|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
aborjinler, aborjinlerin, avusturalya, tarihi, yerlileri |
![]() |
Aborjinler - Avusturalya Yerlileri - Aborjinlerin Tarihi |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Aborjinler - Avusturalya Yerlileri - Aborjinlerin TarihiAborjinler ve İnançları Aborjinler ifadesi genel olarak tüm bir Avustralya, Tazmanya ve çevre adalarda yaşayan yerlileri tanımlamakta kullanılmakla birlikte bu isimlendirmenin dil ve yaşayış biçimi olarak ortak noktalarıyla birlikte farklılıklar da taşıyan geleneksel toplulukları işaret ettiği de unutulmamalıdır ![]() Yerli kabilelerden bazıları; New South Wales ve Viktorya'da Koori, Queensland'da Murri, Güney Avustralya'da Noongar, Merkezi Batı Avustralya'da Yamatji; Güneybatı Avustralya'da Nunga, Kuzey Avusturya'da ve Kuzey bölgelerine komşu bölgelerde Anangu; orta Kuzey bölgede Yapa, Doğu Arnhem topraklarında Yolngu ve Tazmanya'da Palawah kabileleri gibi ![]() En büyük gruplardan Anangu (Çölden gelen kişi anlamına gelmektedir) kabilesinin Yankunytjatjara, Pitjantjatjara, Ngaanyatjara, Luritja ve Antikirinya şeklinde alt toplulukları bulunmaktadır ![]() Tarih Avustralya yerlileri kendilerinin hep Avustralya kıtasında bulunduklarına inanırlar ![]() ![]() ![]() İlk Avrupalı yerleşimcilerin kıtaya gelişinden önce Avustralya'da 250 bin ve 1 milyon arası bir nüfusun olduğu tahmin edilmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kıtanın Avrupalı yerleşimciler tarafından sömürgeleştirilmesi sonrasında sahil bölgelerindeki yerli nüfus hızla topraklarından edildiler ve geleneksel Aborijin yaşam biçimini terketmeye zorlandılar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Avrupalı Yerleşimcilerin Kıtaya Etkisi 1770 yılında Kaptan James Cook, Avustralya'nın doğu sahillerini Büyük Britanya adına ele geçirdi ve burayı Yeni Güney Galler (New South Wales) olarak isimlendirdi ![]() ![]() ![]() İngiliz yerleşimcilerin ikinci etkisi arazi ve su kaynaklarını kendilerine ayırmaları olmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Aborjin Soykırımları Avusturyanın Avrupalı sömürge güçleri Avustralya yerlilerini farklı zamanlarda soykırım uygulamalarına tabi tutmuşlardır ![]() ![]() Northern Territory Legislative Assembly'nin üyesi olan John Ah Kit 9 Ekim 2003 tarihli bir tartışmada şunları söylemektedir: 1920'lerin sonlarının büyük bir kuraklık zamanı olduğu ve bu yüzden de bu ortamda Avustralya'da siyah/beyaz ilişkilerinin öncülerinin aralarından pek çok şey geçtiği unutulmamalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Aşağıda bunlardan birkaçı yer almaktadır: • Fremantle, Batı Avustralya (1830): Batı Avustralya'daki Avustralya yerli halkına yönelik ilk resmi 'cezalandırma baskını' (punishment raid) bu girişim Yüzbaşı Irwin tarafından 1830 Mayısında gerçekleştirilmiştir ![]() ![]() • Convincing Ground katliamı (1833-34) : Portland yakınlarındaki Victoria'da Victoria'daki kayıtlı en büyük katliamlardan biri yapılmıştı ![]() ![]() • Waterloo Creek katliamı (1838) : Waterloo Creek denilen yerdeki yerli kampına düzenlenen baskında aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 100-300 arasında Avustralya yerlisinin öldürüldüğü iddia edilmektedir ![]() • Coniston katliamı (1928) : Avrupalıların Aborjinlere uyguladığı bilinen son katliamdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Aborjinlerin Dini ve İnançları Avustralya yerlilerinin toprağa saygı ve Düşzamanı inancı üzerine kurulu şifahi gelenekleri ve manevi erdemleri bulunmaktaydı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Avustralya yerlileri düş görmeyi "herşeyin bir anda" olduğu zaman olarak adlandırırlar çünkü rüyada geçmiş, an ve gelecek aynı anda mevcuttur ![]() ![]() ![]() Ölümün insan yaşamında bir son olmadığına inanan Aborjinler için rüyalarda ölmüş akrabalarla iletişim kurmak ve hatta rüya gören kişinin rüyadaki akrabaları tarafından iyileştirilmesi bile mümkündür ![]() ![]() Düş zamanı hikayelerinden bir versiyon Tüm dünya uykudaydı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Aborjin Duası her şey yeterli olsun! seni ayakta tutmaya yetecek kadar güzelliklerle dolu bir yaşam sürmeni diliyorum ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Günümüzde Aborjinler ve İnançları 2001 yılında Avustralya İstatistik Bürosu toplam yerli nüfusunu 458,521 olarak vermiştir (bu rakam Avustralya'nın toplam nüfusunun %2 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1999'da Avustralya Anayasasının değiştirilmesi kabul edildi ![]() ![]() 2004 yılında Avustralya Hükümeti Avustralya'nın en büyük yerli organizasyonu olan ATSIC'i (The Aboriginal and Torres Strait Islander Commission) kamufonlarının ATSIC'in başkanı tarafından kötüye kullanıldığı gerekçesiyle feshetti ve yerlilerle ilgili spesifik programlar başka hükümet departmanlarına aktarıldı ve hükümetle koordineli çalışan "Department of Immigration and Multicultural and Indigenous Affairs" altındaki "The Office of Indigenous Policy Coordination" kuruldu ![]() Avustralya Aborjin nüfusunun büyük bir kesimi şehirleşmiş ancak küçük bir kesimi eskiden kilise misyonu olan bölgelerdeki iskanlarda yaşamaktadır ![]() ![]() ![]() Eski ve mevcut hükümetler beyazların Aborjin topluluklarına yaptıklarından dolayı kendilerinden özür dilemeyi sürekli reddetmektedirler ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Aborjinler - Avusturalya Yerlileri - Aborjinlerin Tarihi |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Aborjinler - Avusturalya Yerlileri - Aborjinlerin TarihiAborjin Avustralya kıtası yerlilerine verilen addır ![]() ![]() ![]() ![]() Aborjinler ifadesi genel olarak tüm bir Avustralya, Tazmanya ve çevre adalarda yaşayan yerlileri tanımlamakta kullanılmakla birlikte bu isimlendirmenin dil ve yaşayış biçimi olarak ortak noktalarıyla birlikte farklılıklar da taşıyan geleneksel toplulukları işaret ettiği de unutulmamalıdır ![]() Yerli Aborjin topluluklarının dağılımı Yerli kabilelerden bazıları; New South Wales ve Viktorya'da Koori, Queensland'da Murri, Güney Avustralya'da Noongar, Merkezi Batı Avustralya'da Yamatji; Güneybatı Avustralya'da Nunga, Kuzey Avusturya'da ve Kuzey bölgelerine komşu bölgelerde Anangu; orta Kuzey bölgede Yapa, Doğu Arnhem topraklarında Yolngu ve Tazmanya'da Palawah kabileleri gibi ![]() En büyük gruplardan Anangu (Çölden gelen kişi anlamına gelmektedir) kabilesinin Yankunytjatjara, Pitjantjatjara, Ngaanyatjara, Luritja ve Antikirinya şeklinde alt toplulukları bulunmaktadır ![]() Aborjin Nüfus 2001 yılında Avustralya İstatistik Bürosu toplam yerli nüfusunu 458,520 olarak vermiştir (bu rakam Avustralya'nın toplam nüfusunun %2 ![]() ![]() ![]() 2001 nüfus sayımına göre Aborjin Nüfusu: Yeni Güney Galler New South Wales - 134,888 Queensland - 125,910 Batı AustralyaWestern Australia - 65,931 Northern Territory - 56,875 Victoria - 27,846 Güney Avustralya South Australia - 25,544 Tazmanya - 17,384 ACT - 3,909 Diğer bölgeler - 233 Kültür ve Din Namadgi Ulusal Park'da bulunan bu Aporjin kaya çiziminde Kanguru, Dingolar, Kaplumbağa ve insanlar görülüyor Avustralya kıtasında Avrupalılar gelmeden önce farklı dillere sahip pek çok kabile barındığı için tek bir kültürden ziyade birbirleriyle benzerlikleri de olan farklı kültürlerden bahsedilebilir ![]() ![]() ![]() Aborjin Sanatı Aborjinler suyla çeşitli kaya pigmentlerini karıştırarak elde ettikleri boyalarla kayalıklara veya ağaç kabuklarına ilkel fırçalar, çubuklar ve parmaklarını kullanarak veya ağızlarına aldıkları boyayı püskürterek boyama yapmışlardır ![]() 1981'de Yeni Zelanda Nambassa Festival'indeki performanstan bir görüntü ![]() ![]() Aborjin sanatında temalar Aborjinlerin mitolojik Rüyazamanı ile ilişkilidir, öyleki günümüzde temasını amorjin maneviyatından almayan sanatların hakiki aborjin sanatı olmadığını söyleyenler bulunmaktadır ![]() ![]() Müzik ve dansın da Aborjin kültüründe önemli bir yeri vardır ![]() ![]() ![]() Din Gökkuşağı yılanının bir temsili Avustralya yerlilerinin toprağa saygı ve Düşzamanı inancı üzerine kurulu şifahi gelenekleri ve manevi erdemleri bulunmaktaydı ![]() ![]() Düş zamanı hikayelerinden bir versiyon: Tüm dünya uykudaydı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1996 nüfus sayımında Aborjinlerinin %72 oranında Hristiyanlığın çeşitli formlarını uyguladıkları %16'sının ise herhangi bir dini işaretlemediği bildirilmiştir ![]() ![]() ![]() Tarih Avustralya yerlileri kendilerinin hep Avustralya kıtasında bulunduklarına inanırlar ![]() ![]() ![]() Avrupalı Yerleşimcilerin Kıtaya Gelişi Aborjin el aletleri Kaptan James Cook'un 1770'de adaya gelişine karşı duran yerlilerin gösterildiği bir gravür İlk Avrupalı yerleşimcilerin kıtaya gelişinden önce Avustralya'da 250 bin ve 1 milyon arası bir nüfusun olduğu tahmin edilmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kıtanın Avrupalı yerleşimciler tarafından sömürgeleştirilmesi sonrasında sahil bölgelerindeki yerli nüfus hızla topraklarından edildiler ve geleneksel Aborijin yaşqam biçimini terketmeye zorlandılar ![]() ![]() Avrupalı Yerleşimcilerin Kıtaya Etkisi 1770 yılında Kaptan James Cook, Avustralya'nın doğu sahillerini Büyük Britanya adına ele geçirdi ve burayı Yeni Güney Galler (New South Wales) olarak isimlendirdi ![]() ![]() ![]() İngiliz yerleşimcilerin ikinci etkisi arazi ve su kaynaklarını kendilerine ayırmaları olmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Avrupalı Sömürgecilerin Yerlilerle İlgili Görüşleri Avrupalı beyaz adam, kıtanın yerlileri üzerine uyguladığı soykırımı haklı çıkarmak, ırki üstünlüğünü ve dolayısıyla kıta üzerindeki hakimiyetini gerekçelendirmek adına kimi zaman dönemin bilimini dahi kullanmış, yerlilerin ne herhangi bir dine, kültüre sahip ne de vatan bilinci gelişmiş insanlarlar olmadığına hükmetmişlerdir ![]() ![]() ![]() "Gelişme aşamalarının birbirlerinden büyük ölçüde farklı olduğu iki ırkın birbirleriyle teması sonucunda aşağı ırkın yok olması doğa kanunu gibi görünmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() "Önde gelen bir rahip tarafından dinin bazı izlerinin keşfedilmediği hiç bir ülke bulunmadığını iddia edilmişti ![]() ![]() ![]() ![]() Aborjin Soykırımları Avusturyanın Avrupalı sömürge güçleri Avustralya yerlilerini farklı zamanlarda soykırım uygulamalarına tabi tutmuşlardır ![]() ![]() Northern Territory Legislative Assembly'nin üyesi olan John Ah Kit 9 Ekim 2003 tarihli bir tartışmada şunları söylemektedir: 1920'lerin sonlarının büyük bir kuraklık zamanı olduğu ve bu yüzden de bu ortamda Avustralya'da siyah/beyaz ilişkilerinin öncülerinin aralarından pek çok şey geçtiği unutulmamalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Aşağıda bunlardan birkaçı yer almaktadır: Fremantle, Batı Avustralya (1830): Batı Avustralya'daki Avustralya yerli halkına yönelik ilk resmi 'cezalandırma baskını' (punishment raid) bu girişim Yüzbaşı Irwin tarafından 1830 Mayısında gerçekleştirilmiştir ![]() ![]() Convincing Ground katliamı (1833-34) : Portland yakınlarındaki Victoria'da Victoria'daki kayıtlı en büyük katliamlardan biri yapılmıştı ![]() ![]() Waterloo Creek katliamı (1838) : Waterloo Creek denilen yerdeki yerli kampına düzenlenen baskında aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 100-300 arasında Avustralya yerlisinin öldürüldüğü iddia edilmektedir ![]() Coniston katliamı (1928) : Avrupalıların Aborjinlere uyguladığı bilinen son katliamdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Günümüzde Aborjinler 1999'da Avustralya Anayasasının değiştirilmesi kabul edildi ![]() ![]() 2004 yılında Avustralya Hükümeti Avustralya'nın en büyük yerli organizasyonu olan ATSIC'i (The Aboriginal and Torres Strait Islander Commission) kamufonlarının ATSIC'in başkanı tarafından kötüye kullanıldığı gerekçesiyle feshetti ve yerlilerle ilgili spesifik programlar başka hükümet departmanlarına aktarıldı ve hükümetle koordineli çalışan "Department of Immigration and Multicultural and Indigenous Affairs" altındaki "The Office of Indigenous Policy Coordination" kuruldu ![]() Avustralya Aborjin nüfusunun büyük bir kesimi şehirleşmiş ancak küçük bir kesimi eskiden kilise misyonu olan bölgelerdeki iskanlarda yaşamaktadır ![]() ![]() ![]() Eski ve mevcut hükümetler beyazların Aborjin topluluklarına yaptıklarından dolayı kendilerinden özür dilemeyi sürekli reddetmektedirler ![]() ![]() Suç Oranı Avustralya yerlilerinin hapishaneye girme oranı yerli olmayan kesimden 11 kat daha fazla olduğu belirtilmektedir ![]() ![]() ![]() Yoksulluk İşsizlik : 2001 nüfus sayımında bir yerlinin (%20) yerli olmayandan (%7 ![]() ![]() Yetersiz eğitim : 2001 nüfus sayımında yerlilerin sadece %39'unun 12 yıllık eğitimi tamamladığı görülmektedir Adaletsizlik ve ırkçılığa tepki Kültürel yozlaşma : Kıtanın beyaz yöneticilerinin yerlileri kendi kültürel kökenlerinden uzaklaştırmak adına yaptıkları pek çok uygulama olduğu bilinmektedir ![]() ![]() Vikipedi |
![]() |
![]() |
|