İranın Yönetim Şekli

İranın Yönetim Şekli

İran'da 1979 yılında şah rejimine karşı gerçekleştirilen devrimden sonra Caferi ilkelerine dayalı bir İslâm Cumhuriyeti kuruldu Buna göre ülkede On iki İmam'ın temsilcisi sayılan velayeti fakih en büyük dini önder sıfatıyla bütün yürütme ve yasama işlerinde son söz hakkına sahiptir Yasama organı 270 üyeli İslâm Şura Meclisi'dir Bu meclisin üyeleri dört yılda bir gerçekleştirilen seçimlerle belirlenir Bu meclisin çıkardığı yasaların yürürlüğe girebilmesi için denetleme fakihlerinin ve velayeti fakihin onayından geçmesi gerekir Cumhurbaşkanı da genel seçimle belirlenir ve velayeti fakihin onayından sonra göreve başlar Başbakan cumhurbaşkanı tarafından tayin edilir ve İslâm Şura Meclisi'nce onaylanır İslâm Şura Meclisi cumhurbaşkanı ve başbakan hakkında gensoru açabilmektedir Buna göre söz konusu meclisin çoğunluğunun istememesi durumunda cumhurbaşkanı veya başbakanın görevden uzaklaştırılması mümkündür 3 Aralık 1979'dan buyana yürürlükte olan İran İslâm Cumhuriyeti anayasasının onikinci maddesinde: "İran'ın resmi dini İslâm ve Caferi - İsnâ Aşeri (Oniki İmam) mezhebidir ve bu madde sonsuza kadar değiştirilemez" denmektedir Yargı organları Caferi fıkhını esas almaktadır Başsavcı ve başyargıç da Caferi müçtehitler arasından seçilir İran, BM, İKÖ (İslâm Konferansı Örgütü), OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı), IMF (Uluslararası Para Fonu), İslâm Kalkınma Bankası gibi uluslararası örgütlere üyedir