Batı Edebiyatı

Batı Edebiyatı


Batı edebiyatlarının temelini Yunan ve Latin edebiyatı oluşturur Yunan Edebiyatı'nda İlyada ve Odise destanlarıyla Homeros, trajedileriyle Aiskhilos , Sophokles ve Euripides, komedileriyle Aristophanes, tarih eserleriyle Heredot, felsefe eserleriyle Eflatun, Aristoteles, fablleriyle Ezop kendinden sonrakileri etkilemiştir Yunan edebiyatı MÖ 2 yüzyılda biter
Latin edebiyatı ise Yunan edebiyatının bitiminde başlar Söylev dalında Cicero, pastoral, epik ve lirik şiirde Virgillius yetişmiştir Bu şairin ayrıca ünlü Aeneis (Ene) adlı destanı vardır Satrik ve didaktik şiirde Horatius tanınır Felsefe ve trajedide ise Seneca kalıcı eserler bırakmıştır
Bu dönemden sonra Avrupa'da yaklaşık 100 yıllık bir karanlık devir başlar Bu dönem içinde kayda değer pek bir edebiyat çalışması görülmez Bu sessizlik Rönesans devriyle sona erer Rönesans'ın beşiği İtalya'da 13 yüzyılda Dante ortaya çıkar ve İtalyan dilini bir edebiyat dili haline getirir Dante'nin en önemli eseri İlahi Komedi'dir Eser öbür dünyada Dante'nin yaptığı 7 günlük seyahati anlatır Cennet, Cehennem ve Araf'tan bahseder Dante ayrıca Beatrice adlı sevgilisi için yazdığı şiirlerle tanınır O, bu ismi bir sembel haline getirmiştir
Rönesans döneminde ayrıca lirik şiirleriyle tanınan Pelrarca ve küçük hikaye türünün kurucusu Boccacio, Avrupa edebiyatının temelini oluşturur Rönesans döneminin destan türündeki en büyük yazarı ise Kurtarılmış Kudüs adlı eserin yazarı Tasso'dur
İtalyan edebiyatındaki bu parlak dönemden sonra Fransız edebiyatı etkisini göstermeye başlar ve 20 yüzyılın sonlarına doğru süren edebiyatın merkezi Fransa olur Fransız edebiyatı, Klasisizm döneminden önce, Hümanizm adı verilen bir hür düşünce ortamı yaşamıştır Özellikle Montaigne denemeleriyle, Ronsard şiirleriyle, Rabelais ilk roman denemeleriyle yeni bir anlayışın sinyallerini vermiştir Bundan sonra birbirini izleyen edebiyat toplulukları, edebiyatın akımlarını oluşturmuştur
Batı edebiyatındaki akımlar;

• Klasisizm
• Romantizm
• Realizm
• Naturalizm
• Parnasizm
• Sembolizm
• Fütürizm
• Dadaizm
• Sürrealizm
• İzlenimcilik

Batı Edebiyatı

Bilinen en eski dönemlerden günümüze kadar Batılı ulusların nazım ve düzyazı türlerinde ortaya koydukları edebî ürünlerin tümüne birden Batı edebiyatı adı verilir Batılı uluslar, temelde aynı uygarlığa, Batı uygarlığına bağlı oldukları için, düşünüş ve duyuş tarzları da pek çok noktada ortak özellikler göstermektedir Bu bakımdan genel bir kavram olarak Batı edebiyatından söz edilebilir Buna göre Batı Edebiyatı şu şekilde incelenebilir:

• Klâsik Batı Edebiyatı
  • Alman Edebiyatı
  • Amerikan Edebiyatı
  • Fransız Edebiyatı
  • İspanyol Edebiyatı
  • İngiliz Edebiyatı
  • İtalyan Edebiyatı
  • Rus Edebiyatı

• Klâsik Batı Edebiyatı

En eski zamanlardan Rönesans dönemine kadar Batı edebiyatı, Yunan ve Lâtin edebiyatlarıyla temsil edilmiştir Batılı ulusların yazı dilleri ve millî edebiyatları ise aşağı yukarı Rönesans döneminde ortaya çıkmıştır Onun için batı edebiyatının ilk örnekleri Yunan ve Lâtin edebî metinleridir

• Yunan Edebiyatı
  Lâtin Edebiyatı

• Alman Edebiyatı
  Amerikan Edebiyatı
  Fransız Edebiyatı
  İspanyol Edebiyatı
  İngiliz Edebiyatı
  İtalyan Edebiyatı
  Rus Edebiyatı

ProfDr Nurullah Çetin