Prof. Dr. Sinsi
|
Tayvan
Tayvan, turistik olmaktan çok, dünya çapındaki gelişmiş teknolojisiyle tanınıyor Öyle ki, bilgisayar sektörü ve pek çok teknolojik ürün alanında öncülüğü elinde tutuyor Yerli halkının çoğunluğunu Çin’den göç edenler oluşturuyor Bu yüzden gelenekleri, yaşam tarzı, dili ve dini inançlarıyla Çin’in küçük bir kopyası; dindar, çalışkan, saygılı insanlarla dolu, ilginç bir ülke

Tayvan, Doğu Asya'da Çin'in ve Japonya'nın güneyinde, Filipinler'in kuzeyinde bir ada Çin'in güneydoğu sahillerinden 200 km uzakta, Tayvan Boğazı'nın karşısında bulunuyor Doğu kıyıları oldukça dağlık olduğu için nüfusun büyük kesimi batı sahillerinde yaşıyor Çinlilerin Ming Hanedanlığı döneminden başlayarak adaya yerleştikleri biliniyor Genel olarak geçimini balıkçılıkla sağlayan kabilelerin ardından, Tayvan 17 yüzyılda önem kazanmaya başlamış 1544'te adaya çıkan Portekizli denizciler buraya “güzel ada” anlamına gelen “Ilha Formoza” adını vermiş
Kısa süreli Hollanda koloni döneminin (1624-1662) ardından Tayvan Çin'e bağlanmış Birinci Çin-Japon Savaşının ardından Qing Hanedanlığı tarafından Japonya'ya terk edilen ada, 1895-1945 yılları arasında Japon kolonisi olup, 1945'te İkinci Dünya Savaşı sona erdikten sonra, o dönem Çin'e hakim olan Çin Cumhuriyeti'ne iade edilmiş Savaş sırasında Çin’den göç edenler artmış ve nüfustaki asıl çoğalmanın temelleri atılmış
1971’de Tayvan Çin’den politik tartışmalar eşliğinde ayrılmıştı Halen Birleşmiş Milletler kuruluşlarına dünyada tanınan bir devlet olarak katılabilmek için büyük çaba harcıyor Bu özel durumu nedeniyle Tayvan, olimpiyatlar gibi uluslararası organizasyonlarda ve yazışmalarda “Taiwan, ROC" ismiyle geçiyor (ROC, Republic Of China)
Çin ve Tayvan
Şimdilerde Çin ile Tayvan arasındaki husumet birleşme tartışmalarından kaynaklanıyor Çin’deki bazı politikacılar birleşme taraftarı Hatta Tayvan’ı Çin’in bir parçası olarak nitelendiriyorlar Gelenekler, kullanılan dil, dini inanışlar ve yaşam biçimi bakımından Tayvan Çin’in bir kopyası
Çin büyüdükçe, Tayvan üzerindeki ağırlığını ve baskısını arttırıyor Ancak Tayvan, dünya çapında bir devlet statüsüne girebilmek için çaba harcıyor Günümüzde ise diplomatik olarak Çin Cumhuriyeti'ni tanıyan çoğu Afrika ve Orta Amerika'daki küçük ülkelerin dahil olduğu 25 kadar ülke var Buna karşılık pek çok ülke Tayvan'da yarı resmi temsilciliklerle (Örneğin, ABD Amerikan Kültür Derneği tarafından) temsil ediliyor
Türkiye de Tayvan'ı resmen tanımayan ülkeler arasında Ülkemizi Taipei’deki “Türk Ticaret Ofisi” temsil ediyor Buna karşılık Ankara’da ise Çin Cumhuriyetini temsilen “Taipei Ekonomi ve Kültür Ofisi” faaliyet gösteriyor

Teknolojinin kalbi
Dünyada bilgisayar sektörünün kalbi Tayvan’da atıyor Sadece bilgisayar da değil, elektronik cihazlar, ceplerde taşınan en iyi kalite kalemler Tayvan’da üretiliyor
Teknolojinin Tayvan’da bu denli gelişimi bir tesadüf değil 1970’lerin başında, Tayvan’da teknoloji siyaseti uygulanmaya başlanıyor Ülkede sadece teknoloji alanında eğitim veren, dünyaca ünlü Taipei Ulusal Teknoloji Üniversitesi var
Tayvan devleti, halen ticaretin yurt dışına açılması için mümkün olduğunca destek veriyor Ticaret yapanlar, dünyanın her yerindeki fuarları takip ediyor Hatta söz konusu iş adamları dernekler desteğiyle fuar programlarını birlikte ayarlayıp stantlar için indirimler alıyor Firmalar birbirine rakip olsa bile… Yani ticareti, derneklerin ve devletin yardımıyla, birlikte hareket ederek güçlendiriyorlar Birlikten güç doğacağını yıllar önce anlamışlar Belki de bu yüzden teknolojide ve daha pek çok alanda lider durumdalar
İlginç ve farklı bir ülke
Tayvan, pek çoklarına oranla turistik sayılabilecek bir ülke değil Çok gelişmiş, geleneklerine bağlı ve çalışkan insanlarla dolu bir ada Her ne kadar politik ve ekonomik kaygılar nedeniyle Çin’le birlikte anılmak istemiyorsa da, Tayvan bünyesinde küçük çaplı bir Çin kültürünü barındırıyor
Tayvan’da bildiğimiz soğuk su, soğuk su olarak bilinmiyor Gerçekten soğuk su içmek isteyince buzlu su istemek gerekiyor mesela O kadar çok çalışılıyor ki, eskiden çalışmak için gittikleri ülkelerden, şimdi çalışmak için insanların Tayvan’a gelmelerini sağlayacak kadar… Sadece hafta sonları evlerinde, ailece yemek yiyor, iş günleri üç öğün dışarıda besleniyorlar Herkes cebinde bir not defteri taşıyor; günlük, haftalık, aylık programını yapıp bu deftere yazıyor Tayvan’da sevilecek çok şey var; ancak insanların birbirlerine ve ülkesine saygısı karşısında şapka çıkarmamak elde değil
Aynı zamanda batıl inançları da kuvvetli bir toplum Ana dillerinde dört rakamının telaffuzu ile ölüm kelimesinin telaffuzu birbirine benzediği için, dört rakamının uğursuz olduğuna inanıyorlar Binaların dördüncü katlarında daha ucuza kiralık yer bulunuyor Ya da bu yüzden hastane, otel gibi büyük binalarda dördüncü kat bulunmuyor Ananas kelimesi ile bol kazanç anlamına gelen kelimeler ise birbirine benzediği için bu meyvenin şans getireceğine inanıyorlar
Dünyadaki hemen hemen bütün ada halkları gibi, Tayvanlılar da sakin yaradılışlı insanlar Yeşil ışıkta bir otomobil hala duruyorsa ve sürücü cep telefonuyla konuşuyorsa, kimse kornaya basmadan sabırla bekliyor Birbirleriyle kavga etmiyorlar
Adada Tayvanlı olmayan herkesin, yani her turistin Amerikalı olduğu zannediliyor Ve yabancılara yardım etmek için hemen herkes çırpınıyor Ülkelerine uyguladığı özel politika yüzündün Amerika’yı çok seviyorlar İngilizce konuşmayı herkes istiyor mesela Tayvan`da Tayvan Çincesi konuşuluyor Bu biraz şive farkı olan bir Çince, Adada konuşulan ve biraz daha zor anlaşılır diğer bir dil de Tayvanca Çok zor olan Çince alfabesini kolaylaştırmak için Çin’deki okullarda birçok karakter kısaltılmış, yani kolaylaştırılmış olarak öğretiliyor artık Oysa Tayvanca, Çince’nin en eski haliyle kullanıldığı bir dil; o yüzden de anlaşılması daha zor

Başkent Taipei
Taipei (Taypey) Tayvan’ın başkenti ve çok ilginç bir şehir Sokakları birbirinin neredeyse aynı; gezerken aynı yerden defalarca geçilmiş izlenimi vermesinin tek nedeni bu En büyük caddelerinden biri olan Nanjing, doğu, batı, birinci, üçüncü, beşinci kısım olmak üzere pek çok bölümden oluşuyor Burada kaybolmamak için en önemli ipucu gidilecek adresin hangi kısımda olduğunun iyice ezberlenmesi; yoksa adres bulmak mümkün değil
Oldukça, daha doğrusu Çinliler’e nazaran daha dindar olan Tayvanlılar’ın adasında gezilmeden dönülmemesi gereken yerler tapınaklar elbette İçlerinde en etkileyici olanı ise Lungshan Tapınağı Tarihi 17 yüzyıla dayanıyor Zaten sokağına girer girmez tütsü kokuları tapınağa kadar rehberlik ediyor Hemen her saat dua eden, tanrıların önünde eğilen insanları görmek mümkün Tapınak o kadar güzel bir eser ki, fotoğrafını çekmeden dönmemek gerek
Şehirde batı ülkelerindeki gibi taksi, metro, otobüsler, özel otomobiller kullanılıyor Metro, Londra, Paris, Moskova metroları gibi büyük ve karmaşık ağlara göre çok basit ve kullanışlı Motosiklet ve bisikletler ise Tayvan halkının vazgeçilmez bireysel taşıtları Tayvan neredeyse bir motosiklet cenneti Sanki bayramlardaki özel gösterilerde bir alay motosikletli bir yerden bir yere hareket ediyormuş gibi, sokaklarda motosiklet orduları var Park halinde olanlar dahi, hatırı sayılır bir alan işgal ediyor


Eğlence, alışveriş, yemek…
En ünlü alışveriş merkezleri Sogo ve Mitsokosi, bizdeki gibi sabah 9 00-10 0’da açılıyor, akşam aynı saatlerde kapanıyor Asya’nın en büyük alışveriş merkezi Living Mall, başkent Taypey’de hizmet veriyor 7/11 dükkanları şehrin en yoğun bölgelerinde, dünyanın her yerinde olduğu gibi 24 saat açık Özellikle Taypey’de metro ağının ve otobüs hatlarının kolaylığı alışverişi de kolaylaştırıyor
Lungshan Tapınağı’na çok yakın “night market”, yani gece marketi, hediyelik eşya için uygun bir alışveriş yeri Badeh Caddesi ise elektronik ve bilgisayarla ilgili son yenilikleri görmek için cennetten bir köşe sayılıyor Fiyatlar çok ucuz değil ama en yeniler orada
Tayvan'da en popüler eğlence yerleri barlar Özellikle karaoke barları… İçinde pek çok özel oda bulunan karaoke barlarda Çince, İngilizce, Japonca, binlerce şarkı seçeneği bulunuyor Yüzlerce yıllık geçmişe sahip Çin festivalleri de Tayvanlılar’ın katıldığı en önemli eğlenceler Örneğin Çin yeni yılı Tayvan’ın en önemli ve uzun bayramı Ay (lunar) takvimi kullanılan ve her yılın bir hayvan ismi aldığı Çin'de yeni yıl ocak sonu ile şubat ortasında bir tarihe denk geliyor Yeni yıl kutlamaları 15 gün sürüyor ve “Kağıt Fener” festivali ile kapanıyor
Ejder Kayığı Bayramı (Dragon Boat Festival) ise, M Ö 277 yılında, Çin takvimine göre beşinci ayın beşinci günü boğularak ölen halk şairi Chu Yuan’ı anmak için düzenleniyor Efsaneye göre şairi kurtaramayacağını anlayan halk, şairi yememeleri için balıkların karnını kargı içerisinde pişirilmiş pilav atarak doyuruyor Bugün, “Tzungtzi” adını verdikleri kargı yaprağına sarılı, yumruk büyüklüğündeki sarma yeniyor Dünyanın pek çok ülkesinden gelen konukların da katıldığı kürek yarışmaları düzenleniyor
Başkentin en önemli ve damak tadı konusunda bize en yakını Kunming Restoran bütün turizm kataloglarında bulunan, ünlü bir yer Sahibi, aynı zamanda Müslüman olan Yakup, Türk olduğunu söyleyen müşterilerine hemen Çoban salata, Musakka, Biberli et tavsiye ediyor Aynı zamanda şahane bir pidesi var
“Mongolian Barbeque”, yani Moğol restoranları da ilgi çekici Tavuk, koyun, dana etleri müşteriler tarafından çiğ olarak seçiliyor Şef, sebze ve baharatla seçilen etleri barbeküde kızartıyor Et sevenler için çok lezzetli bir durak
Tayvan’da yaşayanların bazıları Budist inançları nedeniyle et yemedikleri için, vejetaryen lokantalar çok yaygın Bizim damak tadımıza uygun olan yerlerden biri de bu vejetaryen lokantaları Yılan marketi ise çok ilginç bir yer Küçük bir pasajdan oluşuyor İçinde yılan ve su kaplumbağası eti yeniyor, yılan kanı içiliyor Tayvanlılar için yılan ve su kaplumbağası eti de, kanı da çok değerli Çünkü gençlik iksiri sayılıyor Fotoğraf çekmek kesinlikle yasak
Tayvan Türkiye’ye vize uyguluyor Ankara’daki Tayvan Ticari Temsilciliği’nden vize almak gerek Ülkede para birimi olarak Yeni Tayvan Doları (NT$ New Taiwan Dollar) kullanılıyor Kredi kartı kullanımı çok yaygın, fazla nakit taşımaya gerek yok Ama bozdurmak için Dolar ve Euro en uygun döviz çeşitleri
|