Abdülhak Hamİt Tarhan Kimdir? Abdülhak Tarhan Hayatı, Abdülhak Tarhan

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-24-2012

Abdülhak Hamİt Tarhan Kimdir? Abdülhak Tarhan Hayatı, Abdülhak Tarhan

2 Ocak 1852’de İstanbul’da doğdu

Hekimbaşı Abdülhak Molla'nın torunu, tanınmış tarihçi ve Tahran Büyükelçisi Hayrullah Bey'in oğlu

Kısa süre Rumelihisar Rüşdiyesi’ne devam etti

Yanyalı Tahsin Hoca ile Edremitli Bahaeddin Efendi'den özel dersler aldı

1862’de 10 yaşındayken ağabeyi ile birlikte Paris’e babasının yanına gitti

Bir süre Paris'te eğitim gördükten sonra 1864'te İstanbul'a döndü

Yaşının küçüklüğüne rağmen Bab-ı Ali’de tercüme odasına katip olarak girdi

Bir yıl sonra Tahran Büyükelçiliği’ne atanan babasıyla birlikte İran’a gitti

Farsça öğrendi

Babasının 1867’de ölümü üzerine İstanbul’a döndü

Maliye Mühimme Kalemi’ne girdi

Şûra-yı Devlet ve Sadaret kalemleri'nde çalıştı

1871'de Fatma Hanım'la evlendi

1928’de İstanbul Milletvekili seçildi ve ölünceye kadar milletvekili olarak kaldı

12 Nisan 1937’de İstanbul’da öldü

Mezarı Zincirlikuyu’da

Şiire 1870'lerde başladı

Ebüzziya Tevfik, Recaizade Mahmut Ekrem, Samipaşazade Sezai, Namık Kemal gibi Tanzimat döneminin yeni edebiyatçıları arasında yer aldı

Yurtdışı görevleri nedeniyle Batı edebiyatçılarını yakından tanıdı, onların etkisinde kaldı

Divan edebiyatı nazım birimlerinin dışına çıkmayı denedi

Dize ve uyak düzeninde değişiklikler yaptı

Divan şiiri konularının dışına çıkmayı denedi

Şiirlerine günlük yaşamı, doğa ve insan ilişkilerini konu aldı

Lirik, epik ve felsefi şiirler yazdı

Manzum tiyatro oyunları da kaleme aldı

Ancak bunlar sahnelenmekten çok okunması amacıyla yazılmış oyunlardı

Yaşadığı dönemde Türk edebiyatının en büyük şairi sayıldı ve "Şair-i Âzam" ya da "Dahi-i Âzam" unvanı verildi

MAKBER

Eyvah ne yer ne yâr kaldı
Gönlüm dolu ah-u zâr kaldı
Şimdi buradaydı gitti elden
Gitti ebede gelip ezelden
Ben gittim o haksar kaldı
Bir köşede tarumar kaldı
Baki o enisi dilden eyvah
Beyrutta bir mezar kaldı

Bildir bana nerde nerde Yarab
Kim attı beni bu derde Yarab
Nerde arayayım o dil rübayı
Kimden sorayım bi-nevayı
Derlerki unut o aşnayı
Gitti tutarak reh-i bekayı

Sığsın mı hayale bu hakikat?
Görsün mü gözüm bu macerayı?
Sür'atle nasılda değişti halim
Almaz bunu havsalam hayalim

Çık Fatıma! lahteden kıyam et
Yanımdaki haline devam et
Ketn etme bu razı öyle bir söz
Ben isterim ah öyle birsöz
Güller gibi meyl-i ibtisam et
Dağı dile çare bul meram et
Bir tatlı bakışla bir gülüşle
Eyyamı hayatımı temam et

Makber mi nedir şu gördüğüm yer?
Ya böyle reva mı ey cay-ı dilber

(Bu şiiri ilk eşi Fatma Hanım'ın
Beyrut'ta ölümü üzerine yazdı)

İÇİMDE SEN

Nihal' e

Yine gece, yine hüzün
Ve yine içimde sen
Ve yine biliyor musun?
İçimde sen olunca hüzün de güzel

BİR SEFİLENİN
HASBIHALİNDEN

Ne idim ben, ne tabii bir kız
Belki sahrada rebii bir kız

En büyük zevkim, ümidim, neşem
Kırda seyran idi, her gün, her dem

Düşünürken o büyük sahrada
Beni hâk eyleyeni tenhada

Duruyorken hareketsiz, sessiz
Yere inmiş göğe benzerdi deniz

Aksi tekbir ile dolmuş dereler
Secde eylerdi bütün meşcereler

Şebi mehtap doğar aynı şafak
Her taraf nura olur müstağrak

Akıyormuş gibi her suda hayat
Yüzüyormuş gibi hep mahlukat

Uçacakmış gibi eflake zemin
Halden, mazi ile atiden emin

Mutmain şevk ile soldan, sağdan
Bir şataretle inerdim dağdan

ESERLERİ

ŞİİR:
Sahra (1879)
Ölü (1886)
Hacle (1886)
Bir Sefilenin Hasbihali (1886)
Bâlâ’dan Bir Ses (1911)
Validem (1913)
İlham-ı Vatan (1918)
Tayflar Geçidi (1919)
Ruhlar (1922)
Garâm (1923)

OYUN:
İçli Kız (1874)
Sabr ü Sebat (1875)
Duhter-i Hindu (1875)
Nazife yahut Feda-yı Hamiyet (1876, 1919)
Tarık yahut Endülüs Fethi (1879, 1970)
Eşber (1880, 1945)
Zeynep (1908)
Macera-yı Aşk (1910)
İlhan (1913)
Tarhan (1916)
Finten (1918, 1964)
İbn Musa (1919, 1928)
Yadigar-ı Harb (1919)
Hakan (1935)

06-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Abdülhak Hamİt Tarhan Kimdir? Abdülhak Tarhan Hayatı, Abdülhak Tarhan Abdülhak Hamİt Tarhan Kimdir? Abdülhak Tarhan Hayatı, Abdülhak Tarhan 2 Ocak 1852’de İstanbul’da doğdu Hekimbaşı Abdülhak Molla'nın torunu, tanınmış tarihçi ve Tahran Büyükelçisi Hayrullah Bey'in oğlu Kısa süre Rumelihisar Rüşdiyesi’ne devam etti Yanyalı Tahsin Hoca ile Edremitli Bahaeddin Efendi'den özel dersler aldı 1862’de 10 yaşındayken ağabeyi ile birlikte Paris’e babasının yanına gitti Bir süre Paris'te eğitim gördükten sonra 1864'te İstanbul'a döndü Yaşının küçüklüğüne rağmen Bab-ı Ali’de tercüme odasına katip olarak girdi Bir yıl sonra Tahran Büyükelçiliği’ne atanan babasıyla birlikte İran’a gitti Farsça öğrendi Babasının 1867’de ölümü üzerine İstanbul’a döndü Maliye Mühimme Kalemi’ne girdi Şûra-yı Devlet ve Sadaret kalemleri'nde çalıştı 1871'de Fatma Hanım'la evlendi 1928’de İstanbul Milletvekili seçildi ve ölünceye kadar milletvekili olarak kaldı 12 Nisan 1937’de İstanbul’da öldü Mezarı Zincirlikuyu’da Şiire 1870'lerde başladı Ebüzziya Tevfik, Recaizade Mahmut Ekrem, Samipaşazade Sezai, Namık Kemal gibi Tanzimat döneminin yeni edebiyatçıları arasında yer aldı Yurtdışı görevleri nedeniyle Batı edebiyatçılarını yakından tanıdı, onların etkisinde kaldı Divan edebiyatı nazım birimlerinin dışına çıkmayı denedi Dize ve uyak düzeninde değişiklikler yaptı Divan şiiri konularının dışına çıkmayı denedi Şiirlerine günlük yaşamı, doğa ve insan ilişkilerini konu aldı Lirik, epik ve felsefi şiirler yazdı Manzum tiyatro oyunları da kaleme aldı Ancak bunlar sahnelenmekten çok okunması amacıyla yazılmış oyunlardı Yaşadığı dönemde Türk edebiyatının en büyük şairi sayıldı ve "Şair-i Âzam" ya da "Dahi-i Âzam" unvanı verildi MAKBER Eyvah ne yer ne yâr kaldı Gönlüm dolu ah-u zâr kaldı Şimdi buradaydı gitti elden Gitti ebede gelip ezelden Ben gittim o haksar kaldı Bir köşede tarumar kaldı Baki o enisi dilden eyvah Beyrutta bir mezar kaldı Bildir bana nerde nerde Yarab Kim attı beni bu derde Yarab Nerde arayayım o dil rübayı Kimden sorayım bi-nevayı Derlerki unut o aşnayı Gitti tutarak reh-i bekayı Sığsın mı hayale bu hakikat? Görsün mü gözüm bu macerayı? Sür'atle nasılda değişti halim Almaz bunu havsalam hayalim Çık Fatıma! lahteden kıyam et Yanımdaki haline devam et Ketn etme bu razı öyle bir söz Ben isterim ah öyle birsöz Güller gibi meyl-i ibtisam et Dağı dile çare bul meram et Bir tatlı bakışla bir gülüşle Eyyamı hayatımı temam et Makber mi nedir şu gördüğüm yer? Ya böyle reva mı ey cay-ı dilber (Bu şiiri ilk eşi Fatma Hanım'ın Beyrut'ta ölümü üzerine yazdı) İÇİMDE SEN Nihal' e Yine gece, yine hüzün Ve yine içimde sen Ve yine biliyor musun? İçimde sen olunca hüzün de güzel BİR SEFİLENİN HASBIHALİNDEN Ne idim ben, ne tabii bir kız Belki sahrada rebii bir kız En büyük zevkim, ümidim, neşem Kırda seyran idi, her gün, her dem Düşünürken o büyük sahrada Beni hâk eyleyeni tenhada Duruyorken hareketsiz, sessiz Yere inmiş göğe benzerdi deniz Aksi tekbir ile dolmuş dereler Secde eylerdi bütün meşcereler Şebi mehtap doğar aynı şafak Her taraf nura olur müstağrak Akıyormuş gibi her suda hayat Yüzüyormuş gibi hep mahlukat Uçacakmış gibi eflake zemin Halden, mazi ile atiden emin Mutmain şevk ile soldan, sağdan Bir şataretle inerdim dağdan ESERLERİ ŞİİR: Sahra (1879) Ölü (1886) Hacle (1886) Bir Sefilenin Hasbihali (1886) Bâlâ’dan Bir Ses (1911) Validem (1913) İlham-ı Vatan (1918) Tayflar Geçidi (1919) Ruhlar (1922) Garâm (1923) OYUN: İçli Kız (1874) Sabr ü Sebat (1875) Duhter-i Hindu (1875) Nazife yahut Feda-yı Hamiyet (1876, 1919) Tarık yahut Endülüs Fethi (1879, 1970) Eşber (1880, 1945) Zeynep (1908) Macera-yı Aşk (1910) İlhan (1913) Tarhan (1916) Finten (1918, 1964) İbn Musa (1919, 1928) Yadigar-ı Harb (1919) Hakan (1935)