Şifalı Bitkiler - Şifalı Bitkiler Hakkında -Ç-

Çirişotu (sarızambak) : Zambakgillerden, beyaz çiçekli bir bitkidir Kökündeki yumrulardan çiriş yapılır Nisan - Temmuz aylarında çiçek açar
Faydası : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Memeli basuru tedavi eder Mafsal ağrılarını dindirir İdrar ve adet kanı söktürür Saçkıran tedavisinde de kullanılır

Çitlembik (celtis) : Karaağaçgiller familyasından; 70 kadar türü olan bir çeşit sakız ağacının meyvesidir Çitlembik ağacının meyveleri mercimekten az büyük ve buruk fıstık tadındadır Hekimlikte meyvesi, yaprakları, tohumları ve sakızı kullanılır
Faydası : Ayak terlemelerini keser Yaraları tedavi eder Böbrek kumlarının dökülmesine yardımcı olur Mide ağrılarını dindirir Öksürüğü keser

Çitsarmaşığı (convolvulus sepium) : Uzun ömürlü, 1-5 metre boyunda sarılıcı bir süs bitkisidir Haziran - eylül aylarında çiçek açar Kökü, oldukça uzundur Yaprakları gövde üzerinde sarılmış vaziyettedir Hekimlikte kök ve yaprakları kullanılır 30 kadar türü vardır
Faydası : Kabızlığı giderir

Çivitağacı (indigo) : Baklagiller familyasından; 1,5 metre kadar boyunda, bodur ağaç veya ağaçcıktır Afrika, Asya, Amerika ve Avusturalya'da yetişir Çiçekleri pembe ve beyazdır
Faydası : Yapraklarından çivit çıkarılır

Çivitotu (lsatis tinctoria) : Turpgiller familyasından 1 metre kadar boyunda, çok yıllık otsu bir bitkidir Önasya ve Avrupa'da kireçli ve taşlı topraklarda yetişir Çiçekleri sarıdır
Faydası : Çivit mavisi renginde boya elde edilir

Çobançantası (çobankesesi) : Turpgillerden, bir çeşit yaban bitkisidir Meyveleri, torbaya benzer Yaprakları rozet şeklinde olup, demet görünümündedir Çiçekleri beyazdır Yaz aylarında toplanıp, kurutulur
Faydası : Böbrek kum ve taşlarının düşürülmesine yardımcı olur Ağrıları giderip, vücuda rahatlık verir Burun kanamalarını durdurur

Çoban düdüğü (meyhaneciotu) : Lohusagillerden, nemli yerlerde yetişen, uzun ve yeşil yapraklı bir bitkidir Sapları sivri, kısa ve parlaktır Çiçekleri de çana benzer Hekimlikte kökü kullanılır
Faydası : Kabızlığı giderir

Çoban püskülü (ilex auifolium) : Çobanpüskülügillerden; hekimlikte yaprakları kullanılan bir bitkidir 300 kadar türü vardır Faydası : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir Çöp-i çini (smilax) : Çinde ve Hindistan'da yetişen Smilax China adlı bitkinin köklerinden ve dışkabuklarından ayrılmış risomudur Faydası : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir

Çöpleme (boynuzotu) : Düğünçiçeğigillerden bir çeşit bitkidir Birçok çeşidi vardır Akçöpleme denilen çeşidi; uzun yapraklı, geniş ve güzel çiçekli zehirli bir bitkidir Boyu 1-1,5 metre kadardır İçeriğinde A ve B vitaminleri vardır Hekimlikte, kökü kullanılır
Faydası : Ağrıları dindirir Yüksek tansiyonu düşürür Ev ilaçlarında kullanılırken, tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir

Çörekotu (siyah susam) : Düğünçiçeğigillerden; susam iriliğinde siyah tohumları olan bir çeşit bitkidir Güzel kokuludur Hamurişlerine çeşni vermek için kullanılır Yurdumuzda 12 türü vardır
Faydası : İştah açar Vücuda kuvvet ve dinçlik verir Hazmı kolaylaştırır Mide ve bağırsak gazlarını söker Koklanacak olursa; baş ağrısını keser Nezle ve sara hastalığında tütsü yapılır Suyu ile sivilcelere pansuman yapılır

Çöven (sabunotu) : Kökü ve dalları, suyu sabun katılmış gibi köpüren, kir temizleyici bir bitkidir Helvacılıkta, ağdayı ağartmak için de kullanılır Kökü, büyük ve kalındır Dışı, hafif kırmızımtıraktır Çiçekleri; pembe, beyaz olup, salkım şeklindedir Köklerin dövülmesinden çöven elde edilir
Faydası : İdrar söktürür Terletir, ateşi düşürür Vücuda rahatlık verir Kusturur ve balgam söktürür Cilt hastalıklarında da faydalanılır Temizleyici olarak da kullanılır

Çuhaçiçeği (baharçiçeği) : Çuhaçiçeğigillerden; sık çiçek açan bir süs bitkisidir Kökü kırmızı; yaprakları sarıdır Çiçekleri ise; koyu sarı renkte olup, çuha gibi kıvrıktır
Faydası : İdrar ve balgam söktürür Vücuda rahatlık verir Sinirleri yatıştırır Rahat uyku sağlar Yarımbaş ağrılarını dindirir

Çürdükotu (çördekotu) : Dallı, budaklı, yaprakları sivri ve ayva biçiminde bir çeşit bitkidir Çiçekleri mavi renkte olup, dikenlidir Çiçeklerinin tozu; sarı veya sarımsıdır Tadı acıdır
Faydası : İdrar söktürür Hazımsızlık ve mide zafiyetini giderir Kulunç ağrılarını keser Zayıf çocukların gelişmesine yardımcı olur

Çadırkuşağı (çadıruşağı) : Maydanozgillerden; özsuyu hekimlikte kullanılan bir bitkidir Böceklerin, gövdesine açtığı, deliklerden özsuyu sızar Zamk gibi yapışkan olan bu maddeyle yakı yapılır
Faydası : Kan ve lenf damarlarını genişletir Ağrıları dindirir Müzmin ve mikrobik hastalıkların tedavisinde kullanılır

Çakaleriği (prunus spinosa) : Bir çeşit eriktir Ağacı bodurdur Çiçekleri beyazdır ve yapraklarından önce çıkar Meyvesi yuvarlak ve yeşildir Tadı buruktur Çiçekleri; Mart ve Nisan aylarında toplanıp, kurutulur
Faydası : İshali keser, mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar Ateşli hastaların kalbini kuvvetlendirir Terletir ve vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir Anne sütünü artırır

Çamağacı (pinus) : Birçok çeşidi olan bir ağaçtır Kozalakları ilk yıl kapalıdır İkinci yıl açılıp, kurur ve ağacın dibine düşer İlaç yapımında; tomurcuğu, palamutu, kozalağı, filizleri ve çırası kullanılır
Faydası : Balgam söktürür Müzmin öksürüğü keser Kolay doğum yapmayı sağlar

Çamfıstığı (pinus pinea) : Çam kozalaklarının içinden çıkarılır Kuvvetli bir besindir Günde 2 çorba kaşığı kadar yaklaşık 25 gram'dan fazla yenilmemelidir
Faydası : Bronşit, verem, akciğer hastalıklarının çabuk iyileşmesine yardımcı olur Cinsel istekleri artırır, ruhi çöküntüyü giderir Kalp hastalıklarında da faydalıdır

Çarkıfelek (fırıldakçiçeği) : Çarkıfelekgillerden; çiçekleri tekerlek biçiminde, sarmaştığı için duvar kenarlarına ve kameriyelere ekilen bir çeşit süs bitkisidir Hekimlikte yapraklarının üst kısımları kullanılır Faydası : Çarpıntıyı keser Yüksek tansiyonu düşürür Spazmları çözer Uyku verir

Çavdarmahmuzu (claviceps purpurea) : Çavdar ve ona benzeyen bitkilerin çiçeklerinde üreyen parazit bir mantarın kışı geçirmek üzere aldığı mukavemet şeklidir 10-35 milimetre uzunluğunda, 2-5 milimete genişliğindedir Dışı siyahımsı-mor; içi pempemsi veya morumsu beyaz renktedir Tadı yoktur İçinde ergotin denilen zehirli bir madde vardır Ev ilaçlarında kullanılmamalıdır
Faydası : Damarları daraltıcı özelliğinden ötürü hekimlikte kullanılır

Çay (transtraemiaceae) : Çaygillerden bir ağaçcıktır Yapraklarında tanen, legumin, esans ve teofilin vardır Tesirli maddesi, teindir Çay yaprakları fermantasyondan sonra kavrulursa siyah, önce kavrulursa yeşil çay elde edilir
Faydası : Aşırı miktarda olmamak şartıyla içilecek olursa bedeni ve zihni yorgunluğu giderir Sinirleri uyarır Mide tembelliğini giderir İdrar söktürür İshal ve dizanteriyi keser Damar kireçlenmesini önler Damar sertliği, kalp yetersizliği, kan kanseri, guatr, nefrit, kolera ve bağırsak hastalıkarında koruyucu ve tedavi edicidir Haddinden fazla içilecek olursa çarpıntı, göğüs anjini, sinir bozukluğu, baş ağrısı, sıkıntı, mide bulantısı, el titremesi ve uykusuzluğa sebep verir Şişmanlar, kalp, sinir, mide ve karaciğer hastaları, romatizma ve nikristen şikayet edenler, böbreklerinde kum veya taş olanlar, kabızlık ve yüksek tansiyondan yakınanlar, üremi veya albüminüri olanlar, mümkün olduğu kadar az çay içmelidirler

Çemen (çimen) : Baklagiller familyasından sarımsı beyaz çiçekli 20-40 santimetre boyunda, bir yıllık, otsu bir bitkidir Tohumlarında, müsilaj, uçucu ve sabit yağ, trigonellin vardır
Faydası : Balgam söktürür Göğsü yumuşatır Vücuda rahatlık verir Şehvet artırır

Çıfıtotu (kokarsedefotu) : Sedefotugillerden, çayırlarda ve hendek kenarlarında yetişen zehirli bir bitkidir Yaprakları geniş, çiçekleri küçük ve sarı renklidir Çiçekleri dallarının dışına çıkmış demetler şeklindedir Keskin bir kokusu vardır Acıdır Kullanırken, tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir
Faydası : Kalp çarpıntılarını giderir Mide ağrılarını dindirir Zeytinyağı ile kavrulduktan sonra çıbanların üstüne konulacak olursa, olgunlaştırır

Çınarağacı (platanus) : Çınargiller familyasından; 30 metreye kadar boy salan, gövdesi kalın, uzun ömürlü, koyu gövdeli bir ağaçtır Hekimlikte kozalakları ve yaprakları kullanılır Birçok çeşidi vardır
Faydası : Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Diş ve vücut ağrılarını dindirir Saç kepeklerini giderir

Çiğdem (mahmurçiçeği) : Zambakgiller familyasından türlü renklerde çiçekler açan zehirli bir kır bitkisidir Çiçekleri Ağustos-Eylül aylarında açar Rengi sincabidir Hekimlikte soğan kısmı, çiçekleri ve tohumu kullanılır Etkili maddesi "colcihine alkoloidi"dir Birçok çeşidi vardır
Faydası : İdrar söktürür Kabızlığı giderir Tavsiye edilen dozdan fazla kullanılmamalıdır

Çilek (kocayemiş) : Gülgillerden sapları sürüngen, çiçekleri beyaz bir bitkidir Yemişi pembe renkli olup, kokuludur Birçok çeşidi vardır
Faydası : Vücudu kuvvetlendirir Hasta olmayı önler İdrar söktürür ve karında biriken suyu boşaltır Böbrek ve mesane hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olur Mide ve bağırsak tembelliğini giderir Sinirleri kuvvetlendirir Yüksek tansiyonu düşürür Bağırsak kurtlarını döker Safra ifrazatını arttırır ve safra taşlarının dökülmesine yardımcı olur Karaciğer kifayetsizliğini ve şişliğini giderir Ateşi düşürür Dişdibi taşlarını eritir Cilde tazelik ve güzellik verir Damar sertliği, mafsal iltihabı, romatizma, ve nikriste de faydalıdır Şeker hastaları da yiyebilir Midesi zayıf olanlar suyunu içmelidir Alerji yapabilir