Japon Yemek Kültürü

Mutfak Aletleri

Miyakinabe

Miyakinabe Japon stili omlet (“tamagoyaki”) hazırlamak için kullanılan dikdörtgen şeklindeki özel tavadır Japon omletleri aynı genişlikte çok ince pişirilen yumurtaların yuvarlanarak yapılır Miyakinabe genellikle 15x25 cm boyutlarında alüminyum veya çelikten imal edilirler





Mushiki veya seiro
Bunların her ikisi de buharla haşlanarak yapılan yemeklerde kullanılırlar Yuvarlak ve üst üste olanlarına mushiki kare şeklinde olanlarına seiro denir





Suribachi

Öğütme kasesi anlamındadırDışı parlak içi ise rende şeklinde topraktan yapılmışlardır Bu alet ilk olarak ilaç yapımında kullanmak için kullanılmıştır, günümüzde susam, fasulye, biber veya diğer baharatların öğütülmesi için kullanılmaktadır Suribachiler genelde 10 ila 30 cm çapında yapılırlar ve öğütmek için surikogi denilen tahtadan yapılma bir havan kullanılır






Takoyakikado


Takoyaki (içinde ahtapot parçaları bulunan yuvarlak hamur ruloları)yapmak için kullanılan alettir Günümüzde evde yapmak amacı ile elektrikli olanları da satılmaktadır





Ami shakushi
Yemeklerin köpüğünü almak, veya kızartmaları yağdan çıkartmak için kullanılan süzgece verilen addır





Kushi


Yemek yaparken kullanılan uzun şişlerdir Genelde yemekleri ızgara veya kızartma yaparken kullanılır 20 ile 35 cm arasında değişen uzunlukları vardır Demir, tahta veya bambu dan yapılan çeşitleri vardır



Makisu
Birbirlerine pamuk ipliği ile bağlanmış bambu çubuklarıdır Genelde makizushi (“yuvarlak sushiler”) yapmak için kullanılır, fakat omlet gibi diğer yumuşak yiyeceklere şekil vermek veya yiyeceklerin suyunu sıkarak çıkarmak için de kullanılırlarBambu ve tahtadan yapılan birçok çeşitleri bulunur Genelde 25x25 cm boyutlarındadırlar





Oroshigane
Japonların turp, wasabi veya zencefil püresi yapmak için kullandıkları alettir Bunların köpek balığı derisinden yapılanları da mevcut olmakla birlikte evlerde genelde kullanılanları alüminyum veya çelikten yapılırlar

Oshizukishihako
Bu alet oshizuhi (“sıkıştırılmış sushi”) yapmak için kullanılır Geleneksel olanları tahtadan imal edilmişlerdir, fakat günümüzde genelde plastik olanları kullanılmaktadır Altta bulunan kutunun içine sushi pilavı ve diğer malzemeler katmanlar halinde konulur, bundan sonra üst kapağı ile bastırılarak yemek hazırlanır







Shamoji
Japon pilavı veya sushi pilavını karıştırmak veya servis yapmak için kullanılır Geleneksel olanları bambu, tahta, veya lake den yapılırlar fakay günümüzde genelde daha ucuz olan plastikleri tercih edilmektedir





Urokotori
Balıkları hazırlarken pullarını temizlemek için kullanılan alettir Alternatif olarak balık pulları bıçak ile de çıkarılabilir fakat balığın derisine veya etine zarar verme riski olduğundan Japonlar urokotori kullanmayı tercih ederler


Zaru
Bambudan yapılan ve yiyecekleri süzmek için kullanılan alettir Sadece yemek yapımında değil aynı zamanda soba, udon vs gibi yemeklerin sunumunda da kullanılır




Suihanki
Japon pilavı pişirmek için kullanılan, Japon mutfaklarının olmazsa olmazlarından bir alettir Eskiden gazlı olanları da bulunmasına rağmen, günümüzde oldukça modern elektrikle çalışanları kullanılmaktadır En büyük özelliği pilavı haşladıktan sonra günlerce taze ve sıcak tutma özelliğine sahip olmasıdır

Sushi Çeşitleri



Saba-Uskumru Ebi-Karides,pirinç Kani Maki-Yengeç,saatalık,pirinç
Shake-Somon balığı,pirinç Tamago Maki-Yumurta,pirinç
Maguro-Tuna,pirinç Avocado Maki-Avokado,pirinç Kappamaki-Salatalık,pirinç
Tamago-Yumurta,pirinç Tekka Maki-Tuna,pirinç Unagi-Yılan balığı
Ikura-Somon balığı yumurtası Saba-Uskumru,pirinç California Roll-Avokado,yengeç,uçan balık yumurtası,salatalık,pirinç
Shake Maki-Somon balığı,pirinç Sesame Roll-Avokado,karides,susam, pirinç
Uramaki-Somon balığı, tuna, pirinç Gari-Zencefil


Ebiten Maki-Kızarmış karides,pirinç Shake Temaki-Somon balığı yosun sarma
Maguro Temaki-Tuna,pirinç yosun sarma Kani Avocado Temaki-Yengeç,yumurta,avokado yosun sarma

Japon Yemekleri

Bir ülkeyi daha iyi tanıyabilmek için o ülkenin yemeklerinden yemek lazımdır Bir ülkenin yemekleri o ülkenin ulusal karakterini, lezzet tercini, estetik anlayışını, hayat biçimini vb gösteren öğelerden biridir Bu sebeptendir ki Yemek Kültürü denilir Japon mutfağı deyince insanların ilk aklına gelen sushi olur fakat aslında, tempura, sukiyaki, udon, okonomiyaki, soba, ramen vb yemekleri ile çok çeşitli ve zengin bir mutfaktır Aşağıda Japon mutfağından sizler için seçtiğimiz bazı önemli yemekleri ve kısa açıklamalarını bulacaksınız
Japon mutfağı deyince pirincin önemini vurgulamadan geçmek olamaz Biz Türklerdeki ekmek kültürü neyse Japonlarda da pirinci aynı şekilde görebilirizBunun yanında bir ada ülkesi olması dolayısı ile balık ve deniz ürünleri, birçok kültürün Çin’den gelmesinden dolayı da Çin mutfağının etkileri de oldukça hissedilebilir
Birçok kaynak Japonların uzun yaşamalarını yemek adetlerine bağlamaktadır Japon mutfağını yakından incelediğinizde bunda oldukça büyük bir gerçek payı bulabilirsiniz Buna başlıca örnek vermek gerekirse Japonlar doğaya olan bağlılıklarından dolayı mümkün olduğunca yemeklerinde kullandıkları malzemelerin doğal özelliğini bozmamaya gayret ederler
Aşırı baharatlı, tuzlu veya tatlı yemeklere Japon mutfağında rastlamanız oldukça nadirdir Japonya’da bir restorana gittiğinizde en zor bulacağınız şet tuz olacaktır, genelde Japonlar bizlerin tuz serptiğimiz yerlerde soya sosu kullanırlar Aynı şekilde bir Japon için Türk tatlılarımız aşırı tatlı olması sebebi ile bir işkenceye dönüşebilir Japon yemekleri biz Türkler için ilk başta oldukça lezzetsiz, tatsız gelebilir, fakat eğer alışırsanız inanıyorum ki vazgeçemeyeceğiniz yemekler arasında baş sıraya girecektir


Pirinç Pilavı (Gohan)
Pirinç pilavı Japonya’da öğlen ve akşam yemeklerinde yan yemek, sabah kahvaltısında ise çiğ yumurta ve soyu sosu (tamago-kake-gohan), natto veya diğer soslar ile karıştırılarak ana yemek olarak yenir Japon pilavı yağ, tuz veya diğer tatlandırıcılar konulmadan sadece haşlanarak yapılır ve genelde yemeğin yanında veya sonunda servis edilir

Miso Çorbası
Miso çorbası sabah, öğlen ve akşam yemeklerinde yan yemek olarak gelir Miso adı verilen, ezilmiş soya fasulyesi macununun sıcak su ile karıştırılması ile hazırlanır İstenirse içine nori, yeşil soğan gibi tatlandırıcılar da konulabilir

Sushi
Sushi birçok kişinin düşündüğünün aksine “çiğ balık” değil sushi sirkesi ile hazırlanmış sushi pilavı yemekleridir Ve birçok değişik sushi çeşitleri mevcuttur

Sashimi
Sahimi çeşitli çiğ balıklardan hazırlanan bir yemektir, doğru ve taze balık ile hazırlanmış ise tadına doyum olmaz Genelde soya sosu ve wasabi (yaban turpundan yapılan çok ama çok acı bir çeşit macunsu tat verici) karıştırılıp bu karışımın içine batırılarak yenir

Onigiri
Onigiri için Japon sandviçi ifadesini kullanırsam sanırım yanılmış olmam Etrafı nori (kurutulmuş yosun) ile kaplı sushi pilavından yapılan ve ortasında umeboshi (turşusu yapılmış Japon eriği), karides, tavuk, ton balığı, somon balığı vb bulunan oldukça popüler bir yiyecektir

Domburi
Üzerinde tempura (tendon), dana eti (gyudon), yumurta ve tavuk (oyakodon), tonkatsu (katsudon) gibi yiyecekler bulunan ve büyükçe bir kase ile servis yapılan bir yemek çeşididir

Kare Raisu
Köri sosu ile yapılan içinde tavuk, havuç, patates olan ve istenirse üzerine tonkatsu vb konularak da yenilen bir yemektir Köri orijin olarak Hindistan’dan gelmedir fakat, yüz yıldan fazladır Japon mutfağında kullanılmaktadır

Soba
Soba, kara buğday ve buğday unundan yapılan geleneksel bir Japon yemeğidir Makarna gibi incedir, çeşitli ekler ile sıcak veya soğuk olarak yenilir

Udon
Udon’da aynı soba gibi servis yapılır Buğday unundan imal edilir Fakat soba’dan daha kalın ve daha açık renktedir

Ramen
Ramen için ben Japonya’nın “döner ekmeği” ifadesini kullanacağım Aslen Çin’den gelmiştir, fakat Japonya’da o kadar popülerleşmiştir ki Japon mutfağının vazgeçilemez bir parçası olmuştur

Yakitori
Sözlük anlamı “tavuk ızgarası” demektir Tavuğun çeşitli parçaları ve organları küçük şişlere dizilerek ve tatlı bir sosa batırılarak yapılır

Tempura
Tempura ekmek kırıntılarına batırılmış deniz mahsulleri, sebze veya mantarların tavada kızgın yağ ile kızartılması ile yapılır Orijin olarak 16 yy’da Portekizliler tarafından Japonya’ya gelmiş fakat bütün dünya da Japon yemeği olarak ün salmıştır

Okonomiyaki
Bu yemeğe ise un, lahana, et, deniz mahsulleri ile hazırlanan bir tür Japon pizzası diyebiliriz Restoranlarda genelde size hamurunu ve malzemelerini ayrı ayrı getirirler, ve siz masada bulunan ızgara üzerinde kendi keyfinize göre karıştırıp hazırlar ve yersiniz Eğer Japonya’da Kansai bölgesine giderseniz mutlaka bir okonomiyakiciye uğramanızı şiddetle tavsiye ederiz

Gyoza
Gyoza bizim mantımıza çok benzer İçerisinde bol sarımsak, çeşitli sebzeler ve et karışımından bir malzeme bulunan hamurun ızgarada kızartılması ile yapılır Gyoza da Japonya’ya Çinden gelmiş yemektir

Sukiyaki
Sukiyaki masa üzerine bir ısıtıcı, onun üzerine de kaynar su ile dolu bir tencere koyarak servis yapılır Malzemeler (ince kesilmiş et, çeşitli sebzeler, mantarlar ve tofu) çiğ olarak gelir Yiyecek kişiler bu malzemeleri masadaki kaynar suya batırıp ısıtır ve ellerinde bulunan içinde çiğ yumurta olan kaseler batırarak yerler