurlar Yaklaşık tüm hastaların %50’si belirtilerinde sabah şiddetinin artması ve akşam azalması şeklinde diurnal değişme tanımlanır
Yaşlılıkta depresyon genel toplumdakinden daha sık görülür (%25-50) Yaşlılıkta depresyonun yetersiz tanınması belki depresyonun genç gruplara göre yaşlılıkta çok daha sık bedensel yakınmalarla ortaya çıkmasına bağlı olabilir
Yükselmiş taşkın ya da irritabl duygudurum bir manik atağın en önemli yanıdır Hastane dışındaki manik hastalar aşırı alkol alabilirler ya da kendi kendilerini tedavi etmeye kalkışabilirler
Alkol bağımlılığı sıklıkla duygudurum bozukluklarıyla bir arada bulunabilir
Klasik olarak depresif bir hasta omuzları çökük kamburumsu durur kendiliğinden hareket etme gözlenmez ve aşağıya yönelmiş üzgün bakışları vardır ve gözgöze gelmez
Manik hastalar uyarılmış konuşkan bazen eğlendirici ve sıklıkla aşırı hareketlidir
Tüm manik hastaların %75’in de sanrılar bulunur Manik hastaların yaklaşık %75’i saldırgan ve tehditkardır Kredi Kartları cinsel etkinlikleri ve ailelerini bazen iflasa sürükleyecek mali etkinlikleri ile yasaları çiğneyebilirler Manik hastalar verdikleri bilgilerin güvenilir olmaması konusunda ünlenmişlerdir
Tedavi edilmemiş bir depresif atak yaklaşık 6-13 ay tedavi edilen çoğu atak ise 3 ay kadar sürer Üç aydan önce antidepresanların kesilmesi hemen daima belirtilerin geriye dönmesi ile sonuçlanır
Majör depresif atakların yinelemesi de sık görülür Hastaların yaklaşık %25’in de taburculuktan sonraki ilk altı ay içinde yaklaşık %30-50’sin de ilk iki yıl içinde ve yaklaşık %50-75’in de beş yıl içinde yineleme olur
Tedavi edilmemiş bir manik atak 3 ay sürer Bundan dolayı klinisyen ilaçları bu süreden önce kesmemelidir Bipolar I bozukluğu olan hastaların yaklaşık %40-50’si ilk ataktan sonraki iki yıl içinde ikinci manik atağı geçirirler
Tüm bipolar I bozukluğu bulunan hastaların yaklaşık %7’sin de belirtilerde bir yineleme görülmez %45’in de birden fazla atak görülür ve %40’ın da bozukluk kronikleşir
Duygudurum bozukluğu hastalarda boşanma oranı yüksektir ve hasta eşlerinin yaklaşık %50’si eğer hastanın duygudurum bozukluğuna yakalanacaklarını bilselerdi hastayla evlenmeyeceklerini ya da çocuk sahibi olmayacaklarını bildirmektedir
Tüm mevcut antidepresanların tedavi edici etkilerinin ortaya çıkması üç-dört haftada olur
Distimik bozukluk ve siklotimik bozukluk bazen resmi olmayan terminolojide subaffektif bozukluklar olarak bilinir
- Distimik bozukluk; Distimik bozukluk hemen her gün gün boyu süren depresif duygudurumla (çocuklarda ve ergenlerde irritabl duygudurum) belirlenen süregen bir bozukluktur
1980’ den önce şimdi distimik bozukluk tanısı konulan pek çok hastaya bazılarına siklotimik kişilik tanısı konulmasına rağmen depresif nöroz tanısı konulmaktaydı (nörotik depresyon da denilir)
Distimik bozukluk tüm toplumun %3-5’ini etkileyen ve genel psikiyatri kliniklerinde tüm hastaların üçte biri ile yarısı arasında görüldüğü bildirilen yaygın bir bozukluktur
DSM-IV’te distimik bozukluk tanısı için en az iki yıllık bir sürede zamanın büyük çoğunluğunu kaplayan depresif bir duygudurumun varlığı gereklidir (ya da çocuklar ve ergenler için bir yıl)
- Siklotimik Bozukluk; Siklotimik bozukluk belirtisel olarak bipolar II bozukluğun hafif şeklidir Hipomani ve hafif depresyon atakları ile belirlidir
Genel toplumda siklotimik bozukluğun yaşam boyu prevelansının %1 olduğu tahmin edilir
Siklotimik bozukluk distimik bozukluk gibi sıklıkla borderline kişilik bozukluğu ile bir arada bulunurlar
Siklotimik bozuklukta kadın/erkek oranı yaklaşık 3/2’dir ve hastaların %50-75’inde başlangıç yaşı 15-25 arasındadır
- Premenstruel Disforik Bozukluk; Premenstruel disforik bozukluğa geç luteal faz disforik bozukluk ya da premenstrüel sendrom da denilir
Bu sendromda duygudurum belirtileri (örn Labilite) davranışsal belirtiler (örn yemek-yeme tarzında değişiklikler) ve fiziksel belirtiler (örn göğüste hassasiyet ödem ve baş ağrıları) bulunur
Bu belirtiler menstruel döngünün belirli bir dönemin de ortaya çıkar ve döngüler arasındaki belirli bir zamanda da ortadan kalkarlar
Kadınların %40’ın da bozukluğun en azından hafif belirtilerinin bulunduğu ve %2-10 kadarında ise bozukluğun tüm ölçütlerinin karşılandığı bildirilmiştir
Bu bozukluğu olan kadınların anormal derecede yüksek östrojen/progesteron oranının bozukluğa neden olduğu ileri sürülmüştür
Etkilenen kadınlarda belirtiler hepsinde değilse bile bir çok adet döngüsünde görülür ve bu belirtiler genelde kanama bitmeden önce geçer Bu kadınlarda en az bir haftalık belirtilerin bulunmadığı bir dönem bulunur