Katherine Mansfield-Katherine Mansfield Kimdir-Katherine Mansfield Hayatı

Katherine Mansfield-Katherine Mansfield Kimdir-Katherine Mansfield Hayatı



DÖNEMİNDEKİ ÖNEMLİ OLAYLAR (1888-1923)

1892 New York'ta ilk altı günlük kadınlar bisiklet yarışı yapılır
1894 Londra'da Tower Köprüsü tamamlanır
1896 İngiliz kitle gazetesi Daily Mail yayınlanır
1898'ler Kadınların tahsili giderek yaygınlaşır
1900'ler Buhar çağından sonra elektrik çağı başlar
1903 Otto Weininger'in Cinsiyet ve Karakter adlı, kadının "erkekten değersiz" olduğunu savunmaya çalışan kitabı yayınlanır
1909 İsveçli Selma Lagerlöf Nobel Edebiyat Ödülü'nü alır
1909 Londra'da ilk permalı saçlar görülür
1914 İngiliz Suffragetteler hareketi doruk noktasına ulaşır
1914 Birinci Dünya Savaşı başlar
1917 Almanya, İngiltere'ye havadan saldırır
1918 Birinci Dünya Savaşı biter

"YAZMAK İÇİN YAŞIYORUM"

Gayretli, tombul, yuvarlak gözlüklerinin arkasında meraklı gözlerle bir kız öğrenci dikiş dersinde sınıftaki kız arkadaşlarına Charles Dickens'ten metinler okur; o kadar duygu doludur ki arkadaşları ağlamaya başlar Yeni Zelandalı tüccar ve banker Harold Beauchamp'in kızı Kathleen'dir bu

Yeni Zelanda'nın en zengin adamlarından biri olarak bilinen babası, üçüncü kızı olan Kathleen'e ve diğer çocuklarına en iyi okul eğitimini vermeye çalışır Wellington'daki kız lisesine ve bu okuldan sonra da kibar bir özel okula gidecek ve birkaç yıl sonra da Londra'daki Queen's College'e (kraliyet koleji) gönderileceklerdir

Babası, Londra'nın Kathleen'de nasıl bir etki bırakacağını tahmin etseydi, muhakkak kararını değiştirirdi Kass dediği üçüncü kızı hakkında daha şimdiden endişelenmektedir Zor bir çocuktur, annesiyle babasına karşı gelir, öğretmenlerine de kafa tutar Üstelik "yalancılığa varan bir hayal gücü" vardır En azından okulda böyle bir yargıya varılmıştır

"Edebiyat yaşamım Yeni Zelanda'da kısa öyküler yazmakla başlar İlk denemem yayınlandığında dokuz yaşındaydım O zamandan beri defterler dolusu yazıyorum" Kathleen kısa otobiyografisinde kendisi hakkında bu kısa cümleleri yazdığında, dış görünümüyle tombul Kass'tan eser kalmamış olan, genç, dinamik bir kadın ve çoktan tanınmış bir yazardır

Yazar olarak Katherine Mansfield adını almış ve sadık okurları tarafından "dâhi" olarak kutlanmıştır Fakat bu babasının pek hoşuna gitmemiş gibidir Ünlü kızının en iyi öykülerinden biri olan Je Ne Parle Pas Français (Fransızca konuşmuyorum) öyküsü hakkında fikrini söylediğinde, "O şeyi hemen şöminenin arkasına fırlattım Ruh yoktu bir kere," der

Fakat biz onun ünlü olmadan önceki halinde, Kass'ta kalalım şimdilik: Ailede iki insan bu kıza çok yakındır Daha sonra kızlık soyadını sanatçı adı olarak aldığı büyükannesi ve kendinden küçük erkek kardeşi Leslie On iki yaşına geldiğinde, on beş yaşında çello çalan "Mucize Çocuk" Arnold ile tanışır Kass büyülenmiştir Arnold onun "Masal Prensi" olmuştur

Dahası, o da çello derslerine başlar Büyük bir müzisyen olabileceğinden gizliden gizliye emindir Fakat bundan sonraki yıllarda yazmayı ihmal etmez Araştırma, düzeltme ve eskizler yapar -ve "Sezar" adını verdiği Arnold'a ateşli aşk mektupları yazar Kendisine yakın bulduğu tüm insanların isimlerini değiştirir Örneğin hayatının sonuna kadar bağını koparmadığı Ida'nın adı onun için Leslie Moore'dur veya kısaca "L M" Ida da sanatçı olmak ister

İkisi, Kass'ın 1903-1906 arası gittiği kraliyet kolejinde tanışmışlardır O yıllarda Katherine Mansfield imzasını kullanmaya başlayan Kass'ın kendisine örnek aldığı yazar Oscar Wilde'dır Wilde'ın aforizmaları 17 yaşındaki bu kızın günlüğünde büyük bir yer tutar: "Her şeyi gidebildiği yere kadar götür" "Ahlaki önyargılarımızı sahnelemek için gelmedik dünyaya" "Baştan çıkarılmaktan kurtulmanın tek yolu; teslim olmaktır" Genç ve öğrenmeye susamış Katherine bunların peşinden kendine özgü dünya görüşlerini not eder, "Hayatta en üst noktaya kadar tırmanmak istiyorum!"

Bu, katı kuralları olan babasının eğitim ilkelerine pek uygun düşmemektedir! Bu dikkafalı kızın, babasının memleketi Yeni Zelanda'ya geri gönderilip yeniden sade bir ailenin çatısı altına sokulmasının zamanı gelmiştir artık Katherine'i 1906 sonbaharında Yeni Zelanda'ya, Wellington'a giden S S Corinthic gemisinde ebeveyninin eşliğinde buluruz

Genç kız somurtkan, asi ve huysuz olmuştur Günlüğünde anlattığına bakılırsa, anne ve babası "geleceğini elinden almak amacıyla" yanındadırlar Güvertede bir delikanlı ile flört ederken ("Onun aklını başından almak, içinde derin, garip duygular uyandırmak istiyorum!"), geleceğin yazarı annesiyle babasını izleyerek şöyle betimler: "Umduğumdan daha da kötüler

Merakla ve dikkatle etrafı kolluyor, sadece yemekten söz ediyorlar Boşu boşuna ve bayağı bir şekilde kavga ediyorlar Babam Londra'ya geri dönmemin yapabileceğim en aptalca şey olacağından, beni oğlanlarla karanlıkta dolaşırken görmek istemediğinden söz ediyor Uzun kum rengi tüylerle kaplı elleri kesinlikle acımasız eller Bedensel bir nefret duygusu kaplıyor içimi Hep onun yakınlarında olmamı istiyor

Hep kuşkulu ve kibirli bir despotluğu sürdürmekte ısrarlı İkisi de tamamen zevksiz Sürekli kızdırıyorlar beni Onlara bakınca içimde tüyler ürpertici bir değişiklik oluyor Davranışlarımda kararsızlaşıyorum Rahatsız oluyorum Evde yaşamak asla mümkün olmayacak Bunu tamamen anlamış durumdayım Devamlı sürtüşmeye neden olacaklar On beş dakikadan fazla çekilecek gibi değiller Kafa yapısı olarak da benden çok geriler Gelecek ne gösterecek bakalım?"

Önce sevilmeyen baba evinde huzursuz yıllar geçer Aşk maceralarına dalar Lezbiyen ilişkilere girer Ebeveynleriyle sürekli kavga eder ("Allah'ın belası ailem! Ulu Tanrım ne sıkıcı toplum bu!") ve yazar, yazar, yazar Her şeye karşın ilk hikâyeleri bir dergi tarafından yayınlanır En sonunda 1908 yazında Londra'ya taşınmak için annesiyle babasının iznini alır Babası fazla olmasa da yetecek kadar bir cep harçlığı bağlanmasına izin verir

"Hayatta en üst noktaya kadar tırmanmak istiyorum" parolasına sadık kalarak Londra'da yaşadıkları ciltlerce roman doldurabilir Bu zaman içinde 29 değişik posta adresi vardır Yaptığı seyahatler ve araştırma gezileri bu hesapta yoktur Evlendiği şan hocasını, düğün gecesinin sabahında aniden terk eder Başka bir erkekten hamile kalır Çocuğunu kaybeder

Geçici bir süre için Wörishofen Manastırı'nda yaşar Londra'da genç eleştirmen John Middleton Murry'e âşık olur ve tabii hemen onun da adını "Bogey" olarak değiştirir Açgözlülükle hayattaki tüm deneyimleri edinmeye çalışır

Bu zaman içinde ve daha sonraki yıllarda da devamlı güvenilir bir kişi olarak Katherine Mansfield'in yaşamında ortaya çıkan tek insan, kolej arkadaşı "L M"dir L M, Katherine'e, "Sana hizmet etmek ve senin yolunda gitmek istiyorum," diye söz vermiştir Böyle bir sözün Katherine için ne kadar önemli olduğunu zaman gösterecektir Bu arada yazar ilk edebi başarısını elde eder

Yazıları dergilerde yayınlanır ve Bir Alman Pansiyonunda adlı hikâye kitabı çıkar Bu kitaptaki eskizler ve hikâyeler çoğunluk bir karikatür etkisi bırakmaktadır Sonraları bu kitabı "olgunlaşmamış" olarak niteleyecek ve Birinci Dünya Savaşı sırasında yeni baskısının yapılmasına karşı çıkacaktır O zamanlar hüküm süren Alman düşmanlığı ortamına çok uygun düşmesine ve şiddetle paraya ihtiyacı olmasına rağmen

Kendi tarzını aramaktadır, "Tüm kalbimle istiyorum bunu, özlüyorum ama kelimeler gelmiyor bir türlü aklıma"

1915 Şubat'ında yeniden büyük bir aşk macerasına dalar Şavasın ortasında bir Fransız subayına gider; daha sonra Akılsızca Bir Seyahat adlı hikâye kitabına konu olacak bir maceradır bu

Aynı yıl 1915 Eylül sonu Fransa'daki cepheye gönderilecek olan erkek kardeşi Leslie İngiltere'ye gelir Uzun sohbetler sırasında Katherine'in Yeni Zelanda'daki çocukluğu canlanır gözünde Hayır, hatırladığı azgın genç kızlık yılları değildir, içinde yeniden ortaya çıkan resimlerdir; renkler, kokular, eski çocukluk günlerinden kalma sahnelerdir Katherine günlüğünde kardeşiyle yaptığı bir konuşmayı anlatır

- Pembe bahçe sırasının üstünde nasıl oturduğumuzu hâlâ hatırlıyor musun?

- O pembe sırayı hiç unutmayacağım Benim için var olan tek sıra o Nerede şimdi? Öbür dünyada da o sıranın üstünde oturmamıza izin verirler mi dersin?

"Neredeyse çocuk gibiydik," diye yazmaya devam eder Katherine Mansfield, "Hep birlikte gezdiğimizi, nesneleri birlikte aynı gözlerle seyredip tartıştığımızı görüyorum"

Katherine'in erkek kardeşi, onun şefkatle sevdiği "Chummie" 1915 Ekim'inde, bir el bombası taliminde bombanın erken patlamasıyla ölür Bir arkadaşından öğrendiğine göre son dakikalarında da hep onun adını anmıştır, "Kafamı kaldır, nefes alamıyorum!"

27 yaşında olan Katherine, hayatında hiçbir olaydan kardeşinin ölümünden etkilendiği kadar etkilenmemiştir Deneyim kazanmak ister, kazanır da Fakat şimdi, o zamana kadarki yaşamının yüzeyselliğini gösteren bir deneyimle karşı karşıyadır 1916'ların başında günlüğünün sayfalarını çeviren herkes şu cümleleri bulur: "Bundan önceki hikayelerimin konuları beni hiç ilgilendirmiyor Şimdi şimdi kendi vatanım hakkında yazmak istiyorum Dağarcığım tükenene kadar Her şeyi söylemek istiyorum, hatta, 75 no'lu evde çamaşır sepetinin nasıl gıcırdadığını bile", "Düşüncelerimde tüm yerleri onunla dolaştığım için," diyerek kardeşi Chummie için Yeni Zelanda'daki gençliği yeniden canlandırmayı arzu eder

Bu hedefine ulaşması için daha yedi yılı vardır Ancak o andan itibaren sapmadan ve durmak bilmeden anıları üzerine çalışmaya başlar 1921'de arkadaşlık kurduğu İngiliz ressam Dorothy Brett'e, "Ölüleri canlandırmak öylesine tuhaf ki," diye yazar "İşte pembe örgü takımıyla koltuğunda oturan büyükannem Amcam orada çimenlikte yürüyor ve ben yazarken şöyle bir duyguya kapılıyorum:

Sanki ölmemişsiniz canlarım Her şeyi hatırlıyorum Benim aracılığımla güzelliğiniz ve pırıltınızla yeniden yaşama dönesiniz diye önünüzde eğilerek selamlıyorum sizleri ve arka plana geçiyorum"

Kendi ifadesine göre yazarken, öykülerinde geçen insanların kimliğine bürünür, "Yazar bir süre oyunun kendisidir Birkaç yazarın yapabildiği gibi, hep olduğu gibi kalırsa, biraz daha az yorucu olurdu Bu, şimşek hızıyla değişimler geçiriyor insan"

Katherine Mansfield sadece insanları değil nesneleri de yazarak onlara yeni bir yaşam verir Kız arkadaşı Dorothy Brett'e içine düştüğü durumu şöyle anlatır: "Elmaların resmini yaptığında kendi göğüslerinin ve dizlerinin de elmalaştığını mı hissedersin? Yoksa bunu büyük bir saçmalık mı sayarsın? Ben saçmalık olmadığına eminim Ördekleri yazdığımda, sana yemin ederim, ben yuvarlak gözlü bir ördeğim Sarı çiçeklerle çevrili gölde yüzen ve arada sırada başları aşağıda, altımda yüzen diğerlerinin üstüne saldıran bir ördek"

Genç kızlığında da kendisine özgü bir kararlılıkla ölümüne kadar şu esasa göre yaşar: "Yazmak için yaşıyorum" Tek bir amacı vardır O da sanatını gitgide daha mükemmelleştirmek Katherine Mansfield şaşılacak bir şekilde zaman dilenmektedir Mektuplarında, günlüğünde yaşam hedefine ulaşmak için zaman dilenir Kendisi için daha ne kadar zaman kaldığını hissetmiş olmalıdır Çünkü hastalanmıştır İki zatürreeden sonra otuz yaşında ağzından kan boşanır Korkmaktadır Ağrıları ve ateşi vardır

Ve yazmaya devam eder

Uzun zamandan beri sıkıntılı bir dönem geçirmektedir: Katherine Mansfield için bu sıkıntılı yıllar, bugün İngiliz edebiyatının klasiklerinden sayılan ünlü hikâyelerinin ortaya çıktığı yıllardır Kendi zamanında çığır açan, etki bırakan, tamamen yepyeni bir tarz yaratır Kendisini yaşamının son beş yılında gösteren resimlerinde Katherine Mansfield zayıf, koyu saçlı, gözleri her şeyi yutmak istermişçesine bakan bir kadın olarak görünür

Bu arada 1918'de John Middleton Murry ile evlenmişse de, sağlığı dolayısıyla devamlı dinlenme yerlerine gönderildiği için yalnız yaşamaktadır Güney Fransa'ya İsviçre'ye Kışları güneyde otellerde, pansiyonlarda geçirir Güvenli bir ev hayatını özler: "Keşke bir evim olsaydı da perdeleri kapatabilseydim"

Belki Katherine Mansfield sessiz, sakin bir ev hayatı için uygun bir tip değildir Fakat bunun özlemini duyar, "İnsanları; arkadaşlarımı, evimi özlüyorum," diye yazar kocasına ve devam eder: "Neden doğru dürüst bir evim yok?" Güney Fransa'da tedavi görürken de, kocasına şöyle yazar: "Ben evde olunca, birlikte yaşadığımızda, ümitsizliğinden kurtulacaksın Ben orada olacağım ve akşamları masada oturup, lamba aramızda çalışacağız Sonra içecek sıcak bir şey hazırlayacağız, biraz gevezelik edeceğiz, sigara yakıp küçük planlar yapacağız Biliyor musun, kendimizi tamamen değiştireceğiz Birbirimizin içinde eriyip kaybolacağız"

Hayal Murry ve Manstield birbirlerinin içinde eriyip gidemezler Gerçi kocasının onu güneyde ziyarete gittiği zamanlar olmuştur Arada bir Katherine iyiyken İngiltere'de beraber olurlar, ama o her öksürdüğünde kocası sırtını döner Aslında zor ve hastalıklı karısı ona yük olmaktadır Onun için eleştirmen ve biyograf olarak kendi kariyeri ve çalışmaları ön plandadır Virginia Woolf gibi çağdaşları onu "çok bencil" bulurlar Fakat Katherine ona sayfalar dolusu mektuplar yazarak sevgisini istemiştir

Bir tek insan ona ayrılmamacasına bağlı kalır: Ida Baker ya da takma adıyla, henüz gençliğinde arkadaşına hizmet edeceğine söz veren L M Bu iki kadın arasında çok garip bir arkadaşlık vardır Ida kendisini düşünmeyen biridir, kendisini arkadaşına adar, fakat "ancak bana sarılabildiği an mutlu hissediyor kendisini," diye yazar Katherine kocasına

Katherine, kız arkadaşının yardımı olmaksızın hayatta karşılaştığı birçok durumdan kurtulamazdı Bunu bilmektedir Fakat bu bağımlılık duygusu onu kızdırır Katherine Mansfield'in kısacık yaşamında gelip geçen bir dostluk-düşmanlık ilişkisidir bu

1916 sonbaharında ilk kez İngiliz yazar Virginia Woolf ile buluşur Her ikisi de şimdiye kadar tüm yaşamını yazmaya adayan bir kadın tanımamıştır İkisinin de hedefi aynıdır ve kendilerini birbirlerine çok yakın bulurlar; aynı zamanda çok mesafeli davranırlar

Virginia Woolf günlüğüne şu notu düşer: "Bizim (kendisini ve kocası Leonard Woolf u kastederek) tek bir arzumuz vardı: K M hakkındaki ilk izlenimimizin gerçek olmaması Kokuyordu, ortalıkta dolaşan bir Tibet kedisi gibi Gerçeği söylemek gerekirse ilk bakışta o kadar bayağı bir insan etkisi bırakması beni birazcık şoke etti Hatları sert ve basitti Fakat bunlar silinince o kadar zeki ve sal ki, dostluğa değer doğrusu"

Virginia Woolf günlüğünün başka bir yerinde şöyle yazar: "Bir kedi gibi Yabanıl, ağır ve daima yalnız, kendi kendini koruyan Tamamen kendine özgü, kendisi için yaşayan, sanatına odaklanmış, neredeyse fanatik, garip bir insan gibi göründü bana"

Fanatik, kedi gibi, anlaşılmaz Virginia Woolf (meslektaşının karşısında rekabet hislerine kapılmadan durduğu da söylenemez) bu sözleri ile Katherine Mansfield'in önemli özelliklerini ortaya koyar Fakat dikkate almadığı bir şey (yoksa bilmiyor muydu?) Katherine Mansfield'in ne kadar hasta olduğudur Ölümcül hasta ve bu nedenle gözetim altında olan Katherine Mansfield, 34 yaşında Paris'te, Fontainebleau'da Kafkasyalı Gürciyef'in açtığı "Uyumlu Gelişim" enstitüsünde ölür

Yaşamının son haftalarında bu klinikte sağlığına kavuşacağı fikrine çok kaptırmıştır kendisini "Yaşam tarzımı tamamen değiştirmeyi düşünüyorum," diye yazar ölümünden üç ay önce bir arkadaşına "Her türlü işi ellerimle yapmayı amaçlıyorum Hayvanları beslemek ve elle yapılabilecek her işi yapmak"

Günümüz tabiriyle dünyayı durdurup "inmek" ister Fakat bedensel olarak öyle hastadır ki Fontainebleau'da kısa bir müddet kaldıktan sonra kan kusarak ölür Kocası Middleton Murry ölümünden hemen sonra hikâyelerinin büyük bir kısmını, günlüğüne yazdığı notları ve mektuplarını yayınlar Ve bunlar için -bu kendisinden bir alıntıdır-"Katherine Mansfield'in o zamana kadar aldığının on katı kadar bir para" alır "Bana ironik geldi gerçi, ama sonra bâtıl inancımla, Katherine'in bereketinin evliliğimizi ve deniz kenarındaki evimizi kolladığına hükmettim"

Yani "Katherine'in Bereketi" ile deniz kıyısında bir ev ve daha sonra bir çiftlik sahibi olur kocası "Doğru" kadını buluncaya kadar üç kez daha evlenir Sonunda, sakin ve sorunsuz bir kadın bulur Bu arada da Katherine'e layık bulduğu unvanı vermeyi de unutmaz: Mezar taşında onun isminin altına "John Middleton Murry'nin eşi" diye yazdırır


alıntı