Kürt Açılımında Osmanlı Modeli

KÜRT AÇILIMINDA OSMANLI MODELİ

Paris Kürt Enstitüsü Başkanı Kendal Nezan Kürt sorununun çözümü için Osmanlı Modeli?ni önerdi Nezan bu modeli önerirken referans olarak 1514-1846 yıllarını esas aldığını belirtti 1846 yılından itibaren Osmanlı Devleti?nin merkezileştiğini ve Cumhuriyet döneminde ise Kürt halkına devletin yabancılaştığını belirten Sayın Nezan ayrıca Osmanlı Modeli gibi bir modelle asırlarca halkını huzur içinde yaşatan bir geçmişe sahipken mevcut durumun talihsizliliğine işaret etti


Kanımca Osmanlı modeli bu sorunun çözümü için yeterli değildir Aslında Sayın Nezan?da Osmanlı Modelini 1846 yılına indirgemek suretiyle, bu modelin iflas ettiğini itiraf etmekte Öyleyse daha Osmanlı zamanında iflas etmiş bir modelin şu an bir model olarak sunulması garip değil midir?

Evet Yavuz Sultan Selim ile başlayan süreç 1846 yılına gelindiğinde oldukça aşınmaya başlamıştı Zira bu dönemler yabancıların hararetle Osmanlı devletinin içişlerine müdahale etmeye başladıkları dönemdir Bir taraftan Tanzimat Fermanı?nı ilan eden Osmanlı Devleti, diğer taraftan Islahat Fermanı?nı çıkarma lüzumunu hissediyordu 1877-78 Osmanlı-Rus savaşı ve akabinde imzalanan Berlin antlaşması ise artık hiçbir şeyin eskisi gibi olamayacağını gösteriyordu

Bölgedeki sorunların ayırdında olan II Abdülhamid kurmuş olduğu Hamidiye alayları ile bir taraftan aşiretleri kazanmaya çalışıyor, diğer taraftan da aşiret reislerinin çocuklarını Payitahta okutmak suretiyle bölge ile ilişkileri kuvvetlendirmeye çabalıyordu

Abdülhamid sonrasında ise meydana gelen hızlı çözülüş ile İmparatorluk kısa sürede Anadolu?ya hapsolan küçük bir devlet haline geliyordu Halklar birer birer imparatorluktan koparken Kürtler de yol ayrımında idiler Kürtleri kopup gitmekten alıkoyan ve anavatana bağlayan iki ana amilin olduğunu düşünmekteyim Bu amillerden birincisi din bağı, ikincisi ise M Kemal?in akılcı ve bilinçli politikalarıdır(Doğu isyanı sırasında Şeyh Said?in sarf ettiği sözler ve ardından 30?lu yıllara kadar devam eden isyanlar din bağının önemini gözler önüne sermekteydi M Kemal ise Kurtuluş Savaşı yıllarında bölge ile kurduğu sıcak ilişkiler ve basına verdiği mülakatlarla Kürt desteğini arkasına almayı başarmıştı)

Sonuç olarak gelinen noktada ne Osmanlı yapısında bir devlet ne de aşiretler halinde yaşayan bir Kürt halkı vardır 1846 yılına kadar işleyen Osmanlı Modeli?nin günümüzde de işlemesini düşünmek akılcı olmasa gerektir O halde yapılması gereken nedir? Galiba herkes bu sorunun cevabını arıyor!

MVeysel Zortul


kaynak:

Köşe Yazısı - KÜRT AÇILIMINDA OSMANLI MODELİ - GÖNÜLLÜ MUHABİR GÖZÜYLE HABER