Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Sorunları...Gençliğin Tanımı ve Toplumdaki Yeri...

Aile Tiplerine Göre Çocuğa Verilen Önem

ÇOK SEVEN-KOLLAYAN, GEVŞEK DİSİPLİNLİ AİLE

Çocuğa büyük sevgiyle bağlanmışlar, tam benimsemişler Çok sıcak verici ancak çok koruyucu ve kollayıcıdırlar Tüm yaşamları çocuğa göre düzenlenmiştir Yalnız çocuk için yaşıyor gibidirler; bir dediğini iki etmezler



SIKI DİSİPLİNLİ, SEVECEN AİLE

Bu aileler de çocuklarına karşı sevecen, ilgili ve düşkündürler Çocuğun tüm maddesel ve ruhsal gereksinimlerini karşılarlar Çocuğun sağlığı ve öğrenimi için hiçbir özveriden kaçınmazlar



BASKICI-İTİCİ SEVGİSİZ AİLE

Gence bu ailelerde küçükten beri yeterli sevgi ve sevecenlik gösterilmemiştir Aile ortamı gergin, ilişkiler düşmancadır Bol eleştiri, azar, aşağılama ve dayak vardır



SEVGİSİ YETERSİZ, DİSİPLİNLİ GEVŞEK AİLE

Bu aileler çocuğa karşı ilgisiz, ruhsal gereksinimlerine karşı duyarsızdırlar Çocuk ayak altında dolaşmadıkça, ağlamadıkça ya da bir muzırlık yapmadıkça ilgilenmezler



PARÇALANMIŞ AİLEDE GENÇ

Ölüm veya ayrılık nedeniyle bölünmüş ailelerde büyüyen çocukların gençlik çağında çok değişik uyum sorunları ortaya çıkabilir Çocukluğu babasız geçmiş bir genç erkek, genellikle bir genç kızdan daha çok sorunlarla karşılaşır



SEVEN, BENİMSEYEN, DEMOKRATİK AİLE

Çağdaş bir ailedir Ana-baba arasında saygı vardır Sorunlar buyruklarla değil, konuşarak çözümlenir Evde gerginlik yerine, ılımlı bir hava vardır



GELENEKSEL, ATAERKİL AİLE

Geleneksel Türk ailesinde babanın tartışılmaz, salt otoritesi vardır Evde ilk ve son sözü söyleyen babadır Babayla çocuk arasında korkuyla karışık saygılı bir uzaklık vardır

Gençlikte Kimlik Karmaşası

Kimlik karmaşasına giren gençler, kendilerine belli bir yön veremeyen bir yerde kök salamayan gençlerdir ERİKSON (1968) kimlik karmaşasını yaşayan genci şöyle tanımlar:

İnsanlara yaklaşma ve sıkı ilişkiler kurmada başarısızlık gösterir ve bunun sonucu yalnızlık çeker Uygun olmayan rastgele kişilerle arkadaşlık eder Çalışamama, kendini bir işe verememe, dikkatini toplama güçlüğü belirgindir Yarışmadan kaçar ve yeteneklerine uymayan işlerde kendini tüketir Ailenin ve toplumun onaylamadığı rollere girer Ters ya da olumsuz kimliğe bürünür

Kimlik karmaşasında kurtulmak için gençler değişik yollara başvururlar Dış ülkelere göçüp yerleşerek, uyruk değiştirerek, din değiştirerek kendilerine yeni bir kimlik bulmaya çalışırlar

Toplum içinde bir yer edinemeyen, kök salamayan ve geleceğinden de umudu kesilen genç, topluma sırt çevirebilir Çocukluğundaki kötü örneklere dönüş yapar ‘Madem ben sizi istediğiniz gibi olamıyorum, öyleyse istemediğiniz gibi olacağım’ der Sınıfını, uyruğunu, dinini, ülkesini, yetiştiği ortamın tüm değer yargılarını yadsıyabilir

Kimi genç de, topluma sırt çevirmek yerine topluma meydan okuyarak olumsuz kimliğini kanıtlamaya çalışabilir Şiddet eylemcileri, teröristler bunlara örnek gösterilebilir Bunlar içinde en çarpıcı örnek, hiç şüphesiz ki MEHMET ALİ AĞCA’dır Zemzem kuyusuna işeyerek üne kavuşan insan gibi, o da değer verilen insanları öldürerek ünlü kişiler arasına girmiştir

Gençlikte Benlik

Ben, benlik, kişilik çoğunlukla eş anlamlı olarak kullanılan kavramlardır Kişiyi kişi yapan, başkalarından ayıran duygu, tutum ve davranışların tümünün örgütlenmiş bütünlüğünü anlatır Her insanın ulaşmak istediği bir benlik vardır Kişi özlediği, kendine yakıştırdığı bu ideal benlik kavramını geliştirmeye çabalar İdeal bene yaklaştıkça mutlu olur Kimi zaman ideal ben, bir düş, bir özlem olarak kalır İdeal benliğe ulaşamazsa, kişi mutsuz olur İdeal benliğin gerçek dışı olduğu durumlarda kişi bunalıma düşer, kavramını geliştirmeye çabalar İdeal bene yaklaştıkça mutlu olur Kimi zaman ideal ben, bir düş, bir özlem olarak kalır İdeal benliğe ulaşamazsa kişi mutsuz olur İdeal benliğin gerçek dışı olduğu durumlarda kişi bunalıma düşer Kendi kendinden beklentisi çok yüksek olan kişi, genellikle bilinçdışı dürtülerin ve tutkuların buyruğundan çıkmayan kişidir

Gençlikte Arkadaşlık

Gençlik çağı evden kopma ve topluma açılma çağıdır Ergenliğe giren bir gence evi dar gelmeye başlar Ana-babanın öğütlerinden ve karışmalarından usanan genç, kendini dışarı atar Çünkü soluk alabildiği, özgür davranabildiği yer, dışarı ortamıdır Evle bağları gevşeyen genç kendini dışarıda bulur Kendi gibi bağımsızlık arayan, aynı kaygıları yaşayan, benzer bocalamayı yaşayan yaşıtlarına takılır Evinde anlaşılmadığını, değer verilmediğini, çocuk gözüyle bakıldığını sanan genç için arkadaş kümesi bir kurtuluş, bir sığınaktır

Gencin sıkı arkadaşlık kurmadan topluma açılması düşünülemez Bu bakımdan arkadaşlık ilişkileri toplumsal ilişkilere öncülük eder Arkadaşlarca aranmak, beğenilmek ve benimsenmek, benlik saygısının önemli bir koşuludur Genç bu ilişkilere girerek zekasıyla, spor ve sanat yetenekleriyle kendini kanıtlar

Arkadaşlık kurabilmek ve sürdürebilmek başlı başına bir başarı, ruh sağlığının bir ölçüsüdür Ailesine bağımlı, güvensiz ve sıkılgan bir çocuk okulda başarılı olabilir ama, arkadaşlık kurmada çok yetersiz olabilir Gençlik çağında, gençlerin ruh hekimlerine başvurma nedenlerinin başında arkadaşsızlık yakınması gelir

Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Sorunları


Yazar: Prof Dr Atalay YÖRÜKOĞLU


Gençliğin Tanımı ve Toplumdaki Yeri

Gençlik, çocuklukla erişkinlik arasında yer alan, gelişme, ruhsal olgunlaşma ve yaşama hazırlık dönemidir Ergenlikle başlayan hızlı büyüme, gençlik çağını sonunda bedensel, cinsel ve ruhsal olgunlukla biter BM Örgütünün tanımına göre genç, 15-25 yaşları arasında, öğrenim gören, hayatını kazanmak için çalışmayan ve ayrı bir konutu bulunmayan kişidir Gerçekten gençlik hem toplumsal, hem biyolojik, hem de ruhsal bir kavramdır

Türk toplumu gerçek anlamda genç bir toplumdur Nüfusumuzun % 60’ını 25 yaşın altındaki çocuk ve gençler oluşturmaktadır 50 milyonluk hiç bir Batı ülkesinde nüfus içindeki gençlik kesimi bu kadar büyük değildir

Ülkemiz gençliği sorunsuz bir gençlik sayılabilir Çünkü varlıklı toplumların gençlerine özgü hastalıklarına daha tutulmadı Ülkemizde gençler arasındaki uyuşturucu kullanımı o kadar değildir Gençlik suçluluğu da nüfusumuza ve genel suçluluk oranına göre düşüktür

Gençlik yalnız olumsuzlukların toplandığı bir çağ değildir Gençlik tatlı hayallerin, tutkuların ve idealizmin filizlendiği, sıkı arkadaşlıkların, ilk sevgilerin yaşandığı dönemdir Yeniliğe ve ileriye doğru atılımların yapıldığı, kendini kanıtlama ve kendi kimliğini ortaya koyma çabalarının yaşandığı dönemdir ARİSTO 2300yıl önce gençliğin özelliklerini çok çarpıcı anlatmıştır Şöyle ki; tutkuludurlar, huysuz ve öfkelidirler Kendilerini içtepilerine kaptırırlar; tutkularının kölesi olurlar İsteklerinin önüne dikilen en küçük engele bile katlanamazlar Onura, başarıya, paradan çok değer verirler Çünkü paraya gereksinimleri olmamıştır Eli açık ve iyilikseverdirler Çünkü kötülükleri tanımamışlardır Çabuk güvenir, çabuk bağlanırlar Çünkü aldatılmamışlardır Yüksek amaç ve hayalleri vardır; çünkü daha yaşamın sillesini yememişlerdir Koşulların sınırlayıcı etkisini öğrenmemişlerdir

Gençler yanılınca, çok yanılırlar Sevgide de, nefrette de aşırıya kaçarlar Her şeyi bildiklerini sanır ve onun için yanlışlarında sonuna kadar direnirler

Aile Tiplerine Göre Çocuğa Verilen Önem

ÇOK SEVEN-KOLLAYAN, GEVŞEK DİSİPLİNLİ AİLE

Çocuğa büyük sevgiyle bağlanmışlar, tam benimsemişler Çok sıcak verici ancak çok koruyucu ve kollayıcıdırlar Tüm yaşamları çocuğa göre düzenlenmiştir Yalnız çocuk için yaşıyor gibidirler; bir dediğini iki etmezler



SIKI DİSİPLİNLİ, SEVECEN AİLE

Bu aileler de çocuklarına karşı sevecen, ilgili ve düşkündürler Çocuğun tüm maddesel ve ruhsal gereksinimlerini karşılarlar Çocuğun sağlığı ve öğrenimi için hiçbir özveriden kaçınmazlar



BASKICI-İTİCİ SEVGİSİZ AİLE

Gence bu ailelerde küçükten beri yeterli sevgi ve sevecenlik gösterilmemiştir Aile ortamı gergin, ilişkiler düşmancadır Bol eleştiri, azar, aşağılama ve dayak vardır



SEVGİSİ YETERSİZ, DİSİPLİNLİ GEVŞEK AİLE

Bu aileler çocuğa karşı ilgisiz, ruhsal gereksinimlerine karşı duyarsızdırlar Çocuk ayak altında dolaşmadıkça, ağlamadıkça ya da bir muzırlık yapmadıkça ilgilenmezler



PARÇALANMIŞ AİLEDE GENÇ

Ölüm veya ayrılık nedeniyle bölünmüş ailelerde büyüyen çocukların gençlik çağında çok değişik uyum sorunları ortaya çıkabilir Çocukluğu babasız geçmiş bir genç erkek, genellikle bir genç kızdan daha çok sorunlarla karşılaşır



SEVEN, BENİMSEYEN, DEMOKRATİK AİLE

Çağdaş bir ailedir Ana-baba arasında saygı vardır Sorunlar buyruklarla değil, konuşarak çözümlenir Evde gerginlik yerine, ılımlı bir hava vardır



GELENEKSEL, ATAERKİL AİLE

Geleneksel Türk ailesinde babanın tartışılmaz, salt otoritesi vardır Evde ilk ve son sözü söyleyen babadır Babayla çocuk arasında korkuyla karışık saygılı bir uzaklık vardır

Gençlikte Kimlik Karmaşası

Kimlik karmaşasına giren gençler, kendilerine belli bir yön veremeyen bir yerde kök salamayan gençlerdir ERİKSON (1968) kimlik karmaşasını yaşayan genci şöyle tanımlar:

İnsanlara yaklaşma ve sıkı ilişkiler kurmada başarısızlık gösterir ve bunun sonucu yalnızlık çeker Uygun olmayan rastgele kişilerle arkadaşlık eder Çalışamama, kendini bir işe verememe, dikkatini toplama güçlüğü belirgindir Yarışmadan kaçar ve yeteneklerine uymayan işlerde kendini tüketir Ailenin ve toplumun onaylamadığı rollere girer Ters ya da olumsuz kimliğe bürünür

Kimlik karmaşasında kurtulmak için gençler değişik yollara başvururlar Dış ülkelere göçüp yerleşerek, uyruk değiştirerek, din değiştirerek kendilerine yeni bir kimlik bulmaya çalışırlar

Toplum içinde bir yer edinemeyen, kök salamayan ve geleceğinden de umudu kesilen genç, topluma sırt çevirebilir Çocukluğundaki kötü örneklere dönüş yapar ‘Madem ben sizi istediğiniz gibi olamıyorum, öyleyse istemediğiniz gibi olacağım’ der Sınıfını, uyruğunu, dinini, ülkesini, yetiştiği ortamın tüm değer yargılarını yadsıyabilir

Kimi genç de, topluma sırt çevirmek yerine topluma meydan okuyarak olumsuz kimliğini kanıtlamaya çalışabilir Şiddet eylemcileri, teröristler bunlara örnek gösterilebilir Bunlar içinde en çarpıcı örnek, hiç şüphesiz ki MEHMET ALİ AĞCA’dır Zemzem kuyusuna işeyerek üne kavuşan insan gibi, o da değer verilen insanları öldürerek ünlü kişiler arasına girmiştir

Gençlikte Benlik

Ben, benlik, kişilik çoğunlukla eş anlamlı olarak kullanılan kavramlardır Kişiyi kişi yapan, başkalarından ayıran duygu, tutum ve davranışların tümünün örgütlenmiş bütünlüğünü anlatır Her insanın ulaşmak istediği bir benlik vardır Kişi özlediği, kendine yakıştırdığı bu ideal benlik kavramını geliştirmeye çabalar İdeal bene yaklaştıkça mutlu olur Kimi zaman ideal ben, bir düş, bir özlem olarak kalır İdeal benliğe ulaşamazsa, kişi mutsuz olur İdeal benliğin gerçek dışı olduğu durumlarda kişi bunalıma düşer, kavramını geliştirmeye çabalar İdeal bene yaklaştıkça mutlu olur Kimi zaman ideal ben, bir düş, bir özlem olarak kalır İdeal benliğe ulaşamazsa kişi mutsuz olur İdeal benliğin gerçek dışı olduğu durumlarda kişi bunalıma düşer Kendi kendinden beklentisi çok yüksek olan kişi, genellikle bilinçdışı dürtülerin ve tutkuların buyruğundan çıkmayan kişidir

Gençlikte Arkadaşlık

Gençlik çağı evden kopma ve topluma açılma çağıdır Ergenliğe giren bir gence evi dar gelmeye başlar Ana-babanın öğütlerinden ve karışmalarından usanan genç, kendini dışarı atar Çünkü soluk alabildiği, özgür davranabildiği yer, dışarı ortamıdır Evle bağları gevşeyen genç kendini dışarıda bulur Kendi gibi bağımsızlık arayan, aynı kaygıları yaşayan, benzer bocalamayı yaşayan yaşıtlarına takılır Evinde anlaşılmadığını, değer verilmediğini, çocuk gözüyle bakıldığını sanan genç için arkadaş kümesi bir kurtuluş, bir sığınaktır

Gencin sıkı arkadaşlık kurmadan topluma açılması düşünülemez Bu bakımdan arkadaşlık ilişkileri toplumsal ilişkilere öncülük eder Arkadaşlarca aranmak, beğenilmek ve benimsenmek, benlik saygısının önemli bir koşuludur Genç bu ilişkilere girerek zekasıyla, spor ve sanat yetenekleriyle kendini kanıtlar

Arkadaşlık kurabilmek ve sürdürebilmek başlı başına bir başarı, ruh sağlığının bir ölçüsüdür Ailesine bağımlı, güvensiz ve sıkılgan bir çocuk okulda başarılı olabilir ama, arkadaşlık kurmada çok yetersiz olabilir Gençlik çağında, gençlerin ruh hekimlerine başvurma nedenlerinin başında arkadaşsızlık yakınması gelir

Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Sorunları


Yazar: Prof Dr Atalay YÖRÜKOĞLU


Gençliğin Tanımı ve Toplumdaki Yeri

Gençlik, çocuklukla erişkinlik arasında yer alan, gelişme, ruhsal olgunlaşma ve yaşama hazırlık dönemidir Ergenlikle başlayan hızlı büyüme, gençlik çağını sonunda bedensel, cinsel ve ruhsal olgunlukla biter BM Örgütünün tanımına göre genç, 15-25 yaşları arasında, öğrenim gören, hayatını kazanmak için çalışmayan ve ayrı bir konutu bulunmayan kişidir Gerçekten gençlik hem toplumsal, hem biyolojik, hem de ruhsal bir kavramdır

Türk toplumu gerçek anlamda genç bir toplumdur Nüfusumuzun % 60’ını 25 yaşın altındaki çocuk ve gençler oluşturmaktadır 50 milyonluk hiç bir Batı ülkesinde nüfus içindeki gençlik kesimi bu kadar büyük değildir

Ülkemiz gençliği sorunsuz bir gençlik sayılabilir Çünkü varlıklı toplumların gençlerine özgü hastalıklarına daha tutulmadı Ülkemizde gençler arasındaki uyuşturucu kullanımı o kadar değildir Gençlik suçluluğu da nüfusumuza ve genel suçluluk oranına göre düşüktür

Gençlik yalnız olumsuzlukların toplandığı bir çağ değildir Gençlik tatlı hayallerin, tutkuların ve idealizmin filizlendiği, sıkı arkadaşlıkların, ilk sevgilerin yaşandığı dönemdir Yeniliğe ve ileriye doğru atılımların yapıldığı, kendini kanıtlama ve kendi kimliğini ortaya koyma çabalarının yaşandığı dönemdir ARİSTO 2300yıl önce gençliğin özelliklerini çok çarpıcı anlatmıştır Şöyle ki; tutkuludurlar, huysuz ve öfkelidirler Kendilerini içtepilerine kaptırırlar; tutkularının kölesi olurlar İsteklerinin önüne dikilen en küçük engele bile katlanamazlar Onura, başarıya, paradan çok değer verirler Çünkü paraya gereksinimleri olmamıştır Eli açık ve iyilikseverdirler Çünkü kötülükleri tanımamışlardır Çabuk güvenir, çabuk bağlanırlar Çünkü aldatılmamışlardır Yüksek amaç ve hayalleri vardır; çünkü daha yaşamın sillesini yememişlerdir Koşulların sınırlayıcı etkisini öğrenmemişlerdir

Gençler yanılınca, çok yanılırlar Sevgide de, nefrette de aşırıya kaçarlar Her şeyi bildiklerini sanır ve onun için yanlışlarında sonuna kadar direnirler