Madde Kullanımı / Uyuşturucu İle Mücadele-Tarihsel Gelişimi

UYUŞTURUCU MADDE KULANIMININ TARİHSEL SEYRİ

Madde kullanımına bağlı problemler genellikle modern hayatın getirdiği değişikliklere ve strese bağlı olduğu düşüncesi oldukça yaygındır Geleneksel toplumdan modern ve seküler toplum yapısına geçişin, aile yapısının zayıflayışının, şehir hayatının sosyoekonomik baskısının bunda etkili olduğu üstünde durulur Bu faktörler bazı psikoaktif madde epidemilerinde etkili olsa da problem oldukça karmaşıktır ve kökeni sanayi devriminden çok öncelere dayanır

Alkol, opiyum, cannabis, koka yaprakları vBulletin maddelerin tıp dışı amaçlarla kullanımı insanlık tarihinin başlangıcı kadar eskilere dayanmaktadır Türkiye’de yapılan arkeolojik kazılarda binlerce yil öncesine ait afyon tohumları bulunmuştur Bütün kıtalarda alkol üretmek için sayısız yol geliştirilmiştir İnsanlar etil alkol elde etmek için deve ve at sütünden pirince, tahıllardan kaktüse, patatesten bala kadar pek çok değişik maddeyi karbonhidrat kaynağı olarak kullanmışlardır İçki üretimi o kadar eskilere dayanır ki insanlığın mayayı ilk olarak ekmek yapmak için mi yoksa bira üretmek için mi kullandığı henüz anlaşılamamıştır Madde bağımlılığı 2000 yıl önceki yazılarda tanımlanmıştır

Sporadik madde kötüye kullanımı tarihin her döneminde görülmüşse de yaygın ya da epidemik madde bagımlılığı görece yeni bir olaydır Bu gelişmede rol oynayan başlıca faktörler şunlardır:

1 Belli bölgelerde kullanılan maddelerin tüm dünyaya yayılması

2 Aynı maddelerin daha saf ve dolayısıyla etkin derivelerinin üretilmesi

3 Yeni sentetik psikotrop maddelerin üretilmesi

4 Parenteral kullanım gibi yeni kullanım yollarının geliştirilmesi

Birçok psikoaktif madde dinsel ve sosyal ritüellerde kullanılmştır Örneğin sarabin Hiristiyan ve Yahudiler arasında kullanılışı, belli hallusinojenlerin Saman ayinlerinde kullanılışı, tütünün Amerikan yerlileri arasında ritüellerde kullanılışı gibi Bu tür kullanımlar toplumlara belli maddeleri nasıl kullanacaklarını öğretmekte, muhtemel etkileri ile ilgili bilgilendirmekte ve bu maddelerin kullanımı ile ilgili sosyal sınırlar koymakta idiler Örneğin alkolü dini törenlerinde kullanmalarına rağmen Yahudiler arasında alkol bağımlılığı oldukça seyrektir Bunun nedeni Yahudiler arasında sarhoş olmanın çok ayıp karşılanmasıdır Yani kültür alkolün ne zaman, nerede, ne ölçüde kullanılacağını öğretiyordu Amerika yerlileri tütünü mukaddes saymakta ve ritüeller dışında kullanımını hoş karşılamamaktaydılar

Dinler, kültürler ve devletler psikoaktif maddelerin kötüye kullanımı ile mücadele etmişler, bazan başarılı olmuşlar, bazen de olamamışlardır Bağımlılık yapıcı madde türlerindeki yeni buluşlar, kullanım yollarındaki yenilikler, üretim ve dağıtım yollarındaki gelişmeler problemi çağımızda her zaman olduğundan daha karmaşık hale getirmiştir Son beş yüzyılda madde üretim ve kullanım yolları bütün dünyaya yayılmıştır Ulaşım ve ticaretin artması bunda önemli bir rol oynamıştır Tütün ve daha sonra kokain Amerika kıtasından bütün dünyaya yayılmıştır Afyon ve esrar da bunun tersine Avrupa’dan Amerika’ya yayılmıştır Alkol üretimi çok eski çağlardan itibaren dünyanın hemen her yerinde bilinse de daha konsantre ve dolayısıyla etkin alkol üretim yolu olan distilizasyon (viski vBulletin distile içkilerin üretim teknolojisi) Avrupa’dan dünyaya yayılmıştır Yakarak dumanını içme Amerika kıtasından dünyaya yayılırken, enjeksiyon ile maddelerin beyne en hızlı en yüksek konsantrasyonda iletilmesi 19 yüzyildaki teknolojik gelişim ile oldu Psikotropik etkisi için üretilmeyen pek çok endüstriyel madde bu amaçla kullanılmaya başlandı Benzin, aerosoller, boya bileşimleri, temizlik maddeleri, tutkal bunlar arasında sayılabilir Belki binlerce yıldır kendi kültürlerinde belli maddeleri, belli bir sosyokültürel çerçeve içinde kullanmayı bilen insanlar, bu sayılan gelişmeler sonucunda kültürlerinin nasıl kullanacaklarını kendilerine öğretmediği yeni maddelerle karşılaştılar, önceden bilmedikleri bu maddelerin beyni çok daha fazla etkilemesinin yollarını öğrendiler Örneğin binlerce yıldır afyonu hap şeklinde alan insanlar son bir kaç yüzyılda sigara şeklinde içmeyi, son yüzyılda da enjekte etmeyi ögrendiler, afyondan en az 10 kat güçlü olan saf eroin ve sentetik opioid türevlerini üretmeye başladılar Bu yeni kullanım tarzı bir çok yeni sağlık sorunlarına yol açarken bütün dünyada opioid bağımlılığının çığ gibi büyümesine neden oldu Başka bir örnek de İngiltere’de 2 yüzyıl önce cin ilk üretilmeye başlandığında görülen “İngiliz Cin Epidemisi”dir

Yeni karşılaılan bir maddeye sosyal bagışıklığın olmamasına örnek olarak, kendi toplumlarında alkolün yasak olduğu müslümanların alkolün kolayca bulundugu ve kullanımının serbest olduğu ülkelerde yaşamaya başlaması verilebilir Kendi toplumlari içinde iken çok etkin korunmalarına rağmen örneğin göç ile değişik bir topluma girmeleri sonucunda bu kişiler alkolü nasıl kullanacaklarını çocukluklarından beri çevrelerinden öğrenmemiş olduklarından daha kolay alkol bağımlısı olabilirler
Son 20-30 yılda çoğul madde kullanımıi belirginleşmiştir Alkol, esrar, opiyat ve sentetik maddelerin 2 ya da daha fazlasının bir arada kullanımı anlamına gelen bu durum çok ciddi sonuçlara yol açmaktadır ve bir çok yerde özellikle gençler arasında yaygındır

Bugün, Galen’in Roma’da 15 yüzyıl önce tanımladıgı alkol problemlerinin çoğu olurken yeni maddelerin üretilmesiyle yeni problemler ortaya çıkmakta yeni sosyal çalkantılarla yeni epidemiler görülmektedir Modern teknoloji de tabloyu karmaşıklaştırmaktadır Binek hayvanlarının tek ulaşım aracı oldugu devirlerde sarhoş bir sürücünün verebilecegi zarar oldukça kısıtlıydı Yüksek hızlı endüstri ve tarım araçları, elektrikli aletler, sofistike cerrahi teknikler vBulletin de kullanan kişilerin muhakemesi ve psikomotor koordinasyonunun tam olmaması halinde önemli zararlara yol açabilirler

1940′lar öncesinde madde bağımlılığı farklı madde türlerine göre dünyanın belli yerlerine sınırlıydı Hızlı ulaşım ve yüksek mobilite, kültürel difüzyon ve dünya çapında kozmopolitan gençlik kültürünün gelismesi ile madde kötüye kullanımının bütün çesitleri tüm dünyaya yayıldı Afyon ve eroin kötüye kullanımı bir zamanlar yalnızca Asya ve Kuzey Amerika’da sınırlı iken bugün Avrupa’ya ve bütün gelişmekte olan ülkelere yayıldı Kokain kullanımı bir zamanlar bir kaç Latin Amerika ülkesinde koka yaprağı çiğneme ve Kuzey Amerika’da sınırlı bir populasyonda ekstre halde kullanım ile sınırlı iken Amerika ve Avrupa’da geniş kitlelere yayıldı Çin, Hindistan, Orta Doğu ve Afrika’da kullanılan esrar Avrupa, Amerika ve dünyanın diğer yerlerine yayıldı Sentetik maddeler olan barbütratlar ve benzodiyazepinler bütün dünyada belki de en sık kötüye kullanılan maddeler haline geldiler

Erkekler geleneksel olarak kadılardan daha fazla psikoaktif madde kullanmalarına rağmen, özellikle gelişmiş toplumlarda kadınlar her alanda eşitliğe ulaştıkça bu ara da kapanmaktadır Benzer bir şekilde madde kullanmı geleneksel olarak yetişkinlere has iken gençler giderek daha fazla etkilenmektedirler

Başlangıçta bütün maddeler belli bir alt kültür içinde kullanılsa da zamanla toplumun bütün katmanlarına yayılabilirler


UYUŞTURUCU MADDE BAĞIMLILIĞI

İnsanlarda sakinleştirici, keyif veren veya uyarıcı etkileri olan, giderek daha fazla alma isteği doğuran, bırakıldığında yoksunluk belirtileri doğuran kimyasal maddelere ve ilaçlara uyuşturucu madde adı verilirZararlı etkileri bilindiği halde uyşturucu maddelere karşı duyulan sürekli alma isteğinin engellenememesine uyuşturucu madde bağımlılığı denir

Uyuşturucu maddelerin bir kısmı tedavi amacıyla kullanılırBir kısmı ise sadece keyif verici veya uyarıcıetkileri sebebiyle kullanılmaktadırTedevi amacıyla kullanılan maddeler de doktor kontrolü dışında sakinleştirtici veya keyif verici etkileri sebebiyle kötü kullanılmakta ve bağımlılığa yol açmaktadırUyuşturucu maddeler yıllardır ruhsal duruma olumsuz etkileri olduğu bilinen maddelerdirGünümüzde en gelişmiş ülkelerden geri kalmış ülkelere kadar çok yaygın olarak uyuşturucu madde kullanılmaktadırBazı ülkeler uyuşturucu madde kullanımı ve taşınmasına ağır cezalar uygulamaktadır Bazı ülkelerde ise bu serbest bırakılmıştır


A) Uyuşturucu Maddeler Ve Etkileri:

Uyuşturucu olarak kullanılan birçok madde vardır Bunların kimyasal yapıları birbirinden farklıdır Kullanıldıklarında merkezi sinir sisteminin farklı bölümlerini etkileyerek değişik belirtilere yol açarlar Uyuşturucu maddeleri ve özelliklerini aşağıdaki gibi sınıflandırabiliriz

Afyon, morfin, eroin grubu uyuşturucular:Bu grup uyuşturucular afyon bitkisinden elde edilir Güçlü ağrı kesici özelikleri vardır Merkezi sinir sisteminde yatıştırıcı etki yaparlar Bu maddeler kullanıldığında sakinleşme, neşelenme meydana gelir Kaygılar ve sıkıntılar kaybolurDüşünme yeteneği azalır, irade zayıflarKişilik bozukluğu, ilgisizlik, ruhsal çöküntü meydana gelirKan basıncı düşer, nabız ve solunum sayısı azalırGöz bebeklerinde küçülme, ağız kuruluğu, bulantı, kusma görülür Çok kolay bağımlılık yapan maddelerdir Yoksunluk durumunda burun akıntısı, titreme, terleme, kramplar, panik ve bilinç kaybı meydana gelir

Esrar:Hint kenevirinden elde edilen bir uyuşturucudur Merkezi sinir sisteminde yatıştırıcı etki yapar Özellikleri ve yoksunluk tablosu afyon ve türevlerine benzer Kullanıldığında rahatlama ve uyuşukluk meydana getirir Kişi bir rüya alemine dalar, halisinasyon görür Uzun süre kullanıma bağlı olarak karakter kaybı ve akli durumda bozukluklar meydana getirir

Barbituratlar ve sakinleştiriciler:Barbituratlar, diazem benzeri sakinleştirici ilaçlar tıpta kullanılan maddelerdir Bunların doktor kontrolü dışında kullanlması bağımlılığa yol açar Merkezi sinir sisteminde yatıştırıcı etkisi olan bu maddeler kullanıldıklarında gevşeme, rahatlama ve uykuya eğilim meydana getirirler Uzun süre kullanıldıklarında karaciğerde kanser, kan dokuda bozukluk meydana gelir

LSD, Meskalin, PCP:Bu grupta yer alan maddeler hayal gördürücü maddelerdir Kullanıldıklarında önce neşe, sevinç ve tatlı hayaller görülmesine yol açarlar Daha sonra endişe, panik, kusma, hafıza kaybı meydana getirirlerŞiddet eğilimine ve ruh hastalıklarına yol açarlar

Kokain:Koka bitkisi yapraklarından elde edilen bir maddedir Uyarıcı bir özelliği vardır Kullanıldığında yalancı bir kuvvet hissi, konuşma isteğinde artma, cinsel uyarı yaratır Daha sonra ruhsalçöküntü, halisinasyonlar, kalp ve solunum yetmezliği durumlarına yol açarlar

Amfetaminler:Uyarıcı özelliği olan ilaçlardır Genellikle doping amacıyla kullanılırlarUykusuzluk, aşırı haretlilik ve halisinasyona yol açarlar Karaciğer hasarına sebep olurlar

İnhalanlar:Solunum yoluyla çekilen uyuşturucu maddeler, solventerler(çözücüler), yapıştırıcılar gibi maddelere inhalanlar denirBu maddeler baş ağrısı, görme bulanıklığı, uyuşukluk meydana getirir Kısa sürede karaciğer ve böbrek hasarı, bilinç kaybı, kemik iliğinde baskılanma sonucu kansızlık meydana getirirler

Bu maddelerin etkilerini bir bütün olarak ele alırsak;

FİZİKİ ETKİLERİ

Beyin ve Merkezi Sinir sisteminde : Sigaradan itibaren bütün uyuşturucuların en büyük zararı ve tahribatı beyin ve merkezi sinir sistemi üzerindedir

Bu sebeple beynin mazrufu olan aklı ve iradeyi işlemez hale getirir Kişiyi dengeden , normal yaşam ve davranışlardan uzaklaştırırlar
Beyin ve akıl sağlığının en büyük düşmanı uyuşturuculardır Bağımlılarda beliren ilk olgu; akıl ve sinir hastalıkları ve arızalarıdır Delilik , erken bunama , şuur kaybı , uykusuzluk , felçler hezeyan (sayıklama , saçmalama , akıl dışı davranışlar ) hallüsinasyon (vehim , hayal görme , işitme vs ) lar , zeka ve hafıza kayıplarıEn kısa ifade ile: Akıl hastalıkları , zihni ve ruhi karmaşa ve kaoslar

Sindirim Sisteminde: Bulantı , kusma , karın ağrıları , kabızlık , ishal , mide ve bağırsak spazmları , kanama ve yaraları , gastrit , ülser vs

Karaciğer ve Böbreklerde: Bu zehirlerin organizmadan atılmasında en ağır görev bu organlara düşmekte olup , karaciğer ve böbreklerde büyük arıza ve tıkanmalara, karaciğerde yetersizlik , yağlanma ,sertleşme (siroz)…
Böbreklerde büyük tahribat , albümin , kan ve idrar çoğalması , tıkanmalar ,ağır böbrek hastalıkları

Gözlerde: Işık ve mesafede uyumsuzluk , şaşılık gece körlüğü , göz bebeği büyümesi , küçülmesi , göz adele felci bilinen sonuçlar ve tezahürlerdir

Solunum Sisteminde: nefes darlığı , öksürük , boğulma hissi , bu yolla kalp sıkışmaları , solunum felçleri ve ölümler bilinen olaylardır

Kan organlarında: Kan ,insan hayatının en önemli organı olup, uyuşturuculardan büyük zararlar görür Kansızlık ,kan zehirlenmeleri, kan hücrelerinde şekil ve miktar değişiklikleri , kanın korkulu arızası olan pıhtılaşma ve kangrenler başlıca arızalardır

Zehirlenme: Uyuşturucuların başta gelen olumsuzluğu zehirlenmeler ve bu yolla gelen ölümlerdir İlk defa olursa HAD , tekerrür ederse “Müzmin Zehirlenme” adını alır

SOSYAL ve MADDİ ETKİLERİ

Sosyal bir varlık olan insanın çevresi ile uyum içinde olması, akıl ve zihin sağlığı ile mümkündür

Bu sebeple akli ve zihni hayatın en büyük düşmanı olan uyuşturucular , insanın uyum gücünü zaafa ve iflasa götürmekle onu aileden , toplumdan ve çevresinden kopararak , yalnızlığa , bunalıma ve hemen ardından da sorumsuz, hipisel (hayvani) bir hayata mahkum eder Bağımlıyı yaşayan bir ölü haline getirir (Hip Kültür)
Bu sebeple , uyuşturucuların , bağımlıya , aile hayatına , doğacak çocuklara , iş hayatına , aile ve ülke ekonomisine , ferdi ne toplumsal ahlaka (namus ,iffet, şeref , haysiyet vs) verdiği zararlar ifadelere sığdırılamaz

İntiharların , cinayetlerin , her türlü fuhşiyat , gasp ve anarşinin temelinde uyuşturucu vardır

İç ve dış düşmanların en tahripkar silahı uyuşturucu ve uyuşturucu salgınlarının itici gücü olan uyuşturucu kültürü (hip kültür) dür Cemiyetleri inkıraza götüren her türlü maddi ve manevi tahribatın temeldeki sebebidir Bunlar, ayrıca
AİDS, frengi , verem , kanser , kangren ve benzeri bir çok ölümcül hastalığın yayılmasında da en büyük fail uyuşturucular ve bağımlılarıdır


B) Uyuşturucu Madde Bağımlılığı:

Uyuşturucu maddeler fiziksel ve psikolojik bağımlılık meydana getirirler

Psikolojik bağımlılık:Keyif verici maddeyi belirli aralıklarla alma isteği duyulmasına denirKişi maddenin yokluğuna bağlı huzursuzluk duyar
Fiziksel bağımlılık:Merkezi sinir sistemi hücrelerinin normal görevlerini yapabilmeleri için alışılan maddeye sürekli ihtiyaç duyulmasına denirAlışılan maddenin alınmaması halinde vücutta ortaya çıkan belirtilere yoksunluk belirtisi adı verilirFiziksel bağımlılıkta yoksunluk belirtileri ölüme yol açacak kadar şiddetli olabilir

Maddenin kullanımıyla duyulan keyif ve mutluluk kişilerde tekrar kullanma isteği doğurmaktadır Oluşan yalancı hayal dünyasına kavuşmak isteyen kişilerde psikolojik bağımlılık meydana gelmektedirUyuşturucu maddeler merkezi sinir sistemindeki reseptör(alıcı) hücreler tarafından alınarak etkilerini gösterirler Bu reseptörler kısa sürede uyuşturucuya alışır ve normal görevlerini yerine getirebilmek için uyuşturucuya ihtiyaç duyarlar Böylece fiziksel bağımlılık meydana gelirFiziksel bağımlılıkta yoksunluk durumu çok ağırdırYoksunlukta psikolojik belirtilerin yanında merkezi sinir sistemine ait belirtiler görülür Maddenin bulunamaması durumunda bulantı, çarpıntı, baş ağrısı, panik, sıkıntı, terleme, saldırganlık, unutganlık, ishal, kişilik bozuklukları , baygınlık, koma ve ölüm görülebilirUyuşturucu maddeler , merkezi sinir sistemindeki reseptörleri etkilediği için bir kez dahi kullanmak bağımlılığa yol açabilirBu yüzden merak amcıyla kullanmaktan dahi kaçınmalıyız


1Sebepleri
Uyuşturucu madde bağımlılığının sebeplerini üç grupta toplayabiliriz

Uyuşturucu maddenin yapısal özellikleri:Uyuşturucu maddelerin kimyasal yapıları gereği merkezi sinir sisteminin reseptör hücrelerine bağlanarak etki gösterirler ve bağımlılık yaratırlar Bu nedenle tedavi amacıyla verilen uyuşturucu nitelikteki ilaçların aşırı ve yanlış kullanılmasıyla da bağımlılık oluşmaktadır Hekim önerisi ve kontrölü dışında keyif almak veya sakinleşmek amacıyla uyuşturucu özelliğindeki ilaçların kullanılmasına kötüye kullanma adı verilirAğrı kesiciler dahil bir çok ilaç hekim önerisi dışında kullanılmakta, bu durum direnç arttırımına(tolerans) ve bağımlılığa yol açmaktadırÖrneğin; kaza veya ameliyat sonucu kullanılan kuvvetli ağrı kesiciler kolaylıkla bağımlılık oluşturabilmektedir


Kişisel özellikler:Uyuşturucu madde bağımlılığı özellikle gençler arasında hızla yayılmaktadır Ergenlik dönemi problemleri arasında bocalayan gençler sorunlarının çözümünü uyuşturucularda aramaktadırGrup arkadaşlarının baskısı, onlara uyum sağlama isteği, merak ve macera tutkusu, yasaklara karşı gelme isteği, sorumluluktan kaçma, başarısızlık ve güvensizlik gibi duygulardan kurtulma gibi nedenlerle kişiler uyuşturucu maddeleri denemektedir”Nasıl olsa ben alışmam, bir defa denemekten ne çıkar, istediğim zaman bırakırım” gibi düşüncelerle kişiler uyuşturucu bağımlısı haline gelirler

Çevresel faktörler:Uyuşturucu madde bağımlılığında sosyal çevrenin önemli rolü vardır Aile içindeki huzursuzluklar, aşırı kısıtlayıcı ve baskıcı tutumlar veya aşırı serbest davranılması, ailede uyşturu kullanan bireyler olması gibi sebepler kişileri uyşturucuya itebilir Arkadaş gruplarının baskısı veya özendirmesi uyuşturucuya başlamakta etkendir Özellikle ergenlik döneminde grupların etkisi fazladır Uyuşturucu satıcılarının hedef kitlesi gençlerdir Lise ve üniversite gençleri arasında uyuşturucu madde kullanımı yaygınlaştırarak büyük paralar kazanmaktadırlar Bazı ülkelerde uyuşturucu kullanımına hoşgörüyle bakılmakta ve suç sayılmamaktadır Bu durum bağımlılığın yayılmasına yol açmaktadır Ülkemizde uyuşturucu maddelerin üretimi , ithali, alımı, satımı, bulundurulması, alımına yardımcı olunması ve sahte reçeteyle alınması şuçtur ve ağır cezalar uygulanmaktadır Güçlü ağrı kesiciler ve sakinleştirici ilaçlar da özel reçetelerle satılmakta Saklık Bakanlığı tarafından sıkı şekilde denetlenmektedir


2Sonuçları:

Uyuşturucu madde bağımlılığı üç dönemde incelenebilir

Alışma dönemi : Uyuşturucu maddeyle ilk tanışma dönemidir Bu dönemde yalancı bir dünyaya dalarak keyif alma duygusu ön plana çıkar Kişi kararsızdır, uyuşturucuya başlamamak için direnir İstediği zaman uyuşturucuyu bırakacağını düşünür Vücutta kalıcı bir fiziksel hasar yokturGerekli tıbbi yardım yapılırsa kolaylıkla uyuşturucuyu bırakabilirKişilerde yersiz davranışlar, aşırı neşe ve durgunluk , dalgınlık, unutkanlık arkadaşlardan ayrılarak yeni gruplara katılma gibi değişiklikler uyuşturucu kullanmaya başladığının belirtileridir


Doyma dönemi:Bu dönemde kişi yaşantısını devam ettirebilmek için uyuşturucu maddeyi kullanmak zorundadırArtık keyif alma ihtiyacı yokturMaddenin yoksunluğunda büyük sıkıntı ve problemler
doğmaktadırGörme bulanıklığı, göz bebeklerinde küçülme, ağız kuruluğu, ellerde titreme, nabız ve solunum sayısında azalma,tansiyon düşüklüğü, kabızlık, hafızada zayuflama, ruhsal durgunluk, dikkatsizlik, irade ve kişilik kaybı, hallüsinasyonlar vardır Karaciğer, kalp, solunum ve sindirim sisteminde hasarlar ortaya çıkmaktadırBağımlının gittikçe daha fazla miktarda maddeye ihtiyacı olmaktadır Bu dönemdeki bağımlıyı kurtarmak için ciddi bir tedavi gereklidir

Düşkünlük dönemi:Bu dönemde organlarda ağır hasarlar ve ruhsal çöküntü görülür Kalp ve solunum problemleri, karaciğer hastalıkları ortaya çıkar Aşrı zayıflama, kusma, kalp ve solunum yetmezliği görülür Bağımlının hastalıklara karşı direnci azalır Zatürre hepatit(sarılık) AIDS gibi hastalıklar meydana gelir Beyin hasarı, kişilik kaybı, ağır ruhsal problemler ortaya çıkarKişi kendine bakamaz ve yardıma muhtaç hale gelir Madde bulabilmek için her yolu dener, hatta suç işleyebilir Yaşantısını devam ettirebilmek için aldığı uyuşturucu miktarını arttırmak zorundadır Uyuşturucu kullanımında aşırı doz alımına bağlı olarak zehirlenme ve ölüm olayı görülebilirAşırı doz alındığında başlangıçta husursuzluk, sesli ve ışıklı uyarıcılara karşı aşırı tepki görülür Hallüsinasyonlar, terleme, bulantı ve kas krampları meydana gelir İdrar ve dışkı kontrölü kaybolur Solunum düzensizleşirKalp atımı ve kan basıncı düşer Titremelerle baygınlık, koma ve ölüm meydana gelir
Uyuşturucu bağımlılığı erken dönemde yakalanıp tedavi edilemez ise kişiyi ölüme sürükleyen bir alışkanlıktır

C) Uyuşturucu Bağımlılığının Tedavisi

Uyuşturucu bağımlılığının tedavisinde önemli iki nokta vardır:

*Bağımlılının kendisinin tedavi olmaya ve bağımlılıktan kurtulmaya istekli olması
*Bağımlılığın erken teşhis edilerek tedaviya başlanması
Uyuşturucu madde bağımlısı istekli ise tedavi şansı son derece yükselmektedirAksi halde zorlamayla kişileri bağımlılıktan kurtarmak mümkün değildir Bağımlının kalıcı organ hasarları, ağır ruhsal problemler oluşmadan teşhis edilmesi tedaviyi kolaylaştırmaktadırErken teşhis edilemeyen vakalarda tedavi uzamakta ve iyileşme süreci gecikmektedir

Uyuşturucu madde bağımlılığının tedavisi:Uyuşturucu madde bağımlılığının tedavisi, tedavi ve rehabilitasyon olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilir

*Tedavi aşmasında kişi bağımlı olduğu maddeden uzaklaştırılarak yoksunluk belirtileri ile savaşılırVücut organlarında meydana gelmiş hasarlar tedavi edilir Bu safhada bağımlı hastanede gözlem altında tutulmalıdırYoksunluğa bağlı geçirdiği krizler son derece tehlikeli olabilirBu yüzden ölüme ve intihar girişimlerine sık rastlanırVücuttan toksit madde uzaklaştırılıp yoksunluk belirtileri kaybolduktan sonra ikinci aşamaya geçilir

*Rehabilitasyon aşamasında kişilerin ruhsal problemleri çözümlenmeye çalışılır Tekrar iş gücü kazandırılarak çalışabilecek ve topluma yararlı olacak hale getirilirSağlığa zararlı bu alışkanlıklar yerine olumlu hobiler kazanması sağlanır Kötü arkadaş çevresinden uzaklaşmasına ve kendine destek olacak kişilerle bir arada olmasına çalışılırSağlığa zararlı alışkanlıkların tedavisi için hastanelerin psikiyatri bölümlerine veya bu konularla özel olarak ilgilenen gönüllü kuruluşlara baş vurmak gerekir

* Sağlığa zararlı alışkanlıklardan korunmak, bu zararlı alışkanlıkların tedavisinden çok daha kolaydır Bu alışkanlıklardan korunmak için alınması gereken önlemler ve aileye, devlete, medyaya düşen görevler;

1 Aileye Düşen Görevler

Uyuşturuculardan korunmada en büyük vazife aileye düşmektedir Aile toplumun temel çekirdeğidir En başta anne ve baba , çocuklara örnek olmalıdır Çocuklar , her türlü sıkıntılarını ve problemlerini öncelikle anne ve babalarına açabilmelidirler Problemlerin ilk defa aile büyüklerince değerlendirilmeleri şarttır
Bu konuda gençlerimizin dikkat edecekleri noktalara gelince;

Gerek sevgiyi ve mutluluğu muhakkak ki kendi yuvalarında aramalıdırlar
Kötü arkadaş guruplarından uzak durmaları gerekir Böyle kişiler davranışlarından , hareket ve sözlerinden anlaşılır
Boş zamanları en iyi şekilde (okumak , kültürel ve diğer faydalı faaliyetlerde bulunmak gibi meşguliyetlerle) değerlendirmelidirler
Yine gençlik dönemi ; halk arasında söylendiği şekliyle “delikanlılık” devresidir Bu yaşlarda kişilik icabı, gelecek için her an problem oluşturabilecek hareketlere girilebilir, kararlarda isteksizlik olabilir Gençler bu hususu daima göz önünde tutmalı büyüklerin uyarılarını dikkate almalıdırlar

Son olarak gençlerimizi uyuşturucunun içine çeken alt kültürden bahsetmek istiyorum İçki uyuşturucu , kumar , şans oyunları , sapıklıklar , fuhuş evden kaçma gibi faaliyetlerin tümünü besleyen , ortaya çıkaran ortama “Uyuşturucu Kültürü” adını veriyoruz Zararlı alışkanlıkların temelinde bu vardır ve bunu önlemek uyuşturucu kültürüyle mücadeleye bağlıdır
Bu kültürün filizlendiği birahane , pub, diskotek , kahvehane , kumarhane , meyhane ve benzeri yerlerden uzak durmalıdır
Bira ve “alkolsüz” denilen bira , alkolizm ve uyuşturucu batağının başlangıç basamağıdır
Yine milli manevi değerlerimiz , yüzyıllardan beri nesilden nesile intikal eden geleneklerimiz uyuşturucu kültürünün panzehiridir Bu değerlere sarılmak zorundayız
Doç Dr Safa Saygılı (Psikiyatris)

2Devlete Düşen Görevler

Uyuşturucularla Mücadele Bakanlığı yanında , önemli sorumluluklar taşıyan Milli Eğitim, Sağlık, İçişleri ve Milli Savunma Bakanlıkları başta olmak üzere , bünyesinde eğitim üniteleri ve eğitilmesi gereken genç kitleler bulunduran diğer bakanlıklar ve diğer devlet kuruluşları bu konuda görev ve sorumluluk taşımalı , buna sahip çıkmalı ve bu büyük organizasyonda yerini almalıdır

Milli eğitimde en azından şunlar yapılmalıdır:

Orta ve Liselere haftada 1-2 saatlik zorunlu ders getirilmeli ve bu çalışmalar yasal çizgide ciddiyetle sürdürülmelidir

Genç öğrencilerle birlikte aileleri de eğitim kapsamına alınmalı Ailenin ,medyanın da ciddi katkıları sağlanarak , maddi ve manevi kültür değerleriyle güçlenmesi mutlaka sağlanmalıdır

Yönetici ve eğiticilerin kötü örnek olması , özenti oluşturması kesinlikle önlenmelidir
Okul Yeşilay kolları seçkin öğrencilerle her okulda mutlaka kurulmalı , bunların başına gönüllü ve yetenekli bir rehber öğretmen tayin edilerek , bu öğretmenler uzmanlaştırılmalıdır

Uzmanlık çizgisine ulaşan rehber öğretmenler , hem öğrencileri , aynı zamanda ailelerini eğitmelidir Bu çalışmalar eğitim yılı boyunca ciddi bir şekilde sürdürülmelidir
Okullar bu konuda eğitim malzemeleri ve gerekli doküman bakımından yeterli bir zenginliğe ulaştırılmalıdır

Doküman yönünden Milli Eğitime , Sağlık Bakanlığı , Medya (bilhassa eğitsel filmlerin hazırlanması bakımından) yardımcı olmalı Yeşilay’ın maddi destekle bilhassa yazılı ve görsel dokümanlarla bu hizmete gerektiği ölçüde katılması sağlanmalıdır
Özel sektör (kurumlar) ve yöneticileri bahis konusu hizmet ve görevlere aynen sahip çıkmalıdırlar

Bütün halk kuruluşları ve vatandaşlar her biri bu mücadelede görev almalı ve üzerine düşenleri yerine getirmelidir

Bu arada istisnai bir durum olarak bir Anayasa görevi yapan Yeşilay’a:

a) Mali , teknik ve teşkilatlanma yönünde gerekli ve yeterli yardımlar yapılmalıdır
b) Yıllardır büyük emekle gençlerimiz için bu maksatla çıkarılan Yeşilay dergisine ve dokümanlarına
Devlet kütüphanelerinin ve bütün resmi ve özel okulların , keza kurumların abone olmaları
sağlanmalıdır

Bitabii bu hizmetlerin yerine getirilmesi , bütün ülkeyi içine alacak güçlü bir organizasyonun oluşturulması ve gerekli yasa ve mevzuatın çıkarılması , münhasıran uyuşturucularla mücadele görevini üstlenecek olan Bakanlıkça yapılmalıdır

3Medya’ya düşen görevler

En güçlü ve yaygın eğitim kurumu olduğu halde bu çizgide hiç bir görev üstlenmeyen , hatta büyük bölümü ile , bilhassa temeldeki konu olan ve her türlü zararlı alışkanlıklara ve bunların salgın haline gelmesinde en büyük etken kabul edilen uyuşturucu kültürü çizgisinde büyük bir sorumsuzluk sergileyen medya , mutlaka disipline edilmelidir Bu güçlü kurum bütün birimleri ile yararlı bir çizgiye getirilmelidir ve medyanın bu sorumluluklarını ve hayati önem taşıyan görevlerini kabullenip yerine getirmedikçe diğer hiçbir tedbirin ülkeyi ve toplumu selamet kıyısına götüremeyeceği kesinlikle bilinmelidir Bu ülke , bu toplum ve bu devlet hepimizindir Bir yerde hırs ve kazançlara sınır tanımak zorundayız