Azerbaycan Kültürü

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-24-2012

Azerbaycan Kültürü

Azerbaycan (Farsça: آذربایجان Āzārbāijān) ya da Güney Azerbaycan veya İran Azerbaycanı (Azerice: جنوبی آذربایجان Cənubi Azərbaycan), İran'ın kuzeybatısında yer alan bölge

Coğrafya

Azerbaycan Bölgesinin sınırı belli olmamakla birlikte Batı Azerbaycan, Doğu Azerbaycan, Erdebil eyaletlerini (Yüzölçümü 105

000 km² ve nüfusu 7,63 milyon) kapsadığı düşünülmektedir

Demografi

Azerbaycan Bölgesinde Azeriler, Kürtler, Farslar, Talişler gibi çeşitli etnik gruplar yaşamaktadır

Etimoloji

Azerbaycan'ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır

Medya döneminde bugün İran'ın Doğu ve Batı Azerbaycan eyaletlerinin bulunduğu bölgede Atropates (Yunanca: Ατροπατης/Atropatēs) adlı savaşçı isyan çıkardıktan sonra Aturpatene (Ατροπατηνη/Atropatēnē) olarak hitap edildiği söylenmektedir

Pehlevice ve Partça'da Atropatenes, "Ādur (Ateş, Alev) koruyucusu" amlamına gelen "Ādur-pād", "Aturpatene" ise "Āturpādakān" ya da "Ādurbādagān" olarak telaffuz edilmiştir

Sasani döneminde bölgede ateşgahlar bulunmuş ve Şiz ve "Ādur Gushāsp"ın Taht-ı Süleyman arkeolojik sitesi olduğu düşünülmektedir

İslam dininin bölgeye girişinden sonra Arapça "آذربيجان Ādharbayjān" ve Pehlevice "آذرباذكان Ādhurbādhakān" olmak üzere iki ad kullanılmıştır

Tarih

Azerbaycan Milli Hükûmeti

1941'de İran Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip bölünmüştür

1946'da İran'ın Azerbaycan Bölgesinde Sovyetler Birliği Azerbaycan Milli Hükûmetini kurdurmuştur

Fakat Sovyetlerin Doğu Avrupa'daki çıkarları karşılığında bölgeden geri çekilmesiyle Azerbaycan Milli Hükûmeti Batı Bloğu ve İran devletine teslim etmiştir

Pehleviler Azerice ile eğitim veren okullar kapatmıştır

İran İslam Devrimi

İran İslam Devrimi de bu topraklardan başlayıp İran'ın diğer bölgelerine sıçradı

Ancak Devrim sonrasında da beklentileri karşılanmayan Azeriler bir daha ayaklanmaya başladılar

Kültür

Edebiyet

Fuzûlî, Şehriyar, Nebati gibi şair bu bölgeden çıkmıştır

Azerbaycan Bölgesi, İran hakimiyetinde olup Osmanlıyla da yakın olmasından dolayı çoğu yenilikler burdan İran'a getirildi

İran'ın ilk okul, ilk gazete, ilk telgraf, ilk baskı makinesi burdandır

Din

Bölgenin başlıca dini Islam, yaygın mezhebi Şiilik'tir

06-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Azerbaycan Kültürü Azerbaycan Kültürü Azerbaycan (Farsça: آذربایجان Āzārbāijān) ya da Güney Azerbaycan veya İran Azerbaycanı (Azerice: جنوبی آذربایجان Cənubi Azərbaycan), İran'ın kuzeybatısında yer alan bölge Coğrafya Azerbaycan Bölgesinin sınırı belli olmamakla birlikte Batı Azerbaycan, Doğu Azerbaycan, Erdebil eyaletlerini (Yüzölçümü 105000 km² ve nüfusu 7,63 milyon) kapsadığı düşünülmektedir Demografi Azerbaycan Bölgesinde Azeriler, Kürtler, Farslar, Talişler gibi çeşitli etnik gruplar yaşamaktadır Etimoloji Azerbaycan'ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır Medya döneminde bugün İran'ın Doğu ve Batı Azerbaycan eyaletlerinin bulunduğu bölgede Atropates (Yunanca: Ατροπατης/Atropatēs) adlı savaşçı isyan çıkardıktan sonra Aturpatene (Ατροπατηνη/Atropatēnē) olarak hitap edildiği söylenmektedir Pehlevice ve Partça'da Atropatenes, "Ādur (Ateş, Alev) koruyucusu" amlamına gelen "Ādur-pād", "Aturpatene" ise "Āturpādakān" ya da "Ādurbādagān" olarak telaffuz edilmiştir Sasani döneminde bölgede ateşgahlar bulunmuş ve Şiz ve "Ādur Gushāsp"ın Taht-ı Süleyman arkeolojik sitesi olduğu düşünülmektedir İslam dininin bölgeye girişinden sonra Arapça "آذربيجان Ādharbayjān" ve Pehlevice "آذرباذكان Ādhurbādhakān" olmak üzere iki ad kullanılmıştır Tarih Azerbaycan Milli Hükûmeti 1941'de İran Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip bölünmüştür 1946'da İran'ın Azerbaycan Bölgesinde Sovyetler Birliği Azerbaycan Milli Hükûmetini kurdurmuştur Fakat Sovyetlerin Doğu Avrupa'daki çıkarları karşılığında bölgeden geri çekilmesiyle Azerbaycan Milli Hükûmeti Batı Bloğu ve İran devletine teslim etmiştir Pehleviler Azerice ile eğitim veren okullar kapatmıştır İran İslam Devrimi İran İslam Devrimi de bu topraklardan başlayıp İran'ın diğer bölgelerine sıçradı Ancak Devrim sonrasında da beklentileri karşılanmayan Azeriler bir daha ayaklanmaya başladılar Kültür Edebiyet Fuzûlî, Şehriyar, Nebati gibi şair bu bölgeden çıkmıştır Azerbaycan Bölgesi, İran hakimiyetinde olup Osmanlıyla da yakın olmasından dolayı çoğu yenilikler burdan İran'a getirildi İran'ın ilk okul, ilk gazete, ilk telgraf, ilk baskı makinesi burdandır Din Bölgenin başlıca dini Islam, yaygın mezhebi Şiilik'tir